2020 թվականին Հայաստանում կառուցվել է այնքան ճանապարհ, ինչքան Քոչարյանի կառավարման 10 տարիներին. Պապոյան

Ռոբերտ Քոչարյանի կառավարման տարիներին կառուցված տնտեսության ամենաբնորոշ հետեւանքը 2009 թվականի շուրջ 15 տոկոս տնտեսական անկումն էր: «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում այս տեսակետը հայտնեց Ազգային ժողովի «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր, տնտեսագետ Գեւորգ Պապոյանը:

Կիրակի օրը Ռոբերտ Քոչարյանը հայտարարել է, թե իրենք առաջարկում են «աշխատող երկրի» կոնցեպտ, որից երկիրը վերածելու են շինհրապարակի: Նա խոսել է ամեն տարի տասնյակ հազարավոր աշխատատեղեր ստեղծելու մասին: Իսկ ներկա իշխանության տնտեսական քաղաքականությանն անդրադառնալով՝ ասել է, թե այս իշխանության օրոք աճել է աղքատությունը, արտաքին պարտքը, իսկ ներդրումները գրեթե զրոյացել են։

Թե որքանով են Քոչարյանի «խոստումները» իրականանալի եւ համապատասխան արդի տնտեսության մոդելներին, պարզել ենք Գեւորգ Պապոյանի հետ զրույցում:

- Պարոն Պապոյան, ինչպե՞ս կմեկնաբանեք երկիրը շինհրապարակի վերածելու վերաբերյալ Ռոբերտ Քոչարյանի հայտարարությունը:

- Հայաստանն արդեն իսկ վերածված է շինհրապարակի: Եթե նկատել եք, Երեւանում եւ այլ մարզերում հիմա շուրջբոլորը շինարարություն է, եւ հարյուրավոր նախագծեր կան, որոնք հիմա նախագծահաշվարկային տարբեր փուլերում են, ու դրանք հաստատվելուց հետո հարյուրավոր նոր շենքեր են կառուցվելու: Այստեղ կարեւոր է, որ այդ պրոցեսը տեղի է ունենում հետեւյալ կերպ. մարդկանց իրենց տներից չեն հանում, շպրտում դուրս եւ նոր շենքը դրա տեղը կառուցում: Ամեն ինչ տեղի է ունենում քաղաքակիրթ եւ օրինական ձեւով, որտեղ բոլորի շահերը պաշտպանված են:

- Ըստ ձեզ՝ հնարավո՞ր է ամեն տարի տասնյակ հազարավոր աշխատատեղեր ստեղծել:

- Մենք դա արդեն իսկ անում ենք: 2018 թ. մարտ ամսվա համեմատ 2021 թ. մարտին աշխատատեղերն աճել են 85 հազար 500-ով: Այսինքն՝ 3 տարում 85 հազար 500 նոր աշխատատեղ է հարկային մարմինների կողմից արձանագրվել, ինչը 16 տոկոսով ավելի է 2018-ի մարտի համեմատ: Վճարված աշխատավարձը 38 մլրդ դրամով կամ շուրջ 40 տոկոսով 3 տարում աճել է: Ընդ որում, այս ընթացքում եղել է պատերազմ, կորոնավիրուս: Սրանք փաստացի ցուցանիշներ են: Ես չգիտեմ՝ ինչի մասին են իրենք խոսում, բայց մենք իրենց նշած ցուցանիշներից շատ ավելին ենք ապահովում:

- Քոչարյանի կառավարման 10 տարիներին այդպիսի պայմաններ ստեղծվե՞լ են: 

- Կորոնավիրուսի ժամանակ աշխարհի տնտեսությունը 2.5 անգամ ավելի մեծ անկում է ապրել, քան 2009 թվականին: Բայց Քոչարյանի կառուցած տնտեսությունը 2009-ի այդ փոքրիկ ճգնաժամի ժամանակ աշխարհում 2-րդ ամենամեծ անկումն է գրանցել (Ուկրաինայից հետո) գրեթե 15 տոկոսով: Սա պայմանավորված է նրանով, որ այն ժամանակ տնտեսական աճի տակ «շինարարական փուչիկ» կար, ինչպես բնորոշում էր Տիգրան Սարգսյանը, եւ ամեն ինչ շատ արագ պայթեց: Տնտեսության կառուցվածքում շինարարության ծավալը հասել էր գրեթե 30 տոկոսի: Ոչ ներառական տնտեսական աճի դեպքում, բնականաբար, ցանկացած արտաքին ճնշման ժամանակ տնտեսությունն ուղղակի փլուզվում է: Հետեւաբար խոսել այն ժամանակվա ինչ-որ հաջողությունների մասին, ես ուղղակի տեղին չէի համարի:  

Բայց այս ճգնաժամին, որը 2-ից 2.5 անգամ աշխարհի տնտեսության համար ավելի խոր եւ դաժան հետեւանքներ ուներ, Հայաստանի տնտեսությունը գրանցել է ընդամենը 7.5 տոկոս անկում, որն աշխարհում տարածված ցուցանիշ է: Բազմաթիվ երկրներ կան, որոնք շատ ավելի բարձր տնտեսական անկում են գրանցել:

- Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք Քոչարյանի այն հայտարարությունը, թե ձեր իշխանության օրոք աճել է աղքատությունը, արտաքին պարտքը, ներդրումները գրեթե զրոյացել են:

- Դրանք պոպուլիստական հայտարարություններ են. աղքատությունը չի աճել, սա փաստ է: Արտաքին պարտքի որոշակի աճ կա, բայց այն բոլոր ժամանակներում էլ աճել է, այդ թվում՝ իր ժամանակ: Ինչ վերաբերում է ներդրումներին, սրա հետ նույնպես համաձայն չեմ: Մենք 2019-ին ներդրումների աճ ենք ունեցել, իսկ 2020 թ. ընդհանրապես աշխարհի 95 տոկոսից ավելի երկրներում ներդրումները չեն աճել, անգամ պակասել են: Բայց մի կարեւոր բան ասեմ. պետությունը 2018-ից հետո ավելի քան 500 մլն դոլարի կուտակված պարտք է վերադարձրել բիզնեսին, որը գոյացել էր նաեւ Քոչարյանի կառավարման ժամանակահատվածում: Սա ամենակարեւոր ցուցիչներից է, երբ պետությունը իր պարտավորությունը բիզնեսի հանդեպ կատարում է:

- Ըստ ձեզ՝ որքանո՞վ են համեմատելի ներկա իշխանության 3 տարվա եւ Քոչարյանի ղեկավարման 10 տարվա տնտեսական վիճակները:

- Համեմատության եզրեր չկան: Մի հասարակ օրինակ բերեմ՝ 1998-2008 թթ. Հայաստանում 570 կմ ասֆալտապատում է իրականացվել: Մեր իշխանության ժամանակ 2020 թվականին միայն այդքան ասֆալտապատում է իրականացվել: Այսինքն՝ 1 տարում՝ 2020 թվականի կորոնավիրուսի ժամանակ, Հայաստանում կառուցվել է այնքան ճանապարհ, ինչքան մի ամբողջ տասնամյակում:

- Որպես տնտեսագետ՝ ի՞նչ եք կարծում՝ հանրահավաքային հարթակից գիտելիքահեն եւ զարգացող տնտեսության մասին խոսքերը դարձյալ այնպիսի տնտեսական կառուցվածքների մասի՞ն են, որ հեշտությամբ փշրվում են, ինչպես, օրինակ, 2009-ին:

- Փաստացի այն տնտեսական համակարգը, որը ստեղծվել էր Քոչարյանի կառավարման տարիներին, ոչ միայն գիտելիքահեն չէր, այլեւ, ըստ էության, այնպիսին էր, որ մի թեթեւ ցնցման դեպքում ուղղակի ջարդուփշուր եղավ: Այդ հայտարարությունները նույն տեղն են տանում, ինչ նախկինում էր:

Շինարարության ծավալները հիմա էլ են շատ բարձր, բայց ի տարբերություն Քոչարյանի ժամանակահատվածի՝ այդ ծավալները տնտեսության մեջ փոքրացել են, որովհետեւ ամբողջական տնտեսությունն է աճել այդ ժամանակաշրջանի համեմատ:

Գիտելիքահեն տնտեսությունը համահունչ է աշխարհին: Ես մարտ ամսին գիտեի, որ կունենանք տնտեսական ակտիվության աճ, եւ այդպես էլ եղավ: Հիմա կանխատեսում եմ, որ ապրիլին կունենանք շատ բարձր՝ ընդհուպ երկնիշ տնտեսական աճ, եւ կարծում եմ՝ դա էլ տեղի կունենա: Երբ դու գիտելիքահեն տնտեսություն ես կառուցում, քո երկիրը աշխարհի տնտեսության տրամաբանությանը զուգահեռ առաջ է շարժվում, ինչպես հիմա է:

- Այսինքն՝ Քոչարյանը տնտեսությունը շինարարության եւ հանքարդյունաբերության հիման վրա՞ է պատկերացնում, ինչպես իր կառավարման ժամանակ:

- Ենթադրում եմ, որովհետեւ պատկերացումների շրջանակը կարծես թե չի փոխվել:

- Պարոն Պապոյան, ձեր կարծիքով՝ հանրությունը տնտեսական առումով ի՞նչ սպասելիքներ ունի:

- Մարդիկ ուզում են երկրում ապագա տեսնել, եւ մենք մեր նախընտրական ծրագրում այդ ապագայի մասին ենք խոսելու: Այդ ապագան կոնկրետ նկարագրելու ենք՝ կոնկրետ բովանդակությամբ, կոնկրետ ցուցանիշներով ու թվերով:

Տպել
3144 դիտում

Վրաց խորհրդարանականներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր

Ալիևի նախկին փեսան հայտարարել է՝ իրենց պատկանող «Crocus city»-ի վերականգնումը կախված է Պուտինի և Վորոբյովի կարծիքից

ՔԿԾ-ին անհրաժեշտ են վարորդներ. ովքեր և ինչպես կարող են դիմել

Հայաստանում վտարանդի կառավարություն ներկայացող բոլոր գրասենյակները պետք է փակել. Չախոյան

Այս անգամ դաշտ են նետել սիրելի պահեստայինին, որը մեկ շաբաթում մեկ ստորագրությամբ լուծարեց ԼՂ-ն. Հովհաննիսյան

Ընթանում է «Հայաստանը՝ որպես քաղաքակրթական խաչմերուկ» միջազգային գիտաժողովը (տեսանյութ)

Հայաստանի գոյությունը կարող է երաշխավորվել բացառապես եվրոպական ընտանիքում․ Արման Բաբաջանյան

ԿԳՄՍ նախարարն ու Ֆրանսիայի դեսպանն այցելել են ակադեմիական քաղաքի տարածք

Եթե մենք մնում ենք Ռուսաստանի հետ, խնդիրները լուծվելու են մեր հաշվին. Արամ Սարգսյան

2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին

Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել

«Տոյոտա»-ի 51-ամյա վարորդը, լինելով խմածության ամենաբարձր աստիճանի, բախվել է 3 մեքենայի

Քննչական կոմիտեի վետերանները հանդիպել են նորանշանակ քննիչների հետ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածները ևս 9 ամիս սոցիալական աջակցություն կստանան, ընդլայնվել է նաև շահառուների շրջանակը

Հայաստանը մարդասիրական օգնություն կցուցաբերի Գազային

Եկամուտների հայտարարագիր ներկայացնող քաղաքացիները պետք է իրականացնեն անձի նույնականացման գործընթաց․ ՊԵԿ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանված շուրջ 17 հազար երեխա կրթություն է ստանում ՀՀ դպրոցներում

Խմելու ջրի սակագինը չի թանկանա

ԱՄՆ-ը համաձայն չէ Ադրբեջանի պնդումների հետ․ Մեթյու Միլլեր

Հայաստանը կստանա 92,3 մլն եվրոյի բյուջետային վարկ և 16 մլն եվրոյի դրամաշնորհ. ինչ նպատակների համար կծառայեն դրանք

Հայաստանում, բացի ՀՀ կառավարությունից, որևէ այլ կառավարություն չի կարող գոյություն ունենալ. Փաշինյան

Ադրբեջանի ՊԱԾ ղեկավարը Հայաստանին սպառնում է՝ մեղքը բարդելով Ֆրանսիայի վրա

«Կովկասի գերուհի» ռեստորանի մենեջերը կասկածվում է 11 միլիոն դրամ հափշտակելու համար

ԱԱԾ-ն հայտարարություն է տարածել

Հայաստանը ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու ծանուցում չի ուղարկել, բայց աշխատանքներին չի մասնակցում. Թասմագամբետով

Հաստատվել է նախադպրոցական հաստատության ղեկավարման իրավունքի քննության թեստավորման նոր հարցաշարը. ԿԳՄՍՆ

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար փակ է

Հայ-վրացական սահման տանող ճանապարհի փակ հատվածը թեթև մարդատար մեքենաների համար բացվել է

Թալանել են Սայաթ-Նովա պողոտայի «Զիգզագ» խանութը. հափշտակվել է 5,5 մլն դրամի բջջային հեռախոս

1000-րդ գործն է մակագրվել ամբողջությամբ թվայնացված քաղաքացիական դատարան. Մինասյանը նշել է համակարգի առավելությունները

Հաստատվել է Բլինքենի և Սամանթա Փաուերի մասնակցությունը ՀՀ-ԱՄՆ-ԵՄ եռակողմ հանդիպմանը

Սպանդարյան, Տոլորս և Տաթև ջրամբարներում ձկնապաշտպան կառույցների նախագծում. հայտարարվում է մրցույթ

Ինչպես ապահովել երեխաների անվտանգ երթևեկությունը. Առողջապահության նախարարության խորհուրդը

Ucom ընկերությունը ցանցային վերազինման աշխատանքներ է մեկնարկում մի շարք մարզերում

ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ

«Ինկած բերդի իշխանուհին»՝ 6 մրցանակի դափնեկիր. հայտնի են «Արտավազդ» թատերական մրցանակաբաշխության հաղթողները

Գեղամ Մանուկյանը երբ լսեց կատարված աշխատանքների մասին, երևի ուրախությունից հուզվել է, և լացը կարող էր գալ․ Քոչարյան

Crocus City Hall-ի ահաբեկչության զոհերի թիվը հասել է 143-ի

Մտածում էի՝ այստեղ միակ հնդիկն եմ լինելու. գրող Արջուն Կրիշնա Լալիի արկածները Հայաստանում (տեսանյութ)

15 օրվա ընթացքում վճարելու դեպքում տուգանքը կնվազի 30 տոկոսով․ երբ կսկի գործել համակարգը