Երևան
20 °C
Ադրբեջանում սեպտեմբերի 1-ին տեղի ունեցան արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ:
Ընտրատեղամասերն արդեն փակված են, հաշվարկվում են ընտրությունների արդյունքները, ինչն ավելի շատ սիմվոլիկ բնույթ է կրում:
Խորհրդարանական ընտրություններն առաջին անգամ անցկացվել են առանց ԵԽԽՎ-ի մասնակցության և երկրում մամուլի և իշխանության քննադատների աննախադեպ հետապնդումների ֆոնին։
Եվրոպացի խորհրդարանականները բողոքներ հնչեցրեցին, սակայն ապարդյուն: BBC-ն հիշեցնում է, որ դեռ երկու տարի առաջ վերլուծաբանները զգուշացնում էին, որ եթե Եվրոպան Ադրբեջանում ռուսական գազին այլընտրանք գտնի, դա կարող է իշխանություններին ազատություն տալ նոր ռեպրեսիաների համար:
Սեպտեմբերի 1-ի խորհրդարանական ընտրություններն արտահերթ էին, ինչպես նախորդ ընտրությունները՝ այս տարվա նախագահական և 2020 թվականի խորհրդարանականը։ Ընդդիմության մի մասը հրաժարվել է մասնակցել դրանց, քանի որ, իրենց կարծիքով, քիչ ժամանակ էր մնացել դրանց պատրաստվելու համար, և կային այլ պատճառներ։
10 միլիոնանոց երկրի բնակիչներն ընտրել են խորհրդարանի՝ Միլի Մեջլիսի 125 պատգամավորի, իսկ Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը գրանցել է ավելի քան 900 թեկնածու։
«Նախագահ Իլհամ Ալիևն ամբողջությամբ ավերել է Ադրբեջանում ընտրական ինստիտուտը»,- մինչ ընտրությունները հայտարարել է ամենամեծ ընդդիմադիր կուսակցության՝ Ադրբեջանի ժողովրդական ճակատի առաջնորդ Ալի Քարիմլին։
Նրա խոսքով, իշխանությունը, ընդդիմությունը և ընտրողները գիտեն, որ երկրում իրական ընտրություններ չկան։
«Իրականում երկրում կա միայն մեկ ընտրող և կարող են «ընտրյալներ» դառնալ միայն նրանք, ովքեր արժանացել են Իլհամ Ալիևի հավանությանը»,- հավելել է նա:
Վկայակոչելով երկրում ռեկորդային թվով քաղբանտարկյալներին, ընտրությունների դիտորդների ինստիտուտի փլուզումը և հանրահավաքների չասված արգելքները՝ նրա կուսակցությունը որոշել է բոյկոտել ընտրությունները, ինչպես բոլոր նախորդները՝ սկսած 2015 թվականից։
Քննադատներն այս ընտրությունների հետ կապված բազմաթիվ հարցեր ունեն։ Եվրախորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովի դիտորդներն առաջին անգամ չեն հրավիրվել խորհրդարանական ընտրություններին, իսկ իրենք ընտրություններն ընթանում են Իլհամ Ալիևի կառավարման ողջ ժամանակահատվածում քաղբանտարկյալների ռեկորդային թվի պայմաններում, երկրում ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչների մեծ մասը բանտ է ուղարկվել:
Ինչու որոշվեց անցկացնել արտահերթ ընտրություն
Ադրբեջանի նախագահը հունիսի վերջին արձակեց խորհրդարանը հենց պատգամավորների պահանջով։
Պատգամավորները ինքնալուծարվել են հանուն ՄԱԿ-ի կլիմայական գագաթնաժողովի (COP29), որը տեղի կունենա այս տարվա նոյեմբերին, որպեսզի նախընտրական շրջանը չխանգարի մայրաքաղաքի հյուրերին։ Միջոցառումը համարվում է աշխարհում Ադրբեջանի հեղինակության համար միջազգային կարևոր իրադարձություն, և երկրում շատերը պատրաստ են փոխել իրենց ապրելակերպը գագաթնաժողովի համար:
Ինչպես արդեն հայտնել ենք՝ հյուրանոցներն ու ռեստորանները դադարեցրել նոյեմբեր ամսվա նախնական պատվերները, այդ ընթացքում դպրոցները կփակվեն, իսկ բուհերը կանցնեն հեռավար ուսուցման։
Ընտրությունները պետք է կայանային հաջորդ տարվա հունվարին, այսինքն՝ COP29-ից երկու ամիս անց։ Երբ հունիսի վերջին խորհրդարանը որոշեց ինքնալուծարվել, նախընտրական քարոզարշավին մնաց 2 ամիս։
Նման իրավիճակ եղավ նաև վերջին նախագահական ընտրությունների դեպքում, երբ անցած դեկտեմբերին Ալիևը արտահերթ ընտրություններ նշանակեց 2024 թվականի փետրվարին։
Ընտրությունների արդյունքները պարզ են
ԵԽԽՎ պատգամավոր Ֆրանկ Շվաբեն ադրբեջանական Meydan.TV անկախ հրատարակությանը (արգելափակված Ադրբեջանի տարածքում) տված հարցազրույցում ասել է, որ Ադրբեջանի ղեկավարությունը խարխլում է Եվրոպայի խորհրդի հեղինակությունը, երբ չի հրավիրում ընտրությունների իր դիտորդական առաքելությանը։ Նրա խոսքով, Ադրբեջանը տարիներ շարունակ փորձել է ընտրություններին հրավիրել միայն հավատարիմ դիտորդների և լրագրողների։
«Գիտե՞ք, թե քանի կեղծ դիտորդական առաքելություն է հրավիրվել փետրվարի 7-ի նախագահական ընտրություններին։ Վերջին ընտրություններում կային 15-ից ավելի միջազգային պատվիրակություններ, դրանք պարզապես հրավիրված չէին, դա կազմակերպված քարոզարշավ էր ադրբեջանական կողմից: Եվ հետո երկուշաբթի առավոտյան նրանք եթեր դուրս կգան հեռուստատեսությամբ և կասեն, որ ընտրությունների հետ ամեն ինչ լավ է»,- ասել է Շվաբեն։
Ադրբեջանի խորհրդարանում ընդունված չէ քննադատել նախագահին: Ավելին, պատգամավոր Զահիդ Օրուջը (Ադրբեջանի այն սակավաթիվ պատգամավորներից մեկը, որը ցանկանում է խոսել մամուլի հետ) վերջերս հայտարարեց, թե «պետության ղեկավարի պատիվն ու արժանապատվությունը պաշտպանող օրենսդրությունը չի գործում, և, հետևաբար, Ալիևի քննադատները պետք է «չեզոքացվեն որպես օրինական թիրախներ»,-գրում է BBC-ն՝ նշելով, որ նրա խոսքերն անհանգստացրել են հասարակական և ընդդիմադիր քաղաքական գործիչներին, ովքեր կարծում էին, որ հազվագյուտ շատախոս պատգամավորը ոչ միայն անձնական կարծիք է արտահայտում, այլ ցույց է տալիս կառավարության ավելի լայն մտադրությունները: Չէ՞ որ դրանք հնչում են այլախոհների աննախադեպ ձերբակալությունների ֆոնին։
Ինքը՝ Օրուջը, երեք անգամ առաջադրվել է նախագահի պաշտոնում (2013, 2018 և 2024 թվականներին), իսկ այս տարվա սկզբին նա մասնակցել է հեռուստաբանավեճի, որում մրցել է այլ թեկնածուների հետ՝ Իլհամ Ալիևին գովաբանելու հարցում։ Նախագահ լինելու 20 տարիների ընթացքում Ալիևն ինքը երբեք բանավեճերի չի մասնակցել։
Եվ այս խորհրդարանական ընտրություններում, երբ կառավարամետ «Քաղաքացիական համերաշխություն» կուսակցության թեկնածու Թանզիլա Ռուստամխանլին հանդիպել է իր ընտրատարածքի ընտրողների հետ, Meydan.TV անկախ հրատարակության լրագրողներին դահլիճից դուրս են հրավիրել, նրանց վիրավորել են՝ անվանելով սադրիչներ և թշնամիներ։
Ձերբակալությունների ալիք
Քարիմլին, Շվաբեն և այլք նշում են, որ ընտրությունները երկրում անցկացվում են Իլհամ Ալիևի կառավարման ողջ ընթացքում ամենամեծ ձերբակալությունների շրջանում։ Վերջին ամիսներին բանտարկվել են Abzas Media, Kanal 13, ToplumTV և այլ լրատվամիջոցների աշխատակիցներն ու խմբագիրները։
Այս ամիս Ադրբեջանի անվտանգության ծառայությունները դավաճանության մեղադրանքով ձերբակալել են հայտնի խաղաղության ակտիվիստ Բահրուզ Սամեդովին, որին այժմ սպառնում է 12 տարվա ազատազրկում։ Եվս երկու հակապատերազմական ակտիվիստներ բերման են ենթարկվել և ազատ արձակվել, այժմ նրանք չեն կարող լքել երկիրը։
Քաղաքագետ, Հայաստանի հետ շուտափույթ խաղաղության կողմնակից Ալթայ Գոյուշովը, որին ևս հետապնդում էին, վերջերս կարողացել է լքել Ադրբեջանը։ Economist ամսագրին տված հարցազրույցում նա նշել է, որ Արևմուտքի հետ Ռուսաստանի պայքարի համատեքստում Եվրոպան մեծապես կախված է Ադրբեջանից։
«Պարոն Ալիևը կարծում է, որ կարող է ավելի ու ավելի առաջ մղել կարմիր գծերը, քանի որ այժմ նա բոլորին պետք է: Եվրոպայում չեն ցանկանում փչացնել հարաբերությունները նրա հետ»,-ասել է նա:
Նույնիսկ ուկրաինական պատերազմի առաջին ամիսներին, երբ Եվրահանձնաժողովի ղեկավար Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենը ժամանել էր Ադրբեջան՝ ռուսական գազին այլընտրանք փնտրելու, և Ալիևը նրան խոստացել էրեռապատկել գազի արտահանումը Եվրոպա, փորձագետները և ադրբեջանական ընդդիմության մնացորդները զգուշացրել էին, որ Ալիևը, անշուշտ, կօգտագործի դա իր անձնական իշխանություններն ամրապնդելու համար։
Իսկ ֆոն դեր Լեյենը հետո հանդիպել էր Ալիևին, ժպտացել ու լուսանկարվել, այնուհետ՝ Ադրբեջանն անվանել Եվրոպայի հուսալի և առանցքային գործընկեր։
Դեսպան Ամանին փեյջերի պայթյունից տեսողությունը չիկորցրել. Իրանը հերքել է տարածված լուրերը
Երևանի գերեզմանատներում երկաթբետոնե կոնստրուկցիաների տեղադրման վճարը նվազել է. տեղը տրամադրվում է անվճար (տեսանյութ)
ՌԴ-ն ուզում է իր շահերը առաջ տանող իշխանություն ունենալ ՀՀ-ում, անընդհատ զինված հեղաշրջումների փորձ է անելու. Միսկարյան
Աննա Հակոբյանի հրավերով Հայաստանում է Կատարի մշակութային ամենամեծ հիմնադրամի՝ «Կատարայի» ղեկավար կազմը (տեսանյութ)
ԱՄՆ-ը կշարունակի աջակցել վրաց ժողովրդին՝ Վրաստանը դարձնելու ավելի ուժեղ, տնտեսապես զարգացած երկիր. ԱՄՆ դեսպան
Քաղցկեղը հաղթահարած Ուելսի արքայադուստրը վերադարձել է աշխատանքի
Ներկայացվել է Հարավային Կովկասում խաղաղության հասնելու Հայաստանի տեսլականը. քաղաքական խորհրդակցություններ Բրատիսլավայում
1990-ին նա ստիպեց մի ամբողջ ազգի երազել Իտալիայի կախարդական գիշերների ժամանակ. մահացել է Սալվատորե Սկիլաչին
Անահիտ Ավանեսյանը մի շարք առաջարկներ է արել. տեղի է ունեցել ԱԱՏՄ-ի կառավարման խորհրդի արտահերթ նիստը
Պաշտպանական ոլորտում մենք ՌԴ-ի հետ ոչ մի ընդհանուր շահ չունենք, պետք է խիզախենք և ՀԱՊԿ-ի մասով կայացնենք քայլը. Խալաթյան
Երևանի քաղաքապետարանը և Տաշքենդը կհամագործակցեն հասարակական տրանսպորտի ոլորտում. հուշագիր է ստորագրվել
Հեռահաղորդակցության միջոցների նոր պայթյուններ Բեյրութում և հարավային Լիբանանում. հրդեհներ են բռնկվել (տեսանյութ)
Գյուղացիները խաղողի իրացման խնդիր չեն ունենա. Պապոյանն Արմավիրում հետևել է մթերումների ընթացքին, քննարկել առկա հարցերը
Շեշտվել է Հարավային Կովկասում կայուն և տևական խաղաղության հաստատման հրամայականը. ՀՀ նախագահը պարգևատրել է Միխայել Ռոթին
Քաղաքացուն առևանգել, հարվածել, սպառնացել են սպանել, նաև վնասել ընտանիքի անդամներին. 3 անձ է ձերբակալվել
«Թեժ աշնան» վրա լցված սառը ջուրը․ Ալխաս Ղազարյանը՝ ՀՀ-ում հեղաշրջման փորձի մասին
Մինչ ընդդիմությունը պատրաստվում է, ՀՀ-ում հեղաշրջման փորձ նախապատրաստող զինված խումբ է բացահայտվում. Հովհաննիսյան
Հրազենից արձակված կրակոցից զինծառայողին անզուշությամբ ծանր մարմնական վնաս պատճառելու համար մեղադրվում է ծառայակիցը
Աննա Հակոբյանը «KATARA CULTURAL VILLAGE»-ից ժամանած հյուրերի հետ այցելել է Մատենադարան (տեսանյութ)
Հայաստանի Հանրապետությունում իշխանության յուրացման նախապատրաստման գործով կալանավորվել է Սերոբ Գասպարյանը
ՀՀ ներքին և արտաքին թշնամիները շարունակում են փնտրել կորցրած իշխանությունը վերադարձնելու բազմաթիվ ճանապարհներ. Քոչարյան
Վարչապետի աշխատակազմի տեղեկատվական բազան ռուս հաքերների կողմից կոտրելու հայտարարությունը ստուգվում է
Բախվել են «ԶԻԼ»-ն ու «ՎԱԶ 2107»-ը. ավտոմեքենաները հայտնվել բնակչի հողամասում, կա վիրավոր
Ֆրանկոֆոնիայի 10-րդ խաղերի անցկացման շրջանակում կառուցապատման ծրագրի առաջարկ է ներկայացվել
ՌԴ դեսպան Սերգեյ Կոպիրկինն այցելել է հայ-իրանական սահման (լուսանկարներ)
Վանաձոր-Ալավերդի ավտոճանապարհին հարկադիր քարաթափում է իրականացվելու
Պուշկինի թունելի էլեկտրամատակարարումը վերականգնվել է
Վերաբացվել է Ամիօ բանկի «Արտաշատ» մասնաճյուղը
«Litokol»-ի մոտ մեքենաներ են բախվել. կա 6 վիրավոր
Մոսկվայի կենտրոնում՝ Wildberries-ի գլխավոր գրասենյակի մոտ, հրաձգություն է տեղի ունեցել. զոհ և վիրավորներ կան (տեսանյութ)
Աշխարհում չկա որևէ խաղաղության պայմանագիր, որ պատասխանում է բոլոր հնարավոր հարցերին. վարչապետ (տեսանյութ)
Նախկինում 96% ռազմատեխնիկական համագործակցություն կար ՌԴ հետ, այժմ 10-ից ցածր է, ինչը մեր հաջողությունն է. Գրիգորյան
Ուժի մեջ է մտել նյութական վնասով ՃՏՊ-ների փոխհատուցման ենթակա գումարի սահմանաչափի բարձրացման նոր կարգավորումը
Աշտարակի դպրոցում շինարարության ժամանակ պատի փլուզման և անձի վնասվածք ստանալու դեպքի առթիվ քրվարույթ է նախաձեռնվել
Դոլարն էժանացել է. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան սեպտեմբերի 18-ին
Հայտնի է՝ երբ տեղի կունենա Անահիտ Աստվածուհու արձանի ցուցադրության բացումը
Արթուր Սողոմոնյանը վաճառում է «Փյունիկ» ֆուտբոլային ակումբը
Աննա Մկրտչյանի հայրն ու եղբայրը հրավիրել են Գլխավոր դատախազություն
ՀՀ վարչապետը՝ սփյուռքի մեր հայրենակիցների հետ (լուսանկարներ)
ԱԺ նախագահի պատվիրակությունն առաջիկայում կմեկնի Կանադա. Սիմոնյանն ու Թըրները քննարկել են նախապատրաստական հարցեր
