Թուրքիա-Հունաստան պատերազմը կդառանա՞ իրականություն, և ի՞նչ ներգրավվածություն կունենա հնարավոր պատերազմում Հայաստանը

Թուրքական և հունական մամուլը արդեն տևական ժամանակ է, ինչ ՆԱՏՕ-ի երկու անդամների՝ Թուրքիայի և Հունաստանի միջև սպասվող պատերազմ է գուժում:

Էգեյան ծովի շուրջ լարվածությունը չի մարում. թե՛ Թուրքիան, թե՛ Հունաստանը շարունակում են փոխադարձ մեղադրանքներ հնչեցնել՝ պնդելով, որ հարևան երկրի ռազմական ինքնաթիռները խախտում են իրենց օդային տարածքը։ Աթենքի և Անկարայի միջև հիմնական վեճը Կրետե կղզու և Կիպրոսի միջև ընկած ծովային տարածքների պատկանելության շուրջ է:

Երկու կողմերի միջեւ լարվածությունն այնքան բարձր է, որ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանն անցյալ շաբաթ հայտարարեց, որ կավարտի բանակցությունները Հունաստանի վարչապետ Կիրիակոս Միցոտակիսի հետ եւ կչեղարկի հանդիպումը։

Ավելի վաղ Թուրքիան հրաժարվել էր մասնակցել Աթենքում անցկացվող ՆԱՏՕ-ի զորավարժություններին։ Անկարան նաեւ շարունակում է պնդել, որ հունական կղզիներն ապառազմականացվեն։

Ի պատասխան Էրդողանի հայտարարությունների՝ Հունաստանի կառավարության խոսնակ Յանիս Էկոնոմուն ասել է, որ Աթենքը Թուրքիայի «սադրանքներին» պատասխանում է «հանգստությամբ և վճռականությամբ»։

Հունաստանի պաշտպանության նախարար Նիկոս Պանայոտոպուլոսը, արձագանքելով Էրդողանի հայտարարություններին, նշել է, որ Հունաստանը մինչև վերջ պաշտպանելու է իր ինքնիշխան իրավունքները:

Ռազմական փորձագետ Արծրուն Հովհաննիսյանը, «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում անդրադառնալով թուրք-հունական կոնֆլիկտին, նշում է՝ այս պատերազմի սկսման գործոններն ավելի շատ քաղաքական են, քան ռազմական: Կանխագուշակելը՝ պատերազմը, այնուամենայնիվ, կսկսվի՞, թե՞ ոչ, բարդ է:

«Այն, ինչ կատարվում է մոլորակում, ցույց է տալիս, որ գործընթացներն արագ են փոփոխվում: Բացառել ինչ-որ բան այս դինամիկ և տեկտոնական փոփոխությունների փուլում սխալ կլինի»,- ասում է նա:

Հովհաննիսյանի խոսքով՝ եթե սպասվելիք պատերազմը լինի դասական, Հունաստանի համար դժվար է լինելու, քանի որ Թուրքիան ունի ցամաքային մեծ բանակ, ինչպես նաև՝ վերջին տարիների լավ փորձ Սիրիայում, Արցախում:

«Սակայն Հունաստանի և Թուրքիայի աշխարհագրությունը ենթադրում է, որ գործողություններն ընթանալու են հատուկ օպերացիաների տեսքով, որտեղ պայքարելու են օդուժի և ծովուժի հատուկ նշանակության զորքերը: Ցամաքային լայնածավալ գործողություններ դժվար թե լինեն: Իսկ օդուժի ու ծովուժի մասով Հունաստանի վիճակն այդքան էլ վատ չէ: ՆԱՏՕ-ում Հունաստանը այս մասով միշտ էլ ուժեղ է եղել: Ավիացիոն և նավատորմային կոմպոնենտը ՆԱՏՕ-ում եղել է ներքին քաղաքականություն, և տարիներ ի վեր կառույցը Հունաստանին ու Թուրքիային զինել է, որպես կանոն՝ տվել նույնատիպ զենքեր, բայց Հունաստանին՝ մեկ սերունդ ավելի թարմ: Թուրքիան այդ սերունդների մասով ավելի հետ է մնում»,- նկատում է զրուցակիցը:

Վերջինս նաև հիշեցնում է՝ վերջերս ԱՄՆ Սենատը մերժեց Թուրքիային F-16 կործանիչների մոդերլիզացիաների հարցում, իսկ Հունաստանին 2017 թվականից այդ մոդելների մոդերլիզացիաները թույլատրել է, այսինքն՝ Հունաստանը նույն զենքը արդեն մի քան տարի է՝ ստանում է:

«Եվ նման դեպքերը շատ են մի շարք զինատեսակների մասով: Օրինակ՝ F-35 այդպես էլ Թուրքիան չստացավ, իսկ Հունաստանը ստանում է: Ինչպես նաև Հունաստանը վերջերս Ֆրանսիայից «Rafale» կործանիչներ է գնել»,- ասում է Հովհաննիսյանը:

Ռազմագետը, սակայն, շեշտում է՝ միևնույն է, Թուրքիան զորատեսակներով առավել լավ դիրքերում է գտնվում. «Իհարկե, շատ խաղաքարտեր կան, որոնք Թուրքիայի օգտին են, այդ թվում՝ սեփական ռազմաարդյունաբերական համալիրի գործոնը, որը Հունաստանը չունի: Բայց ցանկանում եմ նշել՝ այս պատերազմը ներնատօյական է, և շատ գործոններ կապված են ՆԱՏՕ-ի ներքին որոշումներից: Այստեղ զուտ Թուրքիայի և Հունաստանի որոշելիքը չէ, ավելի գլոբալ է: ԱՄՆ-ն է ցանկացողը. եթե նրանք չցանկանան, այս պատերազմը չի սկսվի»:

Դիտարկմանը՝ հունական մամուլը գրում է, թե Թուրքիան հետևում է վարձկաններին օգտագործելու «բանաձևին», Արծրուն Հովհաննիսյանն ասում է՝ Հունաստանը և Թուրքիան չունեն ցամաքային մեծ սահման, որտեղ վարձկանը կկարողանա կռվել. «Նրանց բախման կիզակետերը առանձին կղզիներ են Էգեյան ծովում, իսկ այդտեղ վարձկան չես կարող կիրառել: Նման հայտարարությունները միգուցե միտված են՝ բորբոքելու սկսված գործընթացները»:

Հնարավոր պատերազմում Թուրքիային՝ Ադրբեջանի օգնության մասին խոսելիս ռազմագետը կարծիք է հայտնում՝ Թուրքիան ու Ադրբեջանը «զույգ եղբայրներ» են, աշխարհն էլ շուռ գա, նրանք օգնելու են միմյանց:

Հովհաննիսյանի խոսքով՝ ռուս-ուկրաինական, Արցախում եղած պատերազմները, Աստված մի արասցե, Հունաստանում սկսվելիք պատերազմը առանձին պետք չէ դիտարկել, քանի որ այս ամենը գլոբալ աշխարհաքաղաքական բալանսների փոփոխության հետևանք է: Փորձագետի պնդմամբ՝ դրանք խիստ փոխկապակցված են միմյանց՝ ողնաշարային առումով:

Հարցադրմանը՝ պատերազմի սկսվելու դեպքում ո՞ր պետությունները դրանում ներգրավված կլինեն, վերջինս ասում է. «Կիպրոսը հավանաբար կդառնա թատերաբեմ: Միգուցե Իսրայելն էլ ունենա որոշակի դերակատարում, քանի որ վերջին տարիներին իսրայելահունական և իսրայելա-կիպրական հարաբերությունները լավ մակարդակում են գտնվում, ինչը չենք ասի Թուրքիայի հետ հարաբերությունների մասին: Եվրամիության հարևան պետություններն էլ ներգրավվածություն կունենա, սակայն արդեն ասել եմ՝ ամեն բան որոշում է ԱՄՆ-ն»:

Հայաստանի ներգրավվածության մասին խոսելիս էլ Արծրուն Հովհաննիսյանն ասում է՝ Հայաստանը արտաքին աշխարհի հետ կապված է. «Թուրքիան մեզ համար վտանգավոր հարևան է, իսկ Հունաստանը՝ լավ դաշնակից: Ուզենք, թե չուզենք որոշակի ազդեցություն կլինի: Բացի այդ՝ Հունաստանում մեծ թվով հայեր կան, դա էլ առանձին ողբերգություն կարող է լինել»,- եզրափակում է նա:

Անյուտա Աթանեսյան

Տպել
5287 դիտում

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում

ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան

Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից

Կինը հայտնել է, որ ամուսինը հաճախակի ծեծել է իր անչափահաս դստերը, փորձել նրա հետ սեռական հարաբերություն ունենալ

Հարվածել է, այնուհետ լվացել հատակի և անգիտակից հարևանի դեմքի արյան հետքերը. սպանության նախաքննությունն ավարտվել է

Գևորգ Պապոյանը շվեյցարացի գործընկերոջ հետ քննարկել է փոխգործակցության ընդլայնման հնարավորությունը

Հայաստանն աշխարհի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա