Թող ձեռ քաշեն աստղադիտարանից. Բյուրականի աստղադիտարանի  շուրջ տարաձայնությունները շարունակվում են

Բյուրականի աստղադիտարանի կոլեկտիվը դեմ է ԱԺ պատգամավոր Հովհաննես Հովհաննիսյանի՝ ԿԳՄՍ նախարարին ուղղված նամակի բովանդակությանը։ Նամակով առաջարկվում էր աստղադիտարանը հանել գիտությունների ազգային ակադեմիայի կազմից եւ տալ նրան հիմնադրամի կարգավիճակ:

Ըստ Բյուրականի աստղադիտարանի տնօրենի՝ կոլեկտիվը դեմ է ոչ թե այն պատճառով, որ ձեւաչափերից կամ կարգավիճակներից մեկը համարում է լավ, մյուսը՝ վատ, այլ որովհետեւ արդյունավետ աշխատող գիտական համակարգը վերցնել ու ձեւափոխելը, նրանց կարծիքով, նշանակում է ուղղակիորեն  քայլ անել՝ քանդելու  կամ փչացնելու երկար տարիների քրտնաջան աշխատանքի արդյունքում ստեղծածը։ «Լավ աշխատող մեխանիզմին ձեռք չեն տալիս, դա հավիտյան  հայտնի ճշմարտություն է» ,- ընդգծեց  Արեգ Միքայելյանը:

Հայաստանում գիտության զարգացման եւ աստղադիտարանի դերի ու նշանակության վերաբերյալ աստղադիտարանի տնօրենը նշեց.

«Հայաստանում ամենաարդյունավետ աշխատող ճյուղը  գիտությունն է, մանավանդ որ գիտության զարգացումը պատերազմից հետո մեր երկրի համար պետք է դառնա առաջնայինը: Միայն գիտության շնորհիվ կարելի էր պատերազմում հաղթել, որովհետեւ  այսօր գերճշգրիտ տեխնոլոգիաների պատերազմ է, ու այս իրավիճակում փորձել խաթարել գիտական կառույցի բնականոն աշխատանքը, ուղղակի անգրագիտություն է: Ինչպե՞ս բացատրել՝ ինչո՞ւ է ղեկավարությունը փորձում ներխուժումներ անել  գիտական համակարգի մեջ: Եվ զարմանալին այն է, որ այնպիսի մարդիկ են առաջարկներ անում այս համակարգի մասին, որոնք  բացարձակ կապ չունեն գիտության հետ եւ չեն հասկանում, թե գիտական աշխատանքը ինչ է, գիտնականի գործունեությունը ինչպիսին է:  Այսպիսի առաջարկ անելուց առաջ պետք էր նախ լավ հասկանալ, ուսումնասիրել համակարգը, եթե իրոք շահագրգռված էին այդ հարցի լուծման  վերաբերյալ»:

Աստղադիտարանի տնօրենի խոսքով՝ կառավարության եւ աստղադիտարանի  միջեւ տարաձայնությունները ավելի խորքային են, քան թվում է:

«Ինչպես եւ շատ այլ կառույցների նկատմամբ, ՀՀ իշխանությունների կողմից  գիտության նկատմամբ շարունակ իրականացվում է ապակառուցողական քաղաքականություն։ Այսօրվա կառավարությունը, ցավոք սրտի, ինչ ուզում անում է, երբեք ոչ մի նորմալ բան հաշվի չի առնում: Իրենց համար  ճիշտ կամ սխալ գոյություն չունի. միայն ուզում են՝ իրենց ուզածը լինի: Եվ այդ առումով արդեն սկսել էին ապակառուցողական այդ  գործունեությունը. մշակել էին բարձրագույն կրթության եւ գիտության մասին օրենքի նախագիծը, որը ամբողջովին դեմ էր գիտությանը: Առաջարկը եղել է ԱԺ պատգամավոր Հովհաննես Հովհաննիսյանից: Ուղղակի ապշեցուցիչ է, որ Բյուրականի մասին ոչ մի պատկերացում չունեցող պատգամավորը, որը, երկուսուկես տարուց ավելի է, ինչ  չի այցելել   Բյուրականի աստղադիտարան, չի շփվել  առաջատար գիտնականների, տնօրենության հետ, մեկ  էլ օդից վերցնում է, առաջարկ է անում, որ եկեք Բյուրականի աստղադիտարանի կարգավիճակը փոխենք: Սա նշանակում է, որ գուցե ինչ-որ բիզնես հավակնություննե՞ր ունի: Կարելի է նաեւ ենթադրել, որ ուղղակի որոշ մարդիկ, չստեղծելով ոչ մի բան, փորձում են ուրիշի ստեղծածի վրա հեղինակություն ստեղծել՝ «կեղծ միավորներ» հավաքելով: Շատ տիպիկ գործելաոճ է այսօրվա դրությամբ. շատ ավելի դժվար է լուրջ արժեքներ ստեղծել, քան ուրիշի ստեղծած  աժեքի վրա խոսել  կամ առաջարկություններ անել եւ դրանով հերոսանալ»: 

Հարցին՝ իրավական գործընթացը ի՞նչ փուլում է, ի՞նչ կասեք Ձեր ընթացիկ ու հետագա քայլերի մասին, Արեգ Միքայելյանը պատասխանեց.

«ԱԺ պատգամավոր Հովհաննես Հովհաննիսյանի կողմից ԿԳՄՍ նախարարին արվել է առաջարկ, որ Բյուրականի աստղադիտարանը պետք է հանել  ԳԱԱ-ի կազմից: , Նախարարը գրությունը ուղարկել է գիտության կոմիտե, որը զբաղվում է հենց գիտության վարչարարությամբ, գիտության կոմիտեն ուղարկել է ակադեմիա, ակադեմիայի նախագահությունը  մեր կարծիքն է հարցրել, թե մենք ինչպես ենք մոտենում այդ խնդրին:  Ժողովը դրա համար ենք գումարել: Մենք պատրաստել ենք մանրակրկիտ տեղեկանք, որովհետեւ անհիմն, առանց որեւէ փաստարկների մեզ մեղադրում էին, թե մեր կառույցը արդյունավետ չի աշխատում,ուստի եւ պետք է կարգավիճակը փոխել: Մենք, ընդհակառակը, 37 կետով ցույց ենք տվել, որ մեր կառույցը աշխատում է բոլոր միջազգային չափանիշներին համապատասխան: Բացի դրանից, մեկ առանձին փաստաթուղթ ենք պատրաստել՝ նշելով ակադեմիայի կազմում արդյունավետ աշխատելու բոլոր հիմքերը. ակադեմիայի շրջանակներում բազմաթիվ գիտական համագործակցություններ կան, եւ դա ըստ էության գիտական միջավայր է, որը բնականաբար նպաստում է աշխատանքի արդյունավետությանը: Եթե դա լիներ բյուրոկրատական ապարատ, այո՛, կհամաձայնեի, բայց ոչ մի բյուրոկրատիա չկա: Հարցի կարգավորման լուծումը ես տեսնում եմ այն, որ ձեռ քաշեն աստղադիտարանից եւ չխառնվեն մեր գործունեության մեջ: Աստղադիտարանը մեր երկրի լավագույն, կայացած հիմնարկներից է, միջազգային հանրությունը ճանաչում է մեզ, նրանք հաստատ կարձագանքնեն՝ տեսնելով այս ամենը»:

Հարցին ՝ կոլեկտիվի բոլո՞ր անդամներն էին կողմ ԳԱԱ կազմում մնալու որոշմանը, տնօրենը նշեց.

«Ես նույնիսկ չէի պատկերացնում, որ մեր կոլեկտիվը միաձայն՝ 75 ձայնով, կքվեարկի աստղադիտարանը ԳԱԱ –ի կազմի մեջ թողնելու օգտին: Գուցե ոմանք մտածում էին, որ Բյուրականի աստղադիտարանը կարող է եւ որպես հիմնադրամ գործել, բայց բոլորը  համակարծիք էին մի բանում՝  մեր հիմնարկի եւ առհասարակ գիտության դեմ ոտնձգություններ են տեղի ունենում: Սա կարծես նման էր ինքնապաշտպանական  ռեակցիայի, երբ  մարդիկ նույնիսկ այդքան ցածր ֆինանսավորման պայմաններում  աշխատում են անմնացորդ եւ նվիրված, բայց հասկանում են, որ պետությունը  վնասում է  աստղադիտարանի գործունեությանը»:

Կոլեկտիվի՝ դեմ արտահայտվելու մասին Աժ պատգամավոր Հովհաննես Հովհաննիսյանը ասաց հետեւյալը.

«Կոլեկտիվը, ես չգիտեմ, դեմ է արտահայտվել թե ոչ, որովհետեւ կոլեկտիվի որոշ մասին ճնշում են: Կոլեկտիվի մի մասին, ովքեր բողոքել են,  եւ որոնց բողոքի հիմքի վրա եմ ես դիմել դատախազություն, հետո՝ նաեւ ֆինանսների նախարարությանը, աստղադիտարանի ղեկավարությունը նրանց աշխատանքից ազատել է, եւ մինչեւ հիմա դատական գործեր են ընթանում: Իմ՝ որպես պաշտոնյայի ֆունկցիան եղել է ուղղակի այդ մարդկանց բողոքին ընթացք տալը:  Ես  երբեք անձնական հետաքրքրվածություն կամ շահագրգռվածություն չունեմ՝ որպես պաշտոնյա, որպես մարդ՝ հետաքրքրված եմ աստղադիտարանի  դերի ու  փառքի վերականգնումով»:

Հովհաննես Հովհաննիսյանից հետաքրքրվեցինք, թե ինչպես կմենկանաբանի Բյուրականի աստղադիտարանի տնօրենի այն կարծիքը, թե պատգամավորը գուցե բիզնես հավակնություններ ունի: Նա ասաց. «Աստղադիտարանի տնօրենը եթե նման բան է ասել, թող նայի ստուգումները եւ չարաշահումները, որ իր մոտ են հայտնաբերվել: Ես երբեք որեւէ բիզնեսի հետ կապված հետաքրքրություն չեմ ունեցել եւ չունեմ որեւէ բիզնես: Իսկ ինչ վերաբերում է աստղադիտարանի բուն ստուգումներին, որ կատարել է ֆինանսների նախարարությունը, միայն 80 միլիոն դրամ անունով գումար է հայտնաբերել վերջին  երեք տարվա ընթացքում: Եթե նայենք աշխատավարձերի ցանկը, կտեսնեք, որ այնտեղ յուրայինները ստացել են 1-2 միլիոն տարբեր հավելավճարներով, պարգեւավճարներով գումարներ, երբ որ սովորական աշխատողները,  գիտաշխատողները, որոնց մի մասին աշխատանքից ազատել են, ստանում են շատ չնչին գումարներ: Լավ կլինի՝ աստղադիտարանի տնօրենը մտածի այդ գումարի վերականգնման մասին եւ ապա նոր քրեական գործերի մասին, որոնք, ըստ տրամաբանության, պետք է հարուցվեն նման չարաշահումների արդյունքում:

Կա մի ուրիշ խնդիր. քանի որ  աստղադիտարանը ունի նաեւ  «Ռոսկոսմոս»-ի հետ պայմանագիր, բայց կա նաեւ «Ռոսկոսմոս»-ի տնօրենի բողոք-նամակը, որով վերջինս  բողոքում է աստղադիտարանի տնօրենություից, հնարավոր է կասկածի տակ դրվի նաեւ այս համագործակցությունը աստղադիտարանի ղեկավարության հետ, հատկապես որ գումարները գալիս էին  ոչ թե աստղադիտարանի հաշվին, այլ գալիս էին փոխտնօրենի Ա/Ձ-ի հաշվին, ինչը աբսուրդ է ինքնըստինքյան, եւ այդ տեսանկյունից բավականին մտածելու, մտահոգվելու հարցեր կան այստեղ»:  

Հարցին, թե ինչու է գտնում, որ Բյուրականի աստղադիտարանը պետք է դառնա   հիմնադրամ, Հովհաննես Հովհաննիսյանը պատասխանեց՝ քանի որ Բյուրականի աստղադիտարանը ազգային հարստություն է համարվում, իսկ նմանատիպ երկու կառույցներ՝ Ցեղասպանության ինստիտուտը եւ Մատենադարանը, արդեն իսկ դուրս են եկել եւ դարձել են անկախ հիմնադրամներ, այդ տրամաբանության մեջ աստղադիտարանը եւս պետք է դուրս գա, եւ դրանով ընդգծվի նրա բացառիկ տեղը․

«Իմ առաջարկը եղել է այդ ձեւով առաջնորդվել։ Թե ինչպես կորոշի կառավարությունը, արդեն չեմ կարող ասել: Պետք է մտածել Բյուրականի աստղադիտարանը իր հին ավանդույթներին վերադարձնելու մասին, այսինքն՝ այն դարձնել հզոր գիտական կենտրոն իր արդյունքներով»:

Մարիամ Գեւորգյան

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
4163 դիտում

Երևանի ամենահին՝ Կարմիր կամուրջը վերականգնվում է, այն մեր մշակութային ժառանգության կարևոր մասերից է. Ավինյան

Հրթիռների հետագա տեղակայման հարցը կորոշենք՝ կախված ԱՄՆ-ի և նրա արբանյակների գործողություններից. Պուտին

Շամպայն, կեղծ օղիներ, գինիներ և կոնյակներ. ապօրինի ձեռնարկատիրությամբ զբաղվելու դեպքեր են բացահայտվել

Ռուսաստանն առանց միջուկային մարտագլխիկի բալիստիկ նոր հրթիռ է կիրառել. Պուտին

Տիեզերք արձակված «Սոյուզ-2.1» հրթիռն այլ իրերի հետ տիեզերագնացներին նաև Ամանորի ծանրոցներ և նվերներ կհասցնի

Կասեցվել է Գավառի կաթնամթերքի արտադրամասի գործունեությունը. ինչ է հայտնաբերվել

Այս պահից սկսած Արևմուտքի հրահրած հակամարտությունն Ուկրաինայում ձեռք է բերում գլոբալ բնույթ. Պուտին

Ուժի ցուցադրում է, «ատամ» ցույց տալու միջոց. քաղաքագետը՝ թուրք-ադրբեջանական զորավարժությունների մասին

ՀՀ-ն պատրաստակամ է իր հնարավորությունների չափով աջակցել Իսպանիայի ջրհեղեղի հետևանքների մեղմացմանը. փոխվարչապետ

Պարգևատրվել են Ըմբշամարտի զինվորականների աշխարհի առաջնության 55 կգ քաշային կարգի մրցանակակիրները

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հարցազրույց կտա

Վթարային ջրանջատում Արարատում. որ քաղաքում և գյուղերում ջուր չի լինի նոյեմբերի 22-23-ին

ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը Բաքվում մասնակցել է COP-29-ի գագաթնաժողովին

Տեղի է ունեցել Հայաստանի և Իրանի ԱԳ նախարարների հեռախոսազրույցը. ինչ է քննարկվել

Ոչ պրոֆեսիոնալների պատճառով մարդիկ վստահությունը կորցնում են ամբողջ իշխանության նկատմամբ. քաղաքագետ. տեսանյութ

Ինչ իրավիճակ է հանրապետության ճանապարհներին

ՀՀ-Իրան էլեկտրաէներգիայի փոխհոսքը 350 ՄՎտ-ից կդառնա 1200. ավարտին կհասցվի օդային գծի և ենթակայանի կառուցումը

Թեև համակարգում փախստականների խնդիրները կարևորագույններից են, հաճախ չեն արժանանում պատշաճ ուշադրության. ՄԻՊ

Ժամկետային զինծառայող Արման Ավագյանը հաղթել է իտալացի մասնակցին

Մհեր Գրիգորյանն ընդունել է միջազգային հեղինակավոր Ֆոսթեր ընդ Փարթներս ճարտապետական ընկերության պատվիրակությանը

Գերմանիան կշարունակի քաղաքական աջակցությունը Հայաստանին. Հոֆրայթերի գլխավորած պատվիրակությունն այցելել է ԱԺ

ԱՄՆ քաղաքացին մեղավոր է ճանաչվել դաշնային աշխատակիցների սպանությունները նախապատրաստելու համար

Առանձնապես ծանր հանցագործություն է բացահայտվել․ կասկածյալը «Պույի Արմենի» որդին է, տուժածը՝ «Կյաժ Կարենը»

Ժամկետային զինծառայողներ Սամվել Գրիգորյանը և Հրայր Ալիխանյանը բրոնզե մեդալներ են նվաճել

Կոչ ենք անում Բաքվին և Երևանին բաց չթողնել պատմական հնարավորությունը, խաղաղությունը մոտ է, քան երբևէ. Ֆիդան

ՆԳ նախարարությանը կից Կանանց հարցերով խորհրդի հանդիպում է անցկացվել Գյումրիում. ինչ է քննարկվել

Միրզոյանը Անտոն Հոֆրայթերին է ներկայացրել Հարավային Կովկասում կայուն խաղաղության հաստատման ՀՀ տեսլականը

Այս պահին թիմային աղյուսակում ԶՈՒ հավաքականը հունահռոմեական ոճում 1-ին հորիզոնականում է. Պապիկյան

Անհետ կորած զինծառայողների ընտանիքները կշարունակեն սոցիալական աջակցություն ստանալ

2024-ին կալանքի կիրառման դեպքերը նվազել են 6 տոկոսային կետով, ավելացել է կիրառված այլ խափանման միջոցների թիվը

Ժամկետային զինծառայող Տիգրան Մինասյանն արծաթե մեդալ է նվաճել

Հայ-էստոնական հարաբերություններն արագընթաց են զարգանում. Արսեն Թորոսյանն ընդունել է դեսպանին

Կպչուն ժապավենով պատին ամրացված «The Comedian» բանանը աճուրդում վաճառվել է 6,2 միլիոն դոլարով. ով է գնորդը

Անդրադարձ է կատարվել խաղաղության պայմանագրի քննարկումներին. վարչապետն ընդունել է Բունդեսթագի պատվիրակությանը

Բելգիացի քաղաքական գործիչները Ադրբեջանին կոչ են արել դուրս բերել զորքերը Հայաստանի ինքնիշխան տարածքից

ԱԳ փոխնախարարը Բենժամեն Հադադին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը

Միջազգային քրեական դատարանը Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուին ձերբակալման հրաման է տվել

Հանքաքար վերամշակող ընկերությունում ապօրինի ջրառ է իրականացվել

Զախարովային ուղիղ եթերի պահին զանգահարել և խնդրել են չմեկնաբանել բալիստիկ հրթիռների թեման

«Կոկաին»-ի պարկեր՝ ՀՀ ժամանած օտարերկրացու մարմնում. կանխվել է 550 հազար դոլարի թմրամիջոցի ներմուծման փորձը