Որոնք էին ԱՄՆ նախագահի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչման նախադրյալներն ու գործոնները

ԱՄՆ 46-րդ նախագահի կողմից Հայոց ցեղասպանության եզրույթի կիրառումը և, ըստ այդմ, ԱՄՆ դաշնային կառավարության կողմից ցեղասպանության ճանաչումը որպես իրավական ու պատմական փաստ այլևս անբեկանելի է։ Դեռևս շաբաթներ առաջ, երբ «Նեյշընլ Ինթերսթում» հոդված հրապարակվեց՝ ակնարկվելով, որ այս անգամ Բայդենը կճանաչի ցեղասպանությունը, իսկ հետո արդեն ապրիլի 23-ի Բայդենի ու Էրդողանի հեռախոսազրույցը նախանշեցին սպասվելիք իրադարձությունը։ Ավելին՝ նախագահ դառնալուց ի վեր Բայդենը չէր խոսել ու չէր հանդիպել Էրդողանին, և Հայոց ցեղասպանության տարելիցի նախաշեմին այդպիսի հեռախոսազանգը իսկապես պետք է կարևոր լիներ։

Այդուհանդերձ, պետք է հասկանալ, որ այնպիսի մասշտաբային ու պատմական իրադարձությունը, ինչպիսին ԱՄՆ նախագահի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչումն է, չէր կարող ուղղակի մեկ օրվա կամ մի գիշերվա արդյունք լինել։ Այն բազմաթիվ բաղադրիչների ու շարժառիթների համադրման, աշխատանքի ու լոբբինգի արդյունք էր, որն էլ զուգահեռվեց ԱՄՆ-Թուրքիա և ԱՄՆ-Հայաստան նոր հարաբերությունների հեռանկարով։

Այսպես՝ երկարաժամկետ հեռանկարում, իհարկե, առաջնային կարևորություն ունի ԱՄՆ հայ համայնքի, հայ ժողովրդի ու հայկական դիվանագիտության երկարատև, նպատակասլաց, հետևողական և համառ աշխատանքը։ Աշխատանք, որ սկսվել էր դեռևս խորհրդային միության տարիներին համայնքի կողմից և ավելի ակտիվ շարունակվեց հետանկախական շրջանում՝ արդեն հայկական դիվանագիտական առաջնորդությամբ։

Միջնաժամկետ հեռանկարում, իհարկե, անկարելի է չընդունել, որ ԱՄՆ-Թուրքիա հարաբերությունների ներկայիս որակը և տևական լարված ու սառեցված հանգամանքներն են նաև նպաստել այս ճանաչմանը։ Թուրքական սանձարձակ վարքը տարածաշրջանում, կոնֆլիկտայնությունը ՆԱՏՕ-ում իրենց դաշնակիցների հետ, հարաբերությունները ու զենքի առևտուրը Ռուսաստանի հետ այն շերտերն էին, որոնք վաղ թե ուշ պետք է լցնեին ԱՄՆ համբերության բաժակը։

Կարճաժամկետ հեռանկարում գործոնները, որոնք նպաստեցին այս դարակազմիկ իրադարձությանը ու իրավաքաղաքական ճանաչմանը, դրանք մի կողմից 2018-ին հաջորդած ժողովրդավարացման գործընթացներն էին Հայաստանում և դրանց արձագանքն ու ուշադրությունը ԱՄՆ կողմից, իսկ մյուս կողմից 44-օրյա պատերազմն էր և Թուրքիայի բացահայտ ներգրավվածությունը՝ որպես պատերազմող կողմ ու ահաբեկչական միավորների հովանավոր։ Այս փաստը հատկապես կարևոր է, եթե հաշվի առնենք, որ ԱՄՆ համարվում է ժողովրդավարական արժեքների ու հակաահաբեկչական քաղաքականության երաշխավորն ու ջատագովը աշխարհում, ու Թուրքիայի այդպիսի պահվածքը իսկական ապտակ էր ԱՄՆ-ին։ Մանավանդ որ այդ շրջանում ԱՄՆ զբաղված էր նախագահական ընտրություններով ու իշխանության անցումով և բավարար ուշադրություն չէր կարողանում ընձեռել տարածաշրջանին։

Ի մի բերելով՝ ԱՄՆ-Թուրքիա լարված ու սրված հարաբերությունները, հայ համայնքի ու հայկական դիվանագիտության անդուլ ու հետևողական պատերազմը, հայկական պետության ժողովրդավարացումն ու 44-օրյա պատերազմի թուրքական ուղիղ ներգրավվածությունն էին, ըստ էության, այն գործոնները, որոնց համադրման արդյունքում նախագահ Բայդենը ճանաչեց ու արտասանեց «Հայոց ցեղասպանություն» եզրույթը՝ նոր իրավաքաղաքական հեռանկարներ ստեղծելով Հայաստանի ու տարածաշրջանի երկրների համար։

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
1702 դիտում

1 մլրդ դրամ կհատկացվի Երևանի և մարզերի թատրոններին, համերգային դահլիճներին գույք և տեխնիկա գնելու համար

Ֆրանսիայում Բրոնի համայնքապետարանի մոտ բացվել է Մեղրի քաղաքի պուրակը

Խոշոր ավտովթար Արարատում, կան տուժածներ. վարորդներից մեկը վարորդական վկայական չի ունեցել

Կրակոցներ՝ Հորդանանում Իսրայելի դեսպանատան մոտ. վիրավորում են ստացել ոստիկաններ

Հրդեհվել է մեծ քանակությամբ անասնակեր

ԱԺ-ն ինչ-որ մեկի «հոր դուքյանը» չէ, որ երբ ուզես՝ գաս, երբ ուզես՝ միջխորհրդարանական համաժողով գնաս. Սիմոնյան

Պուտինն արգելել է ռուս երեխաների որդեգրումն այն երկրների քաղաքացիների կողմից, որտեղ թուլատրելի է փոխել սեռը

Նոյեմբերի 25-ից եղանակը կտրուկ կփոխվի. սպասվում են ձյան տեղումներ, ցուրտ, քամու ուժգնացում

Կուրսկի շրջանում խոցվել է ուկրաինական երկու հրթիռ և 27 անօդաչու թռչող սարք

Ռումինիայում նախագահական ընտրություններ են. պայքարի մեջ է 14 թեկնածու

Բախվել են Ֆրանսիայի դեսպանատան մեքենան, «Լեքսուս-ն ու «ԳԱԶել»-ը. վիրավորը դեսպանատան աշխատակից է

Ջրարբի գյուղում այրվել է բնակելի վագոն-տնակ

Երևանում BMW մակնիշի ավտոմեքենայի դուռը փակվել է, 1 տարեկան երեխան՝ մնացել ներսում

ՀՀ ՊՆ-ն հորդորով դիմել է լրատվամիջոցներին

Պարզվում է՝ 3 սոցիալական էջով 1 ամսում ես 17-18 միլիոն դիտում կարող եմ ունենալ. Աննա Հակոբյանն առաջարկ է արել

Կանանց ազգային հավաքականը սկսում է նախապատրաստվել ընկերական խաղերին

COP29-ում կողմերը համաձայնել են աղքատ երկրներին 300 մլրդ դոլար հատկացնել. ըստ Հնդկաստանի՝ դա չնչին գումար է

Գերմանիայի ԱԳ նախարարը հայտարարել է ամուսնալուծության մասին

Աշխատասենյակում հայտնաբերվել է ՆԳՆ ոստիկանության Նոր Նորքի պահպանության բաժնի պետերից մեկի մարմինը

Ձևավորվել է ՔՊ կուսակցության Արմավիրի տարածքային կազմակերպության խորհուրդը, ընտրվել է վերահսկող

Հանրապետությունում կա փակ ավտոճանապարհ

Հրդեհ ավտոտնակում. այրվել է 2 «Լեքսուս» մակնիշի մեքենա

Շատ բան ունեմ պատմելու. Հենրիխ Մխիթարյանը գիրք է գրում

Երևանում բախվել են թիվ 36 երթուղու ավտոբուսն ու բեռնատարը

Այսօր էլ Իջեւանում շրջեցինք հեծանվով. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել

ԱԺ պատվիրակությունը մասնակցում է ՆԱՏՕ-ի ԽՎ աշնանային նստաշրջանին

Ադրբեջանը ՀՀ-ի հետ մի դեպքում կգնա խաղաղ համագոյակցություն ձևավորելուն միտված ռազմավարական գործարքի. Մարգարյան

ՌԴ ՊՆ-ն «Իսկանդեր»-ով հարվածել է Դնեպրի օդանավակայանին. տեսանյութ

Թեհրանը բողոք է հայտնել Մոսկվային Կազանի համալսարանում իրանցի ուսանողների «բռնի» ձերբակալության առնչությամբ

Ուկրաինան կորցրել է Կուրսկում գրաված տարածքի ավելի քան 40 տոկոսը. Reuters

ՏԿԵ նախարար Դավիթ Խուդաթյանը հետևել է Նոր Հաճնի կամրջի շինաշխատանքներին

ԵՄ մուտքի արտոնագրերի ազատականացման երկխոսության մեկնարկը նոր շունչ կհաղորդի Հայաստան-ԵՄ համագործակցությանը

Ռուսական ուժերը հարվածներ են հասցրել Ուկրաինայի ռազմական օդանավակայաններին. ՌԴ ՊՆ

ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը Թրամփի հետ քննարկել է անվտանգության գլոբալ մարտահրավերները

2 ամսում՝ 12 հազարից ավելի այցելու. Անահիտ աստվածուհու արձանը մեծացրել է Պատմության թանգարանի հոսքը. տեսանյութ

Զելենսկին Մոսկվային մեղադրել է խաղաղության հեռանկարը խաթարելու համար

Կանադան կկալանավորի Նեթանյահուին, եթե նա այցելի մեր երկիր. Ժոլի

Իսրայելի հզոր ավիահարվածը ցնցել է Բեյրութի կենտրոնը. կան զոհեր

Երկրաշարժ` Ադրբեջանում. ցնցումները Հայաստանի տարածքում ևս զգացվել են

Հայտարարվել է Հակակոռուպցիոն կոմիտեի նախագահի թեկնածուների ընտրության խորհրդի ներկայացուցիչների մրցույթ