Երևան
17 °C
Ադրբեջանում սեպտեմբերի 1-ին տեղի ունեցան արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ:
Ընտրատեղամասերն արդեն փակված են, հաշվարկվում են ընտրությունների արդյունքները, ինչն ավելի շատ սիմվոլիկ բնույթ է կրում:
Խորհրդարանական ընտրություններն առաջին անգամ անցկացվել են առանց ԵԽԽՎ-ի մասնակցության և երկրում մամուլի և իշխանության քննադատների աննախադեպ հետապնդումների ֆոնին։
Եվրոպացի խորհրդարանականները բողոքներ հնչեցրեցին, սակայն ապարդյուն: BBC-ն հիշեցնում է, որ դեռ երկու տարի առաջ վերլուծաբանները զգուշացնում էին, որ եթե Եվրոպան Ադրբեջանում ռուսական գազին այլընտրանք գտնի, դա կարող է իշխանություններին ազատություն տալ նոր ռեպրեսիաների համար:
Սեպտեմբերի 1-ի խորհրդարանական ընտրություններն արտահերթ էին, ինչպես նախորդ ընտրությունները՝ այս տարվա նախագահական և 2020 թվականի խորհրդարանականը։ Ընդդիմության մի մասը հրաժարվել է մասնակցել դրանց, քանի որ, իրենց կարծիքով, քիչ ժամանակ էր մնացել դրանց պատրաստվելու համար, և կային այլ պատճառներ։
10 միլիոնանոց երկրի բնակիչներն ընտրել են խորհրդարանի՝ Միլի Մեջլիսի 125 պատգամավորի, իսկ Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը գրանցել է ավելի քան 900 թեկնածու։
«Նախագահ Իլհամ Ալիևն ամբողջությամբ ավերել է Ադրբեջանում ընտրական ինստիտուտը»,- մինչ ընտրությունները հայտարարել է ամենամեծ ընդդիմադիր կուսակցության՝ Ադրբեջանի ժողովրդական ճակատի առաջնորդ Ալի Քարիմլին։
Նրա խոսքով, իշխանությունը, ընդդիմությունը և ընտրողները գիտեն, որ երկրում իրական ընտրություններ չկան։
«Իրականում երկրում կա միայն մեկ ընտրող և կարող են «ընտրյալներ» դառնալ միայն նրանք, ովքեր արժանացել են Իլհամ Ալիևի հավանությանը»,- հավելել է նա:
Վկայակոչելով երկրում ռեկորդային թվով քաղբանտարկյալներին, ընտրությունների դիտորդների ինստիտուտի փլուզումը և հանրահավաքների չասված արգելքները՝ նրա կուսակցությունը որոշել է բոյկոտել ընտրությունները, ինչպես բոլոր նախորդները՝ սկսած 2015 թվականից։
Քննադատներն այս ընտրությունների հետ կապված բազմաթիվ հարցեր ունեն։ Եվրախորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովի դիտորդներն առաջին անգամ չեն հրավիրվել խորհրդարանական ընտրություններին, իսկ իրենք ընտրություններն ընթանում են Իլհամ Ալիևի կառավարման ողջ ժամանակահատվածում քաղբանտարկյալների ռեկորդային թվի պայմաններում, երկրում ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչների մեծ մասը բանտ է ուղարկվել:
Ինչու որոշվեց անցկացնել արտահերթ ընտրություն
Ադրբեջանի նախագահը հունիսի վերջին արձակեց խորհրդարանը հենց պատգամավորների պահանջով։
Պատգամավորները ինքնալուծարվել են հանուն ՄԱԿ-ի կլիմայական գագաթնաժողովի (COP29), որը տեղի կունենա այս տարվա նոյեմբերին, որպեսզի նախընտրական շրջանը չխանգարի մայրաքաղաքի հյուրերին։ Միջոցառումը համարվում է աշխարհում Ադրբեջանի հեղինակության համար միջազգային կարևոր իրադարձություն, և երկրում շատերը պատրաստ են փոխել իրենց ապրելակերպը գագաթնաժողովի համար:
Ինչպես արդեն հայտնել ենք՝ հյուրանոցներն ու ռեստորանները դադարեցրել նոյեմբեր ամսվա նախնական պատվերները, այդ ընթացքում դպրոցները կփակվեն, իսկ բուհերը կանցնեն հեռավար ուսուցման։
Ընտրությունները պետք է կայանային հաջորդ տարվա հունվարին, այսինքն՝ COP29-ից երկու ամիս անց։ Երբ հունիսի վերջին խորհրդարանը որոշեց ինքնալուծարվել, նախընտրական քարոզարշավին մնաց 2 ամիս։
Նման իրավիճակ եղավ նաև վերջին նախագահական ընտրությունների դեպքում, երբ անցած դեկտեմբերին Ալիևը արտահերթ ընտրություններ նշանակեց 2024 թվականի փետրվարին։
Ընտրությունների արդյունքները պարզ են
ԵԽԽՎ պատգամավոր Ֆրանկ Շվաբեն ադրբեջանական Meydan.TV անկախ հրատարակությանը (արգելափակված Ադրբեջանի տարածքում) տված հարցազրույցում ասել է, որ Ադրբեջանի ղեկավարությունը խարխլում է Եվրոպայի խորհրդի հեղինակությունը, երբ չի հրավիրում ընտրությունների իր դիտորդական առաքելությանը։ Նրա խոսքով, Ադրբեջանը տարիներ շարունակ փորձել է ընտրություններին հրավիրել միայն հավատարիմ դիտորդների և լրագրողների։
«Գիտե՞ք, թե քանի կեղծ դիտորդական առաքելություն է հրավիրվել փետրվարի 7-ի նախագահական ընտրություններին։ Վերջին ընտրություններում կային 15-ից ավելի միջազգային պատվիրակություններ, դրանք պարզապես հրավիրված չէին, դա կազմակերպված քարոզարշավ էր ադրբեջանական կողմից: Եվ հետո երկուշաբթի առավոտյան նրանք եթեր դուրս կգան հեռուստատեսությամբ և կասեն, որ ընտրությունների հետ ամեն ինչ լավ է»,- ասել է Շվաբեն։
Ադրբեջանի խորհրդարանում ընդունված չէ քննադատել նախագահին: Ավելին, պատգամավոր Զահիդ Օրուջը (Ադրբեջանի այն սակավաթիվ պատգամավորներից մեկը, որը ցանկանում է խոսել մամուլի հետ) վերջերս հայտարարեց, թե «պետության ղեկավարի պատիվն ու արժանապատվությունը պաշտպանող օրենսդրությունը չի գործում, և, հետևաբար, Ալիևի քննադատները պետք է «չեզոքացվեն որպես օրինական թիրախներ»,-գրում է BBC-ն՝ նշելով, որ նրա խոսքերն անհանգստացրել են հասարակական և ընդդիմադիր քաղաքական գործիչներին, ովքեր կարծում էին, որ հազվագյուտ շատախոս պատգամավորը ոչ միայն անձնական կարծիք է արտահայտում, այլ ցույց է տալիս կառավարության ավելի լայն մտադրությունները: Չէ՞ որ դրանք հնչում են այլախոհների աննախադեպ ձերբակալությունների ֆոնին։
Ինքը՝ Օրուջը, երեք անգամ առաջադրվել է նախագահի պաշտոնում (2013, 2018 և 2024 թվականներին), իսկ այս տարվա սկզբին նա մասնակցել է հեռուստաբանավեճի, որում մրցել է այլ թեկնածուների հետ՝ Իլհամ Ալիևին գովաբանելու հարցում։ Նախագահ լինելու 20 տարիների ընթացքում Ալիևն ինքը երբեք բանավեճերի չի մասնակցել։
Եվ այս խորհրդարանական ընտրություններում, երբ կառավարամետ «Քաղաքացիական համերաշխություն» կուսակցության թեկնածու Թանզիլա Ռուստամխանլին հանդիպել է իր ընտրատարածքի ընտրողների հետ, Meydan.TV անկախ հրատարակության լրագրողներին դահլիճից դուրս են հրավիրել, նրանց վիրավորել են՝ անվանելով սադրիչներ և թշնամիներ։
Ձերբակալությունների ալիք
Քարիմլին, Շվաբեն և այլք նշում են, որ ընտրությունները երկրում անցկացվում են Իլհամ Ալիևի կառավարման ողջ ընթացքում ամենամեծ ձերբակալությունների շրջանում։ Վերջին ամիսներին բանտարկվել են Abzas Media, Kanal 13, ToplumTV և այլ լրատվամիջոցների աշխատակիցներն ու խմբագիրները։
Այս ամիս Ադրբեջանի անվտանգության ծառայությունները դավաճանության մեղադրանքով ձերբակալել են հայտնի խաղաղության ակտիվիստ Բահրուզ Սամեդովին, որին այժմ սպառնում է 12 տարվա ազատազրկում։ Եվս երկու հակապատերազմական ակտիվիստներ բերման են ենթարկվել և ազատ արձակվել, այժմ նրանք չեն կարող լքել երկիրը։
Քաղաքագետ, Հայաստանի հետ շուտափույթ խաղաղության կողմնակից Ալթայ Գոյուշովը, որին ևս հետապնդում էին, վերջերս կարողացել է լքել Ադրբեջանը։ Economist ամսագրին տված հարցազրույցում նա նշել է, որ Արևմուտքի հետ Ռուսաստանի պայքարի համատեքստում Եվրոպան մեծապես կախված է Ադրբեջանից։
«Պարոն Ալիևը կարծում է, որ կարող է ավելի ու ավելի առաջ մղել կարմիր գծերը, քանի որ այժմ նա բոլորին պետք է: Եվրոպայում չեն ցանկանում փչացնել հարաբերությունները նրա հետ»,-ասել է նա:
Նույնիսկ ուկրաինական պատերազմի առաջին ամիսներին, երբ Եվրահանձնաժողովի ղեկավար Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենը ժամանել էր Ադրբեջան՝ ռուսական գազին այլընտրանք փնտրելու, և Ալիևը նրան խոստացել էրեռապատկել գազի արտահանումը Եվրոպա, փորձագետները և ադրբեջանական ընդդիմության մնացորդները զգուշացրել էին, որ Ալիևը, անշուշտ, կօգտագործի դա իր անձնական իշխանություններն ամրապնդելու համար։
Իսկ ֆոն դեր Լեյենը հետո հանդիպել էր Ալիևին, ժպտացել ու լուսանկարվել, այնուհետ՝ Ադրբեջանն անվանել Եվրոպայի հուսալի և առանցքային գործընկեր։
Ընդդիմությունը «թեժ աշուն» էր խոստանում. Աջապահյանը «իր բաժին բենզինը» «պզզացրեց»
«Սուրբ Աստվածամայր» ԲԿ-ի տարածքում բացվեց ամբողջովին վերանորոգված «ԱրտԼանչ» սննդի ցանցի մասնաճյուղը (տեսանյութ)
Ֆրանկոֆոնիայի գագաթնաժողովում ընդունվել է բանաձև, որով 54 անդամ պետություն համերաշխություն է հայտնել Հայաստանին
Ուսուցչուհին շշով հարվածներ է հասցրել 3 աշակերտի. նրանք գլխի շրջանում վնասվածքներ են ստացել
Վարչապետը Փարիզում մասնակցել է Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպության լիագումար նիստերին
Ձերբակալվել է Տեղ համայնքի ղեկավարը
Մարդիկ մեդիահարթակներում ներկայանում են առանց բարդույթների՝ ճեղքելով հասարակության մեջ առկա բազում տաբուներ. Գրիգորյան
Երևանում մեկնարկել է ՏՏ ոլորտի կարևորագույն իրադարձություն՝ Նորարարության և տեխնոլոգիաների համաշխարհային կոնգրեսը
Ադրբեջանի ԱԳՆ խոսնակն արձագանքել է պաշտոնական Երևանի հայտարարությանը
ԿԳՄՍ նախարարությունը Ուսուցչի օրվա առթիվ պարգևատրել է ոլորտի մի խումբ ներկայացուցիչների
Խաշթառակում ավտոմեքենան դուրս է եկել ճանապարհի երթևեկելի հատվածից և գլորվել ձորը. կա տուժած
Ֆրանսիան կանգնած է հայ եղբայրների կողքին. Մակրոն
Ակնկալում ենք ՆԱՏՕ-ի հետ գործընկերության ամրապնդում և մեր պաշտպանական ներուժի բարձրացում. ՀՀ ԱԳՆ
Երևանում «Lexus» մակնիշի ավտոմեքենայից գողացել են 2 մլն 500 հազար դրամ և ականջակալ
ՆԱՏՕ-ի միջազգային ռազմական շտաբի պետն այցելել է Ծիծեռնակաբերդ
Ջերմաստիճանը կբարձրանա 4-6 աստիճանով, շաբաթվա կեսին սպասվում են անձրև ու ամպրոպ
Քննարկումներ՝ ՖՄԿ 19-րդ գագաթնաժողովի շրջանակներում. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել
Իսրայելական հարվածի հետևանքով ենթադրաբար սպանվել է «Հըզբոլլահ»-ի նոր առաջնորդը
Ամերիաբանկը ԴիջիԹեք Էքսպո 2024-ի ֆինթեք գործընկերն է և ներկայանում է MyInvest ներդրումային հարթակով
ՆԳՆ-ում ԱՄՆ գործընկերների հետ քննարկվել են կիբեռանվտանգության ոլորտին վերաբերող հարցեր
Մեկ նամականիշով նոր գեղաթերթիկ՝ նվիրված «Նորարարության և տեխնոլոգիաների համաշխարհային կոնգրես» թեմային
Մուշուրբի կախարդանքը, կամ ինչպես է բաժակը ձայներ հանում․ ում համար է գյումրեցի վարպետ Էդիկը ոսկե մուշուրբա սարքել
Նիկոլ Փաշինյանը և Ջասթին Թրյուդոն անդրադարձել են Հայաստան-Ադրբեջան խաղաղության պայմանագրի նախագծի շուրջ քննարկումներին
Աննա Վարդապետյանը և Ուզբեկստանի գլխավոր դատախազի տեղակալը քննարկել են իրավական հարցեր
Նիկոլ Փաշինյանը և Բելգիայի վարչապետը մտքեր են փոխանակել Հարավային Կովկասում անվտանգային իրավիճակի վերաբերյալ
Թուրքիայի խորհրդարանը Իսրայելի հարցով փակ նիստ կանցկացնի
Կանադայի վարչապետ Ջասթին Թրյուդոյի հետ լավ խոսակցություն ունեցանք. վարչապետ
Թուրքիայում որոնում են 3 հայի, որոնք հանդիսանում են հսկայական տարածքի սեփականատեր
Երևան-Արմավիր ճանապարհին մեքենան դուրս է եկել երթևեկելի գոտուց և կողաշրջված հայտնվել ջրատարում
Մեր քաղաքի պատմության մեջ շատ կարևոր իրադարձություն է տեղի ունեցել․ Դիլիջան համայնքի ղեկավար
Բեյրութից Դամասկոս. Իրանի արտաքին գործերի նախարարը ժամանել է Սիրիա
Ղրղզստանի գլխավոր դատախազի տեղակալը գերազանց է գնահատել Երևանում անցկացված ԱՊՀ խորհրդի նիստը
Կանայք շատ հաճախ թիրախավորվում են այնպիսի հիմքերով, որոնցով տղամարդիկ երբեք չեն թիրախավորվի. ՄԻՊ
Երևանում խնջույքից հետո սեռական հարաբերություն են ունեցել. իրանցի 26-ամյա աղջկան ինքնասպանության է հասցրել հոր ընկերը
Հայաստանի և Ռուսաստանի գլխավոր դատախազներն այցելել են Մատենադարան
Առանց վարորդական վկայականի ոչ սթափ վարորդը վրաերթի է ենթարկել 4 հետիոտնի. նրանցից մեկը մահացել է
Ուսուցիչ լինելը միայն մասնագիտացում կամ աշխատանք չէ, այն պատասխանատու առաքելություն է. Սիմոնյան
Երևանի մի շարք փողոցներում երթևեկության կազմակերպման ժամանակավոր փոփոխություն կկատարվի
Սևանում հրդեհվել է ավտոմեքենա
Սիրելի’ ուսուցիչներ, սրտանց շնորհավորում եմ. Ավինյան
