Երևան
12 °C
Մեկնաբանելով, թե ինչպես է մեր օրենդրությունը թույլ տալիս զինված ուժերն օգտագործել ներքաղաքական իրավիճակներում, Մարտի 1-ի գործով մեղադրյալ Ռոբերտ Քոչարյանի պաշտպան Հայկ Ալումյանն այսօր հրավիրված ասուլիսի ժամանակ բացի Սահմանադրության 8․2 հոդվածի մեջբերումից՝ հղում արեց նաեւ 1996 թվականի ՀՀ ԶՈՒ ներքին ծառայության կանոնագիրքը հաստատելու մասին օրենքին։
Ալումյանն ասաց, որ 2008 թվականի դրությամբ նշյալ օրենքը սահմանում է ԶՈՒ զինծառայողների ընդհանուր իրավունքներն ու պարտականությունները, ներքին կարգ ու կանոնը, պաշտոնատար անձանց պարտականությունները եւ այլն։ Այս կանոնակարգով ղեկավարվում են ԶՈՒ զորամասերի շտաբների, վարչությունների, հիմնարկների, ռազմական ուսումնական հաստատությւոնների բոլոր զինծառայողները։
Այս օրենքի դաշտում ԶՈՒ կիրառումը ներպետական խնդիրների լուծման հարցում կանոնակարգվում է հոդված 8-ով, ըստ որի՝ զինծառայողների պարտականություն ասելով հասկացվում է մարտական գործողություններին մասնակցելը, պաշտոնեական պարտականությունների, մարտական հերթապահությունների կատարումը, եւ այլն, օրինականության եւ իրավակարգի ապահովման գործում իրավապահ մարմիններին օգնություն ցույց տալը։ Ըստ Ալումյանի՝ սա հենց ներքին խնդիրներին ԶՈՒ ներգրավված լինելու իրավունք է սահմանում՝ իհարկե ոչ ցանկացած իրավիճակում, ինչպես նշեց պաշտպանը։
Հաջորդիվ՝ Ալումյանը մեջբերեց նույն օրենքի հոդված 11-ը․ «Զինծառայողները, զինվորական ծառայության պարտականությունները կատարելիս, իսկ անհրաժեշտության դեպքում` նաեւ ծառայությունից դուրս ժամանակ ունեն զենք պահելու, կրելու, գործադրելու եւ օգտագործելու իրավունք: Զինծառայողները, որպես ծայրահեղ միջոց, անհատապես կամ ստորաբաժանման կազմով զենք գործադրելու իրավունք ունեն`
- պահպանվող ռազմական եւ պետական օբյեկտների, զորամասերի եւ ստորաբաժանումների տեղաբաշխման, շենքերի ու շինությունների, զինվորական էշելոնների, մեքենաների շարասյուների ու միայնակ տրանսպորտային միջոցների եւ պահակախմբերի վրա խմբային կամ զինված հարձակումը ետ մղելու համար, եթե հնարավոր չէ դրանք պաշտպանել այլ եղանակով ու միջոցներով.
- զենքին կամ ռազմական տեխնիկային բռնի տիրանալու փորձի կասեցման համար, եթե հնարավոր չէ դրանք պաշտպանել այլ եղանակով ու միջոցներով.
- զինծառայողներին եւ քաղաքացիական անձանց կյանքին կամ առողջությանը սպառնացող հարձակումից պաշտպանելու համար, եթե հնարավոր չէ նրանց պաշտպանել այլ եղանակով ու միջոցներով.
- հանցագործություն կատարած կամ ծանր հանցագործության կատարման պահին բռնված եւ զինված դիմադրություն ցույց տվող անձին, ինչպես նաեւ զենքը հանձնելու օրինական պահանջը կատարելուց հրաժարվող զինված անձին մեկուսացնելիս, եթե այլ եղանակով ու միջոցներով հնարավոր չէ ճնշել դիմադրությունը կամ առգրավել զենքը»։
Ալումյանն այս հոդվածը մեջբերելիս ընդգծեց «պետական օբյեկտներ» արտահայտությունը։
Քոչարյանի պաշտպանն անցավ նույն օրենքի հոդված 22-ին․
«Մարտական հերթապահության (մարտական ծառայության), օրվա եւ կայազորային վերակարգի մեջ գտնվող, ինչպես նաեւ տարերային աղետների հետեւանքների վերացման համար ներգրավված կամ այլ արտակարգ վիճակներում գտնվող զինծառայողները կատարում են հատուկ պարտականություններ: Այդ պարտականությունները եւ դրանց կատարման կարգը սահմանվում են օրենսդրական, համազորային ակտերով, զինվորական կանոնադրություններով ու դրանց հիման վրա մշակված իրավական այլ ակտերով եւ, որպես կանոն, կրում են ժամանակավոր բնույթ:
Հատուկ պարտականությունների կատարման ժամանակ զինծառայողներն օժտվում են նաեւ հատուկ իրավունքներով` կապված զինվորական կարգապահության եւ իրավակարգի պահպանման, անձնակազմի, մարտական դրոշների, սպառազինության, ռազմական տեխնիկայի ու նյութական այլ միջոցների եւ ուրիշ ռազմական ու պետական օբյեկտների պաշտպանության հետ, այդ թվում` զենքի գործադրմամբ»: Նույն ընդգծումը պաշտպանն արեց նաեւ այս հոդվածում։
Այսպիսով, Ալումյանի պնդմամբ, մեր օրենսդրությունը միանշանակ թույլ է տվել եւ թույլ է տալիս ԶՈՒ-երը ներգրավել ներքին խնդիրների լուծմանը։
Հայկ Ալումյանն ասաց, որ Մարտի 1-ից հետո 2012 թվականին ընդունվել է Արտակարգ դրության ռեժիմի մասին օրենք, որտեղ ուղիղ գրված է ԶՈՒ-երը ներքին խնդիրների լուծմանը ներգրավելու իրավունքի մասին․
«Ավելին, մենք մինչեւ Մարտի 1-ը ունեցել ենք բավականին մեծ փորձ այդպիսի խնդիրների լուծմանը ԶՈՒ-երի ներգրավման, բայց ամոթխած կեցվածքով փորձում են չհիշել, բայց այդ փորձը կա»,- հայտարարեց պաշտպանը՝ հիշեցնելով Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի՝ 1993 թվականի փետրվարի 8-ի հրամանագիրը՝ ԶՈՒ-երը արտակարգ դրության ռեժիմում ներգրավելու մասին․
«Արմավիրի շրջանի Ջանֆիդա եւ Փշատավան գյուղերում զինված խմբավորումների հրահրած հակաօրինական, հակահասարակական գործողությունները կանխելու, վտանգավոր միջադեպերից խուսափելու, իրավակարգի պահպանությունը ուժեղացնելու եւ կարգ ու կանոնը վերականգնելու նպատակով որոշում եմ Արմավիրի շրջանում հայտարարել արտակարգ դրություն՝ մեկ ամիս ժամանակով։ Սույն հրամանագրի կատարման պարտականությունը դնել ՀՀ ներքին զորքերի, ՊՆ-ի եւ ԱԱԾ-ի պետական վարչության վրա»։
Հայկ Ալումյանն ասաց, որ նախագահի այս հրամանագիրը գործել է 1996-ի հայտնի իրադարձությունների ժամանակ, երբ մայրաքաղաքի փողոցներում տանկեր էին տեղակայված։
«Որոշակի տարբերություն կա 1996-ին եւ 2008-ին զորքերի օգտագործման միջեւ։ 1996-ին զորքերն անմիջականորեն բերվել են ցուցարարների հետ շփման, մինչդեռ 2008-ին զորքերը տեղակայվել են այնպիսի վայրերում, որպեսզի անմիջական շփումներ եւ բախումներ չլինեն զորքերի եւ ցուցարարների միջեւ»,- ասաց նա։
Ալումյանը հիշեցրեց, որ 1996-ի հոկտեմբերի 2-ին, երբ բարձրաստիճան պաշտոնյաներն ամփոփում էին ցույցերը ցրելու գործողությունները, Վանո Սիրադեղյանը հայտարարել է, որ հայկական բանակը առաջին անգամ մտավ մայրաքաղաք, իսկ զորքերի հետեւից՝ ներքին զորքերի ծառայողները․
«Հայկական բանական առաջին անգամ մտավ մայրաքաղաք 1996-ին, զորքերի հետեւից՝ ներքին զորքերը, մեր առաջին գունդը, նրանք պահպանել են Սահմանադրությունը, պաշտպանել են նախագահին, կարեւոր չէ, թե ով է նախագահ, կարեւորը պաշտպանել են Սահմանադրությունը, երբ կրքերը թեժանում են, ժողովուրդը բաժանված է 2-3 մասի, գլխավոր խոսքը բանակայինինն է, կարեւորը սպայական կազմն է, ու եթե մեկ սանտիմետր կողք են գնացել, ուրեմն արյունն արժե այն, որպեսզի սահմանդրական կարգն ու թափված արյունը փոխհատուցվել են կայունությամբ։ Ձեր կենացը, Վազգեն, քո կենացը։
․․․ Երկրապահի տղերքը մտան նախագահական նստավայր, ամենախոցելի մասը, եթե այնտեղ մտնում են մարդիկ, պետք է կրակել, պետք է 50-100 մարդ մեռնի, փառք աստծո, այդպես չեղավ։ Իսկ նրանք պետք է փոխվեն, այս ժամանակ սաղ ազգին հերիք կլիներ, ի՞նչ ժողվուրդ, ընդամենը 15 հազար, իսկ զայրացած 300-500 մարդ, կամ 1000, ութ մեքենա քաշում ես, լողացնում մարդկանց, ու տուն են գնում չորանալու»,- Սիրադեղյանի ասածներից մեջբերում արեց Հայկ Ալումյանը՝ շարունակելով․
«Միշտ հիշեք, որ առաջին անգամ հայկական բանակը մտել է Երեւան 1996-ին, երբ որ Լեւոն Տեր–Պետրոսյանի կողմից մայրաքաղաքում ցույցերը ճնշվում էին»,-հայտարարեց Ալումյանը։
Ալումյանն հարց հնչեցրեց, որ եթե այսօր մեր քննչական մարմինները սեւեռվել են այն գաղափարի վրա, ըստ իրեն՝ կեղծ գաղափարի, որ զորքը չի կարող օգտագրծվել ներսի խռովությունները դադարեցնելու նպատակով, եւ իրոք այդպես են մտածում, ապա ինչու իր վերը նշվածներին գնահատական տրված չէ։
Ինչ հարթակներով և երբ կհրապարակվի կամավոր ատեստավորման տեղի և ժամի վերաբերյալ տեղեկատվությունը
Սրբուհի Գալյանը նշանակվեց արդարադատության նախարար
Եվրախորհրդարանի շուրջ 5 տասնյակ պատգամավոր Ադրբեջանին կոչ է արել COP29-ին ընդառաջ ազատել բոլոր հայ գերիներին
ՄԱԿ-ի դատարանը կկայացնի Ադրբեջանի դեմ ՀՀ հայցի վերաբերյալ Բաքվի առաջ քաշած նախնական առարկությունների վճիռը
Դատավոր Լևոն Գրիգորյանը կարգապահական պատասխանատվության է ենթարկվել, ստացել նկատողություն
ԵՄ պատվիրակությունը ՀՀ-ում է՝ մշակելու վիզաների ազատականացման մասին բանակցությունների ծրագիրը. փոխնախարար
Դատավոր Ռազմիկ Մարիկյանը ենթարկվել է կարգապահական պատասխանատվության
ԱԳ փոխնախարարը՝ Ադրբեջանի դեսպանի կողմից Բելգիայում Տիգրան Բալայանի նկատմամբ հնչեցրած սպառնալիքների մասին
Բացահայտվել է էլեկտրատեխնիկայի առևտրի ոլորտում 1,3 մլրդ դրամի ստվերային շրջանառության դեպք (տեսանյութ)
Մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն Երևանի և 9 մարզի բազմաթիվ հասցեներ
Բելգիայում ՀՀ դեսպան Տիգրան Բալայանը հայտնել է Ադրբեջանի դեսպանից մահվան սպառնալիքներ ստանալու մասին. Politico
Մահվան ելքով վրաերթ Երևանում. 48-ամյա կինը տեղում մահացել է
Հայաստանի պատանի շախմատիստներն աշխարհի առաջնությունում առաջատար դիրքերում են
17 կամուրջ‚ 2 թունել‚ 5 տրանսպորտային հանգույց. ինչ աշխատանքներ են կատարվում Քաջարան-Ագարակ ճանապարհին
Ձորաղբյուրում ավտովթար-հրդեհի հետևանքով հիվանդանոց տեղափոխված վարորդները մահացել են
Ծառից կախված վիճակում հայտնաբերվել է 31-ամյա քաղաքացու դին
ԱՄՆ-ը՝ աշխարհի ուշադրության կենտրոնում. թեժ պայքարից հետո ինչպես են կազմակերպվելու նախագահական ընտրությունները
Այն, որ «Բալասանյան դաշինք»-ը վայր է դրել մանդատները, մամուլից ենք իմացել, քննարկում չենք ունեցել. Ալեքսանյան
Աշնանային Երևանում ընթրեցի Իսլանդիայի նախկին առաջին տիկին, իմ լավ բարեկամ Էլիզա Ռիդի հետ. Հակոբյան (տեսանյութ)
Ղազախստանն աջակցում է Հայաստանի և Ադրբեջանի՝ երկկողմ հարաբերություններում նոր էջ բացելու ձգտումներին. Տոկաև
Վալենսիայում ջրհեղեղի պատճառով դասերը չեղարկվել են, սահմանափակումներ են մտցվել. հայտնի է 220 զոհի մասին
Ուշիի ոլորաններում տեղի ունեցած խոշոր ավտովթարի զոհերի թիվն ավելացել է. ովքեր են մահացածներն ու վիրավորները
Սերժ Սարգսյանի եղբորորդի Նարեկ Սարգսյանն ազատ է արձակվել ՔԿՀ-ից
Միջազգային գիտաժողով, ներկայացումներ. Երևանում անցկացվում են Ֆրանկոֆոն թատերական ամենամյա հանդիպումները
Գերմանիայի ԱԳ նախարարը չհայտարարված այցով ժամանել է Կիև
Իշխան Սաղաթելյանն իր մեջ «ուժ է գտել» ու խոսել. ի՞նչ «հրաշքի» կամ «արմագեդոնի» է նա սպասում
Ձևավորվել են ՆԳՆ ոստիկանության չորս հենասյունային ուղղություններից ևս երկուսը
Առողջապահության նախարարությունն ու ֆրանսիական Վիեննը համագործակցության նոր ուղղություններ կծրագրեն
Ռուսաստանի և Ադրբեջանի վարչապետները համագործակցության հարցեր են քննարկել
Ծաղրածուներին քաղաքական դաշտ բերել չի կարելի, Հայկ Մարությանը, թե ամոթ ունենա, հողում գլուխը կթաղի. Խաչատրյան
Աննա Հակոբյանը ներկա է գտնվել ՀՀ Ազգային հերոս Վահագն Ասատրյանի հիշատակին նվիրված հուշ-ցերեկույթին (տեսանյութ)
Շիրակի մարզպետը մեկնում է արձակուրդ. ով կփոխարինի Մուշեղ Մուրադյանին
Թբիլիսիի կենտրոնում մեկնարկել է ընդդիմության հանրահավաքը. Ռուսթավելիի պողոտան փակվել է (տեսանյութ)
Մեքենաներ են բախվել, «Գազել»-ը կողաշրջվել է. կան տուժածներ (լուսանկարներ)
Վրաստանում ուժեղացվել է խորհրդարանի շենքի անվտանգությունը. ԶԼՄ ներկայացուցիչներին խնդրել են լքել այն
Տնտեսության դիվերսիֆիկացում և ոչ միայն. ինչ են քննարկել Գևորգ Պապոյանն ու ԵՄ պատվիրակության ղեկավարը
30-ամյա տղամարդու սպանության համար մեղադրանք է ներկայացվել 29-ամյա համագյուղացուն. ինչ է կատարվել Մեղրաշենում
Ucom-ի աշխատակիցները մասնակցել են Վայոց Ձորում անտառի վերականգման աշխատանքին
Աշխատանքային առօրյա. Աննա Հակոբյանը տեսանյութ է հրապարակել
Քիմ Քարդաշյանը կրել է արքայադուստր Դիանայի խաչը․ նա աճուրդում այն գնել է 200 հազար դոլարով
