Երևան
12 °C
searchclose
menuclose
Երևան
12 °C
Ցանկացած բարձր ձայն, որը նման է պայթյունի ձայնի, տրավմատիկ իրադարձությունների միջով անցած հասարակությանը ստիպում է վերապրել անցածը: Օրինակ՝ հրավառության ձայնը մարդկանց մոտ կարող է տագնապի, վախի առաջացման պատճառ դառնալ կամ թվալ, թե նորից պատերազմ է սկսվել՝ ռմբակոծում են։ Սա հատկապես առավել վառ է արտահայտվում այն մարդկանց դեպքում, որոնք անցել են պատերազմի միջով կամ եղել են գործողությունների անմիջական մասնակիցը:
«Հայկական ժամանակի» հետ զրույցում մասնագիտական կարծիք է հայտնում կլինիկական հոգեբան Սիաննա Մովսիսյանը՝ անդրադառնալով 44-օրյա պատերազմից հետո հրավառությունների ազդեցությանը հանրության հոգեբանության վրա։
«Մարդիկ հրավառություններից հիմնականում դժգոհում են այն բանի համար, քանի որ մեր հասարակությունն այժմ գտնվում է սգի, կորստի վերապրման փուլում, իսկ մենք գիտենք, որ հրավառությունները ուրախ իրադարձությունների համար են նախատեսված»,- ասում է նա:
Վերջինիս խոսքով՝ նման հոգեբանական իրավիճակներ ի հայտ են գալիս ոչ միայն պատերազմից հետո, այլ նաև երկրաշարժերից կամ այլ տրավմատիկ իրադարձություններից:
«Բարձր ձայների բացասական ազդեցությունը հասարակության հոգեբանության վրա նկատում ենք ոչ միայն ռազմական գործողություններից, այլ նաև, օրինակ, երկրաշարժերից հետո, ինչպես եղավ Սպիտակի երկրաշարժի դեպքում, երբ դրա միջով անցած մարդիկ դեռ որոշակի վախեր ունեն իրենց մեջ»,- նկատում է հոգեբանը։
Ըստ Մովսիսյանի՝ ասել, թե ամեն անգամ հրավառության ձայն լսելիս կամ այն տեսնելիս ի՞նչ զգացողություններ են ունենում պատերազմում հարազատ կորցրած ընտանիքները, դժվար է, քանի որ դա յուրովի ընկալման հարց է:
Հարցին, եթե օրենսդրորեն արգելվի հրավառություններ կազմակերպելը, արդյոք այն որոշակիորեն կնպաստի՞ հասարակության, մասնավորապես՝ պատերազմի միջով անցած կամ հարազատ կորցրած անձանց հոգեբանական վիճակի կայունացմանը, կլինիկական հոգեբանը չի բացառում:
«Հրավառությունները անհանգստությունների ու տագնապների բարձրացման գործոններից են։ Գուցե որոշ չափով օգնի, բայց չենք կարող ասել, որ ամբողջությամբ կբարելավի: Պատերազմի միջով անցած մարդկանց հետ հոգեթերապևտիկ աշխատանք պետք է տանել։ Հրավառությունը մեր երկրում արգելելուց հետո դրա ձայնը գուցե այլևս չսկսի լուրջ խնդիրներ առաջացնել մարդկանց մոտ, բայց, եթե տրավմատիկ վիճակում գտնվող անձը այլ երկիր գնաց և այնտեղ հրավառության ականատես եղավ, նրա մոտ գուցե կրկին խնդիրներ ի հայտ գան։ Դրա համար պետք է հասնենք նրան, որ մարդիկ կարողանան լիարժեք հաղթահարեն հոգեբանական խնդիրները»,- ասում է նա:
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Միրզոյանը Անտոն Հոֆրայթերին է ներկայացրել Հարավային Կովկասում կայուն խաղաղության հաստատման ՀՀ տեսլականը
Այս պահին թիմային աղյուսակում ԶՈւ հավաքականը հունահռոմեական ոճում 1-ին հորիզոնականում է. Պապիկյան
Անհետ կորած զինծառայողների ընտանիքները կշարունակեն սոցիալական աջակցություն ստանալ
2024-ին կալանքի կիրառման դեպքերը նվազել են 6 տոկոսային կետով, ավելացել է կիրառված այլ խափանման միջոցների թիվը
Ժամկետային զինծառայող Տիգրան Մինասյանն արծաթե մեդալ է նվաճել
Հայ-էստոնական հարաբերություններն արագընթաց են զարգանում. Արսեն Թորոսյանն ընդունել է դեսպանին
Կպչուն ժապավենով պատին ամրացված «The Comedian» բանանը աճուրդում վաճառվել է 6,2 միլիոն դոլարով. ով է գնորդը
Անդրադարձ է կատարվել խաղաղության պայմանագրի քննարկումներին. վարչապետն ընդունել է Բունդեսթագի պատվիրակությանը
Բելգիացի քաղաքական գործիչները Ադրբեջանին կոչ են արել դուրս բերել զորքերը Հայաստանի ինքնիշխան տարածքից
ԱԳ փոխնախարարը Բենժամեն Հադադին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը
Միջազգային քրեական դատարանը Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուին ձերբակալման հրաման է տվել
Հանքաքար վերամշակող ընկերությունում ապօրինի ջրառ է իրականացվել
Զախարովային ուղիղ եթերի պահին զանգահարել և խնդրել են չմեկնաբանել բալիստիկ հրթիռների թեման
«Կոկաին»-ի պարկեր՝ ՀՀ ժամանած օտարերկրացու մարմնում. կանխվել է 550 հազար դոլարի թմրամիջոցի ներմուծման փորձը
«Տավուշը հանուն հայրենիքի» շարժման հավաքին մասնակցելու համար առաջարկել են 6-8000 դրամ․ գործը դատարանում է
Եվրոն էժանացել է. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան նոյեմբերի 21-ին
Դալմայի այգիների տարածքում մի ամբողջ զինանոց է հայտնաբերվել
ՄՊՀ-ն հորդորում է ինտերնետ շահումով խաղերի և վիճակախաղերի գովազդներ ստացած քաղաքացիներին դիմել հանձնաժողով
6 ամսով կսահմանափակվի խոզերի ներմուծումը Հայաստան
Ամիօ բանկը ԵԴԹ «Երեք ընկեր» ներկայացման գլխավոր գործընկերն է
Պատուհանի ճաղավանդակները պոկելով՝ մտել են տուն, գողացել՝ 3 մլն դրամ, 20 հազար ԱՄՆ դոլար, 8 կտոր ոսկյա զարդ
«Ռոսիա Մոլ»-ի մոտ հայտնաբերվել է Հնդկաստանի քաղաքացու դի
Վստահ եմ, որ Հայաստանում ֆուտբոլի ապագան պայծառ է. ՖԻՖԱ-ի նախագահը հանդիպել է Արմեն Մելիքբեկյանի հետ
Հայտնաբերել է տղամարդու մոխրացած կիսամարմին, մարմնի մի մասն էլ՝ գնացքի գծերի վրա. ողբերգական վթար Արմավիրում
Հայաստանը մտադիր է Հնդկաստանից գնել 78 միավոր հրետանային համակարգ, ընթանում են բանակցություններ. IDRW
Հայաստանում կհայտարարվի ձմեռային զորակոչ, կարող են մեկնել նաև կանայք. հայտնի են օրերը
Ստամբուլում մահացել է գերաշնորհ Տեր Գարեգին արքեպիսկոպոս Պէքճեանը
«Խարդախ եմ, դիմեք ոստիկանություն՝ կունենաք խնդիրներ». 330.000 դրամ է փոխանցել վարորդականի համար և կորցրել այն
Նրա մաղթանքները ստանալու հնարավորությամբ ինձ իսկապես օրհնված եմ զգում. Աննա Հակոբյան
Ժամկետային զինծառայող Տիգրան Մինասյանը հաղթել է իրանցի ըմբիշին և նվաճել եզրափակչի ուղեգիր
Ոչ սթափ վարորդի անձնական խուզարկությամբ դանակներ են հայտնաբերվել
«Վրացական երազանք»-ը վարչապետի պաշտոնում կրկին առաջադրել է Կոբախիձեի թեկնածությունը
3 ամիս աշխատավարձ չեն ստացել. «Փյունիկ»-«Վեստ Արմենիա» խաղը չեղարկվել է
Առաջիկա օրերին 6-10 աստիճանով ցրտելու է
Երևանի Իսաբեկյան փողոցի որոշ հատվածներ փակ կլինեն
Առջևի թաթը կորցրած և ապաքինված ընձառյուծ Արենը Վայոց ձորից անհետացել է 2022-ին, 2 տարի անց՝ հայտնվել Տավուշում
Աննա Հակոբյանը Հռոմում ներկա է գտնվել պատերազմում զոհվածների և խաղաղության համար մատուցված Սուրբ պատարագին
Ադրբեջանի և Թուրքիայի ծովային հատուկ ջոկատայինները համատեղ վարժանքներ են անցկացնում
Փրկարարներն արգելափակված ձիուն դուրս են բերել փոսից
Ալեն Սիմոնյանը Վիետնամի նախագահի հետ հանդիպմանը քննարկել է հարցերի լայն շրջանակ
