Ինչ իրավիճակում են Դոնբասի և Լուգանսկի հայերը, իրավիճակի սրման դեպքում ինչ քայլեր են ձեռնարկվում նրանց օգնելու համար

ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի կողմից Դոնեցկի և Լուգանսկի Ժողովրդական Հանրապետությունների անկախության ճանաչումը տարատեսակ հարցեր ու մտավախություններ է առաջ քաշել: Շատերի կարծիքով՝ շուտով Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև կսկսվեն ռազմական բախումներ:

Սփյուռքի գործերի գլխավոր հանձնակատարի գրասենյակի մամուլի խոսնակ Ամալյա Կարապետյանը «Հայկական ժամանակի» հետ զրույցում ասաց, որ մշտական կապի մեջ են Դոնեցկի, Լուգանսկի և հարակից շրջանների հայ համայնքների հետ։

Ըստ նրա՝ Լուգանսկում հայերի թիվը մոտ 2-3 հազար է, Դոնեցկում ապրում է մոտ 25 հազար հայ։ Ներկայումս մարզում պարետային ժամ է հայտարարվել, խնդիրներ կան ինտերնետի, ջրամատակարարման, վառելիքի հետ կապված: Համայնքում տուժածներ չկան, շատերը նախօրոք լքել են հակամարտության գոտին։

«Ռուսաստանում շատ դեպքերում որպես ժամանման վայր են ծառայել Վորոնեժ և Դոնի Ռոստով քաղաքները։ Մոտակա գոտում գտնվում է Դոնի Ռոստովում Հայաստանի գլխավոր հյուպատոսությունը, որտեղ հնարավոր է լուծել փաստաթղթերի հետ կապված խնդիրները, գլխավոր հյուպատոսությունում գործում է թեժ գիծ (+7 863 207 67 51): Ռուսաստանի Դաշնությունում գործում է նաև Հայ իրավաբանների ասոցիացիայի թեժ գիծը, որն իրավաբանական օգնություն է ցուցաբերում կարիքավորներին (+7 495 294 02 11): Անհրաժեշտության դեպքում Սփյուռքի գործերի գլխավոր հանձնակատարի գրասենյակի հետ մեր հայրենակիցները կարող են կապ հաստատել +37410 589155 հեռախոսահամարով»,- տեղեկացրեց Կարապետյանը:

Ուկրաինայի հայերի միության փոխնախագահ Դավիթ Մկրտչյանն էլ մեզ հետ զրույցում նշեց՝ արդեն մշակել են Դոնբասից և Լուգանսկից հայերի տարհանման անվտանգ երթուղիներն ու ապահովել ապաստարանները, եթե իրավիճակը մարզում լարվի:

«Մենք դեռ փետրվարի 16-ին, երբ ԱՄՆ նախագահ Ջոն Բայդենն ասաց՝ այդ օրը կարող է ռմբակոծեն Ուկրաինան, կապ հաստատեցինք մեր հայրենակիցների հետ՝ Դոնեցկի 6 համայնքապետերի ու Լուգանսկի մեր ներկայացուցչի: Եթե լայնամասշտաբ բան լինի, ունենք տարբեր ցուցակներ՝ կազմված անապահով ընտանիքներից և ապահովված ընտանիքներից: Ցուցակագրել ենք, թե քանի ավտոմեքենա կա, որ ճանապարհներով պետք է դուրս գան: Ունենք 2-3 համայնք, որոնք պատրաստ կլինեն առաջին ընտանիքներին ընդունել և օգնություն ցուցաբերել»,- ասաց Մկրտչյանը:

Ըստ նրա՝ այս ծրագիրը Դոնբասի՝ Ուկրաինայի վերահսկողության ներքո գտնվող հատվածում ապրող հայերի համար է: Փոխնախագահի խոսքով՝ որոշվել է՝ եթե կապի միջոցները պատահաբար կորեն, հայերը կոնկրետ որտեղ պետք է հավաքվեն, ինչ մեքենաներ են տրամադրվելու և այլն:

«Մարդկանց մի մասը փաստաթղթերի հետ կապված խնդիրներ ունի, որովհետև 30 տարի այստեղ ապրող մարդը չէր պատկերացնի, որ մի օր կարող է տարհանվել: Փորձում ենք նաև նրանց օգնել: 2014-2015 թվականների գործողությունների ժամանակ ասում էին՝ մեզ ուղարկեք Հայաստան: Պլանավորել ենք միջոցառումներ, կետեր ենք գծել քարտեզի վրա, որտեղ մեկ-երկու ժամը մեկ մարդիկ կկարողանան գալ ու ինֆորմացիա ստանալ: Այն հատվածում մնացած հայերը պետք է հարցերը կարգավորեն իրենց հասանելի դեսպանության հետ: Ուկրաինայի հայկական դեսպանատան ներկայացուցիչներին չեն թողնում այցելել այնտեղ»,- ասաց Մկրտչյանը:

«Ուկրաինայի հայերի միության փոխնախագահի խոսքով՝ Ուկրաինայում հայկական դեսպանությունը իրենց հետ կապը պահում է, քննարկումներ են ունենում, կոնսուլտացիաներ: «Ամեն ինչ անում ենք կանոնավորված ու օրենքի շրջանակում: Հիմա այնպիսի իրավիճակ է, որ մասսայական դիմումներ չկան մեր քաղաքացիներից, բայց 2014-15 թվականներին շատ մարդիկ էին դիմում»,- նշեց նա:

Մինչև 2014 թվականը Ուկրաինայի հայերի միությունը Ռուսաստանի հայերի միության հետ կապը պահում էին, ասում է Մկրտչյանը: Այժմ թեպետ անձնական միջոցներով կապ կա, սակայն պաշտոնապես Ուկրաինայի միության հայերն ու ՌԴ հայերի միությունը միմյանց հետ չեն շփվում:

Մերի Խաչատրյան