Երևան
16 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
16 °C
Թեեւ Հայաստանում վաղը՝ մայիսի 1-ը՝ Աշխատանքի եւ աշխատավորների միջազգային օրը, ոչ աշխատանքային տոն օր է, սակայն մեր երկրում աշխատանք գտնելը շատ հաճախ, հատկապես կանանց համար, դառնում է երազանք, որի իրականացմանը խոչընդոտում է մի կողմից գործազրկության օրեցօր սրվող իրավիճակը, մյուս կողմից էլ ազգային բարքերը։
2016 թվականի վերջին Հայաստանի ազգային վիճակագրական ծառայության հրապարակած «Աշխատանքի շուկան Հայաստանի Հանրապետությունում 2011-2015» վիճակագրական ժողովածուից տեղեկանում ենք, որ 2015-ի տարեվերջի դրությամբ Հայաստանում գործազուրկ է եղել 243.700 մարդ, որից 120.400-ը տղամարդիկ են, 123.300-ը՝ կանայք։
Գործազրկության ամենամեծ թիվը գրանցվել է Շիրակի մարզում։
Ավերիչ երկրաշարժի ստվերում ապրող այս մարզում գործազուրկների թիվը 14.210 է։
Խնդիրների ու աղքատության բեռի տակ գտնվող մարզում կրկնակի խնդիրների առաջ են կանգնում կանայք, «ՕքսԵՋեն» հիմնադրամի հանրային կապերի պատասխանատու Լիլիթ Քոչինյանը «Խթանելով գենդերային հավասարությունը Հայաստանում» ծրագրի շրջանակներում Գյումրիում օրերս անցկացված քննարկմանն ասաց, որ տնտեսապես ոչ ակտիվ բնակչության իննսուն տոկոսը կանայք են, որից քառասուն տոկոսը բարձրագույն կրթություն ունեն։
Հատկանշական է այն, որ տնտեսական ակտիվության մեջ կանանց ներուժի չօգտագործման հետեւանքով համախառն ներքին արդյունքում վաթսուն միլիոն դոլար է կորսվում։
«Աշխատանքային ռեսուրսների երեսունհինգ տոկոսը գյուղատնտեսության ոլորտում է կուտակված, որոնցից հիսունչորս տոկոսը կանայք են, այսինքն գյուղոլորտում կանայք մեծ ներդրում ունեն եւ մեծ աշխատանք են կատարում։ Հայաստանում բարձրագույն եւ միջին մասնագիտական կրթություն ունեցող մարդկանց հիսունութ տոկոսը կանայք են, այսինքն մեծ մասնագիտական ներուժ կա եւ ինձ թվում է, որ մեր նման զարգացող երկրների համար մեծ շռայլություն է չօգտվել այդ ռեսուրսից,-ասում է Քոչինյանը՝ շեշտելով, որ կրթում ենք կանանց, նրանք ստանում են բարձրագույն կրթություն, սակայն հետո հրում ենք նրանց մի կողմ, ասում ենք, որ դա իրենց պետք չի,-այսինքն կանայք իրենց կրթությունն իրացնելու ներուժ չունեն»։
Ըստ Քոչինյանի՝ կանանց ռեսուրսի իրացմանը խանգարում են կարծրատիպերը, որոնց գումարվում է նաեւ պետական մոտեցումները։
«Օրինակ՝ դայակների ինստիտուտը չի գործում, գյուղական շատ համայնքներում չկան մանկապարտեզներ եւ եթե կինը ցանկանում է աշխատել, բայց տանն ունի փոքրիկ բալիկ եւ նրան պահելու հարցում ոչ ոք չի աջակցում, հետեւաբար մնում եւ մեծացնում է իր բալիկին։ Մեր հետազոտությունը պարզել է, որ ոչ լրիվ աշխատանքային օրով աշխատողների 70 տոկոսը հենց կանայք են։ Ընտանեկան հանգամանքների պատճառով աշխատանք կորցրածների հարյուր տոկոսը կանայք են»,-ասում է Քոչինյանը։
Գյումրիում գործող «Կանայք հանուն զարգացման» ՀԿ ղեկավար Գոհար Մարկոսյանի կարծիքով իրենց մարզում կանանց գործազրկությունը ոչ այնքան ազգային մենթալիտետի հետեւանք է, որքան աշխատատեղերի բացակայության։
«Նույնիսկ հիմա հակառակ տենդենցն է, շատ-շատ են աշխատող կանայք եւ գուցե տղամարդիկ են չարաշահում նրանց։ Շատ են օրինակները, երբ տղամարդը 24 ժամ բազմոցին է նստած, իսկ կինը 12-14 ժամ աշխատում է։ Ոչ մեկի համար գաղտնիք չէ, թե ինչքան են մեր կանայք աշխատում խանութներում, շուկաներում ՝ զրկված ամեն տեսակի պետական աջակցությունից, առանց գրանցման աշխատողներ են, արձակուրդից օգտվելու իրավունք չունեն նույնիսկ»,-ասում է Մարկոսյանը:
«Արեւամանուկ» ընտանիքի եւ երեխայի խնամքի հիմնադրամի հոգեբան Էլեն Հովհաննիսյանը նշում է, որ կանայք կրկնակի են տուժում, նրանք աշխատում են ե՛ւ տանը՝ ծառայելով ընտանիքին, ե՛ւ դրսում։
«Աշխատանքը դրսում բավական դժվար է ստացվում, քանի որ ազատ խոսք, ազատ կարծիք գոյություն չունի, մեզ երբեմն թվում է թե կա, սակայն մենք աշխատել ենք մանկապարտեզների, դպրոցների կին տնօրենների, փոխտնօրենների հետ ու նկատել ենք, որ իրենց վերադասով արդեն բռնության ենթարկված են։ Երբ մեզ դիմում են ծնողները որեւէ խնդրով, եւ մանկապարտեզում կամ դպրոցում փորձում ենք լուծել խնդիրը, տնօրենների հետ հանդիպումից հասկանում ենք, թե ինչքան ընկճված են ու ոչ մեկն ազատ գործելու իրավունք չունի»,-ասում է Հովհաննիսյանը՝ հիշեցնելով նախընտրական շրջանում մեծ աղմուկ բարձրացրած ձայնագրությունները, որտեղ մանկապարտեզների եւ դպրոցների տնօրենները խոստովանում էին, որ իշխող կուսակցության համար ձայներ են հավաքագրել։
Ըստ Հովհաննիսյանի՝ սոցիալական միջավայրն ամենեւին բարենպաստ չի կանանց ինքնադրսեւորման համար։
Ռեժիսոր եւ սցենարիստ Տիգրան Խզմալյանը կարծում է՝ կանանց ընդամենը պետք է չթողնել միայնակ ու իր օրինակով է ցույց տալիս։
«Ես գիտությունների թեկնածու եմ, ունեմ երեք բարձրագույն կրթություն, բայց իմ կինն արդեն պրոֆեսոր է, իմ տղան ու աղջիկն արդեն թեկնածու են, քանի որ, երբ ծնվեց իմ առաջնեկը, ես աշխատանքս փոխեցի այնպես, որ կինս կարողանա շարունակել իր աշխատանքը։ Հիմա էլ թոռներիս եմ պահում, որ երեխաներս կարողանան աշխատել»,֊ասում է ռեժիսորը՝ հավելելով, որ գործ ունենք համաշխարհային դավադրության հետ՝ տղամարդկանց դավադրությունը կանանց դեմ, որը տեղի ունեցավ տաս-տասներկու հազար տարի առաջ, իսկ բոլոր դավադրությունների հիմնական պատճառն իշխանությունների պայքարն է, այս պարագայում մայր իշխանությունը փոխվեց հայր իշխանության։
«Կանանց զրկել իշխանությունից. սա է տղամարդկանց աշխարհը։ Տղամարդիկ ավելի քիչ են կանանցից, սակայն ցանկացած միջավայրում տղամարդիկ ստեղծում են այնպիսի մթնոլորտ, որպեսզի կանայք լինեն փոքրամասնություն, անգամ եթե նրանք թվային առումով էլ մեծամասնություն են»,-կարծում է Խզմալյանն ու պնդում, որ այն պահին, երբ կինը կլինի տնտեսապես անկախ, որեւէ խնդիր չի ունենա։
Պետդեպարտամենտից մեկնաբանել են Ղարաբաղից ռուս խաղաղապահների վաղաժամ հեռացումը
Գալիս է պահ, երբ հանուն հայրենիքի պետք է զոհաբերես ինքդ քեզ, ընտանեկան խաղաղությունդ, ծնողներիդ հիշատակն անգամ. Փաշինյան
Տնային կալանք և 7 մլն դրամ գրավ․ դատարանը որոշել է Սամվել Վարդանյանի խափանման միջոցը
«Էրեբունի» օդանավակայան տանող ավտոճանապարհին ավտոմեքենա է այրվել
Արարատ Միրզոյանն ու Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության ԱԳ նախարարը կարևորել են պարբերական ուղիղ չվերթների իրականացումը
Աշխարհի գավաթ․ Հայաստանի մարմնամարզության հավաքականի 3 ներկայացուցիչ եզրափակչում է
Մոտեցումը հստակ է, որակի հարցում կոմպրոմիս չի լինի․ քաղշինկոմիտեի նախագահը և Շիրակի մարզպետը եղել են շինհրապարակներում
Ինչու են ռուս խաղաղապահները դուրս գալիս Լեռնային Ղարաբաղից. ինչ պայմանավորվածություն կա
Խաղաղություն տանող ճանապարհը դժվար է, միայն կողմերի միջև երկխոսությամբ է հնարավոր հասնել դրան․ Կասուն՝ Խանդանյանին
«Խաղաղության խաչմերուկ»-ը մեր ճանապարհային քարտեզն է դեպի խաղաղություն․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Լիտվայի ԱԳ նախարարին
Փոխվարչապետը «Վեոլիա» ընկերության փոխնախագահի հետ երկկողմ հետաքրքրություն ներկայացնող հարցեր է քննարկել
Քաղաքացին ընկել է շենքի նկուղը
Վրաստանը չի հրաժարվի «Օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքից. Կոբախիձե
Ինչ վիճակում է երրորդ հարկից ընկած 1-ամյա երեխան. ԲԿ-ն նոր մանրամասներ է հայտնել
Լավրով & Մարգո քոմփնին պատմության մեջ կմնան իրենց «հայրենիքին» ստորագույն հարվածը հասցրած կիսահայեր․ Սաֆարյան
Գյումրիում տղամարդը սպառնացել է նետվել կամրջից և ինքնասպան լինել
Բնակիչները գոհունակություն են հայտնել Կառավարության նախաձեռնությունից․ մանրամասներ վարչապետի տավուշյան այցից
«ՊԱԶ»-ը բախվել է քարե պարսպին և հայտնվել մեղվափեթակների մեջ․ ուղևորներին մեղուները խայթել են, 29 հոգի հիվանդանոցում է
Ռուս խաղաղապահների առաքելությունը Լեռնային Ղարաբաղում լիովին կատարված է․ Պետդումա
Վարչապետը Բերքաբերում ծանոթացել է սահմանամերձ բնակավայրերում տների կառուցման ծրագրի ընթացքին (լուսանկարներ)
4 գյուղերը սովետական տարիներին ադրբեջանական են եղել. բնակիչ (տեսանյութ)
Երբ կանայք հաջողում են քաղաքականության մեջ, հաջողում է պետությունը․ պատգամավորները մասնակցում են IDEA-ի ծրագրին
Գալիս է պահ, որ դու քեզ պետք է զոհաբերես հանուն քո հայրենիքի և երկրի. վարչապետ (տեսանյութ)
Դատարանը քննում է Սամվել Վարդանյանի կալանքի հարցը
Ինչու չհավատանք երկրի վարչապետին, ժողովրդին հարգելով՝ եկել էր, անկեղծ զրույց էր. Ոսկեպարի բնակիչ (տեսանյութ)
Նիկոլ Փաշինյանին տված քֆուրները իրանց կպնի, ուզում ենք՝ հիմնական սահման լինի, պահենք. Բերքաբերի բնակիչ (տեսանյութ)
Ուզում են իրավապահներին մոլորեցնել, քրգործ խմորել իմ դեմ, բանալի բառերը ուղղված են իրենց քաղաքական հայրերին. Մկրտչյան
Հայտնի են «Հայրենյաց բարիքներ»-ի տոմատի մածուկների լաբորատոր փորձաքննության արդյունքները․ իրացումն արգելվել է
Վլադիմիր Գասպարյանի աղջիկն այլևս փոխգնդապետ չէ․ կոչումն անվավեր է ճանաչվել
Վետո կդնեմ «օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքի վրա․ Վրաստանի նախագահ
Նիկոլ Փաշինյանը նոր որոշում է ստորագրել
Ինչպես են Լեռնային Ղարաբաղից հեռանում ՌԴ խաղաղապահները․ նոր կադրեր զինտեխնիկայի դուրսբերումից (տեսանյութ)
Արտակարգ դեպք Արմավիրում. Շահումյան գյուղի աղբավայրում մոտ 31 հատ հակատանկային ական է հայտնաբերվել
Ասում են՝ Տավուշի գյուղերը տալիս են, խի՞ եք աղավաղում, դրանք ադրբեջանական են. բերքաբերցի (տեսանյութ)
Կոնվերս բանկը երկու արժույթով պարտատոմսեր է տեղաբաշխում
Փոխհրաձգություն Թբիլիսիի կենտրոնում․ կան վիրավորներ
Դոլարն էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 17-ին
ՎՏԲ-Հայաստան բանկը հանդես է եկել որպես ARMMONO փառատոնի գլխավոր գործընկեր
Վերահաստատվել է Հայաստան-Սիրիա փոխգործակցության խորացմանն ուղղված քայլերի իրականացման հանձնառությունը
Երիտասարդը 93-ամյա կնոջը մահացու վնասվածքներ է հասցրել, մինչև մահանալը կատարել սեքսուալ բնույթի բռնի գործողություններ
