Կորոնավիրուսի համավարակի ընթացքում հսկայական կորուստներ են կրել ռուսական նավթագազային ընկերությունները

Կորոնավիրուսի  համավարակի եւ գրեթե համամոլորակային կարանտինային սահմանափակումների այս  ժամանակահատվածում հսկայական դրամական կորուստներ են կրել են ռուսական նավթային եւ գազային ընկերությունները: Այս մասին են վկայում «Ազգային ռեյտինգային գործակալության» (NRA) հաշվարկները ՝ հիմնված  Росстат-ի տվյալների վրա: Զուգահեռաբար, նույն ժամանակահատվածում աճել են դեղամիջոցների եւ ծխախոտային արտադրանքներ թողարկող ընկերությունների եկամուտները. այս ոլորտները  շահող են դուրս եկել համաճարակից:

BBC-ի խնդրանքով կատարված «Ազգային ռեյտինգային գործակալության» հաշվարկներից պարզ է դառնում, որ ակտիվ կարանտինային միջոցառումների միայն 2 ամիսների ընթացքում Ռուսաստանի խոշոր նավթային եւ գազային ընկերությունների ընդհանուր կորուստները կազմել են 408 միլիարդ ռուբլի ՝ 2019-ի ապրիլ-մայիս ամիսների 596 միլիարդ ռուբլու շահույթի մնացորդի դիմաց:

Կարանտինի ընթացքում նավթամթերքի արտադրությունը նույնպես բացասական արդյունքներ է գրանցել (-51 միլիարդ ռուբլի ՝ 2020 թվականի ապրիլ-մայիս ամիսներին): Զգալի կորուստներ են կրել նաեւ այնպիսի արդյունաբերական ճյուղեր, ինչպիսիք են օդային տրանսպորտը (-17 միլիարդ ռուբլի) եւ հետազոտությունն ու գիտությունը (-14 միլիարդ ռուբլի):

Ավելի վաղ, Moody's  վարկանիշային գործակալությունը նաեւ հրապարակել էր ուսումնասիրություն նավթի եւ գազի համաշխարհային շուկայում Covid-19 համաճարակի ազդեցության վերաբերյալ: Դրա հեղինակները նախազգուշացրել են, որ կորոնավիրուսի բռնկումը «տեւական ազդեցություն կունենա նավթի ու գազի գլոբալ արդյունաբերության վրա ՝ խաթարելով զարգացած երկրներում էներգիայի սպառման երկարատեւ  կառուցվածքը, ինչպես նաեւ կբարձրացնի նավթի ու գազի գների անկայունությունը ՝ շուկայի աստիճանական վերափոխման արդյունքում»:

NRA-ի փորձահետները հավաստում են, որ նավթագազային ընկերությունները կորուստներ են կրել՝ համաշխարհային շուկայում գրանցված գնանկման եւ պահանջարկի անկման պատճառով, իսկ դրամական կորուստների զգալի քանակը, ի թիվս այլ գործոնների, պայմանավորված է  նավթի եւ գազի սպառման չափով:

Որոշ փորձագետներ գտնում են, որ նավթի շուկայում ճգնաժամը մեծանում էր նույնիսկ մինչեւ համավարակի սկիզբը ՝ աշխարհում նավթի ավելցուկի պայմաններում, իսկ կորոնավիրուսն ավելի է սրել իրավիճակը: Հենց նավթի եւ գազի շուկայի ճգնաժամն է մեծ մասամբ տնտեսական ճգնաժամի պատճառ դարձել շատ երկրներում:

Ազգային էներգետիկայի ինստիտուտի գլխավոր տնօրենի տեղակալ Ալեքսանդր Ֆրոլովը նաեւ նշում է, որ ածխաջրածնային շուկայում ճգնաժամը սկսվել է 2018-ի աշնանը, երբ շուկայի գերաճածության պատճառով նավթի գները կտրուկ ընկան: Այնուամենայնիվ, ներկայիս ճգնաժամը սրվում է էներգետիկ ռեսուրսների պահանջարկի անկմամբ:

«Նախորդ երկու նավթային ճգնաժամերը տեղի են ունեցել աճող պահանջարկի ֆոնի վրա, պարզապես առաջարկը գերազանցել է պահանջարկը: Եվ այժմ, ապրիլին մատակարարումը գերազանցել է պահանջարկը 25-30%-ով: Դա հանգեցրել է ավելցուկային պաշարների հսկայական կուտակման, որը առաջին վեց ամիսների ընթացքում հասել է 1,5 միլիարդ բարելի» , - բացատրել է Ֆրոլովը:

Նավթային շուկայի հիմնախնդիրներին ավելացավ նաեւ այն փաստը, որ ՕՊԵԿ +-ի երկրները (այն պետությունները, որոնք ՕՊԵԿ-ի անդամ են, ինչպես նաեւ Ռուսաստանը), չկարողացան պայմանավորվել մարտի սկզբին նավթի արդյունահանման նոր կրճատումների շուրջ: Դրանից հետո OPEC + գործարքը փաստացի դադարեց գոյություն ունենալ: Նավթ արտադրող երկրները կարողացան համաձայնության գալ նոր սահմանափակումների վերաբերյալ միայն ապրիլին:

«Ազգային ռեյտինգային գործակալությունը» առանձնացրել է նաեւ արդյունաբերություններ, որոնք տուժել են ոչ թե ուղղակիորեն, այլ մասնակի՝ առանձին արտադրություններում: Այս ոլորտները սովորաբար տնտեսության փոքր մասն են կազմում:

Դատելով ամենից, այդ ցանկում են հայտնվել սպասարկման ոլորտի ընկերություններ, որոնք առավելապես տուժել են կորոնավիրուսի համավարակի հետեւանքով: Դրանք հիմնականում հյուրանոցային եւ զբոսաշրջային ծառայություններ մատուցող ընկերություններն են, որոնց վերականգնման համար փորձագետներն առնվազն 1,5 տարի են կանխատեսում:

Օգոստոսի 12-ին FinExpertiza աուդիտորական եւ խորհրդատվական ցանցը հրապարակել էր ուսումնասիրություն, ըստ որի ՝ գարնանը ռուսական ընկերությունների (բացառությամբ փոքր բիզնեսի) ընդհանուր շահույթը նվազել է 67% -ով: Բիզնեսի համար առավել աղետալի ամիսը մարտն է եղել, ընդհանուր կորուստը կազմել է 277 միլիարդ ռուբլի:

Այնուամենայնիվ, կան նաեւ ոլորտներ, որոնք կարողացել են մեծացնել շահույթը եւ հաջողությամբ զարգանալ կորոնավիրուսային սահմանափակումների ընթացքում: 

Ըստ NRA -ի, նախորդ տարվա ապրիլ-մայիս ամիսների ֆինանսական արդյունքի համեմատությամբ, մանրածախ առեւտրով զբաղվող եւ դեղամիջոցներ, դեղագործական նյութեր, քիմիական նյութեր եւ ծխախոտային արտադրանքներ թողարկող, ինչպես նաեւ պետական կառավարման ոլորտում ներգրավված ընկերությունների, հաջողվել է մի քանի անգամ ավելացնել իրենց ընդհանուր շահույթը:

Ապրիլ-մայիս ամիսների ընդհանուր շահույթի ամենամեծ աճը գրանցվել է մետաղագործական  արտադրության մեջ, սակայն, հավանաբար, ուղիղ կապ չկա համաճարակի հետ: