Երևան
12 °C
Ծնելիության վրա ազդող առողջապահական գործոններում առաջնահերթ նշանակություն ունի անպտղությունը, որի հաղթահարմանն ուղղված ռազմավարությունների համար անհրաժեշտ են անպտղության տարածվածության և պատճառագիտության վերաբերյալ փաստահեն տվյալներ:
Այս մասին հոդված է հրապարակել Երևանի պետական բժշկական համալսարանի ռեկտոր Արմեն Մուրադյանը: Այն ներկայացնում ենք ստորև.
«Հերացի» վերլուծականը շարունակում է ժողովրդագրական վիճակի և վերջինի վրա ազդող գործոնների ուսումնասիրությունը:
Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունն անպտղությունը սահմանում է որպես տղամարդու կամ կնոջ վերարտադրողական համակարգի հիվանդություն, որը բնութագրվում է 12 ամիս և ավելի կանոնավոր անպաշտպան սեռական հարաբերությունից հետո հղիության ձախողմամբ:
Անպտղությունը, ցավոք, տարածված հիմնախնդիր է: Գնահատված է, որ ամբողջ աշխարհում 48 միլիոն զույգեր և 186 միլիոն անհատներ ապրում են վերոնշյալ խնդրով:
Տղամարդկանց և կանանց մոտ անպտղությունը կարող է առաջանալ մի շարք տարաբնույթ գործոնների պատճառով։ Մասնավորապես, կանանց շրջանում տարածված պատճառներից են.
Տղամարդկանց վերարտադրողական համակարգի խնդիրները կարող են պայմանավորված լինել.
Հարկ է նշել, որ բնակլիմայական և կենսակերպի գործոնները, ինչպիսիք են ծխելը, ալկոհոլի չարաշահումը և ավելցուկային քաշը, ևս կարող են ազդել ռեպրոդուկտիվ ֆունկցիայի վրա:
Հայաստանում անպտղության խնդրի հետազոտություններ կատարվել են 1989-1990թթ., 1997-1998թթ., և 2009թ.:
Վերջինի արդյունքները վերանայվել և հրապարակվել են 2014թ.: Համաձայն վերոնշյալ հետազոտության տվյալների՝ անպտղությունը կանանց շրջանում կազմել է 16,8%, որից առաջնայինը՝ 5,4%, երկրորդայինը՝ 11,4%, իսկ տղամարդկանց շրջանում՝ 5,1%-ը անամնեզում նշել է ամլություն, որոնցից առաջնային՝ 2.3%, երկրորդային՝ 2,8%:
ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի ֆինանսական աջակցությամբ «Հասարակական հետազոտությունների առաջատար խումբ» հասարակական կազմակերպության կողմից 2020-2021թ. իրականացված հետազոտության տվյալներով վերարտադրողական տարիքի միասին ապրող զույգերի շրջանում անպտղության տարածվածությունը կազմում է 16,8%, այդ թվում՝ առաջնայինը՝ 1,7%, իսկ երկրորդայինը՝ 15,1%: Կին հարցվածների շրջանում անպտղությունը կազմել է 14,3%, որից առաջնայինը՝ 1,3% է, իսկ երկրորդայինը՝ 13%:
Այսպիսով, առկա տվյալները վկայում են, որ անպտղության մակարդակը Հայաստանում թեև որոշակի նվազել է, այնուամենայնիվ, շարունակում է մնալ բարձր և գրեթե հավասար է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության կողմից սահմանված 15% ճգնաժամային մակարդակին, որի դեպքում անպտղությունը դիտվում է որպես երկրի ժողովրդագրության վրա ազդող լուրջ գործոն և սոցիալ-բժշկական խնդրից վերածվում է համապետական, անգամ ազգային անվտանգության հիմնախնդրի:
Հայաստանի հավաքականի նոր մարզիչը կլինի արտասահմանից․ Արմեն Նիկողոսյան
«Խաղաղության խաչմերուկ»-ը Հայաստանի, հարևանների ու աշխարհի համար փող աշխատելու միջոց է. Պապոյան
Սոցիալական արդարության ոլորտում ի հայտ եկող խնդիրների մեծ մասը կապված է կրթության որակի հետ. Նիկոլ Փաշինյան
Ինչ հարթակներով և ինչպես կհրապարակվի կամավոր ատեստավորման տեղի և ժամի վերաբերյալ տեղեկատվությունը
Սրբուհի Գալյանը նշանակվեց արդարադատության նախարար
Եվրախորհրդարանի շուրջ 5 տասնյակ պատգամավոր Ադրբեջանին կոչ է արել COP29-ին ընդառաջ ազատել բոլոր հայ գերիներին
ՄԱԿ-ի դատարանը կկայացնի Ադրբեջանի դեմ ՀՀ հայցի վերաբերյալ Բաքվի առաջ քաշած նախնական առարկությունների վճիռը
Դատավոր Լևոն Գրիգորյանը կարգապահական պատասխանատվության է ենթարկվել, ստացել նկատողություն
ԵՄ պատվիրակությունը ՀՀ-ում է՝ մշակելու վիզաների ազատականացման մասին բանակցությունների ծրագիրը. փոխնախարար
Դատավոր Ռազմիկ Մարիկյանը ենթարկվել է կարգապահական պատասխանատվության
ԱԳ փոխնախարարը՝ Ադրբեջանի դեսպանի կողմից Բելգիայում Տիգրան Բալայանի նկատմամբ հնչեցրած սպառնալիքների մասին
Բացահայտվել է էլեկտրատեխնիկայի առևտրի ոլորտում 1,3 մլրդ դրամի ստվերային շրջանառության դեպք (տեսանյութ)
Մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն Երևանի և 9 մարզի բազմաթիվ հասցեներ
Բելգիայում ՀՀ դեսպան Տիգրան Բալայանը հայտնել է Ադրբեջանի դեսպանից մահվան սպառնալիքներ ստանալու մասին. Politico
Մահվան ելքով վրաերթ Երևանում. 48-ամյա կինը տեղում մահացել է
Հայաստանի պատանի շախմատիստներն աշխարհի առաջնությունում առաջատար դիրքերում են
17 կամուրջ‚ 2 թունել‚ 5 տրանսպորտային հանգույց. ինչ աշխատանքներ են կատարվում Քաջարան-Ագարակ ճանապարհին
Ձորաղբյուրում ավտովթար-հրդեհի հետևանքով հիվանդանոց տեղափոխված վարորդները մահացել են
Ծառից կախված վիճակում հայտնաբերվել է 31-ամյա քաղաքացու դին
ԱՄՆ-ը՝ աշխարհի ուշադրության կենտրոնում. թեժ պայքարից հետո ինչպես են կազմակերպվելու նախագահական ընտրությունները
Այն, որ «Բալասանյան դաշինք»-ը վայր է դրել մանդատները, մամուլից ենք իմացել, քննարկում չենք ունեցել. Ալեքսանյան
Աշնանային Երևանում ընթրեցի Իսլանդիայի նախկին առաջին տիկին, իմ լավ բարեկամ Էլիզա Ռիդի հետ. Հակոբյան (տեսանյութ)
Ղազախստանն աջակցում է Հայաստանի և Ադրբեջանի՝ երկկողմ հարաբերություններում նոր էջ բացելու ձգտումներին. Տոկաև
Վալենսիայում ջրհեղեղի պատճառով դասերը չեղարկվել են, սահմանափակումներ են մտցվել. հայտնի է 220 զոհի մասին
Ուշիի ոլորաններում տեղի ունեցած խոշոր ավտովթարի զոհերի թիվն ավելացել է. ովքեր են մահացածներն ու վիրավորները
Սերժ Սարգսյանի եղբորորդի Նարեկ Սարգսյանն ազատ է արձակվել ՔԿՀ-ից
Միջազգային գիտաժողով, ներկայացումներ. Երևանում անցկացվում են Ֆրանկոֆոն թատերական ամենամյա հանդիպումները
Գերմանիայի ԱԳ նախարարը չհայտարարված այցով ժամանել է Կիև
Իշխան Սաղաթելյանն իր մեջ «ուժ է գտել» ու խոսել. ի՞նչ «հրաշքի» կամ «արմագեդոնի» է նա սպասում
Ձևավորվել են ՆԳՆ ոստիկանության չորս հենասյունային ուղղություններից ևս երկուսը
Առողջապահության նախարարությունն ու ֆրանսիական Վիեննը համագործակցության նոր ուղղություններ կծրագրեն
Ռուսաստանի և Ադրբեջանի վարչապետները համագործակցության հարցեր են քննարկել
Ծաղրածուներին քաղաքական դաշտ բերել չի կարելի, Հայկ Մարությանը, թե ամոթ ունենա, հողում գլուխը կթաղի. Խաչատրյան
Աննա Հակոբյանը ներկա է գտնվել ՀՀ Ազգային հերոս Վահագն Ասատրյանի հիշատակին նվիրված հուշ-ցերեկույթին (տեսանյութ)
Շիրակի մարզպետը մեկնում է արձակուրդ. ով կփոխարինի Մուշեղ Մուրադյանին
Թբիլիսիի կենտրոնում մեկնարկել է ընդդիմության հանրահավաքը. Ռուսթավելիի պողոտան փակվել է (տեսանյութ)
Մեքենաներ են բախվել, «Գազել»-ը կողաշրջվել է. կան տուժածներ (լուսանկարներ)
Վրաստանում ուժեղացվել է խորհրդարանի շենքի անվտանգությունը. ԶԼՄ ներկայացուցիչներին խնդրել են լքել այն
Տնտեսության դիվերսիֆիկացում և ոչ միայն. ինչ են քննարկել Գևորգ Պապոյանն ու ԵՄ պատվիրակության ղեկավարը
30-ամյա տղամարդու սպանության համար մեղադրանք է ներկայացվել 29-ամյա համագյուղացուն. ինչ է կատարվել Մեղրաշենում
