Երևան
12 °C
searchclose
menuclose
Երևան
12 °C
Օրերս մեդիափորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանը հայտարարել էր, որ Հայաստանից «Tor» անոնիմացնող համակարգի կիրառման կտրուկ աճ է նկատվում 2018 թվականի օգոստոսից։ Ինչը մոտավորապես կարելի է համեմատել ֆեյքերի թվի կտրուկ աճի հետ:
«Հայկական ժամանակ»-ը փորձագետի հետ զրույցում որոշակի մանրամասներ պարզեց.
Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում «Tor»-ը.
Դա մի գործիք է, որը թույլ է տալիս համացանցում թաքցնել քո ինքնությունը: Դրա միջոցով ամբողջությամբ հնարավոր է թաքցնել, թե՛ քո ինքնությունը, թե՛ այն գործողությունները, որը դու կատարում ես, օրինակ՝ ինչ ես կարդում, ինչ ես նայում.
«Այս համակարգից սովորաբար Հայաստանից ստաբիլ մոտ 500 մուտք էր լինում օրական: Մուտքերի աճ մի անգամ եղել է հեղափոխությունից առաջ՝ մոտ 2 անգամ, իսկ հետո՝ օգոստոսի կեսին մոտ 3 անգամ աճ է երեւում: «Tor»-ի միջոցով հնարավոր է մտնել նաեւ կայքեր, որոնք սովորական համացանցով անհասանելի են: Այդ կայքերն օրինակ՝ թմրանյութ են վաճառում, զենք: Այսինքն այցելուները կարող են լինել նաեւ այն մարդիկ, ովքեր օգտվում են արգելված ապրանքներից: Բայց այս աճը եղել է 2-3 օրվա մեջ ու դա կարող է մի քանի պատճառ ունենալ: «Tor»-ի ավելի շատ կիրառումը կարող է նաեւ այլ պատճառ ունենալ. առաջինը, որ մեծ քանակությամբ մարդիկ վախեցած են նոր իշխանություններից եւ թաքցնում են իրենց ինքնությունը: Երկրորդ տարբերակն այն է, որ «Tor»-ը խափանումներով է աշխատում եւ մարդիկ անընդհատ միացնում են անջատում են ու դա քանակ է ավելացնում: Դա կարող է պայմանավորված լինել ե՛ւ կապի խափանումներով, ե՛ւ տեխնիկական հարցերով, չնայած այս առումով տեղեկություն չկա: Մյուս տարբերակը դա այն է, որ մարդիկ բացում են կեղծ էջեր եւ սա երաշխավորում է, որ իրենց չեն գտնի: Օրինակ «Դուխով Հայաստան» ֆեյսբուքյան էջի տվյալները «Ֆեյսբուք»-ը տրամադրեց, բայց եթե դու «Tor»-ի միջոցով ես մուտք գործում՝ «Ֆեյսբուք»-ն էլ չգիտի, թե դու ով ես»,- ասաց Մարտիրոսյանը:
Մարտիրոսյանի խոսքով՝ այդ օրերին «Գուգլ» որոնողական համակարգի միջոցով «Tor»-ի որոնումները Հայաստանից չի աճել. «Այնպես չի էլի, որ մարդիկ լսել են, որ այդպիսի բան կա: Պիկային կտրուկ աճը ինչ-որ բան ասում է, մարդկանց քանակը չենք կարող ասել, բայց կարող ենք ենթադրել, որ խոսքը գնում է մի քանի հարյուր մարդու մասին: «Tor»-ի միջոցով հնարավոր է փոխել IP-ն (թվային հասցեները)»:
Նշենք, որ աշխարհում տրոլների ֆաբրիկաները՝ բացահայտվելուց խուսափելու համար փոխում են իրենց թվային հասցեները. ««Ֆեյսբուք»-ը սկսել է մոնիթորինգ իրականացնել եւ եթե հայտնաբերում է, որ կան էջեր կամ խմբեր, որոնք իրար հետ փոխկապակցված են, նա այդ խմբերը փակում է: Վերջերս ուկրաինական ֆեյքերի ֆաբրիկա փակեցին»:
Փորձագետը նշեց, որ այդ ֆաբրիկաներն աշխատում են քաղաքական եւ տնտեսական նպատակներով եւ «Tor»-ն ըստ էության հարմար միջոց է անձը չբացահայտելով քարոզչություն իրականացնելու համար:
Մարտիրոսյանի խոսքով՝ ԱՄՆ-ում 2016-ի ընտրություններին համոզված էին, որ ռուսների կողմից ազդեցություն է եղել՝ տրոլների ֆաբրիկայի միջոցով. «Օրինակ՝ ուկրաինական ֆաբրիկան, որը վերջերս «Ֆեյսբուք»-ը փակել է, ունեցել է 1.6 կամ 1.8 մլն դոլարի գովազդային բյուջե՝ արդեն ծախսված»:
Փորձագետի կարծիքով սա չի կարող ազդեցություն չունենալ, քանի որ միշտ կա բնակչության մի տոկոս, որոնք իրենց կարդացածը ճիշտ են համարում:
Այսինքն ըստ էության ստացվում է, որ «Tor»-ի միջոցով հնարավոր է բացել ֆեյք էջեր, կատարել որոշակի քարոզչություն, տարածել որոշակի ապատեղեկատվություն եւ չբռնվել, ինչը կիրառվում է աշխարհում, իսկ գուցե նաեւ Հայաստանո՞ւմ:
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Եթե իմ զուգընկերուհու կրծկալի միջից կհանեն պետական անվտանգության մասին ինֆորմացիա, ես օք եմ. Աղազարյան
Տուգանվել է «Ֆասթ մեդիա» ՍՊ ընկերությունը, «Մայ նետ»-ի լիցենզիան էլ 30 օրով կասեցվել է
Ինչու ԶՊՄԿ-ն 2025-ին չի ընդգրկվել 1000 խոշոր հարկ վճարողների ցանկում. ՊԵԿ նախագահը պարզաբանել է
Գրետա Թունբերգի՝ Գազա ուղևորվող «օգնության նավը» Իսրայելի զինվորականները կալանավորել են, ուղղությունը փոխել
Հովիկ Աղազարյանի կուսակցությունը չի միանա Դավիթ Համբարձումյանի թեկնածության առաջադրմանը
Երևանի քաղաքապետարանը նամակ է ուղարկել Կառավարությանը և ջրային կոմիտեին․ մանրամասներ
Ինչ վիճակում են վթարի հետևանքով տուժած պարեկն ու մյուս վիրավորները
Էլեն Ասատրյանը Թունիսում նշանադրվել է. լուսանկարներ
Կատալիզատորը հանում են և թունավորում բոլորիս. Ավինյան
Ախուրյան գյուղում տուն է հրդեհվել
Արզնիի հյուրատնից մեկից հրազենային վնասվածքով հիվանդանոց է տեղափոխվել մի քաղաքացի․ ևս 2 անձ ծեծի է ենթարկվել
Իրեն էշի տեղ է դրել ինչ-որ մի չինովնիկ, մարաղ մտած՝ ասում է՝ լավ է, քաղաքապետարանին են մեղադրում. Ավինյան
Տգիտությունը, կեղծիքը, ատելությունը շատ մոտ ապագայում անցած-գնացած փուլ կդառնան մեր կյանքում. Աննա Հակոբյան
Գարեգին Բ-ն մեկնել է Արաբական Միացյալ Էմիրություններ
Հեծանվի սիրահարները Հանրապետության հրապարակից իրականացրել են հեծանվաշքերթ դեպի Էջմիածին
ՊՆ-ն հայտարարում է ԶՈՒ պատվո պահակային վաշտում զինծառայության նշանակելու նպատակով զորակոչիկների ընտրություն
Անդրադարձ է կատարվել էներգետիկ ոլորտում Հայաստան-Իրան համագործակցությանը վերաբերող հարցերին
Եկեղեցու հավատավոր հետևորդներին կոչ եմ անում համախմբվել վեհարանը քրիստոնեաբար ազատելու շուրջ. վարչապետ
8 մարզի և Երևանի բազմաթիվ հասցեներում մինչև 6-ժամյա հոսանքազրկումներ կլինեն
Արմավիրի մարզում մեքենաներ են բախվել, տեղի է ունեցել հրդեհի բռնկում և գազի բալոնի պայթյուն․ կա 6 տուժած
Գողապետերը Գարեգինին և շրջապատին տվել են ֆինանսական արտոնություն, աչք փակել սքեմի տակ կատարվողի վրա. Կոնջորյան
Մեկնարկում է առաջին դասարանցիների հայտագրման գործընթացը. մանրամասներ
Երանի՜ հոգով աղքատներին, որովհետեւ նրանցն է երկնքի արքայութիւնը. Փաշինյանն աստվածաշնչյան մեջբերում է արել
ՆԳՆ-ն հրապարակել է Արարատի մարզում տեղի ունեցած վթարի տեսանյութը
Փաշինյանի ավտոշարասյունը վթարի չի ենթարկվել, վթարվել է պարեկային ծառայության մեքենան. ՆԳՆ
Վարչապետի շարասյունը ավտովթարի չի ենթարկվել Արմաշ գյուղում. մանրամասներ
Մոսկվայի «Վնուկովո» օդանավակայանը հեղեղվել է. հետաձգվել է դեպի Երևան չվերթը
Պետությունը վերադարձրել ենք ժողովրդին, եկեղեցին նույնպես պիտի վերադարձնենք ժողովրդին. Նիկոլ Փաշինյան
Հաստատվել է Չեռնոգորիա-Հայաստան հանդիպման մրցավարական անձնակազմը
Ռուսաստանը փոխանակման տարածք է ուղարկել ուկրաինացի զինվորների մարմինների առաջին խմբաքանակը
Հայտնի տիկտոկերը ձերբակալվել է ԱՄՆ-ում վիզայի խախտման համար
Կիրանց. ՀՀ սահմանի անջատման գոտու մոտ. Փամբուխչյանը լուսանկար է հրապարակել
Շնորհակալ եմ գրկաբաց ընդունելության համար. Գորիսում տեղի է ունեցել «Կրթվելը նորաձև է» շարժման 38-րդ հանդիպումը
ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանն աշխատանքային այցով կգտնվի Նիցցայում
Հողամասեր, բնակարան, աշխատավարձ և վարկ. ի՞նչ ունեցվածք են հայտարարագրել Սուրեն Պապիկյանն ու նրա կինը
Փրկարարները տուժած քաղաքացուն պատգարակով իջեցրել են դժվարամատչելի հատվածից
Սմարթֆոնների օգտագործումը բանակում արգելվում է. ՊՆ-ն իրազեկող տեսանյութ է հրապարակել
Դավթաշենում թալանել են շենքի բակում կայանված «Շեվրոլետ Վոլտ»-ը
Մարզերում ու Երևանում սպասվում են կարճատև անձրևներ, որոշ շրջաններում՝ կարկուտ
2008-ին մոտ 1 ժամ սպասեցնելուց հետո Տեր-Պետրոսյանը Ամենայն հայոցին թույլ չտվեց բացել իր տան դուռը. Խաչատրյան
