Երևան
12 °C
Ռոբերտ Քոչարյանի կառավարման տարիներին կառուցված տնտեսության ամենաբնորոշ հետեւանքը 2009 թվականի շուրջ 15 տոկոս տնտեսական անկումն էր: «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում այս տեսակետը հայտնեց Ազգային ժողովի «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր, տնտեսագետ Գեւորգ Պապոյանը:
Կիրակի օրը Ռոբերտ Քոչարյանը հայտարարել է, թե իրենք առաջարկում են «աշխատող երկրի» կոնցեպտ, որից երկիրը վերածելու են շինհրապարակի: Նա խոսել է ամեն տարի տասնյակ հազարավոր աշխատատեղեր ստեղծելու մասին: Իսկ ներկա իշխանության տնտեսական քաղաքականությանն անդրադառնալով՝ ասել է, թե այս իշխանության օրոք աճել է աղքատությունը, արտաքին պարտքը, իսկ ներդրումները գրեթե զրոյացել են։
Թե որքանով են Քոչարյանի «խոստումները» իրականանալի եւ համապատասխան արդի տնտեսության մոդելներին, պարզել ենք Գեւորգ Պապոյանի հետ զրույցում:
- Պարոն Պապոյան, ինչպե՞ս կմեկնաբանեք երկիրը շինհրապարակի վերածելու վերաբերյալ Ռոբերտ Քոչարյանի հայտարարությունը:
- Հայաստանն արդեն իսկ վերածված է շինհրապարակի: Եթե նկատել եք, Երեւանում եւ այլ մարզերում հիմա շուրջբոլորը շինարարություն է, եւ հարյուրավոր նախագծեր կան, որոնք հիմա նախագծահաշվարկային տարբեր փուլերում են, ու դրանք հաստատվելուց հետո հարյուրավոր նոր շենքեր են կառուցվելու: Այստեղ կարեւոր է, որ այդ պրոցեսը տեղի է ունենում հետեւյալ կերպ. մարդկանց իրենց տներից չեն հանում, շպրտում դուրս եւ նոր շենքը դրա տեղը կառուցում: Ամեն ինչ տեղի է ունենում քաղաքակիրթ եւ օրինական ձեւով, որտեղ բոլորի շահերը պաշտպանված են:
- Ըստ ձեզ՝ հնարավո՞ր է ամեն տարի տասնյակ հազարավոր աշխատատեղեր ստեղծել:
- Մենք դա արդեն իսկ անում ենք: 2018 թ. մարտ ամսվա համեմատ 2021 թ. մարտին աշխատատեղերն աճել են 85 հազար 500-ով: Այսինքն՝ 3 տարում 85 հազար 500 նոր աշխատատեղ է հարկային մարմինների կողմից արձանագրվել, ինչը 16 տոկոսով ավելի է 2018-ի մարտի համեմատ: Վճարված աշխատավարձը 38 մլրդ դրամով կամ շուրջ 40 տոկոսով 3 տարում աճել է: Ընդ որում, այս ընթացքում եղել է պատերազմ, կորոնավիրուս: Սրանք փաստացի ցուցանիշներ են: Ես չգիտեմ՝ ինչի մասին են իրենք խոսում, բայց մենք իրենց նշած ցուցանիշներից շատ ավելին ենք ապահովում:
- Քոչարյանի կառավարման 10 տարիներին այդպիսի պայմաններ ստեղծվե՞լ են:
- Կորոնավիրուսի ժամանակ աշխարհի տնտեսությունը 2.5 անգամ ավելի մեծ անկում է ապրել, քան 2009 թվականին: Բայց Քոչարյանի կառուցած տնտեսությունը 2009-ի այդ փոքրիկ ճգնաժամի ժամանակ աշխարհում 2-րդ ամենամեծ անկումն է գրանցել (Ուկրաինայից հետո) գրեթե 15 տոկոսով: Սա պայմանավորված է նրանով, որ այն ժամանակ տնտեսական աճի տակ «շինարարական փուչիկ» կար, ինչպես բնորոշում էր Տիգրան Սարգսյանը, եւ ամեն ինչ շատ արագ պայթեց: Տնտեսության կառուցվածքում շինարարության ծավալը հասել էր գրեթե 30 տոկոսի: Ոչ ներառական տնտեսական աճի դեպքում, բնականաբար, ցանկացած արտաքին ճնշման ժամանակ տնտեսությունն ուղղակի փլուզվում է: Հետեւաբար խոսել այն ժամանակվա ինչ-որ հաջողությունների մասին, ես ուղղակի տեղին չէի համարի:
Բայց այս ճգնաժամին, որը 2-ից 2.5 անգամ աշխարհի տնտեսության համար ավելի խոր եւ դաժան հետեւանքներ ուներ, Հայաստանի տնտեսությունը գրանցել է ընդամենը 7.5 տոկոս անկում, որն աշխարհում տարածված ցուցանիշ է: Բազմաթիվ երկրներ կան, որոնք շատ ավելի բարձր տնտեսական անկում են գրանցել:
- Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք Քոչարյանի այն հայտարարությունը, թե ձեր իշխանության օրոք աճել է աղքատությունը, արտաքին պարտքը, ներդրումները գրեթե զրոյացել են:
- Դրանք պոպուլիստական հայտարարություններ են. աղքատությունը չի աճել, սա փաստ է: Արտաքին պարտքի որոշակի աճ կա, բայց այն բոլոր ժամանակներում էլ աճել է, այդ թվում՝ իր ժամանակ: Ինչ վերաբերում է ներդրումներին, սրա հետ նույնպես համաձայն չեմ: Մենք 2019-ին ներդրումների աճ ենք ունեցել, իսկ 2020 թ. ընդհանրապես աշխարհի 95 տոկոսից ավելի երկրներում ներդրումները չեն աճել, անգամ պակասել են: Բայց մի կարեւոր բան ասեմ. պետությունը 2018-ից հետո ավելի քան 500 մլն դոլարի կուտակված պարտք է վերադարձրել բիզնեսին, որը գոյացել էր նաեւ Քոչարյանի կառավարման ժամանակահատվածում: Սա ամենակարեւոր ցուցիչներից է, երբ պետությունը իր պարտավորությունը բիզնեսի հանդեպ կատարում է:
- Ըստ ձեզ՝ որքանո՞վ են համեմատելի ներկա իշխանության 3 տարվա եւ Քոչարյանի ղեկավարման 10 տարվա տնտեսական վիճակները:
- Համեմատության եզրեր չկան: Մի հասարակ օրինակ բերեմ՝ 1998-2008 թթ. Հայաստանում 570 կմ ասֆալտապատում է իրականացվել: Մեր իշխանության ժամանակ 2020 թվականին միայն այդքան ասֆալտապատում է իրականացվել: Այսինքն՝ 1 տարում՝ 2020 թվականի կորոնավիրուսի ժամանակ, Հայաստանում կառուցվել է այնքան ճանապարհ, ինչքան մի ամբողջ տասնամյակում:
- Որպես տնտեսագետ՝ ի՞նչ եք կարծում՝ հանրահավաքային հարթակից գիտելիքահեն եւ զարգացող տնտեսության մասին խոսքերը դարձյալ այնպիսի տնտեսական կառուցվածքների մասի՞ն են, որ հեշտությամբ փշրվում են, ինչպես, օրինակ, 2009-ին:
- Փաստացի այն տնտեսական համակարգը, որը ստեղծվել էր Քոչարյանի կառավարման տարիներին, ոչ միայն գիտելիքահեն չէր, այլեւ, ըստ էության, այնպիսին էր, որ մի թեթեւ ցնցման դեպքում ուղղակի ջարդուփշուր եղավ: Այդ հայտարարությունները նույն տեղն են տանում, ինչ նախկինում էր:
Շինարարության ծավալները հիմա էլ են շատ բարձր, բայց ի տարբերություն Քոչարյանի ժամանակահատվածի՝ այդ ծավալները տնտեսության մեջ փոքրացել են, որովհետեւ ամբողջական տնտեսությունն է աճել այդ ժամանակաշրջանի համեմատ:
Գիտելիքահեն տնտեսությունը համահունչ է աշխարհին: Ես մարտ ամսին գիտեի, որ կունենանք տնտեսական ակտիվության աճ, եւ այդպես էլ եղավ: Հիմա կանխատեսում եմ, որ ապրիլին կունենանք շատ բարձր՝ ընդհուպ երկնիշ տնտեսական աճ, եւ կարծում եմ՝ դա էլ տեղի կունենա: Երբ դու գիտելիքահեն տնտեսություն ես կառուցում, քո երկիրը աշխարհի տնտեսության տրամաբանությանը զուգահեռ առաջ է շարժվում, ինչպես հիմա է:
- Այսինքն՝ Քոչարյանը տնտեսությունը շինարարության եւ հանքարդյունաբերության հիման վրա՞ է պատկերացնում, ինչպես իր կառավարման ժամանակ:
- Ենթադրում եմ, որովհետեւ պատկերացումների շրջանակը կարծես թե չի փոխվել:
- Պարոն Պապոյան, ձեր կարծիքով՝ հանրությունը տնտեսական առումով ի՞նչ սպասելիքներ ունի:
- Մարդիկ ուզում են երկրում ապագա տեսնել, եւ մենք մեր նախընտրական ծրագրում այդ ապագայի մասին ենք խոսելու: Այդ ապագան կոնկրետ նկարագրելու ենք՝ կոնկրետ բովանդակությամբ, կոնկրետ ցուցանիշներով ու թվերով:
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ումԳեղարքունիքում ավտոմեքենան դուրս է եկել ճանապարհի երթևեկելի հատվածից և շրջվել. կան տուժածներ
Մեքենավարը կիրառել է ձայնային ազդանշաններ և արտակարգ արգելակում, սակայն բախումը կանխել չի հաջողվել. ՀԿԵ
Ինչ-որ մեկը տեսել է, որ մենք ԵՄ-ին հա՞յտ ենք ներկայացրել. Միրզոյանն ասել է այն, ինչ կա. Թորոսյան. տեսանյութ
Սլովակիայի վարչապետ Ռոբերտ Ֆիցոն ժամանել է Հայաստան
Հայաստան է ժամանել Ղրղզական Հանրապետության Ժոգորկու Քենեշի նախագահի գլխավորած պատվիրակությունը
ՄԻՊ-ը խնդրահարույց է համարում գումարի դիմաց կարճ ժամկետով զինծառայություն անցնելուն առնչվող նախագիծը
Վրացի երգիչը պղծել է ՌԴ դրոշը Tbilisi Open Air երաժշտական փառատոնի ժամանակ. տեսանյութ
Ռուսաստանը և Ուկրաինան գերիների ամենամեծ խմբի փոխանակումն են կատարել, այն տևել է 3 օր. լուսանկարներ
Շենիկ գյուղի ջրանցքից դուրս է բերվել որոնվող 16-ամյա պատանու դին
Հաջորդ օրվա ողբերգական ՃՏՊ-ն կապ չունի Վերջին զանգի հետ, ղեկին չի եղել անչափահաս, կա հարուցված վարույթ. ՆԳՆ
Պուտինի ուղղաթիռը հայտնվել է ուկրաինական ԱԹՍ-ների hարձակումը հետ մղելու գործողության կիզակետում
19-ամյա վարորդը վրաերթի է ենթարկել կին հետիոտնի. վերջինս տեղում մահացել է
Այս նախագիծը դարձել է Հայաստան-Եվրոպական միություն մշակութային համագործակցության անբաժանելի մասը․ Անդրեասյան
Բամբակյա թել՝ վերականգնված հումքից. ինչպես է աշխատում Մարալիկի բամբակամանվածքային գործարանը. տեսանյութ
Երևան-Գյումրի գնացքի տակ 16-ամյա պատանի է ընկել ու մահացել
Առաջիկա օրերին մարզերում և Երևանում սպասվում են անձրև, ամպրոպ, կարկուտ և քամի
Լավրովն ու Ֆիդանը կքննարկեն Հարավային Կովկասում իրավիճակի կարգավորման հարցը
Ուկրաինան հայտնել է Ռուսաստանի հարվածների հետևանքով 12 մարդու զոհվելու և մի քանի տասնյակ վիրավորի մասին
Վերին Կարմիրաղբյուր գյուղում այրվել է ավտոմեքենա
Արայիկ Հարությունյանն ու Սամվել Գասպարյանը մասնակցում են Ծանրամարտի միջազգային ֆեդերացիայի համաժողովին
Վանաձորին հարակից անտառային հատվածում ավտոմեքենան կողաշրջվել է
Կոմիտասի պողոտայից դանակահարված վիճակում հիվանդանոց են տեղափոխվել հարազատ եղբայրներ, մեկի ոտքին՝ «բրասլետ»
Վերին Դվինում մոտ 8 ժամ ջուր չի լինի
Պաշտոնական այցով Հայաստան կժամանի Սլովակիայի վարչապետ Ռոբերտ Ֆիցոն
Մեր սերնդից հետո այլևս տղամարդ չի մնացել. Լուկաշենկո. տեսանյութ
Ուկրաինայի արտգործնախարար Անդրեյ Սիբիգան Ադրբեջանում է. նրան ընդունել է Ալիևը
Գիշերային ստուգայցեր Երևանի հեստապարային ակումբներում, հայտնաբերվել են խախտումներ. տեսանյութ
Հայաստանն աջակցում է Մերձավոր Արևելքում երկարատև խաղաղություն հաստատելու Հորդանանի ջանքերին. վարչապետ
Ռուսական ՀՕՊ-ը գիշերը խոցել է ուկրաինական 110 անօդաչու թռչող սարք. ՌԴ ՊՆ
Մեծ Բրիտանիայի նախկին վարչապետ Բորիս Ջոնսոնը 9-րդ անգամ հայր է դարձել
Զբոսաշրջային վիզայով ԱՄՆ մեկնել չի թույլատրվում ծննդաբերելու նպատակով
Հողաշերտի փլվածքից հետո Վանաձոր-Ալավերդի ավտոճանապարհը մասամբ փակ է. կա կրկնակի փլուզման վտանգ
Կապան-Քաջարան ավտոճանապարհին բախվել են բեռնատարը և մարդատարը․ կա տուժած
Ջրանցքից դուրս է բերվել չպարզված քաղաքացու դի
Նոր ցիկլոն և անձրևներ. Սուրենյանը եղանակային նորություն է հայտնել
Մարդկանց սպանում էին, ունեցվածքը խլում. Քոչարյանի կառավարման շրջանում մեկ միլիոն մարդ է լքել երկիրը. տեսանյութ
Բախվել են «Դոմուս» ընկերության բեռնատարն ու «Միցուբիշի»-ն. վիրավորներ կան
Քաղաքացին կկարողանա տեսական և գործնական քննությունները հանձնել տարբեր Հաշվառման-քննական բաժիններում. նախարար
Ստամբուլում տեղի է ունեցել Թուրքիայի և Սիրիայի նախագահների հանդիպումը
Հիմնանորոգվում է Վայոց ձորի մարզի Ելփին-Չիվա ավտոճանապարհը. Խուդաթյանը տեսանյութ է հրապարակել
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT