Սահմանադրությունը խանգարում էր երկրի ինքնիշխանությունը մաս-մաս հանձնել օտարներին եւ հաղթահարել լեգիտիմության խնդիրը

Ցանկացած քաղաքակիրթ պետության եւ ժողովրդի համար Սահմանադրությունը կարեւորագույն փաստաթուղթ է, որովհետեւ դրանով են սահմանված խաղի այն կանոնները, որոնց շուրջ համաձայնություն է կայացել տվյալ երկրի իշխանությունների եւ հասարակության միջեւ։ Հայաստանում, ցավոք, երկար ժամանակ այդպես չի եղել։ Սահմանադրության նկատմամբ մի տեսակ քամահրական վերաբերմունք են ունեցել ե՛ւ իշխանությունները, ե՛ւ հասարակությունը։ Առաջին հերթին, իհարկե, իշխանությունները, որովհետեւ նրանք Սահմանադրությունն ընկալել են որպես իրենց բացարձակ իշխանությունը կաշկանդող տհաճ հանգամանք։ Իսկ հասարակության զգալի մասն էլ լուրջ չի ընդունել Սահմանադրությունը, որովհետեւ համարել է, որ միեւնույն է՝ ի վիճակի չի լինելու իշխանություններին ստիպել հարգել մայր օրենքը, հետեւաբար՝ շատ դեպքերում դա ընդամենը ձեւական փաստաթուղթ է։

Եվ իսկապես էլ, երկար ժամանակ գործող իշխանությունները կոպտորեն խախտել են Սահմանադրության կարեւորագույն հոդվածները, որոնց համաձայն՝ Հայաստանի Հանրապետությունն ինքնիշխան, ժողովրդավարական, սոցիալական, իրավական պետություն է, եւ Հայաստանի Հանրապետությունում իշխանությունը պատկանում է ժողովրդին, որն այդ իշխանությունն իրականացնում է ազատ ընտրությունների միջոցով։ Երկար տարիներ իշխանությունները խախտել են այս կարեւորագույն սահմանադրական նորմերը՝ կեղծելով ընտրությունները։ Իսկ երբ հնարավոր չի եղել կեղծիքների միջոցով պահպանել իշխանությունը (օրինակ՝ ոչ մի կերպ հնարավոր չէր շրջանցել Սահմանադրության այն դրույթը, որի համաձայն նույն անձը չի կարող ավելի քան երկու անգամ անընդմեջ զբաղեցնել ՀՀ նախագահի պաշտոնը), նրանք պարզապես Սահմանադրությունն են փոխել։

Սահմանադրության նկատմամբ նախկին իշխանությունների թշնամական վերաբերմունքի միակ պատճառն, իհարկե, ընտրությունները չէին։ Նրանց խանգարում էին նաեւ մարդու իրավունքների եւ հիմնարար ազատությունների վերաբերյալ հոդվածները, ՀՀ ինքնիշխանության արձանագրումը (դա փոքր-ինչ խանգարում էր երկրի ինքնիշխանությունը մաս-մաս հանձնել օտարներին՝ լեգիտիմության հետ կապված պրոբլեմները հաղթահարելու նպատակով), եւ այլն։ Բայց նրանց համար ամենամտահոգիչը, միեւնույն է, «իշխանությունը պատկանում է ժողովրդին» արձանագրումն էր։

Գործող Սահմանադրությունը կատարյալ է, թե պարտադիր պիտի փոփոխությունների ենթարկվի՝ այլ քննարկման թեմա է։ Այս պահին շատ ավելի կարեւոր է այն հարցը, թե թավշյա հեղափոխությունից հետո ինչպե՞ս է փոխվել իշխանությունների վերաբերմունքը Սահմանադրության նկատմամբ ընդհանրապես։ Միանգամից ասենք՝ վերաբերմունքը փոխվել է արմատապես։ Եթե նախկին իշխանությունները Սահմանադրությունն ընկալում էին որպես իրենց «ազատությունը կաշկանդող», «ձեռուոտը կապող» հանգամանք, նոր իշխանությունների համար հակառակը՝ Սահմանադրությունը լեգիտիմության միակ աղբյուրն է։ Որովհետեւ հեղափոխությունից հետո Հայաստանում տեղի են ունեցել երկու կարեւորագույն ընտրություններ, որոնք իսկապես եղել են ազատ եւ արտահայտել են ժողովրդի կամքը (ինչպես եւ նախատեսված է Սահմանադրությամբ), ու հենց այդ ընտրությունների արդյունքներն են նորերի իշխանության աղբյուրը։ Այսինքն՝ օբյեկտիվորեն ստեղծվել է մի վիճակ, որ ի տարբերություն նախորդների՝ այսօրվա իշխանություններին ձեռնտու է պահպանել Սահմանադրությունն ու ոչ մի շեղում թույլ չտալ։

Հասկանալի է, որ արդյունքում փոխվելու է նաեւ հասարակության վերաբերմունքը Սահմանադրության նկատմամբ, որովհետեւ մի բան է, երբ գործ ունես ձեւական փաստաթղթի հետ, եւ բոլորովին այլ բան, երբ գիտես, որ գործ ունես պետության ու հասարակության կյանքը կարգավորող «խաղի կանոնների» հետ, ու իշխանություններն այդ կանոնները չեն խախտելու։

Հենց այս փոփոխության արդյունքում է, որ ունենալու ենք իրավական առումով որակապես այլ պետություն եւ հասարակություն, ու նաեւ սա է, որ ստիպում է Սահմանադրության օրն ընկալել որպես պետության կարեւորագույն տոներից մեկը։

Տպել
13270 դիտում

Գրականության և պատմության քննությունները միավորվել են․ ինչպես են նոր չափորոշիչներով դրանք հանձնվելու (տեսանյութ)

ՀՀ-ում կան տասնյակ ընկերություններ, որոնք կանխիկ շրջանառության արդյունքում կարողանում են ձևակերպել կրիպտոակտիվ. Սարգսյան

Բողոքի ակցիայի մասնակից կնոջ կողմից ոստիկանի նկատմամբ բռնություն գործադրելու դեպքով նախաձեռնվել է քրեական վարույթ

ՀՀ շրջանավարտները դպրոցի ավարտական քննությունների միավորները կօգտագործեն բուհ ընդունվելու համար․ նախարարը մանրամասնում է

Սահմանին կատարվողը ցույց է տալիս, որ մենք առանց միջնորդների կարող ենք համաձայնության գալ. Ալիև

Հայտնի են զորակոչի և զորացրման օրերը

Դեսպան Փոլադյանն Ալժիրի ԱԳ նախարարին է ներկայացրել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ընթացող խաղաղության գործընթացը

Ընտանիքի հասցեին վիրավորանք են հնչեցնում նրանք, ովքեր ոչ քննադատության փաստարկ ունեն, ոչ էլ դաստիարակություն. Իոաննիսյան

Երևան-Երասխ ավտոճանապարհի երթևեկությունը այրվող անվադողերով խաթարելու դեպքի առթիվ նախաձեռնվել է քրեական վարույթ

Երևանում հայտնաբերվել են կողաշրջված մոպեդներ. 22-ամյա մոպեդավարը հիվանդանոցում մահացել է

Հայտնի է «Երևանի մարաթոն» ամենամյա վազքի մրցման անցկացման ժամկետը

Համեղ ու առողջ․ «Բիգ Լայֆ» ընկերության «Նարինե» արտադրանքն ու սպասվող նոր պրոդուկտը

Հայոց ցեղասպանության ժխտման և անպատժելիության մթնոլորտը հանգեցրել են աշխարհում նոր ոճրագործությունների. Շվեդիայի դեսպան

ՄՔԴ դատախազ Օկամպոն ելույթ է ունեցել Ֆրանկֆուրտի Սուրբ Պողոս եկեղեցում Ցեղասպանությանը նվիրված երեկոյին

Քննարկվել է ՀՀ-Չեխիա ռազմատեխնիկական համագործակցությունը, պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել

Երևանի և 8 մարզի բազմաթիվ հասցեներում 2-6 ժամ լույս չի լինի

Մենք սգում ենք նրանց համար, ովքեր սպանվեցին Հայոց ցեղասպանության ժամանակ․ Սամանթա Փաուեր

ԱԺԲ-ի անդամները փորձել են անհնազանդության ակցիաներ անել. բերման է ենթարկվել 96 ցուցարար

Թբիլիսիում հերթական ցույցն է ընթանում՝ ընդդեմ «Օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքի

«Մարտական եղբայրության» անդամ Արման Պետրոսյանը կալանավորվել է

Որ որոշների լպիրշությունը կհասնի Ծիծեռնակաբերդում մանկահասակ երեխային ահաբեկել, վիրավորելուն՝ նորություն էր․ Ալեքսանյան

Ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանի սահմանազատման գործընթացի սկիզբը․ Պետդեպարտամենտ

Չնայած սարսափներին, որոնց բախվում է հայ ժողովուրդը, տոկունության կամքը չի կոտրվել, ես միշտ կկանգնեմ ձեր կողքին․ Ադամ Շիֆ

Ողջունում ենք ՀՀ-Ադրբեջան սահմանային սյան տեղադրումն ու գործընթացի ուշագրավ զարգացումները․ Էստոնիայի ԱԳՆ

Կլիշեներից պետք է հրաժարվել, բայց ոչ՝ պատմական իրականությունից. Քոչինյանը՝ Էրդողանի հայտարարության մասին

Եվրոպական դատարանը երբեք չի վճռել, որ Հայաստանն օկուպացրել է Լեռնային Ղարաբաղը․ Եղիշե Կիրակոսյան

Հիշում ենք և պահանջում․ Կանադայի ԱԳ նախարարը գրառումն ավարտել է հայերենով

ՄԻՊ-ը բրիտանական ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչների հետ խոսել է մարդու իրավունքների հետ կապված խնդիրների և Տավուշի այցի մասին

Կարասինը պաշտոնական նամակ է հղել ՀՀ ԱԺ-ին՝ Ալեն Սիմոնյանի հայտարարությունների հետ կապված

ԱԺԲ-ի անդամները փորձել են անհնազանդություն անել. կան բերման ենթարկվածներ

Զգացմունքներն ու զայրույթն են համակել են ինձ այսօր․ Բուայեն հարգանքի տուրք է մատուցել Ցեղասպանության զոհերի հիշատակին

Կամո գյուղում տուն և անասնագոմ է այրվել

Պատմական ճշմարտության ճանաչումն անհրաժեշտ է մարդկության դեմ հանցագործությունների կրկնությունից խուսափելու համար․ Դենդիաս

Իսակովի պողոտայից ակցիայի մասնակից 12 անձ է բերման ենթարկվել

Ինչպես երիտթուրքերը, Ալիևը նույնպես ատելություն է տածում հայերի նկատմամբ․ Լեմկինի ինստիտուտի տնօրեն

109 տարի առաջ այս օրը սկսվեց Հայոց ցեղասպանությունը, ես դատապարտում եմ մեղավորներին․ Փայլան

Սևանում հրկիզել են «Աուդի A4»-ը. սեփականատերը ենթադրյալ հրկիզողի մասին տեղեկություններ է փոխացել իրավապահներին

Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի անարգանքը․ Թորոսյանը՝ Ծիծեռնակաբերդում Աննա Հակոբյանի և դստեր հետ կատարվածի մասին

Մարդկանց ուղեղը մխտռում են՝ ցույց տալով, թե մարտնչող ողորմելիությունը ուժի դրսևորում է. Մեհրաբյանը՝ դրոշ այրելու մասին

Մի խումբ քաղաքացիներ փորձել են փակել Իսակովի պողոտան. կան բերման ենթարկվածներ