Կոռուպցիայի դեմ պայքարի քաղաքական հետեւանքները

Այնպես է ստացվել, որ Հայաստանում համակարգային կոռուպցիայի դեմ պայքարը ոչ մի կերպ չի հաջողվում լիովին տարանջատել ներքաղաքական պայքարից: Ու խնդիրը միայն այն չէ, որ նախկին իշխանություններն ու նրանց օրոք կոռուպցիայից մասնաբաժին ունեցող քաղաքական ուժերը թույլ չեն տալիս այդպիսի տարանջատում՝ փորձելով աղմկահարույց քրեական գործերին քաղաքական երանգ տալ: Խնդիրն այն է նաեւ, որ համակարգային կոռուպցիայի վերադարձի հեռանկարն ընդդիմադիր քաղաքական ուժերի ամենահզոր «գաղտնի հաղթաթուղթն  է՝ այդ մասին որեւէ մեկը բարձրաձայն չի խոսում, բայց հազարավոր մարդիկ (պաշտոններից հեռացված կամ նոր համակարգում հարմարավետ տեղավորված) թաքուն երազում են նախկին ժամանակների վերադարձը ու միաժամանակ գիտակցում են, որ դա հնարավոր կլինի միայն նախկին իշխանությունների վերադարձի դեպքում:

Երբ հանրապետականներն, օրինակ, հայտարարում են, թե այսօր իրենք հիմնական ընդդիմադիր ուժն են, առաջին հայացքից դա տարօրինակ է հնչում, որովհետեւ այդ ուժն անգամ խորհրդարանում չկարողացավ հայտնվել, իսկ հասարակության վերաբերմունքն այդ ուժի նկատմամբ շարունակում է խիստ բացասական լինել: Բայց նրանց այդ պնդումն իր մեջ ճշմարտության որոշակի հատիկ պարունակում է, որովհետ եւ նրանք իսկապես «թաքուն համակիրների լուրջ բանակ ունեն: Ընդ որում՝ քաղաքական համակրանքները կապ չունեն. Նրանց համար միեւնույն է՝ հանրապետականնե՞րը կվերադարձնեն կոռուպցիայի «երանելի ժամանակները, քոչարյանականնե՞րը, թե՞, ասենք, դաշնակները՝ ԲՀԿ-ի ու մանր-մունր «քաղաքական հաճախորդների հետ միասին: Կարեւորը՝ որ այդ ժամանակները վերադառնան:

Հենց սա է պատճառը, որ համակարգային կոռուպցիայի դեմ պայքարը շատ ավելի բարդ է, քան ներքաղաքական պայքարը, որովհետեւ այդ դեպքում հակառակորդը հաճախ անտեսանելի է, բայց լավ էլ դիմադրում է: Միայն մի քանի օրինակ բերենք: Ասենք՝ պետությունը տարիներ շարունակ զինվորների սննդի համար տասնյակ միլիոնավոր դոլարներ էր հատկացնում, բայց սննդի որակն ահավոր էր, իսկ այդ գումարների մեծ մասը տարբեր սխեմաներով հայտնվում էր բարձրաստիճան զինվորականների գրպանում: Հարյուրավոր մարդիկ դրա շնորհիվ ահռելի հարստություն էին կուտակում ու հիմա զրկվել են դրանից: Հասկանալի է, չէ՞, որ այդ մարդիկ ձայն չեն հանի, բայց թաքուն կերազեն նախկին «երանելի ժամանակների  վերադարձի մասին:

Կամ, ասենք, ճանապարհաշինության ոլորտը: Հարյուրավոր մարդիկ պարզապես յուրացնում էին հսկայական գումարները (ըստ զբաղեցրած պաշտոնների) ու հիմա անզորությունից ատամներն են կրճտացնում, որովհետեւ նախկինի պես «աշխատել  չեն կարող: Նույն վիճակն է նաեւ իրավապահ համակարգում, հարկային ու մաքսային ոլորտներում...

Կոռուպցիոն նախկին սխեմաները, որտեղ կարելի էր հանգիստ փող աշխատել ու վերեւների բաժինն ուղարկելով ապահով զգալ, չեն գործում, իսկ դա շատերի համար ուղղակի շոկային վիճակ է: Ընդորում՝ խոսքը հարյուրավոր (եթե ոչ հազարավոր) մարդկանց մասին է:

Արդյունքում՝ստեղծվել է մի վիճակ, երբ ինչքան իշխանություններն ավելի ակտիվորեն են պայքարում կոռուպցիայի դեմ, այնքան ընդդիմության (նախկինների) «քաղաքական գաղտնի հենարանը  թուլանում է: Ու ստացվում է, որ կոռուպցիայի դեմ պայքարելով՝ իշխանություններն ակամայից իրենց «քաղաքական ընդդիմախոսներին  են հարվածում: Բայց սա, հասկանալի է, իշխանությունների մեղքը չէ: Ո՞վ է մեղավոր, որ նախկինները տարիներ շարունակ որպես իրենց իշխանության «քաղաքական հենարան  կոռուպցիոն համակարգն ու դրա շահառուներին էին ընտրել:

Այնպես որ՝ իշխանությունները շարունակելուեն կոռուպցիայի դեմ անզիջում պայքարը, իսկ եթե դրանից ամենաշատը կտուժեն «քաղաքական ընդդիմախոսները ՝դա արդեն նրանց պրոբլեմն է: Կարեւորը՝ որ պետությունն ու հասարակությունը հաստատ կշահեն: