Երևան
12 °C
Այսօր Երեւանի ավագանին հերթական նիստի ժամանակ քննարկում էր Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի եւ բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի շենքի հարակից տարածքում հայ մեծանուն դիրիժոր Օհան Դուրյանի կիսանդրու տեղադրման նախագիծը:
Նկատենք՝ օրերս կիսանդրու լուսանկարը համացանցում հայտնվելուց հետո այն քննարկման ու քննադատությունների ալիք բարձրացրեց: Ըստ որոշ օգտատերերի՝ քանդակում Դուրյանն իրեն բոլորովին նման չէ: Որոշներն էլ հարց էին բարձրացնում՝ ինչո՞ւ է մաեստրոն աշխատանքում քառատված:
Արձանի տեղադրման մասին հարցի քննարկմանը ներկա էր նաեւ Օհան Դուրյանի հոբելյանական 100-ամյակի կապակցությամբ ստեղծված կառավարական հանձնաժողովի անդամ, հասարակական գործիչ, բժիշկ Վահան Վարդապետյանը: Վերջինս նախքան օրակարգային հարցին անդրադառնալը նախ ներկայացավ. «Բժիշկ, հրապարակախոս, Օհան Դուրյանի արվեստի նվիրյալ, նրա հետ համաժողովրդական պայքարի զինակից, Դուրյանի վերջին համերգաշրջանների կազմակերպիչ-պրոդյուսեր, Դուրյանի արխիվային ժառանգության հովանավոր, դուրյանագետ, ի վերջո, դուրյանապաշտ. ներեցեք անհամեստ ներկայանալուս համար»:
Վարդապետյանը ներկայացրեց մի իրողություն, որը Դուրյանի կենսագրության մեջ գրված չէ, սակայն փաստ է. «Օհան Դուրյանն առաջինն էր, որ, իբրեւ բողոքի նշան, 2000 թվականին հետ վերադարձրեց կառավարական բարձր պարգեւները՝ «Մովսես Խորենացի», «Մեսրոպ Մաշտոց» շքանշանները: Նա այն քաղաքացին էր, որ միշտ համաժողովրդական պայքարի կիզակետում է եղել՝ Ազատության հրապարակում, եւ արձանի տեղադրումն էլ հենց նախատեսվում է այդ հրապարակի հարակից տարածքում: Դուրյանն անգամ իր վատացած առողջական վիճակով պարտադրում էր ինձ ներկա գտնվել հանրահավաքներին. հիշում եմ՝ մի անգամ պնդեց այցելել քաղբանտարկյալներին. ստորագրահավաքներին միշտ առաջինն էր ստորագրում»:
Վարդապետյանը նաեւ պատմեց, որ երբ մահացել է Դուրյանը, ինքը տարբեր քանդակագործների եւ մշակույթի գործիչների հետ լծվել է մաեստրոյի արձանը ստեղծելու գործին, որը այսօր տեղադրված է Կոմիտասի անվան պանթեոնում: Մտահղացումներին ծանոթանալուց հետո որոշում է կայացվել քանդակի ստեղծումը վստահել ՀՀ ժողովրդական նկարիչ Գետիկ Բաղդասարյանին։
«Դուք տեսնում եք Կոմիտասի անվան պանթեոնում Դուրյանի քանդակը՝ մաեստրոյի կերպարը, դեմքը, հույզերը լիովին արտացոլող: Մենք ծրագրել էինք, որ նաեւ ձեռքերը լինեն, եւ հիշում եմ՝ Գետիկն ասաց՝ թող մնա, դա էլ մի ուրիշ ժամանակ. այժմ եկել է այդ ուրիշ ժամանակը»,- ասաց բժիշկ-հասարակական գործիչը: Վարդապետյանը նաեւ շեշտեց՝ Ազատության հրապարակի հարակից տարածքում տեղադրվելիք կիսանդրու ստեղծումը այժմ եւս վստահված է ՀՀ ժողովրդական նկարիչ Գետիկ Բաղդասարյանին՝ Օհան Դուրյանի այրու գրավոր խնդրանքի համաձայն:
Նրա խոսքով՝ վարպետի հետ գնացել, այդ տարածքում կանգնել են, ապա՝ լսել Դուրյանի ստեղծագործությունները, որից ոգեշնչված էլ՝ նկարիչ Գետիկ Բաղդասարյանը պատկերել է ձեռքերը, արել սիմվոլիկ էսքիզ:
Անդրադառնալով քանդակի շուրջ հնչող բազմաթիվ քննադատություններին ու քննարկումներին՝ Վարդապետյանն ասաց. «Շատ լավ է, որ բուռն քննարկումներ լինեն: Եթե քննարկում չի լինում, ուրեմն մեռած վիճակ է, եթե ամեն ինչ միանգամից ընկալվում է, ուրեմն կյանք չունի: Անելու ենք այնպիսի գործ, որը կարտացոլի մաեստրոյի հույզերն ու պոռթկումները»:
Վարդապետյանը համոզմունք հայտնեց՝ այսօր Հայաստանում ժողովրդի իշխանությունն է, եւ ժողովրդի իշխանությունն էլ վերադարձնում է Օհան Դուրյանին Ազատության հրապարակի հարակից տարածք. «Քանդակում պատկերված Դուրյանն ասելու է՝ իմ ժողովուրդն ինձ վերադարձրեց Ազատության հրապարակ»:
Նիստին ներկա էր նաեւ քանդակի հեղինակ Գետիկ Բաղդասարյանը։ Նա, խոսելով աշխատանքի մասին, ասաց՝ երբ որոշում ես ու սկսում աշխատել, այդ ընթացքում ավելի խորը ծանոթանում ես քանդակիդ կերպարի հետ: Քանդակագործի խոսքով՝ եթե չսիրես, չհարգես այդ մարդուն, ապա քանդակը չի հաջողվի:
Խոսելով քանդակում պատկերված եւ բավականին քննադատված ձեռքերի մասին՝ նա նկատեց. «Ես որոշել էի, որ պետք է ձեռքերով անեմ: Էսքիզում Դուրյանի ձեռքերը ցույց են տալիս նրա հոգեվիճակները, հույզերը: Փոքրուց սիրել եմ Դուրյանին իր կերպարի համար, ինչը ինձ շատ է օգնում»:
Անդրադառնալով աշխատանքային ընթացքին եւ քանդակը վերջնական ավարտելուն՝ քանդակագործն ասաց՝ սկզբում անելու է նատուրալ չափի կավից քանդակ, որը հետագայում լինելու է բրոնզից: «Բրոնզից կլինեն ձեռքերն ու գլուխը, իսկ տակը՝ բազալտից սյուներ: Շատ մեծ, ցայտուն չի լինելու, որ կարդացվի մյուս քանդակների հետ եւ լինի մեր լավագույն աշխատանքներից»,- հավաստիացրեց նա:
Ավագանու մի քանի անդամներ էլ նշեցին, որ ճիշտ չէր նախագիծը հրատապ կերպով օրակարգ բերել, սակայն որոշները չհամաձայնեցին: «Իմ քայլը» խմբակցության անդամ Նուարդ Վարդանյանն իր ելույթում նշեց, որ ամոթ է վարպետի արձանի տեղադրման հարցը դարձնել քաղաքական օրակարգ եւ ելույթներ ունենալ կամ կարծիքներ հնչեցնել: Վերջինիս դիտարկմամբ՝ իրենք այն անձինք չեն, որ պիտի ճարտարապետական կոթողի մասին մասնագիտական կարծիք հայտնեն: Ավագանու անդամը շեշտեց՝ տվյալ պարագայում Երեւանի ավագանին միայն կարող է հաստատել տարածք տրամադրել-չտրամադրելու հարցը:
«Լույս» խմբակցության անդամ Անի Խաչատրյանն էլ, որը նաեւ Օհան Դուրյանի հիշատակին նվիրված կառավարական հոբելյանական հանձնաժողովին կից անդամ է, նշեց, որ Օհան Դուրյանի որդին եւս այդ կազմում է:
«Մենք պարտավոր ենք այսօր այս դահլիճում կողմ քվեարկել, ես կամաչեմ այն անձանց համար, որոնք դեմ կքվեարկեն: Պատիվ ունեմ, որ մասնակցում եմ մի շատ լավ նախագծի, որը դեռ շտկվելու է, փոփոխվելու: Արձանը սոցցանցերում քննադատողներն ամաչելու են դրա վերջնական տեսքը տեսնելուց հետո, իսկ այն անձինք, որոնք պլաստիլինից սարքած փոքր, թերի արձանը հրապարակեցին ու սարքեցին հանրային քննարկման թեմա, հուսով եմ՝ այնքան բարոյականություն կունենան, որ կգնան եւ տիկին Ալիսից ներողություն կխնդրեն»,- ընդգծեց Խաչատրյանը:
Ավագանու գրանցված 51 անդամից նախագծին կողմ քվեարկեցին 45-ը, դեմ՝ 0, ձեռնպահ՝ 5. Օհան Դուրյանի արձանը Ազատության հրապարակի հարակից տարածքում տեղադրելու մասին որոշումը հաստատվեց:
Հայ մեծանուն դիրիժոր Օհան Դուրյանը (Հովհաննես Խաչատուրյան) ծնվել է 1922 թվականի սեպտեմբերի 8-ին, Երուսաղեմում: Նախնական կրթությունն ստացել է Նազարեթ քաղաքի գերմանական գիշերօթիկ դպրոցում, որից հետո ընդունվել է Երուսաղեմի միջնակարգ դպրոց: Հանրակրթական առարկաներին զուգընթաց ստացել է հարմոնիայի, դաշնամուրի և երգեհոնի դասեր:
Դուրյանը 1957-60թթ. եղել է Հայաստանի պետական սիմֆոնիկ նվագախմբի դիրիժոր, 1960-65թթ. և 1972-74թթ՝ Հայաստանի ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի գեղարվեստական ղեկավարն ու գլխավոր դիրիժորը: 1962-69թթ., իբրև հյուր-դիրիժոր, հանդես է եկել Լայպցիգի Գևանդհաուզի նվագախմբի հետ, նշանակվել՝ Գևանդհաուզի նվագախմբի ղեկավար: Այդ տարիներին բեմադրել է Ջ. Վերդիի «Դոն Կառլոս» և Ա. Բորոդինի «Իշխան Իգոր» օպերաները: 1967-74թթ. և 1991-94թթ. եղել է Հայաստանի հեռուստառադիոպետկոմի սիմֆոնիկ նվագախմբի հիմնադիր-գեղարվեստական ղեկավարը, 1971-72թթ. և 1999-2002թթ.՝ Երևանի Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի գլխավոր դիրիժորը, 1987-90թթ՝ Ավինյոնի օպերային թատրոնի երաժշտական ղեկավարն ու սիմֆոնիկ նվագախմբի գլխավոր դիրիժորը:
Ղեկավարել է աշխարհի ավելի քան 100 նվագախմբեր: Եղել է հայ կոմպոզիտորների մի շարք սիմֆոնիկ գործերի առաջին մեկնաբանը: Նրա դիրիժորական անհատականությանը բնորոշ են եղել վառ տեմպերամենտը, կատարման հուզականությունը, խտությունը, ստեղծագործական մտքի և մեկնաբանման ինքնատիպությունը: Գրել է «Ձոն Հայրենիքիս» (խոսք՝ Ա. Իսահակյանի, 1945թ.), 4 պաստորալ՝ կամերային նվագախմբի համար (1952-53թթ), օրատորիա՝ Կոմիտասի երկերի թեմաներով (1955թ.), «Կոմիտասական» 2 սիմֆոնիկ սյուիտ (1962թ., 1971թ.) և այլ երկեր:
Մահացել է 2011թ. հունվարի 6-ին, Երևանում: Օհան Դուրյանը Թաղված է Երևանի Կոմիտասի անվան պանթեոնում:
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ումՓլուզվել է Պերուի առևտրի կենտրոններից մեկի տանիքը. կան զոհեր
Իսրայելը հետաձգել է պաղեստինցի բանտարկյալների ազատ արձակումը
ՀՀ-ն կարևորում է Ճապոնիայի հետ համակողմանի համագործակցության խորացումը. Փաշինյանի ուղերձը Ճապոնիայի վարչապետին
Քանի չկա խաղաղության համաձայնագիր, հակամարտությունը կարող է վերսկսվել. ԵՄ դիտորդները պրոֆեսիոնալներ են. դեսպան
Հայկական հեռուստատեսությունն անհնար է պատկերացնել առանց Ձեզ. վարչապետի շնորհավորական ուղերձը Նարա Շլեպչյանին
Պաշտպանության ոլորտում համագործակցությունը ՀՀ-ի հետ շարունակվում է, պաշտոնական Փարիզի դիրքորոշումն է. դեսպան
Դպրոցում ծեծկռտուք է տեղի ունեցել ֆիզկուլտուրայի ուսուցչի և աշակերտների միջև․ 27-ամյա մանկավարժը ձերբակալվել է
Երևանի և 4 մարզի բազմաթիվ հասցեներում մի քանի ժամ լույս չի լինի
Վարդենյաց լեռնանցքը փակ է կցորդով փոխադրամիջոցների համար. իրավիճակը ՀՀ ավտոճանապարհներին
Էդգար Ղազարյանի նկատմամբ վարչական հսկողություն է կիրառվել
Թուրքիայում ընթացած լեռնադահուկային սպորտի պատանեկան միջազգային մրցաշարում հայ մարզիկը բրոնզե մեդալ է նվաճել
Հալիձորի մոտակայքում չորս բեռնատար է արգելափակվել ձյան շերտում
Ինչ իրավիճակ է Լարսի ճանապարհին
Մի քանի տարածաշրջանում ձյուն է տեղում. կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ
Վահագն Դավթյանը ոսկե մեդալ է նվաճել աշխարհի գավաթի առաջին փուլում
Հոսպիտալում հիվանդության հետևանքով զինծառայողի մահվան դեպք է արձանագրվել. ՊՆ
Երևանի քաղաքապետարանը զգուշացնում է
2021-2025 թվականներին Փարաքար համայնքում կառուցվել և շահագործման է հանձնվել 2 դպրոց
«Բոշա՛», «բոշան դո՛ւ ես» ոճի մեղադրանքներ կամ ինչու Թրամփը բռնեց ռուսական գիծը՝ ակնհայտ լարվելով Զելենսկիի հետ
Դավիթ Բեկ համայնքում կրակոցներ չեն հնչել և տուժածներ չկան. ՆԳՆ
15 տարվա դպրոցի ճաշարանը խուց է, գրադարանը՝ հավաբնի չափ, պետության ներդրումը եղել է փող աշխատելու ձև. նախարար
Դիտորդները չեն ծեծվի, լցոնում չի չլինի. ինչ խնդիրներ կան Սահմանադրության մեջ, ինչպես կշտկվեն դրանք
Ռուս-ամերիկյան 2-րդ բանակցությունները կկայանան հաջորդ շաբաթ. Թրամփ
ՄԻՊ աշխատակազմը, ՔԿԾ ղեկավարն ու «Նուբարաշեն» ՔԿՀ պետը քննարկել են հիմնարկում արձանագրված խնդիրները
ԱՄՆ կոնգրեսականները տրամադրված չեն Ուկրաինային նոր օգնություն տրամադրել. Ջոնսոն
Երևանում փետրվարի 24-ի գիշերը սպասվում է -15․․․-17 աստիճան ցուրտ․ Լևոն Ազիզյան
«BMW»-ն դուրս է եկել ճանապարհի երթևեկելի գոտուց, բախվել հողաթմբին և գլխիվայր շրջվել
Շենքը՝ շենք, բայց այն ապրելու է ձեզնով ու այնպես, ինչպես դուք եք ապրեցնելու. վարչապետը՝ Փոքր Վեդիի դպրոցում
Ըմբշամարտիկ դառնալու համար էլ պետք է լավ սովորել. վարչապետը շրջայց է կատարել Փոքր Վեդիի դպրոցում. տեսանյութ
Քայլում ենք միջազգային զարգացումներին համընթաց՝ ապահովելով նոր առաջընթաց միջուկային բժշկության մեջ. Ավանեսյան
«Ինտերը» կարող է խզել Մխիթարյանի պայմանագիրը
Լավրովն առաջիկա օրերին կմեկնի Թեհրան
Հանրապետությունում 1 օրում արձանագրվել է 578 ճանապարհատրանսպորտային պատահար, վնասվածքներ ստացել՝ 35 քաղաքացի
Ջրաբեր-Ֆանտան ավտոճանապարհը բացվել է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար. տեսանյութ
Որոշ մարզերում գիշերային ժամերին կդիտվի -27, -28 աստիճան ցուրտ, լեռնային շրջաններում՝ բուք, ուժգին քամի
Թրամփը չի պատրաստվում մայիսի 9-ին մեկնել Ռուսաստան
Թրամփն ու Զելենսկին գտնվում են վերբալ փոխհրաձգության մեջ. ինչու է ԱՄՆ-ն «երես թեքում» Ուկրաինայից
Եվրամիությանը ՀՀ-ի անդամակցությունը ձեռնտու կլինի ինչպես Երևանի, այնպես էլ Բրյուսելի համար․ շվեդ պատգամավոր
Վերին Լարսում մոտ 700 հայկական բեռնատար է կուտակվել
«Զվարթնոց» տանող ճանապարհին բախվել է 6 ավտոմեքենա
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT