Տեսանելի են եղել նախորդ տարվա ընթացքում մեր երկրում կոռուպցիայի դեմ քրեաիրավական պայքարի արդյունքները. Արթուր Դավթյան

ՀՀ գլխավոր դատախազ Արթուր Դավթյանի ելույթ է ունեցել «ՀՀ հակակոռուպցիոն ռազմավարությունը՝ միջազգային փորձի ներքո» խորագրով փորձագիտական միջազգային համաժողովի բացմանը, որում ասված է.

«Հարգարժան դեսպան, հարգելի փորձագետներ, սիրելի հյուրեր, տիկնայք և պարոնայք.

Թույլ տվեք միջազգային ընդգրկման սույն համաժողովը կազմակերպելու և իրականացնելու համար շնորհակալություն հայտնել նախաձեռնող և իրականացնող մեր բոլոր գործընկերներին:

Դժվար է գերագնահատել համաժողովի նշանակությունը, ինչը  պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ պետական համակարգ-քաղաքացիական հասարակություն ձևաչափով, միջազգային փորձագետների ներգրավմամբ, քննարկման առարկա է դարձվում Հայաստանի Հանրապետության, իբրև սոցիալական, իրավական և ժողովրդավարական երկրի զարգացման համար անկյունաքարային նշանակություն ունեցող հակակոռուպցիոն մշակվող ռազմավարության առաջնահերթությունները, այդ չարիքի դեմ պայքարն առավել արդյունավետ դարձնելու խնդիրը: Իրավապահ համակարգը և մասնավորապես ՀՀ դատախազությունն այստեղ ունի առաջնային դերակատարում և առաքելություն:

Կարծում եմ՝ ներկա գտնվողների համար տեսանելի են եղել նախորդ տարվա ընթացքում մեր երկրում կոռուպցիայի դեմ քրեաիրավական պայքարի արդյունքները, որոնք հրապարակել ենք և որոնք առանց չափազանցության աննախադեպ են Հայաստանի երրորդ Հանրապետության պատմության կտրվածքով: Չչարաշահելով ձեր ժամանակը՝ այնուամենայնիվ, ուզում եմ ընդամենը մի քանի փաստ վկայակոչել, որոնք խոսում են այս ոլորտում նախորդ տարվա ընթացքում իրավապահ համակարգի կատարած հսկայածավալ աշխատանքի մասին: Նախորդ տարի ՀՀ իրավասու մարմինների վարույթում կոռուպցիոն բնույթի հանցագործությունների վերաբերյալ նախապատրաստված նյութերի քանակը 2017թ. ցուցանիշը գերազանցել է գրեթե 4 անգամ, հարուցված քրեական գործերինը՝ 3.6 անգամ: Կոռուպցիոն հանցագործություններ առերևույթ կատարելու համար 2017թ. համեմատ քրեական հետապնդման է ենթարկվել ավելի քան 60 տոկոսով ավելի անձ: Գրեթե նույնքան ավելի է եղել քրեական հետապնդման ենթարկված պաշտոնատար անձանց թիվը:

2018թ. փողերի լվացման հատկանիշով 7 քրեական գործ է հարուցվել: Դա այն դեպքում, երբ 2017թ. այդ հանցակազմով քրեական գործեր չեն հարուցվել: Իսկ օրենսդրորեն ապօրինի հարստացման քրեականացումից հետո, անցած տարվա ընթացքում, այդ հանցագործության հատկանիշներով քրեական հետապնդում է հարուցվել 5 անձի նկատմամբ:

2018թ. ընթացքում կոռուպցիոն բնույթի՝ միայն նախապատրաստված նյութերով և քննված քրեական գործերով բացահայտված պետությանը պատճառված գույքային վնասը 2017թ. արդյունքը գերազանցում է 12 անգամ, իսկ պատճառված ընդհանուր վնասից վերականգնման ցուցանիշը՝ 15 անգամ:

Կոռուպցիոն հանցագործությունների համար քրեական հետապնդման ենթարկված բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց շրջանակը, կարծում եմ, ինքնին խոսուն է և երաշխիքն է օրենքի առջև առանց բացառության բոլորի հավասսարությունն ապահովող գործելաոճի:  

Այս արդյունքներն անձամբ ինձ համար, իբրև գլխավոր դատախազի, արժևորվում են ոչ այնքան ինքնին թվային ցուցանիշների, կամ կոռուպցիոն հանցագործությունների առանձին դեպքերի բացահայտման տեսանկյունից, որքան իրականացված աշխատանքի որակական հատկանիշներով. մի քանի ոլորտներում, առանձին դեպքերում հանրապետության ողջ տարածքի ընդգրկմամբ, տարիներ շարունակ արմատացած կոռուպցիոն սխեմաների մեծածավալ բացահայտմամբ:

Ունեցած արդյունքներն առանձնակի արժեքավոր են նաև այն պատճառով, որ դրանք ապահովվել են հանրային աննախադեպ աջակցության, մեր քաղաքացիների կողմից իրավապահ մարմիններին ցուցաբերված լրջագույն օժանդակության, գործադիր իշխանության մարմինների նախաձեռնողականության ու պատրաստակամության   շնորհիվ: Բավական է միայն նշել, որ 2018թ. ընթացքում ՀՀ իրավասու մարմինների կողմից հարուցված քրեական գործերի համար առիթ հանդիսացած՝ ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց կողմից ներկայացված կոռուպցիոն հանցագործությունների մասին հաղորդումները, զանգվածային լրատվամիջոցների հրապարակումները գրեթե 3.6 անգամ ավելի շատ են եղել, քան 2017 թվականին:

Այսինքն կարող ենք արձանագրել, որ մեր հասարակությունը կոռուպցիայի նկատմամբ դարձել է ավելի անհանդուրժող: Մեր աչքերի առջև ջարդվում են անխորտակելի թվացող կարծրատիպեր:

Կոռուպցիոն ենթադրյալ հանցագործությունների մասին իրավապահ մարմիններին անկաշկանդ հաղորդում ներկայացնելու այս միտումները ոչ միայն հանցագործությունների բացահայտման կարևորագույն առիթ են, այլև ունեն չափազանց կարևոր կանխարգելիչ նշանակություն: Որովհետև կոռուպցիոն սխեմաներում ներգրավվելու գայթակղություն ունեցող ցանկացած պաշտոնատար անձ այլևս չի կարող վստահ լինել, որ դրա մասին իրավապահ մարմինները չեն տեղեկանալու և որ ամենակարևորն է՝ այդ անձինք այլևս չեն կարող իրենց արարքների համար չպատժվելու վստահություն կամ երաշխիքներ ունենալ՝ անկախ իրենց զբաղեցրած պաշտոնների մակարդակից, ունեցած կապերից ու հնարավորություններից:

Ոգևորիչ են նաև պետական կառավարման համակարգից եկող՝ կոռուպցիայի նկատմամբ անհանդուրժողականության հստակ ազդակները և  իրավապահ համակարգի բոլոր օղակների՝ իրենց իրավասության շրջանակներում համագործակցության մակարդակը: Դրանք թույլ են տալիս հանրային կարծիք ու համոզմունք ձևավորելու, որ պետությունը, իրավապահ բոլոր մարմիններն այս պայքարում անկեղծ են ու ազնիվ և տրամադրված են վճռական:

Սրանք, իհարկե, կարևոր արդյունքներ են, սակայն չեն կարող բավարար համարվել: Նախ՝ ակտիվացված քրեաիրավական պայքարը մեզ բերել է մի հանգրվանի, որտեղ հիմնական մարտահրավերը դարձել է պաշտոնատար անձանց նախկինում ձեռք բերած գույքի, իրական եկամուտների աղբյուրների և ակտիվների շրջանառությունը քրեաիրավական գնահատականի արժանացնելը: Գործող օրենսդրության շրջանակներում քրեական հետապնդման մարմինները դրանց վերաբերյալ տեղեկատվություն ստանալու և գործընթացներ հարուցելու առումով ունեն իրավական արգելքներ: Այսինքն առկա է բախում մարդու սեփականության անձեռնմխելիության հիմնարար սկզբունքի և սոցիալական արդարությունը վերականգնելու հասարակական պահանջի միջև: Առանց հանրային և մասնավոր շահերի հակադրման այս թնջուկը բալանսավորված հաղթահարելու, հնարավոր չի լինելու բավարարել կոռուպցիայի միջոցով կորսված ազգային, պետական ռեսուրսները, հասցված վնասը վերականգնելու, այդ ամենն իրականացրած անձանց մեղավորությունն ապացուցելու և քրեական պատասխանատվության անխուսափելիությունն ապահովելու հարցում հասարակության ակնկալած տեմպն ու արդյունքներն արդարացնելու խնդիրը:

Այս իմաստով չափազանց կարևոր է այդ մարտահրավերները լուծել միջազգային փորձի հանգամանալից ուսումնասիրությամբ, քաղաքացիների իրավունքների պաշտպանության մաքսիմալ երաշխիների ապահովմամբ Հայաստանի համար կիրառելի ամենաօպտիմալ իրավական մեխանիզմների մշակմամբ և ներդրմամբ:

Բացի այդ, քրեաիրավականը կոռուպցիայի դեմ պայքարի որքան էլ առանցքային, սակայն ընդամենը մեկ բաղադրիչն է: Ոչ պակաս կարևոր է այդ պայքարի կանխարգելիչ բաղադիչի զարգացումը: Վերջինս ենթադրում է պետական միջոցների շարժի, եկամուտների ու ծախսերի հնարավորինս թափանցիկության ապահովում,  պաշտոնատար անձանց բարեվարքության խրախուսում, հակակոռուպցիոն կրթության, իրազեկման կայուն գործող կառուցակարգերի կիրառում, պետական կառավարման բոլոր, հատկապես կոռուպցիոն ռիսկեր պարունակող ոլորտներում ծառայողների սոցիալական ապահովության արժանապատիվ երաշխքների ստեղծում և այլն: Խնդիրներ, որոնք պահանջում են համակարգային լուծումներ, ռազմավարական մոտեցումներ և, որպես կանոն, ցավոտ, բայց անխուսափելի բարեփոխումներ իրականացնելու խիզախում:

Ահա այս ամենի համատեքստում կարևոր է այս համաժողովի կազմակերպման համար ընտրված պահը և օրակարգը: Ողջունելի է, որ վերջինս, ըստ էության, ներառում է մատնանշված արդիական բոլոր հարցադրումները:

Վստահ եմ, որ համաժողովի ընթացքում կհաջողվի ոչ միայն համակողմանի քննարկել այդ խնդիրները, այլ նաև միջազգային լավագույն փորձի համադրված գնահատմամբ գեներացնել գործնական առաջարկություններ հակակոռուպցիոն ռազմավարության ամբողջացման համար: Դա անկասկած կլինի պետություն-քաղաքացիական հասարակություն երկխոսության, համագործակցության չափազանց լուրջ և կարևոր արդյունք:

ՀՀ դատախազությունը պատրաստ է նման համագործակցության, ինչի վկայությունն է մի կողմից հակակոռուպցիոն ինստիտուցիոնալ լուծումներին միտված աշխատանքային խմբերում մեր ներգրավվածությունը, մյուս կողմից «Հայաստանի քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունների հակակոռուպցիոն կոալիցիայի» հետ համատեղ ստորագրված հուշագրի հենքի վրա մեր արդյունավետ գործակցությունը:

Ուստի թույլ տվեք հաջողություններ ցանկանալ համաժողովի աշխատանքներին, իսկ մեզ բոլորիս մաղթել գործնական, արդյունքին միտված կառուցողական աշխատանքային տրամադրվածություն»:

Տպել
1461 դիտում

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում