Երևան
12 °C
Սիրիայի ժամանակավոր նախագահ Ահմեդ ալ-Շարաան պաշտոնական այցով ժամանել է Վաշինգտոն:
Վերջերս ԱՄՆ-ն 10 միլիոն դոլար պարգևատրում էր առաջարկել նրա գլխի համար և որակել վերջինիս որպես ահաբեկիչ, իսկ այժմ նախագահ Դոնալդ Թրամփն անձամբ նրան կընդունի Սպիտակ տանը որպես Սիրիայի առաջնորդ:
Ինչով է այցը կարևոր, և ինչ են քննարկելու նրանք
Աշ-Շարաայի այցը Վաշինգտոն իսկապես պատմական է մի քանի առումով. նախ ոչ մի սիրիացի նախագահ երբեք պաշտոնական այցով չի եղել ԱՄՆ-ում։
Վերջին անգամ, երբ բարձրաստիճան սիրիացի պաշտոնյա այցելել է Սպիտակ տուն, դա 1999 թվականի դեկտեմբերին էր: Այցելողն այն ժամանակվա Սիրիայի արտաքին գործերի նախարար Ֆարուկ ալ-Շարաան էր, որը մասնակցել էր Իսրայելի հետ խաղաղության բանակցություններին։
Հաջորդ քառորդ դարի ընթացքում երկիրը անցել է քաղաքացիական պատերազմով, բռնաճնշումներով և միջազգային մեկուսացմամբ նշանավորված Ասադի կառավարումից մինչև վերջինիս ռեժիմի անկում: «Հայաթ Թահրիր ալ-Շամ»-ի (ՀԹՇ՝ մի շարք երկրներում ճանաչված որպես ահաբեկչական կազմակերպություն) կողմից Դամասկոսի գրավումից, Ասադի ռեժիմի անկումից և նրա՝ Մոսկվա փախուստից հետո, Սիրիայի ժամանակավոր առաջնորդ և ՀԹՇ առաջնորդ Ահմեդ ալ-Շարաան փորձում է վերականգնել հարաբերությունները այն երկրների հետ, որոնք տարիներ շարունակ խուսափել են Դամասկոսի հետ շփումից։
Ալ-Շարաայի Վաշինգտոն պաշտոնական այցի նախօրեին ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը նրան, ինչպես նաև ներքին գործերի նախարար Անաս Խաթաբին հանել է իր պատժամիջոցների ցանկից: Խաթաբը ՄԱԿ-ի պատժամիջոցների տակ էր 2014 թվականից՝ որպես ՀԹՇ-ի անդամ, որը նախկինում Ալ-Քաիդայի սիրիական թևն էր:
«Այս փաստաթղթի ընդունմամբ խորհուրդը հզոր քաղաքական ազդանշան է ուղարկում՝ ճանաչելով, որ Սիրիան մտնում է նոր դարաշրջան»,- քվեարկությունից հետո ասել է ՄԱԿ-ում ԱՄՆ դեսպան Մայք Վալցը:
Ինչպես հաղորդել է Reuters-ը, Վաշինգտոնը մի քանի ամիս շարունակ կոչ էր անում Անվտանգության խորհրդի 15 անդամներին վերացնել ալ-Շարաայի դեմ պատժամիջոցները: Այս մասին բանաձև մշակվել և քվեարկության դրվել է ամերիկացի դիվանագետների կողմից: Դեռ դեկտեմբերին ԱՄՆ-ն հետ էր կանչել ալ-Շարաայի ձերբակալման գործում օգնության համար խոստացված 10 միլիոն դոլար պարգևատրման առաջարկը:
Թրամփը 180 աստիճանով փոխել է կարծիքը ալ-Շարաայի մասին
Վաշինգտոնը և հատկապես նախագահ Դոնալդ Թրամփը բացահայտորեն աջակցել են նախկին ջիհադիստ, այժմ երկրի առաջնորդ դարձած անձին, չնայած ԱՄՆ նախագահը սկզբում այլ կերպ էր արձագանքել Սիրիայում իշխանափոխությանը:
«Նա երիտասարդ, գրավիչ տղա է, ուժեղ տղա։ Նա ունի ուժեղ բնավորություն, շատ ուժեղ մարտիկ է։ Նա ունի բոլոր հնարավորությունները՝ այս իրավիճակը վերահսկողության տակ պահելու համար»,- ասել է Դոնալդ Թրամփը լրագրողներին Air Force One ինքնաթիռում ալ-Շարաայի հետ մայիսին Ռիադում իր առաջին կարճատև հանդիպումից հետո։
Միևնույն ժամանակ Սպիտակ տունը հայտարարել է Սիրիայի նկատմամբ որոշ պատժամիջոցների վերացման մասին։
«Երբ նախագահը Մերձավոր Արևելքում էր, նա պատմական որոշում կայացրեց վերացնել Սիրիայի նկատմամբ պատժամիջոցները՝ նրան խաղաղության իրական հնարավորություն տալու համար, և ես կարծում եմ, որ վարչակազմը լավ առաջընթաց է տեսնում այդ ճակատում իրենց նոր ղեկավարության ներքո»,- նշել է Սպիտակ տան մամուլի քարտուղար Քերոլայն Լևիթը՝ մեկնաբանելով Սիրիայի ժամանակավոր նախագահի Վաշինգտոն կատարելիք այցը։
Ի՞նչ կքննարկեն առաջնորդները, և բոլո՞ր ամերիկացի պաշտոնյաներն են կիսում Թրամփի նոր կարծիքը
Բահրեյնում անվտանգության համաժողովում ելույթ ունենալով՝ Սիրիայի հարցերով ԱՄՆ հատուկ դեսպանորդ Թոմ Բարաքը հայտարարել է, որ ալ-Շարաայի Վաշինգտոն այցի ընթացքում նախատեսվում է ստորագրել Դամասկոսի՝ «Իսլամական պետության» դեմ պայքարող 88 երկրից բաղկացած կոալիցիային միանալու մասին համաձայնագիր։
BBC-ն գրում է, որ Սիրիայի արտաքին գործերի նախարար Ասադ ալ-Շիբանին, որն այդ ժամանակ նույնպես Բահրեյնում էր, հաստատել է, որ այս թեման առաջիկա հանդիպման օրակարգում է։
«Այսօր մենք պայքարում ենք «Իսլամական պետության» դեմ: Այս ուղղությամբ ցանկացած ջանք պահանջում է միջազգային աջակցություն»,- ասել է ալ-Շիբանին՝ հավելելով, որ ալ-Շարաան և Թրամփը կքննարկեն «շատ թեմաներ՝ սկսած պատժամիջոցների վերացումից»։
Իր ազդեցության գագաթնակետին՝ 2014-2017 թվականների միջև ընկած ժամանակահատվածում, ԻՊ-ը վերահսկում էր Սիրիայի և Իրաքի մոտավորապես մեկ երրորդը։
ԱՄՆ-ի գլխավորած կոալիցիան և նրա դաշնակիցները վերջապես նրանց զինյալներին դուրս մղեցին Սիրիայից 2019 թվականին։ Սակայն, ինչպես հունիսին հաղորդել էր Reuters-ը՝ հղում անելով աղբյուրներին, խմբավորման մնացորդները փորձում են օգտվել հին ռեժիմի անկումից՝ Սիրիայում հենարան վերականգնելու համար։ Ավելին՝ մտահոգությունները շարունակվում են, որ խմբավորումը կարող է փորձել ազատ արձակել իր հազարավոր զինյալների, որոնք պահվում են ԱՄՆ-ի կողմից աջակցվող քրդական ուժերի կողմից վերահսկվող բանտերում։
Երբ ալ-Շիբանին ասում է, որ պատժամիջոցների մեղմացումը նույնպես կքննարկվի Սպիտակ տան նիստում, նա, հավանաբար, նկատի ունի այսպես կոչված «Սիրիայի քաղաքացիական պաշտպանության մասին» օրենքը, որն ավելի հայտնի է որպես «Կեսարի ակտ»։
Այն անվանակոչվել է ոստիկանության լուսանկարչի կեղծանվամբ, որը փախել էր Սիրիայից և տուն էր բերել տանջված բանտարկյալների մարմինների լուսանկարներ։ Օրենքը խիստ սահմանափակումներ էր սահմանում Սիրիայի տնտեսության վրա։ Այն ընդունվել էր Կոնգրեսի կողմից 2019 թվականին և ուժի մեջ է մտել հաջորդ ամռանը։ Այս պատժամիջոցները լիովին վերացնելու համար անհրաժեշտ է Կոնգրեսի քվեարկությունը։
Սիրիայի արտաքին գործերի նախարարը փորձել է համոզել ԱՄՆ օրենսդիրներին ընդունել նման միջոցառում սեպտեմբերին։ Նա մի քանի հանդիպումներ է ունեցել, այդ թվում՝ ԱՄՆ պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոյի հետ։ Հետո ազդեցիկ հանրապետական սենատոր Լինդսի Գրեհեմն ասել է, որ պատժամիջոցների վերացման օգտին քվեարկելուց առաջ նա կցանկանար «տեսնել, թե ինչպես է Սիրիան պաշտոնապես միանում ԻՊ-ի դեմ կոալիցիային և շարժվում դեպի Իսրայելի հետ նոր անվտանգության համաձայնագիր»։
Հոկտեմբերին Սենատը վերջապես հաստատել է «Կեսարի ակտի» չեղարկումը: Այնուամենայնիվ, Ներկայացուցիչների պալատի որոշ ազդեցիկ անդամներ կասկածամիտ են Դամասկոսի նոր կառավարության վրա ճնշումը մեղմելու հարցում, հատկապես այն բանից հետո, երբ Աշ-Շարաայի ուժերը ներգրավված էին կրոնական բախումներում այս տարվա սկզբին՝ ըստ Wall Street Journal-ի։
Ասադի ռեժիմի անկումից ի վեր երկրում բռնկվել է առնվազն երեք զինված հակամարտություն։
Նախ մարտ ամսին Բաշար ալ-Ասադի անվտանգության ուժերի նախկին անդամները դարանակալեցին կառավարական ուժերին, ինչը հանգեցրեց մի քանի օր տևած դաժան մարտերի և ավելի քան 1600 մարդու մահվան, հիմնականում ալավիների (կրոնական և էթնիկ խումբ, որին պատկանում է Ասադի ընտանիքը և ավանդաբար համարվում է նրա կողմնակիցները):
Մայիսին բռնությունը տարածվեց երկրի հարավային շրջաններում, որի արդյունքում Դամասկոսի արվարձաններում և Սուեյդայում սպանվեց առնվազն 102 մարդ, այդ թվում՝ մոտ 70 դրուզ: Ամռանը Սուեյդայում նոր դիմակայություն սկսվեց մի կողմից դրուզների, իսկ մյուս կողմից՝ կառավարական ուժերից աջակցություն ստացած բեդուինների միջև։
Եվ դա դեռ ամենը չէ։ Անցյալ շաբաթ ՄԱԿ-ի մարդու իրավունքների գերագույն հանձնակատարի գրասենյակը հայտնեց, որ նախորդ ռեժիմի անկումից գրեթե մեկ տարի անց Սիրիայից շարունակում են հաղորդվել «տասնյակ առևանգումների և բռնի անհետացումների» մասին: Այս տվյալների համաձայն՝ տարեսկզբից Սիրիայում անհետացել կամ առևանգվել է 97 մարդ:
Համաձայնագիր Իսրայելի հետ
Սիրիան և Իսրայելը փաստացի պատերազմական վիճակում են գտնվում Իսրայել պետության ստեղծումից ի վեր, որը Դամասկոսը երբեք պաշտոնապես չի ճանաչել։
Բաշար ալ-Ասադի տապալումից հետո առաջին օրերին Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուն հայտարարել է, որ Իսրայելի և Սիրիայի միջև 1974 թվականի անջատման համաձայնագիրը, որը նախատեսում էր ՄԱԿ-ի կողմից վերահսկվող բուֆերային գոտու ստեղծում երկու երկրների ընդհանուր սահմանի երկայնքով, այլևս ուժի մեջ չէ։ Դրանից հետո իսրայելական ուժերը փաստացի գրավել են բուֆերային գոտու սիրիական մասը և հարյուրավոր ավիահարվածներ հասցրել Սիրիայի տարածքին։ Դամասկոսը չի արձագանքել։
«Մենք չենք ցանկանում, որ Սիրիան մտնի նոր պատերազմի մեջ, Սիրիան ներկայումս այն վիճակում չէ, որ սպառնա որևէ կողմի, այդ թվում՝ Իսրայելին»,- բացատրել է Սիրիայի արտգործնախարարը։
Վաշինգտոնի ճնշման տակ Սիրիան և Իսրայելը վերջին մի քանի ամիսների ընթացքում լարված բանակցություններ են վարել 1974 թվականի պայմանագիրը փոխարինող անվտանգության համաձայնագրի շուրջ։ Այս բանակցություններում Սիրիայի ներկայացուցիչ ալ-Շիբանին ասել է, որ նրանք կենտրոնացած են այնպիսի համաձայնության հասնելու վրա, որը «չլիազորի այն նոր իրականությունը, որը Իսրայելը կարող է փորձել պարտադրել հարավում»։
Սեպտեմբերին Սիրիային բանակցությունների վերջին փուլում Իսրայելի ներկայացրած առաջարկների համաձայն՝ Դամասկոսից հարավ-արևմուտք մինչև Իսրայելի սահմանը տարածքը կբաժանվի երեք գոտիների՝ զորքերի և զենքի տեղակայման տարբեր սահմանափակումներով, իսկ գործող բուֆերային գոտին սիրիական կողմում կընդլայնվի երկու կիլոմետրով։
Դամասկոսը պնդում է իսրայելական զորքերի դուրսբերումը Ասադի ռեժիմի անկումից հետո իրենց կողմից օկուպացված տարածքներից և ՄԱԿ-ի դիտորդների վերադարձը երկու երկրների միջև գտնվող բուֆերային գոտի։ Սիրիայի ժամանակավոր նախագահի խոսքով՝ Իսրայելը պետք է հարգի Սիրիայի տարածքային ամբողջականությունը և նրա օդային տարածքը (Իսրայելն իր հերթին պահանջ ունի պահպանել սիրիական երկինքը որպես միջանցք օգտագործելու հնարավորությունը՝ Իրանին հնարավոր հարվածների համար)։
Վաշինգտոնը ճնշում է գործադրում Դամասկոսի վրա՝ Իսրայելի հետ համաձայնության հասնելու համար, չնայած վերջինիս մաքսիմալիստական պահանջներին, հայտնել են աղբյուրները Financial Times-ին: Ալ-Շարաան մերժել է նման պնդումները, բայց ընդունել է, որ նոր համաձայնագրի ստորագրումը «անհրաժեշտություն» է Սիրիայի համար։
Սպիտակ տունը հստակորեն հույս ունի, որ այս համաձայնագրից հետո կարող են ձեռնարկվել հետագա քայլեր, և Սիրիան կմիանա այլ արաբական երկրներին, որոնք կարգավորել են հարաբերությունները Իսրայելի հետ: Այնուամենայնիվ, Դամասկոսը պնդում է, որ այս հարցը ներկայումս չի քննարկվում:
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Նիկոլ Փաշինյանը պաշտոնական այցով կմեկնի Գերմանիա
ԿԸՀ նախագահն ու Տիգրան Բաբիկյանը դիտարկել են Ղրղզստանի արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունները
ՄԹ պաշտպանության պետնախարար, լորդ Վերնոն Ռոդնի Քոքերն այցելել է Վազգեն Սարգսյանի անվան ռազմական ակադեմիա
Աննա Հակոբյանի հովանու ներքո կայացավ «Կողք կողքի» միջազգային ներառական երաժշտական արտ փառատոնի գալա համերգը
Աղբը այրած «Երևանի աղբահանություն և սանիտարական մաքրում» հիմնարկի պատասխանատուն կտուգանվի 200 հազար դրամով
Սյունիքի զարգացումը շարունակում է մնալ պետական քաղաքականության առաջնահերթություններից. ՀՀ նախագահը՝ մարզպետին
Դոլարը թանկացել է. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան դեկտեմբերի 5-ին
Վարչապետն ընդունել է ՄԹ պաշտպանության պետնախարար Վերնոն Քոքերի գլխավորած պատվիրակությանը. ինչ է քննարկվել
ՀՀ-ում շրջանառվում են ռինովիրուսի, բոկավիրուսի, ադենովիրուսների, պարագրիպի և կորոնավիրուսային հարուցիչներ
Արարատ Միրզոյանը և Մարիա Թելալյանը քննարկել են ԺՀՄԻԳ-ի հետ փոխգործակցության հիմնական ուղղությունները
Բռնցքամարտի ԱԱ. Հայաստանն ունի երեք ներկայացուցիչ
Դպրոցում տեղյակ են եղել միջադեպի մասին. ՆԳ նախարարը Զորականի դեպքով միջնորդագիր է ուղարկել ԿԳՄՍ նախարարին
Ջերմաստիճանը կնվազի. դեկտեմբերի 7-ից սպասվում են ձյան և ձնախառն անձրևի տեսքով տեղումներ
Դատախազությունը միջնորդել է լուծարել Սևանի թերակղզում գտնվող և Փանոսյանին պատկանող հողամասի պայմանագիրը
Վարդաշենում թափառող շները խեղդամահ են արել քաղաքացուն պատկանող 18 ճագար
Կարեն Անդրեասյանը կմեկնի Լոնդոն՝ «TRIPP» նախագծի պայմանագրի աշխատանքների համար
Էդգար Շաթիրյանն ընտրվել է Սահմանադրական դատարանի փոխնախագահ
Երևանի Շիրակի փողոցում բախվել են մեքենաներ. կան տուժածներ
Բրազիլիայի ամենամեծ օդանավակայանում ուղևորներ տեղափոխող ինքնաթիռը բռնկվել է. տեսանյութ
Զեղչեր ամերիկյան խանութներից ու քեշբեք Կոնվերս Բանկից C360 Mastercard քարտապանների համար
Ուկրաինայի դեսպանը և ռուս դիվանագետը հրավիրվել են Թուրքիայի ԱԳ նախարարություն
Երևանում ոչ սթափ և առանց «պռավայի» 28-ամյա երիտասարդը 4 մեքենայի մասնակցությամբ վթարի մեղավոր է դարձել
42-ամյա կնոջ սպանության գործով կա ձերբակալված. երիտասարդը խոստովանել է մեղքը
ՌԴ նախագահը Հնդկաստանում է. նրա և Մոդիի ոչ պաշտոնական հանդիպումը տևել է 2,5 ժամ
Սպանդարյանի ջրանցքի վերակառուցման համար մեկնարկել է «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի 2025 դրամահավաք-արշավը
ՊՆ-ում քննարկվել են պաշտպանության ոլորտում Հայաստան-Միացյալ Թագավորություն համագործակցության մասին հարցեր
Կանխվել է քաղաքացու ինքնասպանության փորձը
ԱԱԾ-ն որևէ տեղ չի գնում որպես ուժային կառույց. կան մարդիկ, որոնք կապեր ունեն հոգևորականների հետ. Հովհաննիսյան
ՄԹ պաշտպանության հարցերով պետնախարար Վերնոն Քոքերն այցելել է Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր
Ինթելլիջենթ Մենեջմենթը փոխում է խաղի կանոնները Հայաստանի առողջապահական և ապահովագրական համակարգերում
Արշակ Խաչատրյանը կալանավորվեց
Միրզոյանը ԵԱՀԿ նախարարական համաժողովում հանդիպումներ է ունեցել գործընկերների հետ. լուսանկարներ
Չեչնիայի Գրոզնի-Սիթի համալիրը ենթարկվել է անօդաչու թռչող սարքերի հարձակման. տեսանյութ
Վրաերթ Արմավիրում. տուժածը մահացել է
Հայաստանի և Ալբանիայի ԱԳ նախարարները քննարկել են տնտեսական և այլ ոլորտների համագործակցության ներուժի իրացումը
Հավաքագրվել են 603 կմ երկարությամբ ճանապարհների ծածկի վիճակի տեխնիկական տվյալները
Նախագծով չի նախատեսվում կենդանիների քնեցում կամ սպանդ. Գալստյանը օրենքի մասին պարզաբանումներ է հրապարակել
Նարեկ Մկրտչյանն ու ԱՄՆ կոնգրեսի անդամը քննարկել են երկկողմ գործընկերությունն ընդլայնելու հնարավորությունները
Ժողովրդին առաջարկելու ոչինչ չունեցող ընդդիմությունը փորձելու է ապատեղեկատվությամբ քվե մուրալ. Մանավազյան
Արարատ Միրզոյանը բրիտանացի գործընկերոջն է ներկայացրել «ԹՐԻՓ ուղի» ծրագիրը
