Երևան
12 °C
Այսօր Ադրբեջան է ժամանել Իրանի նախագահի հատուկ բանագնաց, փոխարտգործնախարար Աբաս Արաքչին՝ ներկայացնելու համար այն պլանը, որ Իրանը մշակել է՝ Լեռնային Ղարաբաղում «տասնամյակներ շարունակվող հակամարտությանը» վերջ դնելու նպատակով:
Թե ինչի մասին է այդ պլանը՝ Իրանը դեռ չի բացահայտել, սակայն Ադրբեջանում այսօր արված որոշ հայտարարություններից կարելի է մոտավորապես պատկերացում կազմել դրանց մասին:
«Ադրբեջանի հողերի օկուպացիային վերջ տալը, փոքրամասնությունների եւ մարդու իրավունքների պաշտպանությունն Իրանի պլանի հիմնական գործոններն են»,- IRNA գործակալության փոխանցմամբ ասել է իրանցի դիվանագետը` հավելելով, որ այդ ծրագիրը կարող է իրականացվել փուլային տարբերակով:
Արաքչին ընդգծել է, որ պատրաստվում է քննարկումներ ունենալ նաեւ տարածաշրջանային երկրների հետ, քանի որ իրենց ծրագրի առանցքում են նաեւ ռազմական գործողությունների դադարեցումը եւ ազդեցիկ երկրների մասնակցությամբ բանակցությունների մեկնարկը:
Իրանի փոխարտգործնախարարը Իրանն ու Ադրբեջանը երկու բարեկամ երկիր է անվանել` հավելելով, որ Թեհրանը սատարում է Բաքվի` իր գրավյալ հողերն ու քաղաքներն ազատագրելու ջանքերին: «Ադրբեջանի եւ այլ երկրների տարածքային ամբողջականությունը եւ սահմանների անփոփոխությունն անհերքելի հարցեր են», - ընդգծել է նա:
Սպասվում է Արաքչիի այցը նաեւ Երեւան, Անկարա եւ Մոսկվա: Հայաստանում հավանաբար նա կպարզաբանի, թե ինչու է Արցախի Հանրապետության քաղաքացիներին համարում փոքրամասնություն կամ ինչպես է Իրանը պատրաստվում սատարել Ադրբեջանի՝ «իր գրավյալ հողերն ու քաղաքներն ազատագրելու ջանքերին»:
Իրանագետ Գարիկ Միսակյանի կարծիքով, օրինակ, Արաքչիի այդ հայտարարությունները պետք է դիտարկել Բաքվում այդ պահին գտնվող դիվանագետի կողմից Ադրբեջանին հաճո լինելու ցանկությամբ: Ներկայացնենք մեր զրույցը.
- Պարոն Միսակյան, ըստ ձեզ ինչո՞վ է պայմանավորված Իրանի այս ակտիվացումը: Ո՞ւմ եւ ի՞նչ է ուզում ցույց տալ Իրանը:
- Տեսնելով Թուրքիայի աննախադեպ ակտիվացումը, մասնակցությունը պատերազմին եւ մեծացող բացարձակ ակտիվացումը Ադրբեջանի տարածքում, Իրանը ինչ-որ կերպ փորձում է հակակշռել դրան: Հավանաբար Իրանում որոշել են պայքարել ադրբեջանական հանրապետության տարածքում թուրքական ազդեցության դեմ՝ սեփական ազդեցության մեծացմամբ: Իմ կարծիքով այդ ծրագիրը միտված է դրան եւ դրանով է պայմանավորված նաեւ Արաքչիի կողմից Բաքվի համար ակնահաճո որոշ հայտարարությունները՝ նույն, իբր թե օկուպացված հողերի մասով: Այդ ձեւակերպումները հավանաբար միտում ունեն Ադրբեջանի տարածքում Իրանի համար դրական ֆոն ստեղծել, մեծացնել Իրանի ազդեցությունը: Սակայն ներկա փուլում, իմ կարծիքով, դա արդեն ուշացած է, քանի որ Իրանն արդեն թույլ է տվել Թուրքիայի գործուն միջամտություն պատերազմին եւ Թուրքիան դարձել է ամենաազդեցիկ պետությունը ադրբեջանական հանրապետությունում:
Պետք է սպասել Արաքչիի Երեւան այցին եւ հայտարարություններին: Պետք է պահանջել, որ եթե նա խոսում է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության կարեւորության մասին, անդրադառնա նաեւ Թուրքրայի եւ Ադրբեջանի կողմից տարածաշրջանը ապակայունացնելու, այստեղ ահաբեկիչներ բերելու խնդրին: Հատկապես որ ահաբեկիչների խնդիրը Իրանի ազգային անվտանգության տեսանկյունից բավականին վտանգավոր է:
- Հակամարտության կարգավորման իրանական այդ պլանը չի՞ դիտարկվի որպես ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ֆորմատին դեմ քայլ:
-Իրականում Իրանի արտաքին քաղաքականության մեջ գրեթե միշտ նշվել է ԼՂ հարցի բանակցային գործընթացի միջնորդ կամ կողմ լինելու պատրաստակամության մասին: Իրանը գրեթե երբեք չի թաքցրել, որ ցանկանում է կամ ընդգրկվել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում կամ ձեւավորել տարածաշրջանային ինչ- որ խումբ հակամարտության լուծման համար: Սակայն Հայաստանի ԱԳՆ-ն մշտապես հայտարարել է, որ իր համար այս խնդրի լուծման միակ ընդունելի ձեւաչափը մնում է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը: Այսինքն ներկա փուլում մեզ համար ընդունելի չէ նաեւ Թուրքիայի ներգրավումը բանակցային գործընթացին: Իսկ Իրանի տարածաշրջանային եռյակ կամ քառյակ ստեղծելու հայտարարություններում կա նաեւ Թուրքիայի անունը: Մի պետություն, որը բացահայտորեն ռազմական գործողություններ է վարում Արցախյան հանրապետության դեմ, չի կարող լինել բանակցային գործընթացի կողմ, կամ կարող է լինել կողմնակալ կողմ: Իրանը դա պետք է գիտակցի: Իսկ եթե փորձում է ընդգրկվել բանակցային գործընթացում, ապա նախ պետք է փորձի բացառել ագրեսիան, հասնել ռազմական գործողությունների դադարեցմանը:
- Կա՞ դրա հավանականությունը. գերտերությունների անհաջողություններից հետո Իրանն այդ առումով շանս ունի՞:
- Հաշվի առնելով, որ ադրբեջանական կողմը անտեսեց ԵԱՀԿ ՄԽ բոլոր երեք համանախագահների կոչերը, ինչպես նաեւ անտեսեց Ռուսաստանի, Ֆրանսիայի, ԱՄՆ-ի կոչերը, չեմ կարծում Իրանը որեւէ հնարավորություն ունենա հրադադար հաստատելու:
- Ստացվում է, որ Իրանի խնդիրն այս պրոցեսում ընդամենը Թուրքիային ու Ադրբեջանին իր հետ հաշվի նստել պարտադրելն է:
- Ներկա պահին Հայաստանի եւ Արցախի Հանրապետությունները միայնակ են կռվում եւ պայքարում ահաբեկիչն երի, Թուրքիայի, Ադրբեջանի եւ իսրայելական զինտեխնիկայի դեմ եւ դեռեւս ընթանում են պատերազմական գործողությունները: Մեր պաշտոնական հաղորդագրությունների համաձայն՝ ինչքան էլ որ եղել են նահանջներ, հայկական կողմը տրամադրված է հակահարձակման անցնել եւ խնդիրը սեփական ուժերով լուծել: Այս առումով Իրանը եթե ցանկանում է լուծել խնդիրը, պետք է նախ բացառի, ավելի կոշտ դիրքերից դատապարտի Թուրքիայի եւ ահաբեկիչների ներգրավվածությունը: Իրանի համար ստատուս քվոն ամենաձեռնտու տարբերակն էր. Արցախի հետ ունենալ սահման եւ բավական անվտանգ սահման: Ավելի կոնկրետ բան լսելու համար պետք է սպասենք Արաքչիի շրջայցի ավարտին: Երկու կարճ հայտարարությամբ չեմ կարծում հրապարակվել է Իրանի կողմից առաջարկվող ամբողջական ծրագիրը:
- Պարոն Միսակյան, այս ընթացքում իրանցի ուժայինները շարունակում են ռազմական ուժեր կուտակել Արաքսի երկայնքով։ Օրերս հայտնի դարձավ, որ երկրի հյուսիսային սահմանների մոտ տեղակայվել են Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի մի շարք ստորաբաժանումներ։ Սա ընդամենը պաշտպանողական քա՞յլ է, թե՞ Իրանը որոշակի գործողությունների կդիմի:
- Այս ամեից ելնելով կարելի է փաստել, որ Իրանի ռազմական ղեկավարությունը մի քիչ ավելի վճռական քաղաքականություն է վարում, քան արտաքին քաղաքական ղեկավարությունը: Թեեւ այդ քայլը ռազմական ղեկավարության կողմից ունի ցուցադրական որոշակի կոնտեքստ (ցուցադրական այն առումով, որ ե՛ւ Թուրքիային, ե՛ւ տարածաշրջանի մյուս երկրներին Իրանը ցույց տա՝ պատրաստ է սեփական սահմանները պաշտպանելու), բայց նաեւ ունի անվտանգային խնդիրներ: Իրանական կողմում ԱԹՍ-ների ընկելուց հետո Իրանը խնդիր ունի սեփական բնակչության շրջանում անվտանգության մթնոլորտ ձեւավորելու, ինչպես նաեւ Թուրքիային ու ահաբեկիչներին ցույց տալու, որ Իրանը կարող է սեփական ժողովրդին պաշտպանել:
- Ամփոփելով կարո՞ղ ենք ասել, որ Իրանը այս ծրագիրը առաջ քաշելով նպատակ ունի թույլ չտալ, որ իրեն անտեսեն, իր հետ հաշվի նստեն ցանկացած հարց քննարկելիս:
- Այո, կարելի է եւ այդպես ասել: Նախ, սա ուղղված է հասկանցնելու Թուրքիային, որ ցանկացած ձեւաչափով տարածաշրջանում հակամարտությունների լուծման մեջ մտնելու դեպքում Թուրքիան պետք է հաշվի առնի նաեւ Իրանի կարծիքը: Նաեւ նպատակ ունի տարածաշրջանում իր կշիռը ավելացնելու եւ իր հյուսիսային սահմանների խնդիրը լուծելու:
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ումՍամվել Կարապետյանին չեն թողնի, որ հետ գնա ՌԴ, հանձնարարական են տվել, հակառակ դեպքում բիզնեսները կխլեն
Արմավիրի մարզպետն ու Խոյ համայնքի ղեկավարը հանդիպել են երիտասարդների հետ
Վրաստանում ձերբակալվել է Euronews Georgia-ի հիմնադիր Գիորգի Ռամիշվիլին
ՀՀ վարչապետի հովանու ներքո անցկացված բանակային խաղերում ՆԳ նախարարությունը 5 ոսկե մեդալ է նվաճել. տեսանյութ
Կտրիճը մարդկանց պատերի տակ գյուլլելու թեմայի մեջ է, Բագրատը, խաչը ձեռքին, բեն Լադեն էր ուզում խաղալ. տեսանյութ
Թուրքիան կողմնակից է տարածաշրջանի բոլոր հարցերը լուծել դիվանագիտական ճանապարհով. հանդիպել են Ֆիդանն ու Արաղչին
Ռյազանի բարերից մեկում պայթյուն է եղել. զոհ և վիրավորներ կան
Անչափահաս տղան «BMW»-ով բախվել է գովազդային վահանակին, հայտնվել մայթին. կա վիրավոր
Ժաննա Անդրեասյանն ընդունել է ՀՀ բուհերի ռեկտորներին. ինչ է քննարկվել
Պարեկային ծառայության և օպերատիվ կառավարման կենտրոնի ձևավորումը նոր խոսք է իր հետ բերել. ՆԳ նախարար
Ինչու է ՀՀ դեսպանը գնացել ՌԴ ԱԳՆ. Գալուզինը մանրամասնել է՝ ինչ է ասվել Գուրգեն Արսենյանին
2025թ.-ի հունիս ամսվա բորսայական տվյալներն՝ ամփոփ
Նոր նշանակում Հակակոռուպցիոն կոմիտեում
Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Օպել վեկտրա»-ն. բժիշկը տեղափոխվել է ԲԿ
Հայաստանի «Խաղաղության խաչմերուկ»-ն ամբողջովին համընկնում է Չինաստանի «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ»-ի հետ. Միրզոյան
ՔԿԾ պետն այցելել է «Վանաձոր» քրեակատարողական հիմնարկ
Ավելի մոտ չինական քաղաքակրթությանը. Արարատ Միրզոյանը գրառում է արել և լուսանկարներ հրապարակել
Համաձայնության ենք եկել խաղաղության համաձայնագրի նախագծի շուրջ, պատրաստ ենք ստորագրել և վավերացնել. Միրզոյան
Ռուսաստանի տրանսպորտի նախարարն ինքնասպան է եղել. նրան հուլիսի 7-ի առավոտյան Պուտինն ազատել էր պաշտոնից
Հովտային շրջաններում ավարտվել է աշնանացան ցորենի բերքահավաքը
Հայտարարագիր լրացրած 33 հազար 104 քաղաքացի հետ է ստացել 2 միլիարդ 928 միլիոն դրամ սոցիալական կրեդիտ. վարչապետ
Moody’s միջազգային գործակալությունը բարձրացրել է Կոնվերս Բանկի վարկանիշը
Սեյրան Օհանյանի և Արծվիկ Մինասյանի նկատմամբ հանրային քրեական հետապնդում կհարուցվի
Ինչու են Հանրապետության հրապարակում կայանվել ՊՆ տրանսպորտային միջոցները. Թորոսյանը պարզաբանել է
Իսրայելի իշխանությունները փորձել են մահափորձ կազմակերպել իմ դեմ. Իրանի նախագահ. տեսանյութ
Չի բացառվում, որ էլի անձինք լինեն, որոնց ազատությունից զրկելու միջնորդություններ կունենանք. Աննա Վարդապետյան
ՀՀ դեսպան Գուրգեն Արսենյանը Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարությունում է. տեսանյութ
Վան Յիի հետ քննարկել ենք մեր հարաբերությունների ռազմավարական բնույթը. Միրզոյանի հարցազրույցը չինական CGTN-ին
Հայաստանը պատրաստ է ընդունելու բասկետբոլի Եվրոպայի մինչև 20 տարեկանների B դիվիզիոնի առաջնությունը
42-ամյա վարորդը «Տոյոտա»-ով վրաերթի է ենթարկել 8-ամյա տղային
Եվրոն էժանացել է. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան հուլիսի 7-ին
Գալստանյանի պաշտպանն «իրար է խառնվել»․ Քննչական կոմիտեն արձագանքել է նրա հայտարարություններին
Ավարտական փուլում են ՀՀ պետական սահման-Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ավտոճանապարհի աշխատանքները
Ամերիաբանկը` Tech Week Vanadzor-ի ֆինթեք գործընկեր
Երկկողմ հարաբերությունները զարգանալու մեծ ներուժ ունեն. Շվեդիայի դեսպանը՝ Արմեն Գրիգորյանին
Չի եղել դեպք, երբ վարչապետն անոնսի իրավապահ մարմինների գործողությունները. Հովհաննիսյան
Բղավելով մոտեցել է աշխատակիցներին, ասել՝ «ում հորն եք խփել, արա՛»․ դանակահարություն գազալցակայանում
Որպես նախարար՝ Արծվիկ Մինասյանը պարտավոր էր անել մի քայլ. ՀՀ գլխավոր դատախազն արձագանքել է պատգամավորին
Դատախազն ԱԺ է ներկայացրել Արթուր Սարգսյանի նկատմամբ ազատությունից զրկելուն համաձայնություն տալու միջնորդագիրը
Երևանն ինձ ցնցեց, իմ սրտի մի մասը մնաց այդտեղ. Զեմֆիրան տպավորված է հեռացել Հայաստանից
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT