Երևան
12 °C
Գարդմանի, Շիրվանի, Նախիջևանի հայության ցեղասպանությունն ապացույցն էր այն բանի, որ անցյալի ցեղասպանությունների ոչ պատշաճ դատապարտումը հանգեցնում է դրանց շարունակական կրկնման։
«Արմենպրես»-ի հետ զրույցում նման կարծիք է հայտնել Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան համահայկական միության նախագահ Վիլեն Գաբրիելյանը։
Պարո՛ն Գաբրիելյան, 110 տարի է անցել Հայոց ցեղասպանության իրողությունից։ Անցած 110 տարիների ընթացքում բազմաթիվ են եղել Հայոց ցեղասպանության դատապարտումները, սակայն թվում է, թե ցեղասպանությունները՝ որպես կոնվենցիոն առումով դատապարտելի երևույթներ, շարունակում են մնալ անպատիժ։
Հարցին Գաբրիելյանը պատասխանել է.
«Հայոց Ցեղասպանությունն Օսմանյան կայսրությունում մարդկության նորագույն ժամանակների պատմության ամենաամոթալի երևույթներից է, որի թե՛ պլանավորումը, թե՛ իրագործումը որևէ կերպ չխոչընդոտվեց աշխարհում պատերազմական իրավիճակի և առհասարակ քաղաքական կամքի բացակայության պատճառով։
Ավելին Օսմանյան կայսրությունում հայության լայնամասշտաբ կոտորածների նախադեպեր արդեն իսկ տեղի էին ունեցել՝ ի դեմս 1894-1896 թթ․ համիդյան ջարդերի, 1911 թ․ Ադանայի կոտորածի, որոնք ևս չկանխվեցին և չդատապարտվեցին։ Արդյունքը 1914-1916 թթ․ ընթացքում գրեթե անխոչընդոտ կերպով 1,5 միլիոն հայության ոչնչացումն էր՝ զինակոչված տղամարդկանց խմբակային գնդակահարությունների, մտավորականության ձերբակալման և ոչնչացման, բնակչության մնացյալ՝ անպաշտպան հատվածի աքսորի, սովահարության, բռնությունների միջոցով։ Անցած 110 տարիների ընթացքում, իհարկե, զարգացել է մարդակենտրոն իրավական միջազգային համակարգը, որը մարդու բնական իրավունքների պաշտպանությունը հռչակել է որպես առաջնահերթություն։
Ասվածի վկայությունն է «Ցեղասպանության հանցագործությունը կանխելու և պատժելու մասին» կոնվենցիայի ընդունումը, որը պետք է կանխարգելիչ իրավական ակտ հանդիսանար ապագայում ցեղասպանությունները կանխելու համար, սակայն մենք հստակորեն կարող ենք արձանագրել աշխարհում ցեղասպանությունների շարունակական կրկնման փաստը, ինչը վկայում է առկա իրավական կանխարգելիչ համակարգի անկատարության մասին։ Ասվածի ապացույցն է 1988-1992 թթ․ պատմական Գարդմանի, Շիրվանի, Նախիջևանի հայության հանդեպ ադրբեջանական իշխանությունների իրականացրած ցեղասպանությունը»։
Մերօրյա իրականության մեջ ինչպիսի՞ քայլեր պետք է ձեռնարկվեն ցեղասպանությունների հետագա կանխման համար։
Պատասխանելով այս հարցին՝ Գաբրիելյանը նշել է, որ իր խորին համոզմամբ՝ ապագայում ցեղասպանությունների կանխումն անհնար է առանց անցյալի ցեղասպանությունների մանրազնին քննության, հրապարակայնության ապահովման և արժանի պատժի ու պատասխանատվության մեխանիզմների հստակ սահմանման ու այդ սահմանումների անշեղ կատարման։
«Անցյալի հանցագործությունների միջազգային «արխիվացումը» միայն մեծացնում է ապագայում դրանց ժամանակակից դրսևորումների հնարավորությունը։ Միջազգային իրավունքը պետք է աներկբա արտահայտվի բոլոր այն հանցագործությունների վերաբերմամբ, որոնք առնչվում են մարդու բնական իրավունքների ապահովմանը, իսկ ցեղասպանությունը մարդկային մեկ միասնական օրգանական հանրույթի հավաքական գոյության իրավունքի արմատական խախտումն է, ինչը սպառնալիք է աշխարհի յուրաքանչյուր ժողովրդի համար՝ անկախ թվական և տարածքային հանգամանքներից։
Ասվածը վերաբերում է նաև 1988-1992 թ․ պատմական Գարդմանի, Շիրվանի, Նախիջևանի հայության իրավունքների խնդրին ևս, ինչպես նաև Լեռնային Ղարաբաղի հայության էթնիկ զտմանը, որի քաղաքական արձանագրումը և հայության իրավունքների ամբողջական վերականգնումը միայն կարող է երաշխիք և հիմք լինել մեր տարածաշրջանում ապագայի ցեղասպանությունների կանխման համար։
Այլապես ադրբեջանական հայատյաց վարչակարգերի շարունակական և անխոչընդոտ վերարտադրությունը վերածվել է ցեղասպանածին ակունքի՝ որպես սպառնալիք ինչպես միջազգային իրավունքի տեղական իմպլեմենտացիային, այնպես էլ երկրամասի խաղաղ և բնականոն զարգացմանը»,- ասել է նա։
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ սկզբնաղբյուրում:
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ումՄտածողության ձևավորման համար նրբություններ են. վարչապետն այցելել է Սպիտակում կառուցված մսուր-մանկապարտեզ
Ավտոմեքենան ընկել է Դեբեդը. փրկարարները որոնում են դրանում գտնված քաղաքացիներից մեկին
Շնորհակալություն երկարամյա աշխատանքային գործունեության և վաստակի համար. նախարարը՝ աշխատանքի վետերաններին
Թեհրանում Եղեռնի զոհերի հուշարձանից անհետացած ծակեկողովը հայտնաբերվել է բզկտված, խորհրդանիշերը պոկված
Ինքնաբացարկ «Մեր քաղաքը» խմբակցությունից, 2 փոխքաղաքապետ, վերջում եկող շեֆերը. կայացավ Գյումրու ավագանու նիստը
Արտաշատի հաշվառման-քննական բաժանմունքի աշխատակիցը ձերբակալվել է. հայտնի է՝ ինչի համար
Տեխասում մետաղադրամներով բեռնված բեռնատար է շրջվել. մայրուղում ցրվել է 800 հազար դոլար` 10 ցենտանոցներով
Եթե խնդիր կա, մարդը պետք է իմանա, որ Կառավարությունն էլ է տեղյակ. Մ3-ի Սպիտակ-Վանաձոր հատվածը հիմնանորոգվել է
Ի՞նչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մայիսի 2-ին
Հայաստանը Չինաստանի կարևոր գործընկերներից մեկն է. նորանշանակ դեսպանն իր հավատարմագրերն է հանձնել ՀՀ նախագահին
Սուբվենցիոն ծրագրով ավարտվել են Վանաձորի թիվ 8 մանկապարտեզի կառուցման աշխատանքները. վարչապետ
Մեկնարկում է մայիս ամսվա լավագույն ուսուցչի հայտերի ընդունումը
Մամուլի ազատության համաշխարհային ինդեքսում ՀՀ-ն շատ բարձր տեղում է, գնում ենք ճիշտ ճանապարհով. Հարությունյան
Ազգությամբ հնդիկ քաղաքացիները Երևանում մտել են հայրենակցի տուն, ծեծի ենթարկել, թալանել, փորձել բռնաբարել կնոջը
Ջերմաստիճանը կնվազի, սպասվում են անձրևներ ու ամպրոպ
Կփոխվի նախադպրոցական հաստատությունների լիցենզավորման կարգը. նախագիծ
Անցողիկ շեմը չհաղթահարած «Ապրելու երկիր»-ի թեկնածու Կարեն Մալխասյանին Վարդան Ղուկասյանը պաշտոն է տվել
Վանաձորի Խ. Աբովյանի անվան դպրոցում կառուցվել է մարզադահլիճ. վարչապետ
«Հանրապետություն»-ը կոալիցիա չի կազմել «Քաղաքացիական պայմանագրի» հետ պաշտոններ ունենալու մոլուցքով. Սարգսյան
Անիմաստ դեմ քվեարկել հանձնաժողովի նախագահի կամ տեղակալի ընտրությանը, պոպուլիզմ է, որին ես դեմ եմ. Մինասյան
Բոլոր այն նիստերին, որոնք կարևոր են մեր քաղաքի բնականոն զարգացման համար, մասնակցելու ենք. Մինասյան
Լոռու մարզ այցելության առաջին կանգառը՝ Վանաձորում. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել
Ապրիլի 30-ից մայիսի 2-ը հայտնաբերվել են 13 հետախուզվող, 3 անհետ կորած
Վարդան Ղուկասյանի փեսան և ընկերն ընտրվեցին Գյումրու առաջին և երկրորդ փոխքաղաքապետ. ՔՊ-ն ձեռնպահ է քվեարկել
Միջազգային սուրհանդակային առաքանուց հայտնաբերվել է 970 գրամ մարիխուանա. կան ձերբակալվածներ. տեսանյութ
4 մլն դրամ կաշառք ստանալու գործով երկու անձ է ձերբակալվել, ձերբակալվածներից մեկը ՊԵԿ պաշտոնյա է
Ռոբերտ Քոչարյանը կասկածներ ունի, որ իրեն ուզում են «քցել». «Հայաստան» դաշինքի հայտարարությունը
Մոսկվայի մարզում վերջին 100 տարվա ընթացքում մայիսյան ամենաառատ ձյունն է տեղացել
Վիրավորին տեղափոխել են, մեր մեքենան սեփական է․ Գագիկ Մելքոնյանը՝ իրենց մասնակցությամբ տեղի ունեցած վթարի մասին
Ucom-ը և Impact Hub Yerevan-ը գործարկում են կանաչ նորարարներին աջակցող ծրագրի երկրորդ փուլը
Մեկնարկել է Գյումրու ավագանու նիստը. մասնակցում են բոլոր քաղաքական ուժերը
Ինձնից պահանջվել են որոշակի պարզաբանումներ, ես տվել եմ. Հովհաննիսյանը նշել է՝ ինչպես է անտոկոս վարկ ստացել
Ես չեմ համարում, որ կոռուպցիոն սկանդալում եմ հայտնվել. ինչ-որ մեկը գովազդվում է իմ հաշվին. Ֆինանսների նախարար
Գազայի հատված մարդասիրական օգնություն տեղափոխող նավը ենթարկվել է հարձակման. այն խորտակվում է. տեսանյութ
Արտաշատի բնակարաններից մեկից զարդերի գողության համար կասկածվող երիտասարդը հայտնաբերվել է. տեսանյութ
Էկոնոմիկայի նախարարությունը բարձր որակավորմամբ մասնագետների ներգրավման ծրագրի մասին պարզաբանում է տարածել
Երևանում բախվել է 4 ավտոմեքենա. կա տուժած. մեքենաներից մեկն ԱԺ պատգամավորի է պատկանում
Հրապարակվել է 2025-ի հունվար-մարտ ամիսների պետբյուջեի կատարման մասին տեղեկատվությունը
ՄԱԿ-ի Պարենի համաշխարհային ծրագիրը նպաստելու է Հայաստանում ջրային ռեսուրսների կառավարման բարելավմանը
Դիլիջանի թունելի երթևեկելի մասում իրականացվում են փոսային նորոգման աշխատանքներ
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT