Երևան
12 °C
Ռոբերտ Քոչարյանի կառավարման տարիներին կառուցված տնտեսության ամենաբնորոշ հետեւանքը 2009 թվականի շուրջ 15 տոկոս տնտեսական անկումն էր: «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում այս տեսակետը հայտնեց Ազգային ժողովի «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր, տնտեսագետ Գեւորգ Պապոյանը:
Կիրակի օրը Ռոբերտ Քոչարյանը հայտարարել է, թե իրենք առաջարկում են «աշխատող երկրի» կոնցեպտ, որից երկիրը վերածելու են շինհրապարակի: Նա խոսել է ամեն տարի տասնյակ հազարավոր աշխատատեղեր ստեղծելու մասին: Իսկ ներկա իշխանության տնտեսական քաղաքականությանն անդրադառնալով՝ ասել է, թե այս իշխանության օրոք աճել է աղքատությունը, արտաքին պարտքը, իսկ ներդրումները գրեթե զրոյացել են։
Թե որքանով են Քոչարյանի «խոստումները» իրականանալի եւ համապատասխան արդի տնտեսության մոդելներին, պարզել ենք Գեւորգ Պապոյանի հետ զրույցում:
- Պարոն Պապոյան, ինչպե՞ս կմեկնաբանեք երկիրը շինհրապարակի վերածելու վերաբերյալ Ռոբերտ Քոչարյանի հայտարարությունը:
- Հայաստանն արդեն իսկ վերածված է շինհրապարակի: Եթե նկատել եք, Երեւանում եւ այլ մարզերում հիմա շուրջբոլորը շինարարություն է, եւ հարյուրավոր նախագծեր կան, որոնք հիմա նախագծահաշվարկային տարբեր փուլերում են, ու դրանք հաստատվելուց հետո հարյուրավոր նոր շենքեր են կառուցվելու: Այստեղ կարեւոր է, որ այդ պրոցեսը տեղի է ունենում հետեւյալ կերպ. մարդկանց իրենց տներից չեն հանում, շպրտում դուրս եւ նոր շենքը դրա տեղը կառուցում: Ամեն ինչ տեղի է ունենում քաղաքակիրթ եւ օրինական ձեւով, որտեղ բոլորի շահերը պաշտպանված են:
- Ըստ ձեզ՝ հնարավո՞ր է ամեն տարի տասնյակ հազարավոր աշխատատեղեր ստեղծել:
- Մենք դա արդեն իսկ անում ենք: 2018 թ. մարտ ամսվա համեմատ 2021 թ. մարտին աշխատատեղերն աճել են 85 հազար 500-ով: Այսինքն՝ 3 տարում 85 հազար 500 նոր աշխատատեղ է հարկային մարմինների կողմից արձանագրվել, ինչը 16 տոկոսով ավելի է 2018-ի մարտի համեմատ: Վճարված աշխատավարձը 38 մլրդ դրամով կամ շուրջ 40 տոկոսով 3 տարում աճել է: Ընդ որում, այս ընթացքում եղել է պատերազմ, կորոնավիրուս: Սրանք փաստացի ցուցանիշներ են: Ես չգիտեմ՝ ինչի մասին են իրենք խոսում, բայց մենք իրենց նշած ցուցանիշներից շատ ավելին ենք ապահովում:
- Քոչարյանի կառավարման 10 տարիներին այդպիսի պայմաններ ստեղծվե՞լ են:
- Կորոնավիրուսի ժամանակ աշխարհի տնտեսությունը 2.5 անգամ ավելի մեծ անկում է ապրել, քան 2009 թվականին: Բայց Քոչարյանի կառուցած տնտեսությունը 2009-ի այդ փոքրիկ ճգնաժամի ժամանակ աշխարհում 2-րդ ամենամեծ անկումն է գրանցել (Ուկրաինայից հետո) գրեթե 15 տոկոսով: Սա պայմանավորված է նրանով, որ այն ժամանակ տնտեսական աճի տակ «շինարարական փուչիկ» կար, ինչպես բնորոշում էր Տիգրան Սարգսյանը, եւ ամեն ինչ շատ արագ պայթեց: Տնտեսության կառուցվածքում շինարարության ծավալը հասել էր գրեթե 30 տոկոսի: Ոչ ներառական տնտեսական աճի դեպքում, բնականաբար, ցանկացած արտաքին ճնշման ժամանակ տնտեսությունն ուղղակի փլուզվում է: Հետեւաբար խոսել այն ժամանակվա ինչ-որ հաջողությունների մասին, ես ուղղակի տեղին չէի համարի:
Բայց այս ճգնաժամին, որը 2-ից 2.5 անգամ աշխարհի տնտեսության համար ավելի խոր եւ դաժան հետեւանքներ ուներ, Հայաստանի տնտեսությունը գրանցել է ընդամենը 7.5 տոկոս անկում, որն աշխարհում տարածված ցուցանիշ է: Բազմաթիվ երկրներ կան, որոնք շատ ավելի բարձր տնտեսական անկում են գրանցել:
- Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք Քոչարյանի այն հայտարարությունը, թե ձեր իշխանության օրոք աճել է աղքատությունը, արտաքին պարտքը, ներդրումները գրեթե զրոյացել են:
- Դրանք պոպուլիստական հայտարարություններ են. աղքատությունը չի աճել, սա փաստ է: Արտաքին պարտքի որոշակի աճ կա, բայց այն բոլոր ժամանակներում էլ աճել է, այդ թվում՝ իր ժամանակ: Ինչ վերաբերում է ներդրումներին, սրա հետ նույնպես համաձայն չեմ: Մենք 2019-ին ներդրումների աճ ենք ունեցել, իսկ 2020 թ. ընդհանրապես աշխարհի 95 տոկոսից ավելի երկրներում ներդրումները չեն աճել, անգամ պակասել են: Բայց մի կարեւոր բան ասեմ. պետությունը 2018-ից հետո ավելի քան 500 մլն դոլարի կուտակված պարտք է վերադարձրել բիզնեսին, որը գոյացել էր նաեւ Քոչարյանի կառավարման ժամանակահատվածում: Սա ամենակարեւոր ցուցիչներից է, երբ պետությունը իր պարտավորությունը բիզնեսի հանդեպ կատարում է:
- Ըստ ձեզ՝ որքանո՞վ են համեմատելի ներկա իշխանության 3 տարվա եւ Քոչարյանի ղեկավարման 10 տարվա տնտեսական վիճակները:
- Համեմատության եզրեր չկան: Մի հասարակ օրինակ բերեմ՝ 1998-2008 թթ. Հայաստանում 570 կմ ասֆալտապատում է իրականացվել: Մեր իշխանության ժամանակ 2020 թվականին միայն այդքան ասֆալտապատում է իրականացվել: Այսինքն՝ 1 տարում՝ 2020 թվականի կորոնավիրուսի ժամանակ, Հայաստանում կառուցվել է այնքան ճանապարհ, ինչքան մի ամբողջ տասնամյակում:
- Որպես տնտեսագետ՝ ի՞նչ եք կարծում՝ հանրահավաքային հարթակից գիտելիքահեն եւ զարգացող տնտեսության մասին խոսքերը դարձյալ այնպիսի տնտեսական կառուցվածքների մասի՞ն են, որ հեշտությամբ փշրվում են, ինչպես, օրինակ, 2009-ին:
- Փաստացի այն տնտեսական համակարգը, որը ստեղծվել էր Քոչարյանի կառավարման տարիներին, ոչ միայն գիտելիքահեն չէր, այլեւ, ըստ էության, այնպիսին էր, որ մի թեթեւ ցնցման դեպքում ուղղակի ջարդուփշուր եղավ: Այդ հայտարարությունները նույն տեղն են տանում, ինչ նախկինում էր:
Շինարարության ծավալները հիմա էլ են շատ բարձր, բայց ի տարբերություն Քոչարյանի ժամանակահատվածի՝ այդ ծավալները տնտեսության մեջ փոքրացել են, որովհետեւ ամբողջական տնտեսությունն է աճել այդ ժամանակաշրջանի համեմատ:
Գիտելիքահեն տնտեսությունը համահունչ է աշխարհին: Ես մարտ ամսին գիտեի, որ կունենանք տնտեսական ակտիվության աճ, եւ այդպես էլ եղավ: Հիմա կանխատեսում եմ, որ ապրիլին կունենանք շատ բարձր՝ ընդհուպ երկնիշ տնտեսական աճ, եւ կարծում եմ՝ դա էլ տեղի կունենա: Երբ դու գիտելիքահեն տնտեսություն ես կառուցում, քո երկիրը աշխարհի տնտեսության տրամաբանությանը զուգահեռ առաջ է շարժվում, ինչպես հիմա է:
- Այսինքն՝ Քոչարյանը տնտեսությունը շինարարության եւ հանքարդյունաբերության հիման վրա՞ է պատկերացնում, ինչպես իր կառավարման ժամանակ:
- Ենթադրում եմ, որովհետեւ պատկերացումների շրջանակը կարծես թե չի փոխվել:
- Պարոն Պապոյան, ձեր կարծիքով՝ հանրությունը տնտեսական առումով ի՞նչ սպասելիքներ ունի:
- Մարդիկ ուզում են երկրում ապագա տեսնել, եւ մենք մեր նախընտրական ծրագրում այդ ապագայի մասին ենք խոսելու: Այդ ապագան կոնկրետ նկարագրելու ենք՝ կոնկրետ բովանդակությամբ, կոնկրետ ցուցանիշներով ու թվերով:
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ումՌուսները ԼՂ-ում մտել էին գյուղեր և մարդկանց ասել՝ մի ժամ ժամանակ ունեք դուրս գալու համար. Մելքոնյան
Երկու օր որոշակի ժամերի փակ կլինի Սևան-Մարտունի-Վարդենիս ավտոճանապարհը. ինչպես երթևեկել
Մայիսի 28-ին Հայոց ցեղասպանության թանգարանը փակ կլինի
31-ամյա վարորդը «Տոյոտա Քեմրի»-ով դուրս է եկել երթևեկելի գոտուց և գլխիվայր շրջվել․ կան վիրավորներ
Արշակունյաց պողոտայի շենքերից մեկում հրդեհ է բռնկվել
Միրզոյանը և Իրանի ԱԳ փոխնախարարը ընդգծել են սահմանների անձեռնմխելիության անվերապահ հարգման սկզբունքայնությունը
Քննարկվել են իրավահավասարության ապահովման, հակախտրականության քաղաքականության շրջանակում առկա մարտահրավերները
Ռուսները չցանկացան գնալ Վատիկան. Քելլոգը հայտնել է՝ որտեղ կարող է տեղի ունենալ ՌԴ-Ուկրաինա հաջորդ հանդիպումը
ՀՀ ՏԿԵ և Հունգարիայի արտաքին գործերի և առևտրի նախարարությունների միջև փոխըմբռնման հուշագիր է ստորագրվել
Արարատ Միրզոյանը Կատարի պետնախարարին ներկայացրել է տարածաշրջանում խաղաղության հասնելու ջանքերը
Արմեն Գրիգորյանն ու Լիտվայի փոխարտգործնախարարը միջազգային և տարածաշրջանային հարցեր են քննարկել
ՆԳՆ-ն իրազեկում է հուշանվեր թղթադրամներով խարդախությունների մասին և զգոնության կոչ անում. տեսանյութ
Իրանում երկրաշարժ է տեղի ունեցել
Երևանի խաչմերուկներից մեկում երթևեկության փոփոխություն կկատարվի
Հայտնաբերել ենք կարագ, պանիր այն գնով, որով անհնարին էր ստանալ. ներկայացվել է ՄՊՀ 2024-ի գործունեությունը
Արման Եղոյանը Գաբրիելա Մորավսկա Ստանեցկայի հետ հանդիպման ժամանակ արժևորել է Լեհաստանի հետ փոխգործակցությունը
Հայաստանի և Իսրայելի միջև առկա է համագործակցության զարգացման ներուժ. Ծովինար Վարդանյանը՝ դեսպան Ջոել Լիոնին
Նախ պատմել է՝ ինչպես է կոտրել սանհանգույցը, հետո կացինը նետել է բժշկի ուղղությամբ. մանրամասներ Երևանի դեպքից
Նոյեմբերյանի Ոսկեվան բնակավայրի գյուղամիջյան ճանապարհը տուֆապատված է. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել
Ինչ վերահսկողություն է իրականացնելու ՊՎԾ-ն ՏԻՄ-երում. Ռոմանոս Պետրոսյանը մանրամասնել է
Նկատելի են ստանձնած պարտականությունների կատարմանն ուղղված Հայաստանի Հանրապետության ջանքերը. ՄՔԴ ռեգիստրար
Մայրաքաղաքային ռադիոհեռարձակման դաշտը նոր խաղացող ունի. տեղի է ունեցել ՀՌՀ նիստը
Վարչապետն ընդունել է Միջազգային կրոնական ազատությունների գագաթնաժողովի համանախագահ Սեմ Բրաունբեքին
Արարատ Միրզոյանն ու Բելեն Մարտինես Կարբոնեն քննարկել են ՀՀ-ԵՄ գործընկերության նոր օրակարգը
Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մայիսի 27-ին
Գրիգորյանն ու Կատարի ԱԳ պետնախարարը վերահաստատել են համագործակցության օրակարգի առաջ մղման պատրաստակամությունը
Դասախոսը քննական բարձր գնահատականների համար ուսանողներից կաշառք է պահանջել և ստացել. նախաքննության ավարտ
Ջեյքոբ ՄաքԳին այցելել է Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր
Հայաստանը ձգտում է ավելի խոր համագործակցության Եվրամիության, ԱՄՆ-ի, Ֆրանսիայի, Հնդկաստանի հետ. Ռուբինյան
Ուկրաինայի Գերագույն ռադայի ներկայացուցիչները կարևորել են ՀՀ-Ադրբեջան խաղաղության պայմանագրի բանակցությունները
Խաղաղությունը, անվտանգությունն ու ինքնիշխանություն պահպանող վահանն արդարադատությունն է. Գլխավոր դատախազ
Տանել գցել բանտ, ինչ-որ ձևով ինչ-որ բան կորզել, դրա վրա կառուցել քրգործ. արատավոր գործառույթ է. Սիմոնյան
Կաշառք տալու, ստանալու վարույթով ձերբակալվել են Երևանի քաղաքապետարանի 2 նախկին աշխատակիցներ
Վիճաբանություն և դանակահարություն Երևանում. կա ձերբակալված
Արարատ Միրզոյանը և Պետեր Սիյարտոն քննարկել են ՀՀ-ԵՄ համագործակցության առաջնահերթությունները
Կոտայքի բնակիչը ինտենսիվ այգիներ հիմնելու պատրվակով փորձել է պետական միջոցներից հափշտակել շուրջ 121 մլն դրամ
Յունիբանկի «Հաղթանակ» մասնաճյուղը հաճախորդներին սպասարկում է 9:30-ից մինչև 19:30
Ուկրաինան պատրաստ է Ադրբեջանի համար էներգետիկ հանգույց դառնալ Եվրոպայում. Սիբիգա
Դեսպան Սիմոնյանն իր հավատարմագրերի պատճենն է հանձնել Ճապոնիայի ԱԳՆ արարողակարգի ծառայության պետին
Արդարադատության փոխնախարարը ներկայացրել է զորակոչից խուսափելու դեպքերի վերաբերյալ վիճակագրությունը
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT