Երևան
12 °C
searchclose
menuclose
Երևան
12 °C
Դրսում դարձյալ ձմեռ է, օրացույցի վրա դարձյալ դեկտեմբերի 7-ը: Օրվա հիշողությունների ամփոփում է, վերապրում գրեթե բոլոր հայերի մոտ: Օրը սեւ-սպիտակ է ու թաց հատկապես Գյումրիում, Սպիտակում ու Վանաձորում: Այսօրվա ցավը համահայաստանյան է, ծայրահեղ աղքատության, անգործության, անուսում ու անապագա մնացածների, խեղված ճակատագրերի, կոտրված ապագաների, դժբախտացած կյանքերի օրն է:
30 տարեկան է արդեն աշխարհի հարյուրավոր երկրների համար սովորական թվացող աղետը, աշխարհի այս կամ այն անկյուններում երկրաշարժերը հաճախ են գրանցվում, ավերում են քաղաքներ ու գյուղեր, դառնում զոհերի պատճառ, բայց արագությամբ վրա հասած աղետի հետեւանքները նույնքան արագությամբ վերանում են ամիսներ, տարիներ հետո: 
1988 թվականի դեկտեմբերի 7-ին՝ տեղական ժամանակով ժամը 11:41֊ին 6.8 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժն ավերածությունների պատճառ դարձավ Սպիտակում, Գյումրիում, Ստեփանավանում, ու Սպիտակից Գյումրի ճանապարհի գյուղական համայնքներում:
Մեդվեդև-Սպենհոյեր-Կարնիկի սանդղակի՝ մակրոսեյսմիկ ինտենսիվությունը X` արտասովոր կործանարար էր։
Զոհվեց 25 հազարից ավելի մարդ, 500 հազարը մնացին անօթևան։ Շարքից դուրս եկավ բնակֆոնդի 17 տոկոսը` շուրջ 8 միլիոն քառակուսի մետր բնակելի տարածություն։ Երկրաշարժի հետևանքով լրիվ կամ մասամբ ավերվեց ավելի քան 230 արդյունաբերական օբյեկտ՝ 82 հազար աշխատատեղով։ Հայաստանի տնտեսությանը հասցված վնասը կազմեց 13 միլիարդ ռուբլի։ 
Երկրաշարժից ուղիղ 30 տարի է անցել, 30 տարում քաղաքներ ու գյուղեր են հիմնվում, իսկ ավերակ դարձած մի քանի բնակավայր այսքան տարի անց էլ մեր երկրում ընդամենը կիսակառույցներ ենու թիթեղյա տնակներ, որոնք թվում են արդեն հավերժական: Ներսում՝ որբացած կյանքեր են, մանկական աչքեր՝ ցրտի ու մթի, կեղտի ու հուսահատության մեջ ապրող, առնետների հետ ընկերացած:
Թիթեղյա դոմիկներում ապրողների համար կյանքը կանգնած է, առաջ չի շարժվում, օրվա հացի ու գոյության պայքար է, ապագայի հույսեր չկան:
30 տարի առաջ այս օրն արդեն եռուզեռի մեկնարկը տրված էր, առջեւում Ամանոր էր: Բայց 1989 թվականի Ամանորը չեղավ մյուսների նման: Գյումրեցուն վայել շռայլությամբ չբացվեցին առատության սեղանները, բաժակների զրնգոցնեով չազդարարվեց նոր գալիքի սկիզբը: Ամեն ոք իր օջախում գլխահակ, լուռումունջ, կսկիծը սրտում ու արտասուքն աչքերին բաժակ բարձրացրեց ու խմեց զավակի, ծնողի, քրոջ կամ եղբոր, ընկերոջ կամ հարեւանի, պարզապես հայի հիշատակի օղորմաթասը, աղոթեց ամեն մի վիրավորի, ամեն խեղվածի, հաշմվածի ու որբ դարձած ամեն մանկան համար:
30 տարի առաջ հազարավոր տնակներ հեղեղի նման լցվեցին Գյումրիի ու Սպիտակի փողոցները, 30 տարիների ընթացքում նեխեցին, փտեցին ու ավերակներ դարձան, բայց այնտեղ դեռ ապրում են:
Այդ թիթեղե խորանարդներում այսօր էլ կյանքն ընթանում է, դոմիկներում ապրում են, մեռնում, ծնվում, ամուսնանում ու նրանց բոլորին կապում է 88-ի սեւ թելը:
Տնակների` կենցաղային համարելը հանցանք թվացող պայմաններում ապրողների համար ժամանակի ընթացքում կյանքն ու ցավը բթացել, քարացել են, վերացել է անգամ հայի հպարտությունը, սոված փորին, ոտաբոբիկ ու անաշխատանք, զավակների անհեռանկար ապագայի մշուշում էլ ի՞նչ հպարտություն, հիմա նրանք աղքատ-հպարտներն են:
30 տարում նախագահներ փոխվեցին, կառավարողներ գնացին ու եկան, բայց աղետի գոտին այդպես էլ մնաց այնտեղ` իր տեղում` երկաթե պատերի ներսում, նեխած հատակով, կաթկթացող տանիքով, անջուր կամ անլույս, սառն ու անհրապույր դոմիկներում ապրող մանուկների աչքերի մեջ ու մանկության տակ:
Հայաստանի ամենաաղքատ մարզը Շիրակն է, աղքատ ընտանիքների գերակշիռ մասը հենց աղետի գոտում են, քառորդ դար ու ավելի կյանքը մեռնում է ու իր հետ սպանում իր մեջ ապրողներին աղետի գոտում:
Նախորդ իշխանությունները աղետի գոտու դալուկ սերնդին մի ողջ մանկություն են պարտք մնացել, նրանց ծնողներին` երջանկություն ու մարդավայել կենցաղ, իսկ ներկա իշխանություններին հսկայական պարտավորություն են թողել՝ լուծել աղետի գոտու անլուծելի թվացող խնդիրը:
Մահացել է լեգենդար երաժիշտ, Black Sabbath խմբի մենակատար Օզզի Օսբորնը
Նախաձեռնում ենք խմբային հայց` Գալստանյանի դեմ. Ավանեսյանը մանրամասնել է՝ ինչ հոդվածով
44-օրյա պատերազմի մասնակիցն իր հետ բերած զենք-զինամթերքը թողել է Երևան-Մեղրի ճանապարհի հուշարձանի մոտ
Ցավալի է, բայց կանխատեսելի էր. ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի գլխավոր տնօրենը՝ ԱՄՆ-ի՝ կազմակերպությունից դուրս գալու մասին
Գողական տերտերը պատժել էր միլպետին. Կտրիճն ու Եզրասը գնալու են, դա շատ լավ հասկանում են. Սաֆարյան. տեսանյութ
ԼՏՊ-ն արդեն իսկ ապահովել է իր քաղաքական կարիերայի անփառունակ վախճանը. Չախոյանն արձագանքել է Տեր-Պետրոսյանին
Ժաննա Անդրեասյանն Աթենքում այցելել է Ստավրոս Նիարխոս հիմնադրամ, Ակրոպոլիսի և Աթենքի հնագիտական թանգարաններ
Մեծ Մասրիկում հակերով անասնակեր է այրվել
Տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության վարչության նիստ. ինչ է քննարկվել
Ձերբակալման սանկցիա՝ լրագրող և բլոգեր Յուրի Դուդին. ինչ մեղադրանք է ներկայացրել Մոսկվայի դատարանը
Թուրքիան 2,4 մլրդ եվրո է ներգրավել Կարս-Նախիջևան երկաթուղու համար
Հարցվածների 55 տոկոսը գոհ է Կառավարության սոցիալական ծրագրերից՝ ուղղված ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածներին. IRI
Սիրիայի տարածքային ամբողջականության դեմ ուղղված ցանկացած քայլ Թուրքիան կդիտարկի որպես անվտանգության սպառնալիք
Գարեգին Բ-ն մի քանի կնոջից զավակներ ունի, եթե հակադարձի, անուններ կտամ. Խորեն վարդապետ Հովհաննիսյան. տեսանյութ
Սյունիքում իրանական բեռնատար է այրվել. վարորդն այրվածքներով տեղափոխվել է հիվանդանոց
Երաժիշտ-քանոնահար Կարինե Հովհաննիսյանը և երգիչ Վարդան Բադալյանը պարգևատրվել են ԿԳՄՍՆ մեդալով
Ինքնազգացողությունը վատացած «Լեքսուս»-ի վարորդի կյանքը փրկվել է. նրան առաջինը նկատել են պարեկները
Ստամբուլում տեղի կունենա ռուս-ուկրաինական բանակցությունների 3-րդ փուլը
Տեղի է ունեցել Հայաստանում աղետների ռիսկի կառավարմանը նվիրված միջգերատեսչական աշխատաժողով
Որ երկրներից են ավելի շատ զբոսաշրջիկներ եկել Հայաստան. հրապարակվել է 2025-ի հունիսի այցելությունների թիվը
«Համով կաթ» ՍՊԸ-ի կաթնամթերքի արտադրամասի գործունեությունը կասեցվել է
Կարգելվի մեքենաների կանգառը Հյուսիսային պողոտա-Աբովյան և Աբովյան-Բուզանդ խաչմերուկներից մինչև հրապարակ
Մեկնարկել են Քաջարան-Ագարակ ճանապարհահատվածի 2-րդ թունելի հորատման աշխատանքները. տեսանյութ
Ստանձնում ենք Գալստանյանի դեմ համաժողովրդական հայցադիմում ներկայացնելու համակարգող կենտրոնի պարտականությունը
Կհիմնվի գյուղատնտեսական առաջնային արտադրանքի լոգիստիկ կենտրոն. Գևորգ Պապոյանն այցելել է «Ագրոպրո» ընկերություն
Տիգրան Խաչատրյանի գլխավորությամբ կայացել է ՓՄՁ զարգացման խորհրդի նիստը. փոխվարչապետը հանձնարարականներ է տվել
Փոխվարչապետն ու ԱՄՆ դեսպանը տարածաշրջանային հաղորդակցությունների ապաշրջափակման շուրջ մտքեր են փոխանակել
Շուրջ 3 մլն դրամի հափշտակության համար մեղադրվող Երասխահունի դպրոցի տնօրենի պաշտոնավարումը կասեցվել է
Երթևեկության կազմակերպման փոփոխություններ կլինեն Երևանում
Էջմիածնի նախկին համայնքապետ Դիանա Գասպարյանի սկեսրոջը մեղադրանք է առաջադրվել
ԼՂ-ից բռնի տեղահանված որ ընտանիքները կարող են օգտվել բնակարանային ապահովման պետական աջակցության ծրագրից
Գալստանյանի կողմից ժողովրդին վիրավորելու միասնական հայց ներկայացնելու մասով բազմաթիվ միացողներ կան. Ավանեսյան
Amio Era-ն Գյումրիում. համագործակցություն Շիրակի Միքայել Նալբանդյանի անվան պետական համալսարանի հետ
Հարցվածների 17 տոկոսը կքվեարկի ՔՊ-ի, 4 տոկոսը՝ «Հայաստան» դաշինքի օգտին
Հայաստանի հետ խաղաղության հասնելու իրական հնարավորություններ կան. Բայրամով
Նուբարաշենի հոգեբուժարանից փախուստի դիմած բուժառուներից մեկը գտնվել է
Դիմել ենք ՆԳ նախարարին հանված արագաչափերը վերատեղադրելու խնդրանքով․ Կապանի ավագանու «ՔՊ» խմբակցություն
ՆԳՆ շրջիկ սպասարկման գրասենյակները ծառայություններ կմատուցեն Արարատի և Արմավիրի մարզերում
Ռենջերները կրկին ուժերը չափեցին այս անգամ «Սևան Ստարտափ Սամմիթում». լուսանկարներ
«Ռիբոկ» և «Գոլդս ջիմ» սպորտային ակումբներում քննչական գործողություններն ավարտվել են. ինչպիսին են արդյունքները
