Կուրթանում կարտոֆիլը որդնած է. Գյուղացիներն ահազանգում են.(լուսանկարներ)

Լոռու մարզի Ստեփանավանի տարածաշրջանի Կուրթան գյուղի կարտոֆիլի բերքի մեծ մասն այս տարի որդնած է: «Հայկական Ժամանակ»-ի հետ զրույցում Կուրթան համայնքի բնակիչ Վահե Խաչիկյանը պատմեց, որ կարտոֆիլի վրա որդեր նկատել են այն ժամանակ, երբ բերքի փոքր հատվածն էին հանել: Բերել են տուն, վրան անցքեր են նկատել, հետո արդեն պարզ է դարձել՝ կարտոֆիլի միջով որդեր են անցել, մի մասի մեջ էլ բնակություն հաստատել.

«Սկզբում մտածեցինք, թե խոտի արմատներն են մտել կարտոֆիլի մեջ, հետո արդեն տեսանք, որ կարտոֆիլի մեջ ինչ-որ բան է շարժվում, սկսեցինք ավելի ուշադիր նայել, ու երբ-որ տեխիկայով հանեցինք, պարզվեց որ ամբողջն է այդպիսին, ու որ կարտոֆիլը վարակված է: Հարեւաններն էլ էին ասում, որ իրենց մոտ էլ կա: Տոննաներով հավաքված կարտոֆիլի մեջ գոնե մի հատ անվնաս կարտոֆիլ չկա, լավագույն դեպքում կարտոֆիլը մի տեղից է ծակած, կարտոֆիլ կա՝ մի քանի տեղից»,-պատմեց Վահեն:Վահեի խոսքով՝ պատկան մարմինների կողմից տարեսկզբին որեւէ ուսումնասիրություն չի եղել, որ գոնե կարողանային գյուղացուն իրազեկել հնարավոր վտանգների մասին, մինչդեռ նույն խնդիրն առաջացել է Արարատյան դաշտում, որի դեմն առնելոււ համար պետական ծրագիր է իրականացվել, խնդիրը լուծվել է, բայց ահա Կուրթանում որեւէ մասնագետ որեւէ քայլ չի արել:

Վահեին հասած տեղեկություններով՝ նման խնդիր առաջացել է նաեւ մարզի այլ համայնքներում. «Մենք 8 տոննայից ավելի կարտոֆիլ ենք հանել հողից, բայց ամբողջը որդը կերած է, սա վաճառքի ենթակա չէ: Ու եթե ժամանակին կարտոֆիլը հողից հանելուց հետո տեսակավորում էին ըստ մեծության, այսօր արդեն տեսակավորում են շատ որդը կերած, քիչ որդը կերած ու նեխած»:

Խնդիրը նկատելուց հետո Վահեն այդ մասին գրել է սոցցանցի իր էջում, արձագանքել են էկոնոմիկայի նախարարությունից, խոստացել, որ կտեղեկացնեն մասնագետներին, արձագանքել են նաեւ ՍԱՊԾ-ից, եկել են, կարտոֆիլից նմուշներ վերցրել, սակայն մինչ օրս թե որեւէ գերատեսչությունից, թե ՍԱՊԾ-ից որեւէ պաշտոնական պատասխան չեն տվել բնակչությանը: Կարտոֆիլի ցանքսի հարցում մասնագիտացած բնակիչներն ու մասնագետները իրար մեջ տեղի ունեցած քննարկումների ժամանակ նշել են, որ տվյալ հիվանդության առկայության դեպքում մի քանի տարի դեռ չպետք է տվյալ հողամասում կարտոֆիլ ցանել:

Բնակչի պատմելով՝ խնդիրը ավելի քան լուրջ է, քանի որ բացի այն, որ կարտոֆիլը որդնած է, դեռ պետք է պարզել՝ արդյոք կարելի է այն օգտագործել սննդի մեջ. «Գյուղում մարդիկ կան, որ ասել են, թե իրենց կարտոֆիլի վիճակն այնքան վատ է եղել, որ անգամ դաշտից չեն հավաքել, մի մասն էլ հավաքած կարտոֆիլը ձորն է լցրել: Թող գոնե հիմա մեզ ասեն՝ էս որդը կերած կարտոֆիլը անվտա՞նգ է անասուններին տալու համար, առավել եւս՝ մեր օգտագործման, որ հետո չպարզվի, թե  որեւէ հիվանդություն է անցել օրգանիզմ: Սրան զուգահեռ մենք պետք է իմանանք եկող տարի կարող ենք մշակել հողամասը, թե ոչ, ու վերջապես՝ այստեղ գյուղացուն վնասի փոխհատուցման հարց կա: Մարդիկ միլիոնավոր դրամներ են կորցրել, բանկերում վարկեր ունեն»:

Լոռու մարզպետարանի գյուղատնտեսության եւ բնապահպանության վարչության պետի ժամանակավոր պաշտոնակատար Արտյոմ Շահվերդյանը ՀԺ-ի հետ զրույցում ասաց, որ իրենք խնդրին ծանոթ են դեռ հունիս ամսից: Ահազանգը ստանալուն պես գնացել են համայնք ու ցեցի թակարդ տեղադրել: Ահազանգը հաստատվել է, ուղարկել են լաբորատորիա. «Համապատասխան ծառայության աշխատակիցները մեր մասնագետների հետ այցելել են գյուղ, թակարդներ տեղադրել, տեղադրելուց հետո մոնիթորինգ են իրականացրել, թակարդներն ուղարկել են լաբորատորիա, պարզվել է, որ սա հարավամերիկյան ցեցի դեպք է: Դրանից հետո տվյալ ծառայության աշխատակիցները համայնքնապետարաններին իրազեկման թերթիկներ են բաժանել, թե ոնց պայքարեն այդ վնասատուների դեմ, հատուկ ագրոտեխնիկական միջոցառումներ կան դեպքերը բացառելու համար, բայց չգիտես ինչու բնակիչներն ասում են, թե տեղյակ չեն եղել, պարզապես պետք է միջոցառումները իրականացնեին, որ այդ դեպքերից խուսափեին»:

Մարզի ոլորտի պատասխանատուի խոսքով՝ ներկա դրությամբ էկոնոմիկայի նախարարությունում քննարկումներ են իրականացվում համապատասխան կառույցների հետ, թե ինչ միջոցառումներ պետք է արվեն. «Ցեցը միշտ էլ եղել է, պարզապես այս տարի ակտիվություն է գրանցվել»:

Արտյոմ Շահվերդյանն ասաց նաեւ, որ իրենց կողմից ամեն ինչ արվել է մնացածը պետք է հողոգտագործողն աներ. «Պետությունը դրա համար դեղ չի բաժանում, խնդիրն ուսումնասիրում է, տալիս է դրա լուծման ճանապարհը, մնացածը գյուղացին պետք է աներ»:

Վարչության պետի ժամանակավոր պաշտոնակատարի խոսքով՝ հարավամերիկյան ցեց հայտնաբերվել է ոչ միայն Կուրթանում, այլ նաեւ Վարդաբլուր եւ Արեւածագ համայնքներում. «Սա արտակարգ դեպք չի, որ վնասի փոխհատուցման մասին խոսենք, սա հնարավոր էր կանխարգելել, հետեւաբար փոխհատուցման մասին խոսք լինել չի կարող»:

Ստեղծված իրավիճակի շուրջ ՀԺ-ն զանգահարեց նաեւ Գյուլագարակ խոշորացված համայնքի ղեկավար Մհեր Գեւորգյանի հետ, ով սակայն այդպես էլ չպատասխանեց մեր հեռախոսազանգերին: