Երևան
12 °C
Ամբերդի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու ծառայող, Խաչիկ դպիր Վարդանյանն այն հոգևորականների թվում էր, որ պատերազմի առաջին իսկ օրերից կամավորագրվեց ՀՀ զինված ուժերի հոգևոր առաջնորդությանն ու մեկնեց Արցախ՝ մարտնչող զինվորի հետ, զինվորի կողքին լինելու:
Պատերազմող Արցախում գտնվող շուրջ 70-ից ավելի հոգևորականներից երկուսն ընկան հանուն հայրենիքի, մեկն անհետ կորած է համարվում, իսկ երեքը տարբեր աստիճանի բեկորային վնասվածքներ ստացան, որոնցից մեկը Խաչիկ Վարդանյանն էր: Ժամկետային զինծառայողների հետ առաջնագծում գտնվող զինվորների համար սնունդ տեղափոխելու ժամանակ հրետանու կրկնակի հարվածների տակ հայտնված Խաչիկը, մարմնական տարբեր վնասվածքներ ստանալուց բացի, կորցրել է աջ աչքը, ձեռք բերել խլություն:
Խաչիկ Վարդանյանի հետ մեր զրույցը՝ ստորև.
- Խաչիկ, երբ գնում էիք, ամբողջությամբ պատկերացնո՞ւմ էիք, թե ինչ է կատարվում Արցախում:
- Հասկանում էի, որ պատերազմ է, գիտեի՝ պատերազմն ինչ է, բայց լրջությունը չէի պատկերացնում: Երբ հասանք Գորիս, տեսա մարդկանց և երեխաների զանգվածային տարհանումը, արդեն պատերազմն ամբողջ գույներով պատկերացրի: Իսկ երբ հասանք Ստեփանակերտ, արդեն լիարժեք հասկացա՝ ինչ է կատարվում: Ստեփանակերտում ստացանք հոգևոր առաջնորդ Վրթանես սրբազանի օրհնությունը, որից հետո յուրաքանչյուրիս տարբեր վայրեր ուղարկեցին: Ինձ և հայր Մկրտչին ուղարկեցին հարավային կողմը՝ Հադրութ ու Ջաբրայիլ (Ջրական): Առավել շատ Հադրութում էինք լինում, բայց Ջաբրայիլ (Ջրական) ևս այցելում էինք:
- Իսկ հոգևորականի ներկայությունն ի՞նչ ազդեցություն ուներ մարտնչող զինվորի համար:
- Ես, անկեղծ ասած, չէի պատկերացնում, որ իսկապես հոգևորականի ներկայությունը կարող է ոգեշնչել կռվող զինվորին, ուժ տալ նրան, բայց ինքս տեսա ու զգացի դա: Եթե անգամ հոգևորականը ոչինչ էլ չխոսի, այլ զուտ ֆիզիկապես ներկա լինի այնտեղ, դա զինվորին տալիս է բացարձակ մեծ ուժ, ոգևորություն, կամք: Չեք պատկերացնի, թե ինչպես էին զինվորները (խոսքը ժամկետայինների մասին է, իհարկե, ՄՈԲ-ի տղաները նույնպես) ոգևորված մեր ներկայությունից: Մեզ ամենաշատը հարցնում էին, թե երբ է պատերազմը վերջանալու: Դե, որ տեսնում էին՝ հոգևորական ես, մտածում էին, որ ամեն բան գիտես: Հաճախ նաև հարցնում էին, ավելի ճիշտ՝ ոչ թե հարցնում էին, այլ կարծես վկայում, որ Աստված մեզ հետ է, որ մեզ մենակ չի թողնի: Ու դա ասում էին նաև նրա համար, որ մենք՝ հոգևորականներս, հաստատեինք: Իսկապես զինվորների շուրթերից հնչում էր դա որպես համոզմունք, ու մենք էլ հաստատում էինք, որ, այո՛, Աստված մեզ հետ է:
- Այն ծանր վիրավորումները, որ դուք ստացել եք, ինչ խոսք, հիմնովին փոխել են Ձեր կյանքը, բայց, այնուամենայնիվ, ուրիշ ի՞նչ փոխեց պատերազմը Ձեր կյանքում կամ ինչի՞ն սկսեցիք առավել կարևորություն տալ:
- Իրոք, պատերազմն իմ կյանքում շատ-շատ բան փոխեց, ու ես կարծում եմ, որ բոլորիս կյանքում: Մինչ պատերազմը, կարելի է ասել, չէի էլ մտածում ամուսնանալու մասին, պատերազմից հետո հաճախ եմ սկսել խորհել ամուսնության վերաբերյալ. սերունդ տալ, արարել, ստեղծել, մեր նահատակ տղաների կիսատ թողած գործը շարունակել: Պատերազմից առաջ միշտ համայնքային կյանքին, ընկերներին ավելի շատ ժամանակ էի հատկացնում՝ ավելի քիչ ժամանակ տրամադրելով ընտանիքիս, հարազատներիս: Միշտ կարծել եմ, որ՝ դե իմն են, կհասկանան ինձ, բայց պատերազմի ժամանակ ու վիրավորվելուց հետո, երբ տեսա հարազատներիս անհանգստությունը, ընտանիքիս կարևորությունը լրիվ այլ գույն ստացավ, հասկացա, որ նրանց ավելի շատ ժամանակ պիտի տրամադրեմ: Ու մի բան էլ, որ պատերազմից հետո հասկացա. Հայաստանն ինձ համար միշտ ուրիշ նշանակություն է ունեցել, միշտ ուրիշ ձևով եմ սիրել, բայց պատերազմից հետո է՛լ ավելի ուրիշ կերպ սկսեցի սիրել:
- Ուզում եմ նաև անդրադառնանք հետպատերազմյան Հայաստանին. ատելության այն մթնոլորտը, որ տիրում է այսօր մեր հայրենիքում, ըստ ձեզ՝ ինչի՞ կարող է հանգեցնել առանց այն էլ վիրավոր մեր երկրին:
- Երբ պատերազմը նոր էր վերջացել, տարբեր մարդիկ, հատկապես Հանրապետության առաջին նախագահը, ասում էին՝ կարող են քաղաքացիական բախումներ տեղի ունենալ, ես կարծում էի, որ մենք ողջախոհ կգտնվենք, և բանը դրան չի հասնի, բայց առաջին նախագահի այդ մտավախությունները վերջին օրերին ինձ համար ավելի տեսանելի են դառնում: Այն ատելությունն ու ագրեսիվությունը, որ այսօր տիրում է, ինձ շատ է վախեցնում: Եվ, Աստված մի արասցե, եթե այդ բախումները ինչ-որ տեղից սկիզբ առնեն, դրանք կտարածվեն տարբեր հատվածներում ու կվերածվեն մարտերի տարբեր խմբերի միջև: Եթե դա լինի, ապա մենք վերջնականապես կկործանվենք:
- Այսինքն՝ դուք ներքաղաքական բախումների վտա՞նգ եք տեսնում:
- Այո, և ես դրանից շատ եմ վախենում: Այսօր շատ են խաղաղության, հանդուրժողականության կոչեր հնչում, բայց գործնականում կարծես դա դեռ չենք տեսնում: Այդ կոչերը արդյունք չեն տալիս, մեզ լուրջ գործիքներ են պետք՝ դրան հասնելու համար: Ամեն մեկս մեր տեղում պետք է փորձենք չկրկնապատկել այս ատելության մթնոլորտը: Եթե մեզնից յուրաքանչյուրը գիտի, որ իր խոսքը կարող է ազդել իր կողքինի վրա, ապա այդ խոսքը ոչ թե ատելության խորացման, այլ հանդուրժողականությանը պիտի միտված լինի: Հանդուրժողականությունը ոչ թե այն է, որ պետք է անվերապահ իշխանությանը աջակցել, չէ, այլ ամեն ինչ անել Սահմանադրության սահմաններում:
- Ձեր պատկերացմամբ՝ ի՞նչ հանգուցալուծում է պահանջում իրավիճակը:
- Ես, օրինակ, կարծում եմ, որ գործընթացները պետք է հանգուցալուծվեն միայն ժողովրդի կամարտահայտման միջոցով: Այլ տարբերակով ստիպել, որ իշխանությունը գնա, դա պարզապես նշանակում է, որ այս իրավիճակում պետությանը պարանով կախել կամ գլխատել: Պետք է գործող իշխանությունը հայտարարի արտահերթ ընտրություններ, և հենց ինքն էլ վերահսկի այդ ընտրությունները, որովհետև ես անձամբ հավատում եմ, որ գործող իշխանությունը չի կեղծի դրանք: Ու հենց այս ընտրությունների միջոցով էլ ժողովուրդը որոշի՝ ում է ուզում, որ դառնա իշխանություն:
- Կարո՞ղ ենք ասել, որ նախկինի համեմատ այժմ մարդկանց ազատ արտահայտման իրավունքը սահմանափակված չէ:
- Կարող ենք ասել, այո, որ հիմա խոսքի ազատության, սահմանափակման դրսևորումներ չկան, ու շատ մարդիկ, որոնք նախկինում չէին կարող խոսել իրենց վերադասի գործած սխալների մասին, հիմա օգտվելով նրանից, որ իշխանությունը չի սահմանափակում ազատ խոսքի իրավունքը, ազատորեն արտահայտվում են: Սակայն շատերը հաճախ խոսքի ազատությունը շփոթում են իշխանության վրա ճնշում գործադրելու հետ, որը, ըստ իս, այդքան էլ գեղեցիկ չէ:
- Մեր զրույցն ավարտենք Ձեր մաղթանքի խոսքերով՝ ուղղված մեր ազգին և մեր հայրենիքին:
- Ուզում եմ, որ մեր երկիրը հզորանա ոչ թե կենացներով, այլ գործնականում: Այն պաշտոնյաները, որոնք կկառավարեն, սիրեն այն ոչ թե հանուն իրենց փառքի մեծացման, այլ թեկուզ էդ փառքի փոքրացմամբ երկիրը հզորացնեն: Ուզում եմ, որ խաղաղ ապրենք, թեկուզ մեր ձեռքերում չէ դա, բայց ամեն ինչ անենք դրա համար: Ու սեր եմ մաղթում բոլորիս, հատկապես հիմա: Վանենք չարությունը մեզնից ու ապրենք պարզ և շիտակ:
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում«Հանգիստ գրեք, կինս գիտի». աքրոստիկոսներ ձոնող աղջիկն ու Կարոյի մեխակը՝ «ստարտ». գյումրեցի գծանկարիչը՝ KarVar
Պուտինը հրամանագիր է ստորագրել ՌԴ քաղաքացիություն տրամադրելու դյուրացման մասին. ովքեր կարող են օգտվել
Արթիկում 2022-2024 թթ. այնքան աշխատանք է կատարվել, որքան չէր արվել նախորդ 20-25 տարիներին. Հարությունյան
Ֆրանսիայում ՀՀ դեսպանը հանդիպել է Դեսին-Շարպիոյի քաղաքապետ Լորանս Ֆոտրայի հետ
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի ուղերձը Կենսաբազմազանության միջազգային օրվան ընդառաջ
Արմեն Գրիգորյանն ու Աբբաս Արաղչին քննարկել են տարածաշրջանային և միջազգային հարցեր
Միրզոյանը` Եվրոպական քաղաքական համայնքի մասին
Հայաստանի սեփականության իրավունքը գրանցվեց հեռուստաաշտարակին հարող տարածքի 1,6 հա մակերեսով հողամասի նկատմամբ
Օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա 5-7 աստիճանով
Ժաննա Անդրեասյանն այցելել է սկանդալների կենտրոնում հայտնված՝ Մերձավանի և Մխչյանի դպրոցներ
Զելենսկու և Պուտինի հանդիպումը հնարավոր է. Պեսկովն ասել է՝ ինչ պայմանի դեպքում
Հայաստան կժամանի Կիպրոսի Հանրապետության Ներկայացուցիչների պալատի նախագահի գլխավորած պատվիրակությունը
Ոտից գլուխ խնդալու ու խղճուկ «մատերիալ» եք. մի շաբաթ է ապացուցում եք, որ ալբանացի չեք. Սիմոնյան
Արարատ Միրզոյանը շնորհավորել է Անիտա Անանդին` Կանադայի ԱԳ նախարար նշանակվելու կապակցությամբ
Հարբած վարորդը «Զվարթնոցի» ճանապարհին վթարվել է․ գնում էր կանխելու ընկերուհու մեկնումը
«Եվրատեսիլ» երգի միջազգային մրցույթին քվեարկեք Հայաստանի օգտին. Արայիկ Հարությունյան
29-ամյա երիտասարդի սպանությունը բացահայտվել է. կան ձերբակալվածներ
Հրամանատարական առաջնորդությունն ընտրություն է, որը համարձակություն է պահանջում. Աննա Վարդապետյան
Պատգամավորներն այցելել են Վանաձոր՝ ծանոթացել սուբվենցիոն ծրագրերի շրջանակում իրականացվող աշխատանքներին
Զելենսկին հաղթաթուղթ չունի Ուկրաինայի շուրջ բանակցություններում․ Թրամփ
Միրզոյանը շնորհավորել է Ժոլիին` նոր պաշտոնի անցնելու կապակցությամբ
Ինչպե՞ս կարող են քվեարկել «Եվրատեսիլ» մրցույթին չմասնակցող երկրները
«BMW X6»-ը մոտ 2 մետր բարձրությունից ընկել ու կողաշրջվել է․ դրա միջից թափվել են կասկածելի փաթեթներ
Այսօր տեղի կունենա «Եվրատեսիլ 2025»-ի եզրափակիչ փուլը․ Պարգը ելույթ կունենա 18 համարի ներքո
Մի շարք հասցեներում 24 ժամ ջուր չի լինի
Առողջ, կրթված, կամքով ամուր այս սերունդը մեր ուժեղ պետության հիմքն է․ Ավանեսյանը՝ ռազմական վարժարանի սաներին
Բելգիայի վարչապետն ու Փաշինյանը քննարկել են Հայաստան-ԵՄ համագործակցության ամրապնդման քայլերը
Պատրաստվում ենք Ուկրաինայի և Ռուսաստանի նախագահների հանդիպմանը. Ումերով
Թիվ 23 համարի երթուղու վթարից տուժածները դուրս են գրվել. հոսպիտալացված է մնում անչափահասը
Փաշինյանն ու Չեխիայի վարչապետն անդրադարձել են Հայաստան-ԵՄ գործընկերությանը վերաբերող հարցերի
Նիկոլ Փաշինյանն ու Էմանուել Մակրոնը քննարկել են տարածաշրջանային և միջազգային զարգացումների մասին հարցեր
Հայաստան կժամանի ԵԽԽՎ կանոնակարգի, էթիկայի և անձեռնմխելիության հանձնաժողովի պատվիրակությունը
Շենգավիթի թաղապետարանի՝ կաշառք ստանալու մեջ մեղադրվող նախկին պաշտոնյաները կալանավորվել են
Խաղաղության պայմանագրի ստորագրման հետ մեկտեղ կլուծարվի Մինսկի խումբը. Խանդանյան. տեսանյութ
Ռուսաստանը գոհ է Ուկրաինայի հետ բանակցություններից. Մեդինսկին հայտնել է 1000/1000 գերիների փոխանակման մասին
Արդյունավետ հանդիպում Էմանուել Մակրոնի հետ. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել
Մեքենաներից պահեստամասեր հափշտակելու համար մեղադրվող ոստիկաններին բացահայտել է ծառայողական քննությունը
Մխչյանի դպրոցում թմրամիջոցների հետ կապված սկանդալից հետո քննարկվում է տնօրենի հեռացման հարցը. մարզպետարան
Սա փորձանք է մեր գլխին, ո՞ւմ է խաբում Շահրամանյանը, թող զոհվեր հայրենիքի համար, Հիտլերը ի՞նչ արեց. Շիրինյան
Ովքե՞ր կարող են դպրոց հաճախել 7 տարեկանից. ԿԳՄՍՆ-ն ներկայացրել է նախագծի մանրամասները
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT