Երևան
12 °C
Սիրիայում Բաշար ալ-Ասադի վարչակարգի տապալումը ազդել է ոչ միայն հարևան պետությունների և ընդհանուր առմամբ Մերձավոր Արևելքի, այլև տարածաշրջանից հեռու երկրների վրա։
Առհասարակ, Սիրիայում վերջին շաբաթներին տեղի ունեցածը խառնել է խաղաքարտերը մի շարք խոշոր խաղացողների մոտ. Ասադի ռեժիմի տապալումը ոմանց օգտին էր, ոմանց՝ ի վնաս: Մաղրիբի երկրները՝ Թունիսը, Ալժիրը և Մարոկկոն, օրինակ, կորցրել են արժեքավոր դաշնակցին։
Ալժիրը տասնամյակներ շարունակ եղել է սիրիական ռեժիմի ռազմավարական դաշնակիցը: Մինչդեռ, մյուս կողմից, Մարոկկոյի և Սիրիայի հարաբերությունները միշտ էլ լարված են եղել։ Էսկալացիան հասել է բեկման կետին 2012 թվականին, երբ Մարոկկոն փակել է իր դեսպանատունը Դամասկոսում և պահանջել փակել Սիրիայի դեսպանատունը Ռաբաթում։
Թեև Թունիսի և Սիրիայի միջև հարաբերությունները գտնվում էին «բուռն ժամանակներում» 2011 թվականին զանգվածային հակակառավարական ցույցերի բռնկումից հետո, նախկին նախագահ Մոնսեֆ Մարզուկին 2012 թվականի փետրվարին որոշեց խզել դիվանագիտական հարաբերությունները Դամասկոսի հետ: Թունիսն ու Սիրիան դիվանագիտական հարաբերությունները վերականգնել են 2014 թվականին՝ հանգուցյալ նախագահ Բեջի Քաիդ ալ-Սեբսիի օրոք։
Մարոկկոն պաշտոնապես աջակցում է «սիրիական ժողովրդին», ոչ պաշտոնապես՝ սեփական շահերը
Արտաքին գործերի, աֆրիկյան համագործակցության և մարոկացի արտագաղթողների նախարար Նասեր Բուրիտան Բաշար ալ-Ասադի վարչակարգի տապալման հաջորդ օրը Մարոկկոյի լրատվամիջոցների կողմից հրապարակված մամուլի հայտարարության մեջ հաստատել է, որ երկիրը մտահոգությամբ է հետևում Սիրիայում տեղի ունեցող իրադարձություններին և հուսով է, որ Դամասկոսի նոր ղեկավարության առաջին որոշումները կբավարարեն սիրիացի ժողովրդի ձգտումները, ովքեր ցանկանում են կայունություն և բարգավաճում։
Բուրիտան նշել է, որ Մարոկկոն հետևողական դիրքորոշում է որդեգրել՝ հիմնված Սիրիայի ինքնիշխանության, միասնության և տարածքային ամբողջականության նկատմամբ հարգանքի վրա։
Իրականությունն այն է, որ այս երկիրը ունի բոլոր հիմքերը՝ ուրախանալու Ասադի ռեժիմի տապալմամբ, որը դեմ էր նրա տարածքային ամբողջականությանը և ինքնիշխանությանը: 2012 թվականի օգոստոսին Ասադը բացասական քայլ էր ձեռնարկել պետական համակարգի, միապետության և քաղաքացիության ինստիտուտի նկատմամբ:
Պաշտոնական Ռաբաթը, սակայն, Ասադի տապալման վերաբերյալ քաղաքական դիրքորոշում ընդունելու հարցում չեզոքություն է պահպանել՝ հաշվի առնելով սեփական շահը:
Տարածաշրջանի փորձագետները կարծում են՝ Ռաբաթն անտեսում է Ալժիրի սադրանքները, Մարոկկոն չի մասնակցում «կտրուկ բևեռացումների խաղին»՝ լինի հակառակորդների, թե ընկերների հետ։ Առայժմ այնտեղ հետևում են Ադասի ռեժիմի տապալումից հետո ծավալվող իրադարձություններին:
Մարոկկոյի նախկին վարչապետ, ընդդիմադիր կուսակցության ղեկավար Սաատ ալ Տին ալ Օթմանն էլ մեկնաբանել է Սիրիայի իրադարձությունները։ Նա գրառում է կատարել «X»-ում, որտեղ նշել է, որ գործողությունների նպատակը ազատության և ավելի արժանապատիվ կյանքի ձգտումն է, և որ Սիրիայում տեղի ունեցող իրադարձությունները ազդեցություն կունենան ապագայի վրա:
Ալ-Օսմանիի գրառումը բուռն քննարկումների և քննադատությունների տարափ է առաջացրել:
Քննադատողները հիշեցրել են, որ Սիրիայում իշխանության հասած և Ասադին արտաքսել ստիպած Հայաթ Թահրիր ալ-Շամը ԴԱԻՇ-ի, Ալ-Քաիդայի և Ջաբհաթ ալ-Նուսրայի մնացորդների խառնուրդն է, որը ստեղծվել է օտարերկրյա պետությունների աջակցությամբ:
Պատահական չէ, որ հարավային Լիբանանում հրադադարից հետո զինված խմբավորումներն ակտիվացել են։ Այս զինված խմբավորումները ներգրավված են նաև իսրայելական բանակի կողմից հարվածների ենթարկվող Պաղեստինի պաշտպանությանը:
Ավելի ուշ ենթադրություններ են եղել, որ Ալ-Օսմանին այս գրառումը հրապարակել է երկու պատճառով: Առաջինը կապված է անձնական նկատառումների հետ. Սաադ ադ-Դին ալ-Օսմանին, որպես Մարոկկոյի արտգործնախարար, ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդում ընդդիմացել է Սիրիայի ԱԳ նախարարին, ով խիստ արտահայտվել է Մարոկկոյի և մարոկկացիների մասին: Երկրորդ պատճառն այն է, որ, որպես իսլամիստ քաղաքական գործիչ, ալ-Օսմանին կապված է Ասադի իսլամիստ հակառակորդների հետ Սիրիայում, ինչպես նաև այլ երկրներում, որոնք մեծապես տուժել են սիրիական հեղափոխության ընթացքում նրա վարչակարգի արյունալի բռնաճնշումներից, և բնական է, որ նա ուրախանա նրանց հետ միասին հաղթանակից ընդհանուր թշնամու նկատմամբ։
Ալժիրի համար՝ ռազմավարական դաշնակցի կորուստ
Ալժիրը զինված խմբավորումներին Սիրիայում անվանել էր «ահաբեկիչներ», սակայն նախագահ Բաշար ալ-Ասադի փախուստից հետո, երբ զինված խմբավորումները երկխոսության և խաղաղ գոյակցության կոչ են արել, փոխել էր իր դիրքորոշումն ու հռետորաբանությունը:
Բաշար ալ-Ասադի վարչակարգի տապալումից մի քանի օր առաջ արտաքին գործերի և արտերկրում ազգային սփյուռքի նախարար Ահմեդ Աթաֆը զանգահարել է Սիրիայի արտաքին գործերի և արտագաղթյալների նախարարին, վերահաստատել Ալժիրի բացարձակ համերաշխությունը «քույր Սիրիայի Արաբական Հանրապետության հետ ահաբեկչական սպառնալիքների առջև, որոնք սպառնում են նրա ինքնիշխանությանը, միասնությանը և տարածքային ամբողջականությանը»:
Դեկտեմբերի 8-ին Ալժիրի արտաքին գործերի նախարարությունը՝ Բաշար ալ-Ասադի ռեժիմի տապալումից և Դամասկոսի գրավումից անմիջապես հետո, հայտարարություն է տարածել՝ կոչ անելով «սիրիական բոլոր խմբավորումներին հասնել միասնության և խաղաղության:
«Ալժիրը կորցրել է ռազմավարական դաշնակցին Մարոկկոյի դեմ պատերազմում: Նա միշտ դիմել է Սիրիային, Իրանին և «Հըզբոլլահ»ին, որ մարզեն և զինեն: Մարոկկոն վաղուց գիտեր այդ մասին: Այդ իսկ պատճառով նա որոշեց խզել դիվանագիտական հարաբերությունները Թեհրանում մոլլաների ռեժիմի և Սիրիայում Բաշար ալ-Ասադի ռեժիմի հետ»,- հավելել է նա։
Կլինի՞ նոր «ծաղկային հեղափոխություն» Ասադի փախուստից հետո
Թունիսի նախագահ Կաիս Սաիդը արաբ նախագահներից մեկն է, ով աջակցում է Բաշար ալ Ասադին։ Նրա վարչակարգի անկումը և փախուստը Մոսկվա վատ լուր էին Կարթագենյան պալատի համար: Ասադի վարչակարգի տապալումից երկու օր առաջ Արտերկրի միգրացիայի և Թունիսի Արտաքին գործերի նախարարությունը հայտարարություն է տարածել, որում ասվում է, որ Թունիսը խստորեն դատապարտում է ահաբեկչական հարձակումները, որոնք իրականացվել են զինյալների կողմից Սիրիայի հյուսիսում։
«Թունիսի Հանրապետությունն իր լիակատար համերաշխությունն է հայտնում Սիրիային։ Արաբական Հանրապետությունը և միջազգային հանրությանը կոչ է անում աջակցել այս եղբայրական երկրին, որպեսզի նա կարողանա պահպանել իր ինքնիշխանությունը, իր ժողովրդի անվտանգությունը, կայունությունն ու տարածքային ամբողջականությունը»- նշված է եղել տեքստում։
Ասադի վարչակարգի տապալումից հետո Թունիսը ճշգրտել է իր դիրքերը։ Թունիսի ԱԳՆ-ն երկրորդ հայտարարությունն է տարածել՝ կրկնելով իր դիրքորոշումը «պետության և քաղաքական ռեժիմի միջև տարբերելու անհրաժեշտության մասին:
«Քաղաքական ռեժիմը զուտ սիրիական հարց է: Սիրիայի ժողովուրդը պետք է որոշի իր ճակատագիրը՝ առանց արտաքին միջամտության»,- նշված է եղել հայտարարության մեջ:
Իր դաշնակցի տապալման ազդեցության մասին Թունիսի կորուստներն ավելի քիչ են, քան Ալժիրինը, քանի որ Թունիսը չունի ռազմական կապեր կամ ընդհանուր անվտանգության շահեր սիրիական ռեժիմի հետ:
Մինչ Թունիսի նախագահը կորցրել է դաշնակցին Բաշար ալ-Ասադի վարչակարգի տապալմամբ, Թունիսի ընդդիմությունը ողջունել է փոփոխությունը: Նախկին նախագահ Մոնսեֆ Մարզուկիի խոսքով՝ արաբական գարունը դեռ եռում է: Ասադի վարչակարգի տապալումը նշելու համար հրապարակներում հավաքված սիրիացիների պատկերը հիշեցնում է այն, ինչ տեղի ունեցավ Թունիսում 2010 թվականի սկզբին, մինչ բողոքի ցույցերը տարածվեցին Եգիպտոս, Լիբիա և Եմեն:
Ըստ երկրի ընդդիմության՝ սիրիացիները Ասաի ռեժիմի տապալմամբ հասել են հաղթանակի, որը «կնպաստի մյուս արաբ ժողովուրդների ազատագրմանը»
Ծաղկային հեղափոխությունից հետո Թունիսը ղեկավարած առաջին նախագահը կարծում է, որ բռնաճնշումները միշտ նույն կերպ են ավարտվում: Մյուս երկրները կարող են ցանկացած պահի «պայթել»։ Նա կոչ է արել նրանց ազատ արձակել քաղբանտարկյալներին և սկսել քաղաքական երկխոսություն՝ սիրիական սցենարից խուսափելու համար։
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ումԱրգելափակումից դուրս բերված 1430 մեքենա, 578 ՃՏՊ և տուժածներ. ուժեղացված ծառայության արդյունքները
ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանի գլխավորած պատվիրակությունն աշխատանքային այցով մեկնել էր Իտալիա. տեսանյութ
Ջեբկիրին ասեք՝ Գյումրիում համայնքապետի ընտրություններ են, ոչ թե ծաղրածուի, ալիքները խառնել է. Պալյան
Դիլիջանի գիշերօթիկի լքված շենքը ռիսկային է. ինչ է առաջարկվում այնտեղ բնակվող ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածներին
Էվերեստի վրա թափվող ձյունն այլևս չի պահպանվում, ձնածածկույթը 150 մետրով նահանջել է
Սահմանազատումն այսօրվա դրությամբ բանակցային գործընթացի միակ հատվածն է, որ շոշափելի արդյունքներ ունի. Դըկոտինյի
Փետրվարի 24-ից հանրապետության դպրոցներում դասերը շարունակվելու են բնականոն կերպով. ԿԳՄՍՆ
Անկում տարադրամի շուկայում. ինչ փոփոխություններ են արձանագրվել փետրվարի 23-ին
Օդի ջերմաստիճանը կնվազի 6-9 աստիճանով. ինչ եղանակ սպասել առաջիկա օրերին
Շնորհակալ եմ բոլորին, ովքեր իրենց գործը կատարում են հոգատարությամբ ու պատասխանատվությամբ. Ավինյան
Մարտունի-Վարդենիս ճանապարհին ձյուն ու բուք է. տեսանյութ
Վատիկանը նոր տեղեկություն է հայտնել Հռոմի պապի առողջական վիճակի մասին
Վրաստանում ձյան տեղումների հետևանքով որոշ գնացքների երթուղիներ չեղարկվել են. սպասվում է եղանակի վատթարացում
Ահազանգեր են ստացվել արգելափակված ավտոմեքենաների վերաբերյալ. 59 քաղաքացու օգնություն է ցուցաբերվել. տեսանյութ
34-ամյա տղամարդը առանց վարորդական իրավունքի վկայականի, ոչ սթափ վիճակում մեքենաների է բախվել. վիրավորներ կան
Փլուզվել է Պերուի առևտրի կենտրոններից մեկի տանիքը. կան զոհեր
Իսրայելը հետաձգել է պաղեստինցի բանտարկյալների ազատ արձակումը
ՀՀ-ն կարևորում է Ճապոնիայի հետ համակողմանի համագործակցության խորացումը. Փաշինյանի ուղերձը Ճապոնիայի վարչապետին
Քանի չկա խաղաղության համաձայնագիր, հակամարտությունը կարող է վերսկսվել. ԵՄ դիտորդները պրոֆեսիոնալներ են. դեսպան
Հայկական հեռուստատեսությունն անհնար է պատկերացնել առանց Ձեզ. վարչապետի շնորհավորական ուղերձը Նարա Շլեպչյանին
Պաշտպանության ոլորտում համագործակցությունը ՀՀ-ի հետ շարունակվում է, պաշտոնական Փարիզի դիրքորոշումն է. դեսպան
Դպրոցում ծեծկռտուք է տեղի ունեցել ֆիզկուլտուրայի ուսուցչի և աշակերտների միջև․ 27-ամյա մանկավարժը ձերբակալվել է
Երևանի և 4 մարզի բազմաթիվ հասցեներում մի քանի ժամ լույս չի լինի
Վարդենյաց լեռնանցքը փակ է կցորդով փոխադրամիջոցների համար. իրավիճակը ՀՀ ավտոճանապարհներին
Էդգար Ղազարյանի նկատմամբ վարչական հսկողություն է կիրառվել
Թուրքիայում ընթացած լեռնադահուկային սպորտի պատանեկան միջազգային մրցաշարում հայ մարզիկը բրոնզե մեդալ է նվաճել
Հալիձորի մոտակայքում չորս բեռնատար է արգելափակվել ձյան շերտում
Ինչ իրավիճակ է Լարսի ճանապարհին
Մի քանի տարածաշրջանում ձյուն է տեղում. կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ
Վահագն Դավթյանը ոսկե մեդալ է նվաճել աշխարհի գավաթի առաջին փուլում
Հոսպիտալում հիվանդության հետևանքով զինծառայողի մահվան դեպք է արձանագրվել. ՊՆ
Երևանի քաղաքապետարանը զգուշացնում է
2021-2025 թվականներին Փարաքար համայնքում կառուցվել և շահագործման է հանձնվել 2 դպրոց
«Բոշա՛», «բոշան դո՛ւ ես» ոճի մեղադրանքներ կամ ինչու Թրամփը բռնեց ռուսական գիծը՝ ակնհայտ լարվելով Զելենսկիի հետ
Դավիթ Բեկ համայնքում կրակոցներ չեն հնչել և տուժածներ չկան. ՆԳՆ
15 տարվա դպրոցի ճաշարանը խուց է, գրադարանը՝ հավաբնի չափ, պետության ներդրումը եղել է փող աշխատելու ձև. նախարար
Դիտորդները չեն ծեծվի, լցոնում չի չլինի. ինչ խնդիրներ կան Սահմանադրության մեջ, ինչպես կշտկվեն դրանք
Ռուս-ամերիկյան 2-րդ բանակցությունները կկայանան հաջորդ շաբաթ. Թրամփ
ՄԻՊ աշխատակազմը, ՔԿԾ ղեկավարն ու «Նուբարաշեն» ՔԿՀ պետը քննարկել են հիմնարկում արձանագրված խնդիրները
ԱՄՆ կոնգրեսականները տրամադրված չեն Ուկրաինային նոր օգնություն տրամադրել. Ջոնսոն
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT