Երևան
12 °C
Ցանկացած բարձր ձայն, որը նման է պայթյունի ձայնի, տրավմատիկ իրադարձությունների միջով անցած հասարակությանը ստիպում է վերապրել անցածը: Օրինակ՝ հրավառության ձայնը մարդկանց մոտ կարող է տագնապի, վախի առաջացման պատճառ դառնալ կամ թվալ, թե նորից պատերազմ է սկսվել՝ ռմբակոծում են։ Սա հատկապես առավել վառ է արտահայտվում այն մարդկանց դեպքում, որոնք անցել են պատերազմի միջով կամ եղել են գործողությունների անմիջական մասնակիցը:
«Հայկական ժամանակի» հետ զրույցում մասնագիտական կարծիք է հայտնում կլինիկական հոգեբան Սիաննա Մովսիսյանը՝ անդրադառնալով 44-օրյա պատերազմից հետո հրավառությունների ազդեցությանը հանրության հոգեբանության վրա։
«Մարդիկ հրավառություններից հիմնականում դժգոհում են այն բանի համար, քանի որ մեր հասարակությունն այժմ գտնվում է սգի, կորստի վերապրման փուլում, իսկ մենք գիտենք, որ հրավառությունները ուրախ իրադարձությունների համար են նախատեսված»,- ասում է նա:
Վերջինիս խոսքով՝ նման հոգեբանական իրավիճակներ ի հայտ են գալիս ոչ միայն պատերազմից հետո, այլ նաև երկրաշարժերից կամ այլ տրավմատիկ իրադարձություններից:
«Բարձր ձայների բացասական ազդեցությունը հասարակության հոգեբանության վրա նկատում ենք ոչ միայն ռազմական գործողություններից, այլ նաև, օրինակ, երկրաշարժերից հետո, ինչպես եղավ Սպիտակի երկրաշարժի դեպքում, երբ դրա միջով անցած մարդիկ դեռ որոշակի վախեր ունեն իրենց մեջ»,- նկատում է հոգեբանը։
Ըստ Մովսիսյանի՝ ասել, թե ամեն անգամ հրավառության ձայն լսելիս կամ այն տեսնելիս ի՞նչ զգացողություններ են ունենում պատերազմում հարազատ կորցրած ընտանիքները, դժվար է, քանի որ դա յուրովի ընկալման հարց է:
Հարցին, եթե օրենսդրորեն արգելվի հրավառություններ կազմակերպելը, արդյոք այն որոշակիորեն կնպաստի՞ հասարակության, մասնավորապես՝ պատերազմի միջով անցած կամ հարազատ կորցրած անձանց հոգեբանական վիճակի կայունացմանը, կլինիկական հոգեբանը չի բացառում:
«Հրավառությունները անհանգստությունների ու տագնապների բարձրացման գործոններից են։ Գուցե որոշ չափով օգնի, բայց չենք կարող ասել, որ ամբողջությամբ կբարելավի: Պատերազմի միջով անցած մարդկանց հետ հոգեթերապևտիկ աշխատանք պետք է տանել։ Հրավառությունը մեր երկրում արգելելուց հետո դրա ձայնը գուցե այլևս չսկսի լուրջ խնդիրներ առաջացնել մարդկանց մոտ, բայց, եթե տրավմատիկ վիճակում գտնվող անձը այլ երկիր գնաց և այնտեղ հրավառության ականատես եղավ, նրա մոտ գուցե կրկին խնդիրներ ի հայտ գան։ Դրա համար պետք է հասնենք նրան, որ մարդիկ կարողանան լիարժեք հաղթահարեն հոգեբանական խնդիրները»,- ասում է նա:
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ումՀանդիպեցի մեր սիրելի վետերաններին եւ շնորհավորեցի նրանց Հաղթանակի 80-ամյակի առիթով. վարչապետ. տեսանյութ
Օդերևութաբանական կանխատեսումները խիստ գաղտնագրվում էին. օդերևութաբանները՝ ռազմաճակատի անտեսանելի զինվորներ
Թուրքիան Սոմալիում 20 մլրդ բարել նավթային պաշար է հայտնաբերել
Անկում տարադրամի շուկայում. ի՞նչ փոփոխություններ են արձանագրվել մայիսի 9-ին
Իրանում քննարկվել են Շիրազ քաղաքը և ՀՀ քաղաքներից մեկը քույր քաղաքներ հռչակելու հնարավորությունը
Հայ վետերանները զորահանդեսը դիտել են Նիկոլ Փաշինյանի կողքին՝ նրա տաղավարից
Փոքրիկ Տիգրանի ծննդյան օրն է․ որոնողական աշխատանքները վերսկսվել են նույն ինտենսիվությամբ
Առաջիկա օրերին սպասվում են անձրև ու ամպրոպ, որոշ վայրերում՝ կարկուտ. կցրտի 4-6 աստիճանով
Ավելի մեծ ստորացում կլիներ, եթե մեր բանակի սպաներից մեկը պատվի առներ դավաճանած նախկին դաշնակցին. Իոաննիսյան
Պապս մեզ սովորեցրեց, որ հայրենիքը սկսվում է տան շեմից, խոսքը պետք է ունենա կշիռ. Սուրեն Պապիկյան
ՀՀ վարչապետը Մոսկվայի Կարմիր հրապարակում ներկա է եղել Հայրենական պատերազմում հաղթանակի 80-ամյակի զորահանդեսին
«Պատասխանատու» մամուլը երկինք-երկիր է թնդացնում, տեղադրում եմ այս լուսանկարը. Աթանեսյան
Արայիկ Հարությունյանը պարգևատրել է պատանիների ծանրամարտի աշխարհի առաջնության մեդալակիրներին
Պապոյանն այցելել է Արարատի մարզի՝ կարկուտից տուժած բնակավայրեր, ծանոթացել կրած վնասներին. լուսանկարներ
Շուշիի հաղթանակի օրը չի նշվում հայտնի պատճառներով. ԱԳ փոխնախարար
Մենք շարունակում ենք հավատարիմ լինել խաղաղության օրակարգին և շարժվել այդ ուղղությամբ. ԱԳ փոխնախարար
Հաղթանակի 80-ամյակի զորահանդեսը Մոսկվայում եզրափակել է ավիացիոն շոուն. տեսանյութ
«Յուքոմ», «Սպայկա», «Մեծ անիվ», «Ջերմուկ». ի՞նչ ընկերություններ են առնչվում Մինասյանի փողերի լվացման վարույթին
Վրաստանում երկրաշարժ է տեղի ունեցել
ԱԳ նախարարն ու նախարարության անձնակազմը հարգանքի տուրք են մատուցել «Հաղթանակ» զբոսայգում
Մարտաֆիլմերի աստղ Սթիվեն Սիգալը Կարմիր հրապարակում հետևել է զորահանդեսին
Խաղաղության պայմանագրի ստորագրման հարցով գուցե լավ նորություններ լինեն. Միրզոյան
Հաղթանակի և խաղաղության տոնի առթիվ ՆԳ նախարարն ու Ոստիկանության պետը այցելել են «Հաղթանակ» զբոսայգի
«Թուրքական ավիաուղիները» վերսկսել են թռիչքները Անթալիայից դեպի Մոսկվա
Ձերբակալություն Գյումրիում. ինչի՞ համար է մեղադրվում Վարդան Ղուկասյանի նախկին խոսնակ Լիլիթ Աղեկյանը
Պապիկյանը բարձրագույն ղեկավարության հետ այցելել է «Հաղթանակ» զբոսայգի, ծաղիկներ խոնարհել. լուսանկարներ
Սպորտը դառնում է մեր ընդհանրություններն ընդգծելու, մեզ միավորելու կարևոր հանրային հարթակ. ԿԳՄՍ նախարար
Շքերթից առաջ Վլադիմիր Պուտինը դիմավորել է Նիկոլ Փաշինյանին և մյուս առաջնորդներին. տեսանյութ
Խոնարհվում ենք հերոսների հիշատակի առջև և վերահաստատում մեր հանձնառությունը՝ կերտելու խաղաղ ապագա. Ավինյան
Պաշտոնյաները ծաղկեպսակներ են դրել Անհայտ զինվորի հուշակոթողին, ծաղիկներ խոնարհել անմար կրակի մոտ. լուսանկարներ
Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 80-ամյակի շքերթի հյուրերը հավաքվում են Կարմիր հրապարակի տրիբունաներում
Հարգանքի տուրք ենք մատուցում Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի հայ և ամերիկացի հերոսներին. ԱՄՆ դեսպանատուն
Ավանեսյանն «Ավան» հոգեկան առողջության կենտրոնում հետևել է շինաշխատանքներին
Ադրբեջանի հետ վերջին շրջանում բանակցությունները երկկողմ են ընթանում, աշխատանքները շարունակվում են. Գրիգորյան
Խաղաղությունն արժեք է, որը պետք է անընդհատ պահել, պաշտպանել ու ամրապնդել․ ՀՀ նախագահի ուղերձը
Սիմոնյանն ու Խաչատուրյանը այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաների հետ հարգանքի տուրք են մատուցել Հաղթանակի այգում
«Երևանի ավտոբուս» ՓԲԸ-ում ներդրվել է առցանց տեսադիտարկման ծրագիր, նկարահանվում է աշխատանքի ողջ ընթացքը
Մեր տարածաշրջանը վաստակել է խաղաղության ու բարեկեցության մեջ ապրելու իրավունքը․ Նիկոլ Փաշինյանի ուղերձը
Մոսկվայում վարչապետ Փաշինյանը ոչ ֆորմալ շփումներ է ունեցել արտերկրի գործընկերների հետ. լուսանկարներ
ՏԿԵ նախարարը Ջրային կոմիտեի աշխատակազմին է ներկայացրել նորանշանակ նախագահին
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT