Երևան
12 °C
searchclose
menuclose
Երևան
12 °C
Թեեւ Հայաստանում վաղը՝ մայիսի 1-ը՝ Աշխատանքի եւ աշխատավորների միջազգային օրը, ոչ աշխատանքային տոն օր է, սակայն մեր երկրում աշխատանք գտնելը շատ հաճախ, հատկապես կանանց համար, դառնում է երազանք, որի իրականացմանը խոչընդոտում է մի կողմից գործազրկության օրեցօր սրվող իրավիճակը, մյուս կողմից էլ ազգային բարքերը։
2016 թվականի վերջին Հայաստանի ազգային վիճակագրական ծառայության հրապարակած «Աշխատանքի շուկան Հայաստանի Հանրապետությունում 2011-2015» վիճակագրական ժողովածուից տեղեկանում ենք, որ 2015-ի տարեվերջի դրությամբ Հայաստանում գործազուրկ է եղել 243.700 մարդ, որից 120.400-ը տղամարդիկ են, 123.300-ը՝ կանայք։
Գործազրկության ամենամեծ թիվը գրանցվել է Շիրակի մարզում։
Ավերիչ երկրաշարժի ստվերում ապրող այս մարզում գործազուրկների թիվը 14.210 է։
Խնդիրների ու աղքատության բեռի տակ գտնվող մարզում կրկնակի խնդիրների առաջ են կանգնում կանայք, «ՕքսԵՋեն» հիմնադրամի հանրային կապերի պատասխանատու Լիլիթ Քոչինյանը «Խթանելով գենդերային հավասարությունը Հայաստանում» ծրագրի շրջանակներում Գյումրիում օրերս անցկացված քննարկմանն ասաց, որ տնտեսապես ոչ ակտիվ բնակչության իննսուն տոկոսը կանայք են, որից քառասուն տոկոսը բարձրագույն կրթություն ունեն։
Հատկանշական է այն, որ տնտեսական ակտիվության մեջ կանանց ներուժի չօգտագործման հետեւանքով համախառն ներքին արդյունքում վաթսուն միլիոն դոլար է կորսվում։
«Աշխատանքային ռեսուրսների երեսունհինգ տոկոսը գյուղատնտեսության ոլորտում է կուտակված, որոնցից հիսունչորս տոկոսը կանայք են, այսինքն գյուղոլորտում կանայք մեծ ներդրում ունեն եւ մեծ աշխատանք են կատարում։ Հայաստանում բարձրագույն եւ միջին մասնագիտական կրթություն ունեցող մարդկանց հիսունութ տոկոսը կանայք են, այսինքն մեծ մասնագիտական ներուժ կա եւ ինձ թվում է, որ մեր նման զարգացող երկրների համար մեծ շռայլություն է չօգտվել այդ ռեսուրսից,-ասում է Քոչինյանը՝ շեշտելով, որ կրթում ենք կանանց, նրանք ստանում են բարձրագույն կրթություն, սակայն հետո հրում ենք նրանց մի կողմ, ասում ենք, որ դա իրենց պետք չի,-այսինքն կանայք իրենց կրթությունն իրացնելու ներուժ չունեն»։
Ըստ Քոչինյանի՝ կանանց ռեսուրսի իրացմանը խանգարում են կարծրատիպերը, որոնց գումարվում է նաեւ պետական մոտեցումները։
«Օրինակ՝ դայակների ինստիտուտը չի գործում, գյուղական շատ համայնքներում չկան մանկապարտեզներ եւ եթե կինը ցանկանում է աշխատել, բայց տանն ունի փոքրիկ բալիկ եւ նրան պահելու հարցում ոչ ոք չի աջակցում, հետեւաբար մնում եւ մեծացնում է իր բալիկին։ Մեր հետազոտությունը պարզել է, որ ոչ լրիվ աշխատանքային օրով աշխատողների 70 տոկոսը հենց կանայք են։ Ընտանեկան հանգամանքների պատճառով աշխատանք կորցրածների հարյուր տոկոսը կանայք են»,-ասում է Քոչինյանը։
Գյումրիում գործող «Կանայք հանուն զարգացման» ՀԿ ղեկավար Գոհար Մարկոսյանի կարծիքով իրենց մարզում կանանց գործազրկությունը ոչ այնքան ազգային մենթալիտետի հետեւանք է, որքան աշխատատեղերի բացակայության։
«Նույնիսկ հիմա հակառակ տենդենցն է, շատ-շատ են աշխատող կանայք եւ գուցե տղամարդիկ են չարաշահում նրանց։ Շատ են օրինակները, երբ տղամարդը 24 ժամ բազմոցին է նստած, իսկ կինը 12-14 ժամ աշխատում է։ Ոչ մեկի համար գաղտնիք չէ, թե ինչքան են մեր կանայք աշխատում խանութներում, շուկաներում ՝ զրկված ամեն տեսակի պետական աջակցությունից, առանց գրանցման աշխատողներ են, արձակուրդից օգտվելու իրավունք չունեն նույնիսկ»,-ասում է Մարկոսյանը:
«Արեւամանուկ» ընտանիքի եւ երեխայի խնամքի հիմնադրամի հոգեբան Էլեն Հովհաննիսյանը նշում է, որ կանայք կրկնակի են տուժում, նրանք աշխատում են ե՛ւ տանը՝ ծառայելով ընտանիքին, ե՛ւ դրսում։
«Աշխատանքը դրսում բավական դժվար է ստացվում, քանի որ ազատ խոսք, ազատ կարծիք գոյություն չունի, մեզ երբեմն թվում է թե կա, սակայն մենք աշխատել ենք մանկապարտեզների, դպրոցների կին տնօրենների, փոխտնօրենների հետ ու նկատել ենք, որ իրենց վերադասով արդեն բռնության ենթարկված են։ Երբ մեզ դիմում են ծնողները որեւէ խնդրով, եւ մանկապարտեզում կամ դպրոցում փորձում ենք լուծել խնդիրը, տնօրենների հետ հանդիպումից հասկանում ենք, թե ինչքան ընկճված են ու ոչ մեկն ազատ գործելու իրավունք չունի»,-ասում է Հովհաննիսյանը՝ հիշեցնելով նախընտրական շրջանում մեծ աղմուկ բարձրացրած ձայնագրությունները, որտեղ մանկապարտեզների եւ դպրոցների տնօրենները խոստովանում էին, որ իշխող կուսակցության համար ձայներ են հավաքագրել։
Ըստ Հովհաննիսյանի՝ սոցիալական միջավայրն ամենեւին բարենպաստ չի կանանց ինքնադրսեւորման համար։
Ռեժիսոր եւ սցենարիստ Տիգրան Խզմալյանը կարծում է՝ կանանց ընդամենը պետք է չթողնել միայնակ ու իր օրինակով է ցույց տալիս։
«Ես գիտությունների թեկնածու եմ, ունեմ երեք բարձրագույն կրթություն, բայց իմ կինն արդեն պրոֆեսոր է, իմ տղան ու աղջիկն արդեն թեկնածու են, քանի որ, երբ ծնվեց իմ առաջնեկը, ես աշխատանքս փոխեցի այնպես, որ կինս կարողանա շարունակել իր աշխատանքը։ Հիմա էլ թոռներիս եմ պահում, որ երեխաներս կարողանան աշխատել»,֊ասում է ռեժիսորը՝ հավելելով, որ գործ ունենք համաշխարհային դավադրության հետ՝ տղամարդկանց դավադրությունը կանանց դեմ, որը տեղի ունեցավ տաս-տասներկու հազար տարի առաջ, իսկ բոլոր դավադրությունների հիմնական պատճառն իշխանությունների պայքարն է, այս պարագայում մայր իշխանությունը փոխվեց հայր իշխանության։
«Կանանց զրկել իշխանությունից. սա է տղամարդկանց աշխարհը։ Տղամարդիկ ավելի քիչ են կանանցից, սակայն ցանկացած միջավայրում տղամարդիկ ստեղծում են այնպիսի մթնոլորտ, որպեսզի կանայք լինեն փոքրամասնություն, անգամ եթե նրանք թվային առումով էլ մեծամասնություն են»,-կարծում է Խզմալյանն ու պնդում, որ այն պահին, երբ կինը կլինի տնտեսապես անկախ, որեւէ խնդիր չի ունենա։
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
STARLINK-ը պաշտոնապես Հայաստանում է․ Մխիթար Հայրապետյան
Մեկ գողական կերտաս, մեկ «գործ կուտաս», քննիչ ե՞ս, թե՞ քաղաքապետի թեկնածու, կողմնորոշվի. Մինասյանը՝ Մխիթարյանին
Մարտի 30-ին գյումրեցին չի գնալու «Պրագա-մռագա», Դոնբաս, Պուտին, Թրամփ, նա իր գիտակից քվեն տալու է. Մինասյան
Չե՛ս կարող իմ ձայնը կտրես, Պետրո՛ս. Ռուբեն Մխիթարյանը վիճաբանել է Պետրոս Ղազարյանի հետ
Թուրքերեն հայաթը օգտագործելով՝ հաց եք վաստակում, մեղադրում ինձ թուրքական լինելու համար. Մինասյանը՝ Մխիթարյանին
Ուկրաինայի կարգավորման շուրջ բանակցություններում Եվրոպան կներկայացնեն Մեծ Բրիտանիան և Ֆրանսիան. Զելենսկի
Գյումրիում 8 անձ է ձերբակալվել. խուզարկություններ, խոստովանական ցուցմունքներ, ընտրակաշառք, ձեռագիր ցուցակներ
Հոր ընկերոջ բակում անզգուշաբար արձակված կրակոցից վնասվածք ստացած 7-ամյա երեխան տեղափոխվել է հիվանդանոց
Համայնքապետի աթոռը՝ «փրկօղակ». ինչի համար են մեղադրվում Վոլոդիա Գրիգորյանի հայրը և եղբայրը
Գտի՛ ր քո տեղամասը. ինչպես ստուգել և ճշտել տվյալները
Իրավական գործընթացները կապել իմ անվան հետ, ոչ միայն անտրամաբանական է, այլ սխալ հաշվարկ. Սարիկ Մինասյան
Ռազմական ակադեմիա է այցելել Կանզասի ազգային գվարդիայի գլխավոր սերժանտ Քրիս Հարգիսը
Հունաստանի հետ հարաբերություններն առանձնակի նշանակություն ունեն Հայաստանի համար. նախագահը՝ դեսպանին
Էրդողանը տեսանյութ է հրապարակել, որտեղ տեղ են գտել կադրեր Վրաստանի բողոքի ակցիաներից
Հայաստանը Իրանում առևտրական կցորդ կունենա
Տրանսպորտից առանց վճարելու օգտվելու համար պատիժ կսահմանվի. նախագիծն ուղարկվել է ԱԺ
Վարչապետի գլխավորությամբ մի շարք օրենքների նախագծեր են քննարկվել
Բանակցել են հողեր վերադարձնելու մասին, բայց՝ քարոզել Բաքվում չայ խմելը. Չախոյանը՝ նախկին նախագահների մասին
Մեղրիի զբոսայգին վերակառուցվել է. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել
Հայկ Մարությանը նոր «զբաղմունք» է գտել. նա «գաղտագողի» լուսանկարում է «Հայկական ժամանակ»-ի խմբագրության շենքը
Երևանի ավագանին նոր անդամ ունի
Տեղամասային կենտրոններում փակցված կլինեն կուսակցությունների և դաշիքների անուններն օտար լեզուներով. պարզաբանում
ՏՏ-ի նկատմամբ հետաքրքրությունը Հայաստանի մարզերում. Yandex ծրագրավորման դպրոցի փորձը Գյումրիում և Վանաձորում
Նման մարդկանց տեղը իրենց սիրելի վայրում է՝ գաղութում․ Նազելի Բաղդասարյանը՝ Վարդան Ղուկասյանի մասին
Միայն սենսացիա փնտրող լրագրողներից մեկին ընդամենը հիշեցրի ամիսներ առաջ իրեն ասած մի նախադասություն. Քոչարյան
Ո՛չ Քոչարյանը, ո՛չ Սարգսյանը, ո՛չ Տեր-Պետրոսյանը չեն ընտրվել ՀՀ նախագահ, չընտրված եռյակն են. Սիմոնյան
Գյումրեցին այլընտրանք չունի, քան ընտրությունը հին բարքերի, բռնության, սպառնալիքի և Ազատության միջև. Մանավազյան
Եթե մեկը կորոշի՝ ձայնը պետք է դառնա վաճառքի առարկա, թողում եմ այստեղ․ Ալեքսանյանը ԱԺ ամբիոնին 5 հազար դր․ դրեց
Հովիկ Աղազարյանը և Տարոն Մարգարյանը զրկվեցին պատգամավորական անձեռնմխելիությունից
Խուզարկություններ Վարդենիսի համայնքապետարանում, 3 աշխատակից կալանավորվել է
«Գելափը» 2021-ին տվել էր՝ Քոչարյան Ռոբիկը պետք է մեզնից շատ ձայն հավաքի, 30 տոկոս շեղում էր եղել․ Ալեքսանյան
Չեմ կարծում՝ պարտվելու ենք, որ գյումրեցին կուրացել է, չի տեսնում՝ ովքեր են մի կողմում, ովքեր՝ մյուս. Սիմոնյան
Ընտրակաշառքը ժողովրդավարության վրա հարձակում է, Գյումրու մեր քաղաքացիների ձայնը վաճառքի ենթակա չէ. Բարսեղյան
Նրանք, ովքեր այսօր ընտրակաշառք են բաժանում Գյումրիում, վաղը պատրաստ կլինեն վաճառել քաղաքը. Մանուկյան
Զարմանում եմ, որ մարդիկ փորձում են ձայնագրություններից հետո թպրտալ․ Վահագն Ալեքսանյան
Դեսպան Քվինը Սյունիքում վերահաստատել է ԱՄՆ աջակցությունը ՀՀ տարածքային ամբողջականությանը
ՔՊ-ն մասնակցում է Աղազարյանին և Մարգարյանին անձեռնմխելիությունից զրկելու միջնորդության քվեարկությանը
ՔՊ-ն կողմ կքվեարկի Տարոն Մարգարյանին և Աղազարյանին անձեռնմխելիությունից զրկելու՝ դատախազի միջնորդություններին
Պուշկինից Տերյան ուղղությամբ ստորգետնյա ավտոկայանատեղիի մուտքից մինչև ելք կարգելվի մեքենաների կայանումը
Մարտի 30-ին գյումրեցին կասի իր որոշումը, դրանից հետո ձեր կեղտոտ բերաններով ինչքան կուզեք հայհոյեք. Պալյան
