Առնվազն 4 պատճառ, թե ինչու Ալիեւը չի ուզում հրադադար եւ զինադադար

Լեռնային Ղարաբաղում կրակի դադարեցման շուրջ մոսկովյան բանակցություններին 10-ից ավելի ժամ մասնակցելը Ադրբեջանի կողմից ընդամենը Ռուսաստանին դեմ չգնալու քայլ էր: Այս կարծիքին է քաղաքագետ, Հանրային խորհրդի նախագահ Ստեփան Սաֆարյանը: Ըստ նրա՝ առկա է առնվազն 4 պատճառ, թե ինչու Ալիեւը չի ցանկանում հրադադար Ղարաբաղում:

Հոկտեմբերի 9-ի լույս 10-ի գիշերը՝ ավելի քան 10 ժամ տեւած բանակցություններից հետո, ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը հնչեցրեց Ռուսաստանի, Ադրբեջանի եւ Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարների համատեղ հայտարարությունը՝ հոկտեմբերի 10-ին ժամը 12:00-ից Լեռնային Ղարաբաղի եւ Ադրբեջանի միջեւ շփման գոտում հումանիտար հրադադար հայտարարելու մասին:

Հրադադարի համար նախատեսված օրը եւ ժամին, սակայն, Ադրբեջանը սկսեց հրթիռակոծել Արցախի քաղաքներն ու գյուղերը: Ավելին՝ Արցախի «Կարախամբեյլի» կոչվող տեղամասի ուղղությամբ  թշնամին ձեռնարկեց նաեւ գրոհ:

Վլադիմիր Պուտինի կոչով հրադադարի հայտարարությանը հասած Ռուսաստանը Ադրբեջանի այս ուխտադրուժ քայլերը ընդունեց գրեթե լռությամբ: Թե որը կարող է լինել այդ լռության պատճառը, ՀԺ-ի հետ զրույցում պարզաբանել է Ստյոպա Սաֆարյանը:

- Պարոն Սաֆարյան, նախ խնդրում եմ ասել, թե 10 ժամ բանակցելուց հետո ձեռքբերված պայմանավորվածությունը դրժելը Ադրբեջանի կողմից, ըստ ձեզ, ինչո՞վ է պայմանավորված: 

- Մինչեւ հրադադարի պայմանավորվածությանը հասնելը Ալիեւը իր զայրույթը արտահայտել էր եթերում՝ ասելով, թե իբր Փաշինյանը Մոսկվային խնդրում է կանգնեցնել պատերազմը: Մենք դա մեկնաբանեցինք որպես սեփական հասարակությանը ուղղված ելույթ, բայց իրականում Ալիեւի ուղերձը հուսահատության ճիչ էր, որովհետեւ խաղը տեղափոխվում էր ռուսական դաշտ, այն դեպքում, երբ պարզ էր, որ ռուսական դաշտում Թուրքիային դուրս են դնելու այս պրոցեսից: Ալիեւի հոխորտանքը սրա համար էր, որովհետեւ Ռուսաստանում Թուրքիան իր մեջքին կանգնած չէ: Իսկ Ռուսաստանը ոչ միայն նշաններ է ցույց տալիս, որ Թուրքիան պետք է այնտեղ չլինի, այլեւ շատ ագրեսիվ է հասկացնում, որ Ալիեւը պետք է կտրվի Թուրքիայից:

- Ինչո՞վ է այդ ագրեսիվությունը դրսեւորվում:

- Ռուս փորձագետները, ռուս պաշտոնյաները, բոլորը խոսում են դրա մասին, որ Ադրբեջանը ոչ միայն Թուրքիային է բերում Կովկաս, այլ նաեւ տեռորիզմը, որը իրենց սահմանների համար վտանգ է: Նրանք տեսնում են արդեն, որ Թուրքիան ուզում է կիսել Կովկասը իրենց հետ եւ պատրաստ չեն դրան: Այս առումով այդ 10 ու կես ժամը Ալիեւի ու նրա նախարարի համար եղել է Ռուսաստանին դեմ չգնալու քայլ, մասնակցել են՝ ուղղակի մասնակցելու համար, մանավանդ որ Թուրքիան հենց հաջորդ օրը, ինչպես նկատեցիք, թույլ չտվեց դադարեցնել կրակը: Ասաց՝ դիակները վերցնում ես ու շարունակում կռիվը:

Երկրորդ պատճառը, թե ինչու Իլհամ Ալիեւը չի ցանկանում, որ ժամանակավոր հրադադար լինի. նա չի ուզում, որ երեւա՝ 13-14 օրերի ընթացքում ռեալ արդյունքներ չունի, լավագույն դեպքում կարողացել է հայկական կողմի ինժեներական, պաշտպանական կառույցներ վնասել, բայց խոշոր հաղթանակ չունի: Ինքը չի ցանկանում, որ իր հասարակությունը տեսնի այդ վիճակը: Պատահական չէր, որ նույն օրը ինքը գրառում կատարեց Ջեբրայիլը ազատագրելու մասին: Այսինքն՝ էնքան վախեցած էր, որ հասարակությանը ներկայացնելու բան չունի, որ չի ցանկանա, որ էդ վիճակը ֆիքսի՝ մինչեւ ինքը որեւէ ռեալ հաջողության չհասնի:

Երրորդ պատճառ հրադադարի պայմանավորվածությունը չհարգելու. նրան պետք չէ, որ հասարակությունը այդ դիակները ստանա, մահացածների թիվ հայտնի լինի, Կարմիր խաչը ներգրավված լինի դիերի, գերիների փոխանակման մեջ, ֆիքսի, որ ահաբեկիչների մարմիններ կան, թուրք զինվորականների մարմիններ կան:

Եվ կա նաեւ չորրորդ պատճառը. եռակողմ հայտարարության կետերից մեկը վերաբերում է բանակցային սեղան վերադառնալուն: Ալիեւը չի ուզում վերադառնալ բանակցությունների, նա այդ թեման փակել է մինչ պատերազմը: Պատերազմից բառացիորեն մի քանի օր առաջ իր ելույթներից մեկում նա ասել է այդ մասին: Այս 4 պատճառը հերիք են՝ հասկանալու համար, թե ինչու Ալիեւը չի ուզում հրադադար ու զինադադար:

- Հիմա կա՞ հնարավորություն այդ պայմանավորվածությունը պարտադրելու, թե՞ Ալիեւը պատերազմը կշարունակի այնքան՝ մինչեւ որեւէ արդյունքի հասնի:

- Որքան էլ որ հրադադարի պարտավորությունները չեն կատարվում, այնուամենայնիվ, այլեւս Մինսկի խմբի, այսպես ասած, մանդատի տակ կա ստորագրված թուղթ՝ ե՛ւ հումանիտար հրադադարի մասին, ե՛ւ զինադադարի պայմաններ քննարկելու մասին, ե՛ւ բանակցությունների վերադառնալու մասին: Հայկական դիվանագիտության առաքելությունը պիտի լինի Ադրբեջանին ստիպել, բերել պարտավորությունների դաշտ: Պետք է ցույց տրվի, որ ինքը ռեալ շահագրգռված չէ դրանում՝ իմ նշած 4 եւ միգուցե ավելի շատ պատճառներով, եւ որ այլեւս ունակ չէ պայմանագրեր եւ համաձայնություններ կնքելու՝ դրանից բխող բոլոր հետեւանքներով:

- Այդ իմաստով արտգործնախարար Զոհրաբ Մնացականյանի ՌԴ այցը կարո՞ղ է որեւէ դեր խաղալ:

- Ես, ճիշտն ասած, չգիտեմ՝ հայկական կողմը օրակարգում ինչ հարցեր է դրել. դատելով ե՛ւ Մնացականյանի, ե՛ւ նախագահի, ե՛ւ վարչապետի ելույթների շեշտադրումներից՝ կարծեք թե ոչ միայն դրված է հայ ժողովրդի արցախյան հատվածին էքզիստենցիալ վտանգից պաշտպանելու հարցը, այլ նաեւ միգուցե Արցախի կարգավիճակի հստակեցման հարցը՝ որպես այս պահին միակ ուղի:

- Պարոն Սաֆարյան, կրկին վերադառնալով առաջին հարցին՝ կարո՞ղ եք ասել, թե ինչ է նշանակում Ռուսաստանի պահվածքը. մեր դաշնակցի ազդեցությունը կորե՞լ է, թե՞ չի ուզում ավելի կոշտ լինել Ադրբեջանի նկատմամբ. չէ՞որ ՌԴ նախագահի մակարդակով այդ հրադադարի պայմանավորվածությունը ձեռք բերվեց: Հիմա գնահատականներ են հնչում, որ Ադրբեջանը ուղղակի ցույց տվեց, որ, կոպիտ ասած, թքած ունի այդ պայմանավորվածության վրա:

- Ես կարծում եմ, որ ռուս քաղաքագետները պետք է բացատրեն, թե ինչպես է լինում, որ Ադրբեջանը ոչ միայն չի կատարում համաձայնությունը, այլ նույնիսկ մեղքը գցում է հրադադարի մեխանիզմների ոչ հստակ լինելու վրա: Սա եղել է Ադրբեջանի արտգործնախարարի արդարացումը: Ինչու Ռուսաստանը դրան կոշտ չի պատասխանում՝ անկեղծ ասած՝ չեմ կարող իրենց փոխարեն խոսել, որովհետեւ, այո՛, կա ե՛ւ ազդեցության լծակների պակաս, ե՛ւ Ադրբեջանին չկորցնելու շահագրգռություն: Ինչպես ՀՀ վարչապետը դիպուկ նշեց, Ադրբեջանը յուրացված, զավթված է Թուրքիայի կողմից, եւ Թուրքիայի ղեկավարն է որոշում՝ ինչ անի Ալիեւը: Մյուս խնդիրը, որ ռուս փորձագիտական շրջանակները չեն թաքցնում, դա Ալիեւին իսպառ չկորցնելու շահագրգռությունն է, նրան չնեղացնելու միտումը: Հակառակը, նույնիսկ արդեն ձայներ են հնչում, որ քանի որ Ալիեւը խոր փակուղու մեջ է, պետք է փրկել, միգուցե նրան փրկողը մենք լինենք՝ սրանից բխող հետեւանքներով, որովհետեւ այդ փրկության դիմաց պետք է վճարվի: Արդյոք այդ փրկելը նշանակո՞ւմ է, որ թողնեն Ալիեւը առնվազն ինչ-որ բան պոկի (Արցախից-խմբ.), ընդլայնվի, հնարավոր է: Բայց, կրկնում եմ, որ կա նաեւ ազդեցության թուլացում: Ես չեմ կարող ասել, թե կոնկրետ ռուսական դիրքորոշման ձեւավորման վրա ինչն է ավելի շատ ազդում՝ ցանկության բացակայությո՞ւնը, այլ մտադրություննե՞րը, նեղացածությո՞ւնը, թե՞ այլ գործոն: Հայտնի է, որ 2008 թվականից այս կողմ հայկական եւ ադրբեջանական կողմերը չեն անում այն, ինչ ինքը առաջարկում է, դա փաստ է՝ կլինի Կազան, կլինի Լավրովյան պլան, թե այլ տարբերակ: Մի կողմից Ռուսաստանը մտածում է՝ ժամանակին ամեն ինչ առաջարկել եմ, մերժել եք, ուրեմն գնացեք ոչնչացրեք իրար, հետո կա՛մ երկուսով, կա՛մ առանձին որեւէ մեկը կգա ինձ մոտ: Թե որ մեկը կլինի այդ մեկը, թերեւս պատերազմի դաշտում է որոշվում եւ որոշում է հայ զինվորը:

Տպել
13105 դիտում

Տղամարդը մոտ 70 տոկոս այրվածքներով ծայրահեղ ծանր վիճակում տեղափոխվել է հիվանդանոց․ բժիշկները պայքարում են կյանքի համար

Պատերազմի պարտության պատճառների քննությունը վերջնական փուլում է, 600-ից ավել մեղադրական եզրակացություն կա. Քյարամյան

Հայաստանը կարող է դառնալ խաղաղության կրթության գաղափարի տարածման միջազգային հարթակ. Անդրեասյանը՝ Էլմար Հայնրիխ Բրոքին

Հայաստան-Հյուսիսային Մակեդոնիա հանդիպումից առաջ նախատեսված նախախաղային մարզումը չեղարկվել է

Վահագն Խաչատուրյանն առանձնազրույց է ունեցել Թուրքմենստանի նախագահ Սերդար Բերդիմուհամեդովի հետ

Զելենսկին Հռոմի պապին նկար է նվիրել, նաև խնդրել է օգնել ռուսական գերությունից ուկրաինացիներին վերադարձնելու հարցում

Հայաստանում երկրաշարժ է տեղի ունեցել

ՀՀ-ում չկան արտոնյալներ՝ լինեն նախկին, թե ներկա, և օրենքը, արդարադատությունը ճառերում հիշատակվող խոսքեր չեն. Փաշինյան

Բալասանյանի անունով որևէ փաստաթղթային հիմք կամ դիմում Երևանի քաղաքապետարանում առկա չէ. Կոստանյանը՝ ի պատասխան Չախոյանի

ՀՀ քաղաքացիների համոզմունքը պիտի ավելի խորանա արդարադատության, օրենքի և օրինականության առկայության մասին. վարչապետ

Արարատ Միրզոյանը և Ստեֆան Դոութին մտքեր են փոխանակել տարածաշրջանային կայունության և անվտանգության հարցերի շուրջ

«Ընկել է ձեռքը, համոզել է, փրթել, ղասաբ են». Արթկոսմեդում մահացած կնոջ ամուսինը մանրամասներ է հայտնել ողբերգական դեպքից

ԵՄ-ն ծրագրում է ընդլայնել Իրանի դեմ պատժամիջոցները Ռուսաստանի հետ համագործակցության համար

Ըստ ադրբեջանցի քարոզիչների՝ Հայաստանը Թուրքիայի հետ հարձակվելու է Ադրբեջանի վրա. Առաքելյան

ԱՍՀ նախարարությունը պատրաստակամ է համագործակցել նաև ԵԽ հետ՝ կառույցի մանդատի շրջանակում. Նարեկ Մկրտչյանը՝ Լոնգանգեին

ՀՀ-ի համար կարևոր է հարևանների հետ խաղաղ գոյակցությունը. Գրիգորյանը Բալլային է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ»-ը

Մղձավանջային սցենար նույնիսկ ամենափորձառու նավաստու համար. օվկիանոսում սառնարանից կառչած տղամարդ է հայտնաբերվել

Բաքվի բանտում պահվող ԼՂ նախկին ղեկավարների կալանքի ժամկետը կրկին երկարաձգվել է

Իրանի միջուկային օբյեկտների վրա հարձակումը լուրջ սադրանք կլինի. Լավրով

Շարունակվում է «ՀՀ վարչապետի գավաթ» խճուղավազքի սիրողական մրցաշարի հայտագրումը. հայտնի է վերջնաժամկետը

Արցախ էին պահում Տանզանիայում տարբեր ընկերություններում փայ մտնելով. Սաֆարյանը՝ Քոչարյաններից բռնագանձման պահանջի մասին

Իրանի հետ հարաբերությունները մեզ համար առաջնային են. Աշխաբադում հանդիպել են Պուտինն ու Փեզեշքիանը

Գնել Սանոսյանը «Հայաէրոնավիգացիա»-ի աշխատակազմին է ներկայացրել նորանշանակ գլխավոր տնօրենին

ԱԽ քարտուղար Արմեն Գրիգորյանն աշխատանքային այցով կմեկնի Պրահա և Բեռլին

Գերասիմ Վարդանյանի խափանման միջոցը փոխվել է

Օդի ջերմաստիճանը կնվազի մինչև 8 աստիճանով. անձրև ու ամպրոպ կլինի

Դրամական միջազգային փոխանցումներ առանց սահմանների Ամիօ բանկի հետ

Համաձայնեցվել է պաշտպանության ոլորտում Հայաստան-Գերմանիա համագործակցության 2025 թվականի ծրագիրը

ՆԳՆ միգրացիայի և քաղաքացիության ծառայությունը Շիրակի մարզում շրջիկ ծառայություններ կմատուցի. ժամանակացույց

Հայաստանին 236 մլն եվրոյի չափով վարկ կտրամադրվի. հանձնաժողովը դրական եզրակացություն է տվել համաձայնագրին

Աննա Վարդապետյանը Բելգիայի դեսպանին է ներկայացրել ՀՀ գլխավոր դատախազության առաջնահերթությունները

Մահթումկուլի Ֆրագիի ուղերձները շարունակում են արդի մնալ մինչ օրս. նախագահը մասնակցել է Աշխաբադում ընթացող համաժողովին

Դոլարը թանկացել է, եվրոն՝ էժանացել. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան հոկտեմբերի 11-ին

Սահմանադրական մշակույթը ոչ միայն տեքստի իմացությունն է, այլև հարգանքը դրանում եղած դրույթների նկատմամբ. Սիմոնյան

Վարչապետը ստորագրել է որոշումները. Հակոբ Վարդանյանն ու Նարեկ Տերյանն ազատվել են պաշտոններից

Կրակոցներ Արարատի մարզում. հեղինակին հրացանով հայտնաբերել են դեպքի վայրում

«Մալադեց». Աշոտ Ղազարյանն արձագանքել է իր ծանր հիվանդ լինելու մասին լուրերին

ՀՀ ԱԳՆ-ն դատապարտել է Լիբանանում ՄԱԿ-ի ժամանակավոր ուժերի կենտրոնակայանի վրա հարձակումը

Գարեգին Բաղրամյանի հրաժարականի դիմումն ընդունվել է. վերջինս ազատվել է պաշտոնից

Հայաստանում քննարկվել է արհեստական բանականության և մեքենայական ուսուցման ոլորտում կրթությունը