Երևան
12 °C
«Բարձրագույն կրթության եւ գիտության մասին» օրենքի նախագծի գիտությանն ու գիտությունների ազգային ակադեմիային (ԳԱԱ) վերաբերող հատվածը նույնպես լուրջ դիմադրության է հանդիպել: Մտահոգություններ են հնչում, որ ԳԱԱ ինստիտուտները բուհական համակարգի մեջ տարրալուծելով կորցնելու ենք գիտությունը, իսկ համալսարանները դրանից առանձնապես չեն շահելու:
Օրենքի նախագծի ընդդիմախոսները վկայակոչում են նաեւ Վրաստանի ու Ղազախստանի փորձը՝ նկատելով, որ այդ երկրները գնացել են այս ճանապարհով ու արդեն ափսոսում են դրա համար: Հայաստանի ակադեմիայում քննարկել են օրենսդրական նոր նախաձեռնությունը եւ կրթության, գիտության, մշակույթի ու սպորտի նախարարությանը (ԿԳՄՍՆ) առաջարկել այն հետ կանչել եւ շահագրգիռ կազմակերպությունների ներկայացուցիչների հետ կազմակերպել քննարկումներ հիմնական հայեցակարգային սկզբունքային դրույթների վերաբերյալ:
«ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարի կողմից ԳԱԱ-ին ներկայացվել էր «Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի աշխատանքային տարբերակը, որի վերաբերյալ ԳԱԱ-ն ԿԳՄՍ նախարարին ներկայացրել է ամփոփ գրավոր կարծիք՝ կցելով համակարգի գիտական կազմակերպությունների գրավոր կարծիքները: Օրենքի նախագծի աշխատանքային տարբերակում նշված չէ, թե ինչ խնդիր է լուծում այն, սակայն հստակ է մի բան, որ դրանում հիմնովին կազմաքանդված է ԳԱԱ համակարգը: Հետևաբար, այդպիսի մոտեցման հետևանքները խիստ բացասական են լինելու ՀՀ գիտության բնագավառի համար»,- կարծում է ԳԱԱ նախագահ Ռադիկ Մարտիրոսյանը:
ԳԱԱ եզրակացությունն, ըստ նրա, կազմվել է՝ հիմք ընդունելով համակարգի գիտական կազմակերպություններում, բաժանմունքներում քննարկումների և առանձին անդամների կարծիքները: «Նախագծի վերաբերյալ ներկայացրել ենք հայեցակարգային և սկզբունքային դիտողություններ: Ինչպես նաև արձանագրվել է, որ առկա իրավակարգավորումների պայմաններում ԳԱԱ համակարգի և ընդհանրապես ՀՀ գիտական կազմակերպությունների կողմից իրականացվող հետազոտություններն արդիական և միջազգային բարձր մակարդակի են, ունեն գիտական ու գիտատեխնիկական կարևոր նշանակություն»,- հավելում է ակադեմիայի նախագահը :
Եզրակացության մեջ նաեւ նշել են, որ ներկայումս գործող օրենքների պայմաններում ՀՀ բարձրագույն կրթության և գիտության ոլորտները ունեն փոխկապակցվածության բարձր մակարդակ, միևնույն ժամանակ, այդ ոլորտները առանձին զարգացող և ինքնուրույն գործող ոլորտներ են: «Իսկ դրանց միավորումը մեկ օրենքում որևէ հիմնավորմամբ (այդպիսի հիմնավորում էլ չկա) արդարացված չէ»,- նկատում է Ռադիկ Մարտիրոսյանը:
