Ռուսաստանն ու Թուրքիան մոտ են Լիբիայի հակամարտության կարգավորմանը. Սարաջը կհանձնի իշխանությունը. Al Jazeera

Լիբանանի Ազգային համաձայնության կառավարության առաջնորդ Ֆեյեզ Սարաջը հայտարարել է, որ մտադիր է առաջիկա մի քանի շաբաթների ընթացքում փոխանցել երկրի կառավարումընոր կառավարությանը՝ լիբիական հակամարտության բոլոր կողմերի հետ լիարժեք համաձայնության գալու պարագայում: Սենսացիոն լուրը միաժամանակ հաստատել է Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարարը՝ հայտարարելով, որ Ռուսաստանի Դաշնության հետ համաձայնություն է ձեռք բերվել Լիբիայում կրակի դադարեցման շուրջ:

Երեկ՝ սեպտեմբերի 16-ի երեկոյան, Թուրքիայի ԱԳ նախարար Մեւվլութ Չավուշօղլուն CNN-ի հետ հարցազրույցում հայտարարել է, որ Անկարայում թուրք եւ ռուս պաշտոնատար անձանց հանդիպման արդյունքներովգրեթե ձեռք է բերվել կրակի դադարեցման եւ Լիբիայում քաղաքական կարգավորման ճանապարհին հասնելու համաձայնությունը:

Ավելի հստակեցնելով, Ազգային համաձայնության կառավարության առաջնորդ Ֆաիզ Սարաջը նշել է, որ իշխանության փոխանցումը, ամենայն  հավանականությամբ, տեղի կունենա հաջորդ ամիս՝ միջլիբիական երկխոսության հանձնաժողովի աշխատանքների ավարտվելուն պես:

«Ես հրապարակայնորեն հայտարարում եմ, որ պատրաստակամ եմ իմ լիազորությունները մինչեւ հոկտեմբերի վերջ փոխանցել»,-ասել է Սարաջը՝ լիբիական պետական հեռուստաալիքի եթերում:

Ըստ նրա, հենց սկզբից Ազգային համաձայնության կառավարությունը ստիպված էր աշխատել, ոչ բարվոք միջավայրում, քանի որ այն ամեն օր բախվում էր խնդիրների ու դավադրությունների՝ կազմակերպված ինչպես ներքին, այնպես էլ արտաքին ուժերի կողմից:

AL Jazeera-ն հայտնում է, որ Սարաջը կոչ է արել միջլիբիական երկխոսության հանձնաժողովին մասնակցություն ունենալ նոր կառավարության ձեւավորմանը՝ այդպիսով ապահովելով իշխանության խաղաղ փոխանցումը:

Սարաջի հայտարարությունները հնչեցին Մարոկկոյի Բուզնիկ քաղաքում մի քանի օր առաջ անցկացված բանակցություններից հետո: Դրանք տեղի էին ունեցել  Պետական Գերագույն Խորհրդի եւ Ներկայացուցիչների պալատի պատվիրակությունների միջեւ, որը գտնվում է Լիբիայի արեւելքում՝ Թոբրուկում: Կողմերը առաջընթաց են գրանցել `Լիբիայում նախագահական նոր խորհրդի ձևավորման համաձայնագրին աշխատանքներում:

Սեպտեմբերի 16-ին ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Անտոնիո Գուտերեշը հայտնել է Լիբիայում նոր հատուկ ներկայացուցչի նշանակման ընթացակարգ սկսելու ծրագրերի մասին:

«Մենք լիահույս ենք, եւ մեր գործող հատուկ ներկայացուցիչը՝ Ստեֆանի Ուիլյամսը քրտնաջան աշխատում է լիբիական երկխոսության հաջորդ փուլը սկսելու համար», - ասել է Գուտերեշը երեքշաբթի օրը՝ ՄԱԿ-ի 75-րդ Գլխավոր ասամբլեայի բացման առիթով կայացած մամուլի ասուլիսում:

Նոր թեկնածության վերաբերյալ էլ Գուտերեշը հավելել է. «Մենք շուտափույթ բանակցություններ կսկսենք Լիբիայում նոր հատուկ ներկայացուցիչ նշանակելու շուրջ»:

Երեքշաբթի օրը ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը որոշում է ընդունել Լիբիայում ՄԱԿ-ի Աջակցության առաքելության (UNSMIL) մանդատը մեկ տարով երկարացնելու մասին, այսինքն ` մինչեւ 2021 թվականի սեպտեմբերի 15-ը:

Ըստ բանաձեւի, առաքելությունը կգլխավորի ՄԱԿ-ի Գլխավոր քարտուղարի հատուկ ներկայացուցիչը, քանի որ պետք է լինի կենտրոնական կետի համակարգող, որը պատասխանատու է լինելու ամենօրյա գործողությունների եւ կառավարման համար:

Մարտի սկզբից, Լիբիայում ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի հատուկ ներկայացուցիչ Գասան Սալամեի հրաժարականից հետո, այս պաշտոնը դեռ թափուր է:  Հեռանալու որոշումը նա բացատրել էր առողջական վիճակով: Միաժամանակ նա խոստովանել էր, որ ՄԱԿ-ի բոլոր ջանքերը՝ ուղղված Լիբիայում խաղաղության հաստատմանը եւ հակամարտող կողմերի միջեւ երկխոսության սահմանմանը, անցել են գրեթե ապարդյուն:

Մարտի 11-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր քարտուղարը նշանակել է Ստեֆանի Ուիլյամսին որպես Լիբիայում հատուկ ներկայացուցչի ժամանակավոր պաշտոնակատար եւ ՄԱԿ-ի առաքելության ղեկավար `մինչև Սալամեի իրավահաջորդի նշանակումը:

Հիշեցնենք, 2011 թվականին Լիբիայի առաջնորդ Մուհամար Քադաֆիի վրա հարձակումից եւ նրա սպանությունից հետո Լիբիան փաստացի դադարել է գործել որպես միասնական պետություն: Տարիներ շարունակ երկրում տիրում է երկիշխանություն: Լիբիայի մի մասում ղեկավարում է ժողովրդի կողմից ընտրված խորհրդարանը, մյուս մասում՝ ներառյալ մայրաքաղաք Տրիպոլին, ղեկավարում է Եվրամիության եւ ՄԱԿ-ի աջակցությամբ ձեւավորված Ազգային համաձայնության Կառավարությունը: Երկրի ժողովրդական խորհրդարանի հատվածը գործում է Տրիպոլիից անկախ եւ ղեկավարվում մարշալ Խալիֆա Հաֆթարի կողմից:

Հաֆթարի գլխավորած ուժերը 2019-ի ապրիլի 4-ին փորձել են գրավել Տրիպոլին, որը գտնվում է Ազգային համաձայնության կառավարության իշխանության ներքո: Վերջինս ղեկավարվում է Ֆեյեզ Սարաջայի կողմից եւ ճանաչվել է որպես միջազգային կազմակերպություն: 

Եվրոպական երկրների առաջնորդները տեւական ժամանակ մտավախություն ունեին, որ լիբիական հակամարտությունը կարող է դառնել միջազգային խնդիր: Թուրքիան եւ Կատարն աջակցում են ազգային համաձայնության Կառավարությանը: Եգիպտոսը, Սաուդյան Արաբիան եւ ԱՄԷ-ն աջակցում են Հաֆթարի ուժերին:

Այս տարեսզբին Գերմանիայում Լիբիայի հարցով հանդիպում էր կազմակերպվել, որին մասնակցում էին ԱՄՆ-ի, Ռուսաստանի, Թուրքիայի, Եգիպտոսի եւ մի շարք այլ երկրների ներկայացուցիչներ, ինչպես նաեւ Եվրամիությունն ու ՄԱԿ-ը: Որոշվել էր Լիբիայում ամբողջական հրադադարի ռեժիմ սահմանել, որի շուրջ աշխատանքները ձգվում էին ամիսներ շարունակ: