Երևան
14 °C
2020 թ. դեկտեմբերի 21-ի դրությամբ ՀՀ պետբյուջեի հարկային եկամուտները եւ պետական տուրքերը կազմել են 1 տրլն 363 մլրդ դրամ։ Տեղեկությունը երեկ ֆեյսբուքյան իր էջում հրապարակեց ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր, տնտեսագետ Արտակ Մանուկյանը։
Սա նշանակում է, որ ռազմական դրությամբ պայմանավորված եւ հոկտեմբերին վերանայված 2020-ին ակնկալվող եկամուտները գերակատարվել են շուրջ 42.5 մլրդ դրամով։ Նշենք, որ վերանայված տվյալներով ակնկալվում էր 2020-ին 1 տրլն 320.5 մլրդ դրամի հավաքագրում։ Տարվա ավարտին դեռ մի քանի օր կա, եւ գերակատարումը կարող է ավելին լինել։
«Հայկական ժամանակ»-ը հարկային եկամուտների վերաբերյալ զրուցել է Արտակ Մանուկյանի հետ։
- Պարո՛ն Մանուկյան, ՊԵԿ-ի կանխատեսումներն իրականացան, եւ բյուջեի վերանայված հարկային հավաքագրումների վերաբերյալ կանխատեսումները 40 մլրդ-ից ավելի գերակատարվել են։ Ինչո՞վ է սա պայմանավորված։
- Կարծում եմ, առնվազն ակնհայտ է, որ Հայաստանում կար որոշակի ստվեր, որը չնայած հեղափոխությունից հետո կրճատվում է, բայց այնուհանդերձ դեռեւս առկա է։ Ասել, որ հարկային վարչարարության էֆեկտիվությունը եկել է առավելագույն կետին՝ դժվար է։ Այնուամենայնիվ, չնայած տնտեսական կյանքի առումով բավականաչափ մղձավանջային տարի էր՝ կորոնավիրուսի պատճառով, պատերազմով եւ կորոնավիրուսի երկրորդ ալիքով, այնուհանդերձ շնորհակալություն մեր բիզնես հանրույթին, որը այս ընթացքում կարողանում է ապահովել պետության բնականոն կենսառիթմը։ Սա պայմանավորված է նաեւ նրանով, որ մեր տնտեսական ընդհանուր անկման ֆոնին հարկային եկամուտները համեմատաբար ավելի քիչ անկում են գրանցել։ Սա այն պարագայում, երբ ԱԺ-ի կողմից ընդունված շահութահարկի մասին փոփոխություններով բիզնեսին գումար վերադարձվեց։ Այսինքն՝ սա իրականացվել է առավելապես հարկային վարչարարության շնորհիվ եւ ոչ թե նախկինի պես՝ բիզնեսի կաշին քերթելով։ Սա նաեւ մեր բիզնես հանրույթի ինքնագիտակցության բարձրացման եւ քրտնաջան աշխատանքի արդյունք էր։
- Հոկտեմբերին, երբ բյուջեն վերանայվում էր՝ վատատեսակա՞ն սցենար դրվեց, որ կարողացանք գերակատարման հասնել, թե՞ պատերազմից հետո հնարավորություն ունեցանք որոշակիորեն վերականգնվել։
- Վստահաբար պատերազմից վերականգնման մասին դեռեւս դժվար է խոսել, որովհետեւ այնուհանդերձ պատերազմի հետեւանքով առկա է դեռ անորոշություն՝ հատկապես բիզնեսի մոտ։ Սրա արդյունքը, կարծում եմ, մեր ժողովրդի մեկ բռունցք դարձած մոտեցումներն են, երբ քաղաքացիները պահանջում եւ ստանում են իրենց ՀԴՄ կտրոնները։ Այսինքն ես սա ավելի շատ կկապեի թափանցիկության աճի եւ հարկային վարչարարության հետ։ Կարծում եմ, մեր միահամուռ աշխատանքով անորոշությունները հնարավորինս կկրճատվեն եւ արդեն 2021 թվականին բիզնեսը եւս մեծ հնարավորություններ կունենա։ Հատկապես այն համատեքստում, որ եկամտահարկի եւ շահութահարկի նվազեցում է սպասվում ընդհանուր հարկային բեռի։
- Ձեր հրապարակած հարկային եկամուտների տվյալներից հետո դեռեւս 10 օր կա, ի՞նչ չափով ավելացում եք կանխատեսում։
- Շատ դժվար է ասել, թե ինչպիսի միտումներ կլինեն, բայց առնվազն ակնհայտ է, որ որոշակի հարկային վճարումներ եւս կլինեն։ Մենք պետք է արձանագրենք, որ 2019-ին հավաքագրվել էր 1 տրլն 378.2 մլրդ դրամ եւ 2020-ի ցուցանիշը մոտ կլինի դրան։ Եթե տնտեսական անկման եւ ՀՆԱ-ի առումով անկումը մեզ վերադարձնում է 2018 թ. միջակայք, ապա այս առումով համեմատաբար ավելի առաջանցիկ տեմպեր կան։ Ի դեպ, իմ ասածները նաեւ ամրապնդում են աշխատատեղերի ցուցանիշները։ Ես ՊԵԿ-ից թարմ տեղեկատվություն եմ ստացել՝ նոյեմբեր ամսին 613 հազար 889 եկամուտներ ապահոված աշխատատեղ է արձանագրվել, որը մեծ հաշվով շատ համադրելի է 2019 թ. նոյեմբերի հետ։ Համեմատության համար մի ցուցանիշ էլ բերեմ՝ սա էականորեն ավելի բարձր է, քան 2018-ի նոյեմբերը։ Աշխատատեղերի առումով վիճակագրությունը եւս ցույց է տալիս, որ ստվերայնության մակարդակի նվազեցում կա։ Ամեն դեպքում որոշ բիզնեսներ անորոշություններ ունեն, եւ չմոռանանք, որ հանրային սննդի եւ զբոսաշրջային օբյեկտները ավելի մեծ դերակատարում ունեին 2019-ին ու այս առումով նվազում կա։ Այսինքն որոշակի անկում կա։
- 2020-ին նախապես ավելի մեծ գումար էր նախատեսված հավաքագրել, սակայն ճգնաժամային իրավիճակի պայմաններում այն բավականին նվազեցվեց, ըստ ձեզ այս տարվա հավաքագրման գործընթացում ՊԵԿ-ը որքանո՞վ է իրեն արդարացրել։
- Դժվար է հստակ ասել՝ արդարացրել է, թե ոչ, որովհետեւ պետք է նախ ամփոփվի։ Բայց առնվազն, եթե մենք նախկինում տեսնում էինք, որ կանխավճարներ վերցնելով՝ ՊԵԿ-ը փորձում էր խնդիրներ լուծել, հիմա այդ պրակտիկան չկա։ Վարչարարության եւ կանխատեսելիության առումով կարծես թե հստակ է, որ մենք ունենք առաջընթաց։ Այլ բան է, թե ինչքանով է այս գործընթացում բիզնեսն իրեն տեսնում եւ կիսում այն գնահատականները, որը ես՝ որպես օրենսդիր մարմնի ներկայացուցիչ՝ թվերին նայելով տեսնում եմ։ Ձեր հարցի գնահատականը հասկանալու համար չափազանց կարեւոր է, որ մենք ապագայում ունենանք ըստ հարկատեսակների ստվերի հստակ հաշվարկման մեթոդաբանություն եւ հարկային եկամուտների պլանավորում։ Իհարկե՛, սա իմ դիտարկումներն են, բայց այնուհանդերձ կարծում եմ, որ ըստ հարկատեսակների կանխատեսումը չափազանց կարեւոր է։
Ի դեպ, մի բան էլ շեշտեմ՝ տարատեսակ կալիբրի «փորձագետներ» կորոնավիրուսի առաջին ալիքի ժամանակ՝ Հայաստանի համար կանխատեսումներ էին անում, թե կենսաթոշակները չեն վճարվի, եկամուտները բավարար չի լինի, երկնիշ անկումներ կգրանցվեն եւ այլն։ Իհարկե, չափազանց ծանր հարված ստացանք՝ բացի կորոնավիրուսից եղավ պատերազմ, բայց կարծես թե այդ «փորձագետների» բայղուշությունները կյանքի չեն կոչվում եւ դա նաեւ շնորհիվ նրա, որ մեր երկրում բավականաչափ մեծ գիտակից զանգված կա՝ որի համար բիզնես անելը, խաղի կանոններին հետեւելը եւ թափանցիկ ձեւով հարկեր վճարելը կայացած ինստիտուտ է։ Այդ վարքագիծը դրսեւորելով՝ նրանք կարողանում են ապահովել մեր տնտեսության դիմադրողականությունը։
- Պարո՛ն Մանուկյան, ի՞նչ կանխատեսում ունեք 2021-ի համար, հնարավոր կլինի՞, թե՛ տնտեսական, թե՛ հարկային հավաքագրումների առումով անկումային վիճակից դուրս գալ։
- Շատ բան կախված է մեր համատեղ քրտնաջան աշխատանքից։ 2020-ի հունվար-փետրվար ամիսներին մենք բավականին լավ ցուցանիշներ ունեինք եւ 2021-ի հունվար-փետրվարին կարելի է ավելի դանդաղ աճ ակնկալել։ Բայց նաեւ չմոռանանք, որ 2021-ին մենք պետք է ամեն ջանք գործադրենք, որ ունենանք շատ ավելի պատրաստված տնտեսություն, որովհետեւ աշխարհում տիրող մարտահրավերներին դիմակայելու միակ գրավականը տնտեսական դիրքերի ամրապնդումն է։
Հայաստան-Թուրքիա՝ 1-0. մեր հավաքականը բացում է հաշիվը
ՌԴ ՊՆ-ն՝ Շուշի-Լիսագոր հատվածում ադրբեջանական առաջխաղացման մասին
Ո՞ր պաշտոնյաներն են եկել ֆուտբոլ նայելու (լուսանկարներ)
Հայաստանի և Թուրքիայի հավաքականների ֆուտբոլիստները դուրս են եկել նախավարժանքի (լուսանկարներ)
Հայտնի են Հայաստան-Թուրքիա ֆուտբոլային հանդիպման մեկնարկային կազմերը
Թուրքիայի սպորտի նախարարը ժամանեց Հայաստան (լուսանկար)
Շառլ Միշելը հեռախոսազրույց է ունեցել Ադրբեջանի նախագահի հետ
Ովքեր են Հայաստանի ազգային հավաքականի «վտանգավոր» խաղացողները. թուրքական մամուլի անդրադարձը
Թուրքիայի սպորտի նախարարը ժամանում է Հայաստան. նա ճանապարհին է
Կյանքից հեռացել է Նարինե Հովհաննիսյանը
Ազգային ժողովը մեկ ժամով կանջատի էլեկտրականությունն ու արտաքին լուսավորությունը
Ադրբեջանի ԶՈՒ-ն Շուշի-Լիսագոր հատվածում խախտել է շփման գիծը և դիրքային առաջխաղացում ապահովել
Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պատերազմի վտանգը իրական է. ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղար
Մոսկովյանից մինչև Տերյան «մեծ սաղարթով» ծառերը ըստ հերթականության. Բեգոյանը լուսանկարներ է հրապարակել
Սուրեն Պապիկյանն այցելել է կանանց գնդի և ժամկետային ծառայող կանանց համար կառուցվող ուսումնական կենտրոն
Պաշտոնից ազատվել է «Երևանի ավտոբուս» ՓԲԸ տնօրենը
Երևանի կենդանաբանական այգու տնօրենն ազատվել է աշխատանքից
Թուրքիայում կրկին երկրաշարժ է գրանցվել
Նիկոլ Փաշինյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Շառլ Միշելի հետ
Ստեփանակերտի 2 բնակիչ Ադրբեջանին են փոխանցել գաղտնի և հույժ գաղտնի տեղեկություններ. նրանք կալանավորված են
Իրանի հյուսիս-արևմուտքում գրանցված երկրաշարժի հետևանքով 165 մարդ է տուժել
Դիլիջանում տուն է փլուզվել (լուսանկարներ)
Երևանում հայտնաբերվել է հետախուզվող 30-ամյա կինը
Կալանավորվել է առանձնապես խոշոր չափերով թմրամիջոցների իրացմամբ, վաճառքով զբաղվող հանցավոր խմբի 8 անդամ
Ծնվել է Մարկ Ցուկերբերգի երրորդ դուստրը
«Վստրեչի» կամուրջը վերանորոգվում է. ի հայտ են եկել չնախատեսված խնդիրներ (տեսանյութ)
Տոկիոյի հրաշքը՝ Երևանում. մանրամասներ երկրագնդի ամենագեղեցիկ ծառի մասին
Նոր հրաժարականի դիմում. Հրաչյա Սարգսյանի կադրերը հեռանում են քաղաքապետարանից
Դանակահարել են երևանյան ռեստորաններից մեկի անվտանգության աշխատակցին
Տավուշի մարզպետը ՌԴ դեսպանի հետ միջտարածաշրջանային երկկողմ համագործակցության հարցեր է քննարկել
«Տելեգրամ»-ով մեթադոն ձեռք բերած տղամարդը ձերբակալվել է
Գերեզմանների վրա միայն թվեր են գրված, միլիոնավոր մարդկանց ինքնությունն անհայտ է. Էրդողանը կօգտվի դրանից. թուրքագետ
Խնածախ-Ստեփանակերտ ճանապարհին մեքենան ձորն է գլորվել. 35-ամյա տուժածի վիճակը ծանր է
Նիկոլ Փաշինյանը ցույց է տվել տարածքը, որտեղ կառուցվելու է Ակադեմիական քաղաքը (տեսանյութ)
Հրապարակվել է Հայաստանի ազգային հավաքականի վերջնական հայտացուցակը
Համաշխարհային բանկը Հայաստանին 100 միլիոն դոլարի վարկ կտրամադրի
Մեր քաղաքացիները ևս պահանջում են օր առաջ բացել Բարսեղ Թումանյանի՝ օպերա տանող ճանապարհը
24-ամյա կինը ամենօրյա ռեժիմով ենթարկվել է սեռական շահագործման. կա կալանավորված
«Հանուն քեզ». Էրիկ Կարապետյանը 5 նոր տեսահոլովակ է ներկայացրել (տեսանյութ)
Շրջանների զգալի մասում անձրև և ամպրոպ կլինի
© 2023 Հայկական ժամանակ