Ընդգծում է, որ ԳԱԱ նախագահությունը 2006թ. սկսած իրականացրել է համակարգի գիտական կազմակերպությունների գործունեության արդյունավետության բարձրացմանն ուղղված մի շարք միջոցառումներ, որոնք ունեցել են կառուցվածքային և բովանդակային բնույթ: Հետագա տարիներին իրականացվել է համակարգի գիտական կազմակերպությունների՝ 2012-2016 թթ. գործունեության արդյունավետության գնահատում, իսկ դրան հետեւել է ոլորտի հետագա զարգացմանը միտված առաջարկների ձեւակերպումը : «Մշակվել են այդ առաջարկներից բխող միջոցառումներ, որոնք արդեն իրականցվում են: Այնպես, որ բարեփոխումների իրականացում միշտ էլ ցանկալի է: Սակայն դրա համար պետք է ունենալ ոլորտում գոյություն ունեցող փաստարկված հիմնախնդիրների լուծումների վերաբերյալ հայեցակարգ, որը չկա»,- ասում է Ռադիկ Մարտիրոսյանը:
Ինչ վերաբերում է հարցին, թե ինքը ե՞ւս իր բացասական կարծիքը հիմնավորում է Վրաստանի ու Ղազախստանի չհաջողված փորձով, եւ եթե այո, ինչն է հիմք տալիս մտածելու, որ Հայաստանում անխուսափելիորեն պետք է տեղի ունենա նույնը ու հնարավոր չլինի հաջողության հասնել՝ առանց կրկնելու նշված երկրների թույլ տված սխալները, մանավանդ որ հաջող փորձ ևս աշխարհին հայտնի է: «Նախ պետք է հասկանալ, թե որն է ԿԳՄՍ նախարարության հիմնավորումը՝ միավորելու ԳԱԱ ինստիտուտները բուհերի համապատասխան ֆակուլտետների հետ: Եթե դա այն է, ինչ որ մինչև հիմա ասվել է, թե իբր բուհերում գիտություն չկա կամ ցածր մակարդակի է, ապա դա ուղղակի ևս մի փաստ է, որ չպետք է գործող գիտական համակարգը քանդել»,- պատասխանում է Մարտիրոսյանը:
«ԳԱԱ համակարգի ինստիտուտների միացումը բուհերին նշանակում է նրանց զրկել միջազգային ակադեմիական գիտական լայն համագործակցության բազմաթիվ ծրագրերից, որը հանդիսանում է նրանց ֆինանսավորման աղբյուրներից մեկը: Նշված միջոցառումը, բացի ֆինանսական հարցերից գիտական կազմակերպություններին դուրս կհանի մեծ դժվարություններով ձևավորվող եվրոպական գիտական ընդհանուր տարածքից, կընդհատվեն ստեղծված գիտատեխնիկական կապերը»- կանխատեսում է ԳԱԱ նախագահը:
«Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» օրենքի նախագիծը մշակելիս արդյոք հաշվի է առնվել Վրաստանի և Ղազախստանի չհաջողված փորձը եւ ինչ երաշխիք կա, որ Հայաստանը խուսափելու է այդ փորձի կրկնությունից: ԿԳՄՍ նախարարի խորհրդական Սամվել Կարաբեկյանը պատասխանեց. «Ելնելով այն բանից, որ հղում է կատարվում Վրաստանի և Ղազախստանի փորձին, կարող եմ ենթադրել, որ խոսքն այստեղ ոչ թե գիտական համակարգի, այլ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի մասին է, որի կառավարման ներքո գործող 34 գիտական կազմակերպությունները ընդամենը մի մասն են գիտության ընդհանուր համակարգի։ Այնպես որ, որքան հասկանում եմ, հարցը վերաբերում է ավելի շուտ ոչ թե գիտությանը, որին վերաբերող իրավահարաբերությունները բավարար չափով կարգավորված են օրենքի նախագծով, այլ ներկայիս Գիտությունների ազգային ակադեմիայի հետագա կարգավիճակին և կառուցվածքին։ Այդ առումով կարող եմ ասել հետևյալը. օրենքի նախագիծը որևէ կերպ չի կանխորոշում Գիտությունների ազգային ակադեմիայի կազմում գործող գիտական կազմակերպությունների հետագա կարգավիճակը և ենթակայությանն առնչվող խնդիրները։ Օրինագիծը նախատեսում է, որ գիտական կազմակերպությունները (իսկ Ակադեմիայի կազմում գործող այդպիսիններն ունեն պետական ոչ առևտրային կազմակերպությունների կարգավիճակ) կունենան, ինչպես և պահանջվում է նման կազմակերպաիրավական ձև ունեցող կազմակերպությունների համար, կառավարման խորհուրդներ: Այսինքն կունենան ինքնակառավարման ավելի բարձր կարգավիճակ: Իսկ թե ինչպես դրանք կկառուցեն իրենց հարաբերությունները Ակադեմիայի նախագահության հետ կորոշեն ինքնուրույն»։
Սամվել Կարաբեկյանը նկատում է, որ գիտության ոլորտում դեռ պահպանվում է բարձրագույն կրթության և գիտության համակարգերի ժամանակավրեպ անջրպետվածությունը. գիտության ոլորտը շարունակում է բաժանված մնալ մի կողմից ակադեմիական (ԳԱԱ կազմում իրականացվող) և գերատեսչական (տարբեր գերատեսչությունների ներքո գործող), մյուս կողմից՝ բուհական, իրարից խիստ տարանջատված հատվածների՝ դրանով իսկ խոչընդոտելով կրթության և գիտահետազոտական գործունեության արդյունավետ համագործակցության մոդելների ձևավորումը, հետազոտահենք կրթական ծրագրերի իրականացումը բուհերում և գիտության ոլորտում երիտասարդ որակյալ ներուժի ներգրավումը։
«Այդ երկու հատվածների ինտեգրումն ապահովելու նպատակով օրենքի նախագծում անհրաժեշտ հիմքեր են դրվում գիտահետազոտական կազմակերպությունների և բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների տարբեր աստիճանների համագործակցության, ինչպես նաև ինտեգրման համար՝ գիտական կազմակերպություններին ինքնուրույն գործելու, հետազոտական ցանցեր և կոնսորցիումներ ձևավորելու կամ բուհերի կազմում որպես գիտահետազոտական ինստիտուտներ ընդգրկվելու իրավական հիմքեր ստեղծելով։ Կցանկանայի կրկին շեշտել, որ ԳԱԱ գիտական ինստիտուտները բուհերի ֆակուլտետների հետ պարտադիր միավորելու որևէ իրավակարգավորում օրենքի նախագծում առկա չէ, այնպես որ նման խոսակցությունները կարող են վերագրվել լավագույն դեպքում թյուրըմբռնմանը»,- եզրափակում է նախարարի խորհրդականը:
Այս հրապարակումը պատրաստվել է Եվրոպական միության եւ «Բաց հասարակության հիմնադրամներ - Հայաստան»-ի ֆինանսական աջակցությամբ։ Հրապարակման բովանդակության պատասխանատվությունը կրում է հեղինակը եւ այն չի արտացոլում Եվրոպական միության եւ «Բաց հասարակության հիմնադրամներ – Հայաստան»-ի տեսակետները:
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ումԴենվերի օդանավակայանում հրդեհ է բռնկվել Boing 737-ում. ուղևորներից ոմանք տարհանվելիս վնասվել են. տեսանյութ
Գյումրիում նշում են Վարդավառը. տեսանյութ
Վարդավառը Իրական Հայաստանի ամենատոնն է, որ գովերգում է ապրելու, կյանքը վայելելու բնական մղումը. վարչապետ
Պուտինը ժամանել է Սանկտ Պետերբուրգ՝ Ռազմածովային ուժերի զորավարժություններին հետևելու. տեսանյութ
Ենոքավան, Վարդավառ. վարչապետը տիկնոջ հետ հանգստից տեսանյութ է հրապարակել
Ջրցաններ ու բարձր տրամադրություն. Երևանում նշում են Վարդավառը. տեսանյութ
Ազատի ջրամբարում 16-ամյա պատանի է ջրահեղձ եղել
Թուրքիայում անտառային հրդեհներն ավելի են մոլեգնել ռեկորդային շոգի պայմաններում. կրակը սպառնում է Բուրսային
Ուժեղացված հսկողությունից առաջ ՆԳ նախարարը հետևել է Փրկարար ծառայության և Ոստիկանության աշխատանքին. տեսանյութ
Իսրայելը վերսկսում է մարդասիրական օգնության օդային փոխադրումը դեպի Գազա
Արտաշատի խճուղում 34-ամյա վարորդը կորցրել է մոտոցիկլի կառավարումը և կողաշրջվել․ ուղևորը հոսպիտալացվել է
Թրամփը հիասթափված է, որ իր լավ շփումները Վլադիմիր Պուտինի հետ ոչնչի չեն բերում Ուկրաինայի հարցով. Ռուբիո
Դանակահարություն Աբովյանի «Հայփոստ»-ի հարևանությամբ․ հիվանդանոց են տեղափոխվել 16 և 19 տարեկան տղաներ
Կապանում ու Երևանի Շենգավիթ վարչական շրջանի մի շարք հասցեներում գործարկվելու են շչակներ
Մակրոնը և Էրդողանը քննարկել են Գազայում տիրող իրավիճակը
Վանաձոր-Ալավերդի ավտոճանապարհի 41-42-րդ կմ-ի հատվածը փակ է բեռնատարների համար
Անի Երանյանը շան հետ նոր ֆոտոշարք է հրապարակել
Իսրայելը կալանել է Գազա մարդասիրական օգնություն տեղափոխող հերթական նավը
Մեկ ամսում շան կծածից տուժած 9 քաղաքացի է դիմել Գորիսի ԲԿ
Ավտոբուսների վթարի հետևանքով տուժածները թեթև մարմնական վնասվածքներ ունեն
Երևանում հայտնաբերվել է տղամարդու դի․ մահվան պատճառը ձուկ բռնելիս էլեկտրահարվելն է եղել
Հիմա ո՜վ է հիշում՝ ինչպիսին էին Երևան-Բագրատաշեն, Վանաձորով, Դիլիջանով անցնող մայրուղիները. վարչապետ
Հայաստանում տոնում են Վարդավառը
Ջրափրկարարները Սևանա լճից դուրս են բերել քաղաքացիներին և շրջված մոտորանավակը
Երևանում բախվել են թիվ 3 և թիվ 57 երթուղիներն սպասարկող ավտուբուսները. կա 9 վիրավոր
Պետությունը դարձրել էին գողապետություն. թալանում տանում էին դուրս, ձեռքները կտրվել է, հոգեվարքի մեջ են. Ավետիս
Կրթվելը նորաձև է լեռնային կուրորտում. Աննա Հակոբյանը տեսանյութ է հրապարակել
Բասկետբոլի Կանանց Հայաստանի Մ18 հավաքականը Եվրոպայի առաջնության եզրափակչում է
Խոսրովի արգելոցում բռնկված հրդեհը մեկուսացվել է. տեսանյութ
Սրբատաշ քարերով տնտեսական հոր է բացահայտվել. Տաթևի Մեծ անապատի պեղումները շարունակվում են. լուսանկարներ
Հրդեհ է բռնկվել «Խոսրովի անտառ» պետական արգելոցում. տեսանյութ
Հուլիսի 27-ին «Խոսրովի անտառ» պետական արգելոցը փակ կլինի
Հուլիսի 26-ից վերսկսվել է Հայաստան բնական գազի մատակարարումը
Կամչատկայում երկրաշարժ է տեղի ունեցել
Թուրքիայում անոմալ շոգ է. սնդիկի սյունը մոտեցել է ռեկորդային 50 աստիճանին. անտառային հրդեհներ են բռնկվել
15-ամյա վարորդը էլեկտրամոբիլով հայտնվել է մայթին և բախվել նստարանին․ կան վիրավորներ
Մասնակցեցի «Սևան ստարտափ սամմիթ»-ին, որտեղ պատմեցի Երևան քաղաքի թվային վերափոխման մասին. Ավինյան. տեսանյութ
Աննա Հակոբյանը նոր լուսանկարներ է հրապարակել վարչապետի հետ
Օդի ջերմաստիճանը կնվազի, այնուհետ կբարձրանա 2-4 աստիճանով. առանձին շրջաններում անձրև, նաև կարկուտ կտեղա
Հունիսին արձանագրվել է ՀՀ-ում գրանցված աշխատատեղերի նոր պատմական ռեկորդ՝ 796 հազար 473 աշխատատեղ. վարչապետ
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT