5 տարեկան էր՝ կորցրեց մորը, 7-ում՝ հորը և ընկավ մանկատուն. «Ժենգյալով հաց»՝ ներկայացում՝ իրական պատմության մասին

5 տարեկանում նա կորցնում է հորը, 7 տարեկանում՝ մորը, հետո իրեն փոքր քրոջ հետ տանում են մանկատուն: Մանկատնից, սակայն, ավագ եղբայրը նրանց տանում է տուն:

Սվետլանան եւ քույրը սկսում են համեմատաբար բնականոն կյանքով ապրել, դպրոց գնալ: Սակայն մեկ տարի էլ չանցած՝ անտեր ու առանց ծնողի խնամքի մնացած աղջիկները բռնության զոհ են դառնում հարազատ եղբոր կողմից. նա սկսում է խմել եւ ծեծել նրանց: Աղջիկները ստիպված են լինում տնից փախչել ու նորից ընկնում մանկատուն:

Ներկայացման հիմքում իրական պատմություն է: Գլխավոր հերոսուհին պատրաստում է ժենգյալով հաց եւ հիշում իր դառը մանկությունը, պատանեկությունը, այնուհետեւ՝ ամուսնությունն ու պատերազմի պատճառած կորուստները...: Նրա փոքրիկ մարմնում ամփոփված է պայքարելու անհամաչափ խոշոր ուժն ու ապրելու ցանկությունը:

Մոնոներկայացումը, որն այսօր տեղի ունեցավ Մհեր Մկրտչյան արտիստական թատրոնում, կոչվում է «Ժենգյալով հաց»: Այն իրական փաստավավերագրական պատմություն է՝ բեմադրված արմատներով արցախցի Անուշ Պետրոսյանի կողմից: Անուշը բեմադրել է իր տատիկի՝ տիկին Սվետլանայի պատմությունը:

«Հայկական ժամանակի» հետ զրույցում նա հայտնեց, որ գաղափարն առաջացել է, երբ պիտի ավարտական կուրսում դիպլոմային աշխատանք ներկայացներ: Այն, ինչ գրել է երիտասարդ բեմադրիչը, իրական պատություն է՝ առանց որեւէ չափազանցության: Պիեսը գրել է կես տարում: Սեպտեմբերից սկսել է բեմադրել:

Արցախցի կնոջ կերպարը մարմնավորում է Սրբուհի Բալայանը:

Ներկայացնելով կյանքի պատմությունը՝ հերոսուհին ժամանակ առ ժամանակ ընդմիջում էր՝ խոսելով ժենգյալով հացի բաղադրատոմսի մասին՝ ոչ մի վայրկյան պարապ չթողնելով ձեռքերը:

Ներկայացման ընթացքում որեւէ երաժշտություն չէր հնչում. դերասանուհու կենդանի խաղն ու երգերն ամբողջացնում էին ամեն ինչ: Հնչում էին այն երգերը, որոնք Սվետլանան լսել էր մանկության տարիներին:

Պատմում էր, թե ինչպես է փորձել ինքնասպան լինել՝ բժշկին խաբելով, թե ոջլոտել է. քացախաթթվային էսենցիա է ուզել խմել, սակայն հրաշքով փրկվել է: Պատմում էր՝ ավագ քույրն ինչու է ցանկացել իրեն զոռով ամուսնացնել, ինչպես է ինքը փախել, փոքր քրոջ հետ կրկին դեգերումների մեջ ընկել, ապա՝ հայտնվել Կապանում: Հասատվելով Կապանում՝ դեռատի աղջիկն ամուսնացել է, բայց ոչ իր կամքին հակառակ:

Թվում է, թե այսքանով պիտի վերջ դրվեին հերոսուհու դժբախտ ու տխուր օերին, սակայն տարիներ անց ճակատագիրը Սվետլանային ծանր վիշտ էր պատրաստել. պատերազմ, որը տարավ նրա որդուն՝ ընդամենը 16 տարեկանում գաղտնի առաջնագիծ մեկնած Արսենին:

Որդին զոհվել է այն օրը, երբ մերոնք ազատագրում էին Շուշին: Մի կողմից մերոնք պիտի պահեին, որ թուրքը չմտնի, մյուս կողմից պիտի հարձակվեին, որ Շուշին հետ վերցնեին: Պաշտպանական կողմում, որտեղ նաեւ Արսենն էր, թուրքը հարձակվել է, մտնել մերոնց վրանները, Արսենին խբել ոտքից, ապա՝ տանջամահ արել:

Կուլմիանցիոն կետում ժենգյալով հացի պատրաստման երկարատեւ, մանրակրկիտ ու բարդ գործընթացի նման նրա կյանքն էլ քաղվեց, կտրտվեց, հունցվեց ու թխվեց։

Արցախցու հզոր կինն իր մեջ ապրելու ուժ է գտնում իր մյուս որդուց ունեցած Արսեն թոռանով:

Ներկայացումն ավարտվեց հերուսուհու «Նախշուն բաջի» երգով: Ծափերը չէին դադարում: 

Ավարտին դերասանուհի Սրբուհի Բալայանը «Հայկական ժամանակի» հետ զրույցում հայտնեց, որ հեշտությամբ է կարողացել կերտել իր կերպարը՝ շատ լավ իմանալով, որ այն իրական պատմություն է: Դերասանուհին, ի դեպ, ինքն էլ է Արցախից՝ Հադրութից: «Այստեղ էի եկել՝ սովորելու, հետ վերադառնալու նպատակով: Բոլոր ծրագրերս Հադրութի հետ էին կապված, բայց դեռ անկատար են, հուսամ՝ ժամանակավոր»,- ասաց նա:

«Ժենգյալով հաց»-ն այսօրվանից Մհեր Մկրտչյան թատրոնի խաղացանկային ներկայացումների մեջ է: