Երևան
12 °C
searchclose
menuclose
Երևան
12 °C
Ցանկացած բարձր ձայն, որը նման է պայթյունի ձայնի, տրավմատիկ իրադարձությունների միջով անցած հասարակությանը ստիպում է վերապրել անցածը: Օրինակ՝ հրավառության ձայնը մարդկանց մոտ կարող է տագնապի, վախի առաջացման պատճառ դառնալ կամ թվալ, թե նորից պատերազմ է սկսվել՝ ռմբակոծում են։ Սա հատկապես առավել վառ է արտահայտվում այն մարդկանց դեպքում, որոնք անցել են պատերազմի միջով կամ եղել են գործողությունների անմիջական մասնակիցը:
«Հայկական ժամանակի» հետ զրույցում մասնագիտական կարծիք է հայտնում կլինիկական հոգեբան Սիաննա Մովսիսյանը՝ անդրադառնալով 44-օրյա պատերազմից հետո հրավառությունների ազդեցությանը հանրության հոգեբանության վրա։
«Մարդիկ հրավառություններից հիմնականում դժգոհում են այն բանի համար, քանի որ մեր հասարակությունն այժմ գտնվում է սգի, կորստի վերապրման փուլում, իսկ մենք գիտենք, որ հրավառությունները ուրախ իրադարձությունների համար են նախատեսված»,- ասում է նա:
Վերջինիս խոսքով՝ նման հոգեբանական իրավիճակներ ի հայտ են գալիս ոչ միայն պատերազմից հետո, այլ նաև երկրաշարժերից կամ այլ տրավմատիկ իրադարձություններից:
«Բարձր ձայների բացասական ազդեցությունը հասարակության հոգեբանության վրա նկատում ենք ոչ միայն ռազմական գործողություններից, այլ նաև, օրինակ, երկրաշարժերից հետո, ինչպես եղավ Սպիտակի երկրաշարժի դեպքում, երբ դրա միջով անցած մարդիկ դեռ որոշակի վախեր ունեն իրենց մեջ»,- նկատում է հոգեբանը։
Ըստ Մովսիսյանի՝ ասել, թե ամեն անգամ հրավառության ձայն լսելիս կամ այն տեսնելիս ի՞նչ զգացողություններ են ունենում պատերազմում հարազատ կորցրած ընտանիքները, դժվար է, քանի որ դա յուրովի ընկալման հարց է:
Հարցին, եթե օրենսդրորեն արգելվի հրավառություններ կազմակերպելը, արդյոք այն որոշակիորեն կնպաստի՞ հասարակության, մասնավորապես՝ պատերազմի միջով անցած կամ հարազատ կորցրած անձանց հոգեբանական վիճակի կայունացմանը, կլինիկական հոգեբանը չի բացառում:
«Հրավառությունները անհանգստությունների ու տագնապների բարձրացման գործոններից են։ Գուցե որոշ չափով օգնի, բայց չենք կարող ասել, որ ամբողջությամբ կբարելավի: Պատերազմի միջով անցած մարդկանց հետ հոգեթերապևտիկ աշխատանք պետք է տանել։ Հրավառությունը մեր երկրում արգելելուց հետո դրա ձայնը գուցե այլևս չսկսի լուրջ խնդիրներ առաջացնել մարդկանց մոտ, բայց, եթե տրավմատիկ վիճակում գտնվող անձը այլ երկիր գնաց և այնտեղ հրավառության ականատես եղավ, նրա մոտ գուցե կրկին խնդիրներ ի հայտ գան։ Դրա համար պետք է հասնենք նրան, որ մարդիկ կարողանան լիարժեք հաղթահարեն հոգեբանական խնդիրները»,- ասում է նա:
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Ցնցված եմ Մագդեբուրգի Սուրբ Ծննդյան տոնավաճառում տեղի ունեցած ողբերգական իրադարձություններից․ Նիկոլ Փաշինյան
«Խաղաղության խաչմերուկ»-ը կբերի տնտեսական փոխգործակցության, դա էլ կնպաստի թշնամանքի էջը թերթելուն. Խալաթյան
Իրանում ավտոբուսի շրջվելու հետևանքով 10 մարդ է զոհվել
Փոխնակ մայր դառնալու համար ՀՀ-ում դիմողները քիչ են, շատերը այդ նպատակով գնում են այլ երկրներ. որն է պատճառը
Սիրիայում Իրանի դեսպանության աշխատակից է սպանվել
Գերմանիայում ահաբեկչության զոհերի թիվը հասել է 5-ի, ավելի քան 200 մարդ է տուժել
Սպասվում է թույլ ձյուն. ինչ եղանակ կլինի առաջիկա օրերին
Էկոնոմիկայի նախարարը հետևել է Գյումրու Կումայրի պատմական կենտրոնի փողոցների վերակառուցման աշխատանքներին
Վշտացած եմ Մագդեբուրգի Սուրբ Ծննդյան տոնավաճառում տեղի ունեցած ողբերգական իրադարձություններից. ՀՀ նախագահ
Ողբերգական դեպքից հետո «Արթկոսմեդ»-ի գործունեությունը կկասեցվի. նոր մանրամասներ
Գևորգ Պապոյանն այցելել է «Բելիսսիմո Գրուպ», ծանոթացել արտադրական գործընթացներին
Գերմանիայում ավտոմեքենան մխրճվել է Սուրբ Ծննդյան տոնավաճառին մասնակցող մարդկանց ամբոխի մեջ. կան զոհեր
Երևանում «Mazda 6»-ը վրաերթի է ենթարկել հետիոտնի․ վերջինս մահացել է
Հայաստանը պաշտոնապես ճանաչել է Կոսովոյի անձնագրերը
Բերբոքն ու Ֆիդանը անդրադարձել են Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության գործընթացին
Երևանի Ռուբինյանց 2/2 հասցեին հարակից տարածքում երեխաները նոր խաղահրապարակ ունեն․ վարչապետ
Փրկարարներն արգելափակումից դուրս են բերել 6 ավտոմեքենա և օգնություն ցուցաբերել 16 քաղաքացու
Ձեր օրոք ՀՀ-ն և Ֆրանսիան թևակոխել են իրական ռազմավարական գործընկերության հանգրվան․ վարչապետը՝ Մակրոնին
ՄԻՊ-ը «Թրանսփարենսի ինթերնեշնլի» գործադիր տնօրենի հետ քննարկել է մարդու իրավունքներին վերաբերող հարցեր
Հնարավոր չէ կառուցել առանց քանդելու․ ՀՀ վարչապետ
2024-ի ձմեռային արևադարձը Հայաստանում տեղի կունենա դեկտեմբերի 21-ին․ հայտնի է ժամը
Իմ առաջին զգացողությունը վերածնվածի զգացողությունն էր․ վարչապետը հրապարակել է «Բանտային օրագրից» մի հատված
Ինչ մեքենաներ է գնել ՆԳ նախարարությունը. կառույցից պարզաբանել են
Կոսովոն իրողություն է, որը պետք է ճանաչել, Հայաստանը վերջապես կարևոր քայլ արեց․ Մեհրաբյան
ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարը մասնակցել է Տուրիզմի հայկական ֆեդերացիայի 20-ամյակի միջոցառմանը
ՀՀ տարածքում կա փակ ավտոճանապարհ
Ցերեկվա տևողությունը կավելանա․ Սուրենյանը գրառում է արել
Երկրաշարժ Ադրբեջանում․ այն զգացվել է նաև Հայաստանի մի շարք հատվածներում
Այսօր Հայաստանում յուրաքանչյուրն ըստ իր արժանիքի աշխատանք կարո՛ղ է գտնել․ ՀՀ վարչապետ
Հոբելյանական երեկո. Աննա Հակոբյանը տեսանյութ է հրապարակել
Բեռնատարի հետ բախումից հետո «BMW»-ն բռնկվել է. կա տուժած
«Հայկական ժամանակ»-ի լրագրողները ՆԳ նախարարության կողմից արժանացել են մրցանակի, պատվոգրի և շնորհակալագրի
Տոն օրերին Երևանի քաղաքապետարանի ենթակայության բուժհաստատություններում հերթապահություն է գործելու
Ախուրյանում տոնական տրամադրություն է. վառվել են գլխավոր տոնածառի լույսերը
Վայոց ձորի մարզում գորշ արջերը զբոսանքի են դուրս եկել. տեսանյութ
Գրիգորյան-Օվերչուկ համանախագահությամբ միջկառավարական հանձնաժողովի նիստ է կայացել. արձանագրություն է ստորագրվել
ԱՄՆ-ն Թուրքիային ազատել է «Գազպրոմ բանկի» պատժամիջոցներից
«Խաղաղության խաչմերուկը»՝ տարածաշրջանային խնդիրների արդար և իրագործելի լուծում. հունական պարբերականի հոդվածը
Շմոլ գազի թունավորումով բժշկական կենտրոն է ընդունվել նույն ընտանիքի 7 անդամ. նրանց թվում անչափահասներ կան
Արժանիորեն նվաճեցիք աշխարհի չեմպիոնի սպասված կոչումը. ՀՀ սպորտի վաստակավոր վարպետի կոչում՝ Վարազդատ Լալայանին
