ՌԴ-ն զգում է իր կացնային դիվանագիտության հավանական ձախողումը. Խալաթյանը՝ Զախարովայի ակնարկների մասին

ԵՄ-ն նպատակ ունի փոփոխել տարածաշրջանի անվտանգության համակարգը, որի անկյունաքարը ՌԴ զինվորականների և սահմանապահների ներկայությունն ու ՀՀ անդամակցությունն է ՀԱՊԿ-ին։

Նախօրեին նման անհանգստություն է հայտնել ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան՝ հավելելով. «Եթե Բաքու-Երևան-Թբիլիսի եռակողմ քննարկումը նպաստելու է տարածաշրջանում կայունության և անվտանգության ամրապնդմանը, ապա մենք կարող ենք միայն ողջունել։ Իսկ եթե այդ նախաձեռնության հետևում ինչ-որ կերպ երևում են Վաշինգտոնի և Բրյուսելի ուրվագծերը, որոնք ձգտում են խափանել ՌԴ-ի, ՀՀ-ի եւ Ադրբեջանի ղեկավարների եռակողմ պայմանավորվածությունների իրականացումը, ապա այլ հարց է»։

Արդյոք հիմնավո՞ր են ՀՀ ռազմավարական դաշնակցի կասկածները տարածաշրջանի անվտանգության վտանգված լինելու հարցում, ինչո՞ւ է ՌԴ-ն այդքան անհանգստացած ՀՀ-ի մասով՝ սուվերեն երկրին ուղղորդելով սեփական հարցերը քննարկել ոչ թե իր, այլ ՌԴ-ի համար նախընտրելի ձեւաչափերում։ 

«Հանուն հանրապետության» կուսակցության անդամ, իրավագետ Արտաշես Խալաթյանը «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրուցում նշում է, որ ՌԴ-ի այս հայտարարությունը զարմանալիորեն շատ ավելի կոռեկտ էր, քան նախորդիվ հնչածները, եւ մեր ռազմավարական դաշնակիցն զգում է իր կացնային դիվանագիտության հավանական ձախողումն ու դրա խիստ բացասական հետեւանքները հենց իր համար։

«ՌԴ-ն անցած ամիսներին որեւէ կերպ խորամուխ չի եղել ՀՀ էքզիստենցիալ շահերի մեջ։ Փաստացի հայկական կողմի ինքնիշխանության, կենսական շահերի, Արցախի բնակչության իրավունքների հաշվին փորձել է ռեալ պոլիտիկի համատեքստում բավարարել թուրք-ադրբեջանական տանդեմի պահանջները՝ դրա դիմաց ստանալով հարաբերականորեն չեզոք դիրքորոշում ուկրաինական պատերազմում, ինչպես նաեւ այդ երկու երկրների տրամադրած տրանսպորտային հանգույցների օգտագործման հնարավորություններ, տնտեսական հնարավորությունների օգտագործում, այդ թվում՝ ռուսական ապրանքների շարունակվող մուտքը թուրքական եւ ադրբեջանական շուկաներ, իսկ այդ ապրանքների հիմնական մասը նավթամթերքն է եւ գազը։ Այս համատեքստում ՌԴ-ն, թերեւս, առաջնորդվում էր «ա կուդա ժե արմյանե դենուցա» հայտնի բանաձեւով եւ հաշվի չէր առել ՀՀ-ի՝ դիմադրելու մնացած ռեսուրսները»,- ասում է նա:

Ըստ Խալաթյանի՝ այժմ, երբ ՀՀ-ին հաջողվել է մի քանի կարեւոր նվաճում արձանագրել արեւմտյան ճակատում, որի, այսպես ասած, թագն ու պսակը ԵՄ դիտորդական առաքելության երկարաժամկետ մանդատով ներկայություն է ՀՀ-ում, ՌԴ-ն զգաց, որ կանգնած է ՀՀ-ն կորցնելու իրական ռիսկի առաջ։

«Ընդ որում՝ այս համատեքստում ՌԴ-ն նաեւ քաջ գիտակցում է, որ, ի տարբերություն Վրաստանի, ՀՀ-ն որեւէ առիթ չի տվել նման դաշնակցային վարքագիծ դրսեւորելու համար։ Եվ ՀՀ-ի ճշգրիտ ու զուսպ քաղաքականությունը փաստացի զրկել է ՌԴ-ին ՀՀ-ին ինչ-որ բանում մեղադրելու (թեպետ նման փորձեր արվում են), ՀՀ-ին իր ենթադրյալ սխալ քաղաքականության համար պատժելու ալիբիից։ Ահա այս համատեքստում Մարիա Զախարովան փորձում է պարզապես հիշեցնել ՌԴ-ի մասնակցության մասին տարածաշրջանում հիմնական հարցերի լուծման գործում»,- կարծում է նա:

Խալաթյանը նկատում է, որ ՌԴ-ն այս դեպքում Զախարովայի դեմքով մի կողմից չի ընդդիմանում Վրաստանի միջնորդությամբ Ադրբեջան-ՀՀ հնարավոր հանդիպմանը Թբիլիսիում՝ դրանով իսկ փորձելով պահպանել ձեռքը տարածաշրջանի զարկերակին՝ «այդ թվում շարունակելով սիրախաղը Վրաստանի հետ»։

«Այսպիսով ակնարկում է, որ դեմ չէ Վրաստանի՝ նման՝ տարածաշրջանում ինտեգրող կարգավիճակին, եթե Վրաստանը իր գործողությունները համաձայնեցնի կամ այս համատեքստում գոնե որոշակի կոմունիկացիա պահպանի ՌԴ-ի հետ։ Նույնը վերաբերում է նաեւ ՀՀ-ին եւ Ադրբեջանին, որ՝ եթե վերջիններս ցանկանում են այլ բանակցային ձեւաչափեր փորձարկել, ապա ՌԴ-ն դեմ չէ՝ պայմանով, որ իրեն նույնպես «խաղացնեն»։ Այսինքն՝ ՌԴ-ն պահանջում է սեփական մասնաբաժինն այս նոր՝ ուրվագծվող ռեգիոնալ ձեւաչափում: Քաջ գիտակցելով, որ սա արեւմուտքի նախագծած պլատֆոմ է՝ ՌԴ-ն  ցանկանում է այդ պլատֆորմում ունենալ որոշակի մասնակցություն, ինչպես որ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում իր գործունեության ընթացքում էր․ Մինսկի խմբի եռանախագահներն ամեն ինչ անում էին ԼՂ հարցով բանակցային նոր ռաունդ նախաձեռնելու համար՝ անկախ արդյունքներից, եւ փորձում էին մեկը մյուսից հետ չմնալ»,- նշում է զրուցակիցը:

Այսօր ՌԴ-ն, ըստ նրա, փորձում է անել նույնը, պարզապես, երբ տեսնում ենք ռուսաստանակենտրոն ռեգիոնալ անվատնգային ճարտարապետության փլուզման ռեալ վտանգ, ՌԴ-ի հնարավոր հակազդող քայլերը կարող են նաեւ դուրս գալ դիվանագիտական շրջանակներից. «Դա է ամենամեծ վտանգը, որը ՀՀ-ն պետք է կառավարի»:

Ըստ նրա՝ պետք է կարողանալ որոշակի հավասարակշռություն պահպանել ՌԴ-ի եւ Արեւմուտքի միջեւ՝ մի կողմից շարունակել օգտվել Արեւմուտքի ընձեռած հնարավորություններից արցախյան հակամարտությունը առնվազն կառավարելու հարցում, բայց մյուս կողմից ՌԴ-ի հետ շարունակել պահպանել այս հարցում գոնե նվազագույն կոմունիկացիա՝ վերջինիս գործողությունները կանխատեսելիության որոշակի շրջանակներում պահելու համար։

Վերադառնալով ՀՀ ԵՄ քաղաքացիական առաքելության տեղակայմանը եւ դրա կազմում ֆրանսիացի ժանդարմների ներգրավմանը, ինչի շուրջ անհանգստություն է հայտնել մասնավորապես Բաքվում ՌԴ դեսպանը, հարցին՝ արդյոք ոստիկանության ներկայացուցիչների ներգրավումը չի՞ հակասում հիշյալ առաքելության քաղաքացիական բնույթին, բացի այդ՝ առայժմ կարծեք պաշտոնապես չի հաստատվել ժանդարմների ներգրավման մասին լուրը, իրավագետն ասում է, որ իր կատարած մեդիամոնիթորինգի արդյունքները թույլ են տալիս գրեթե 100 տոկոսին մոտ հավանականությամբ պնդել, որ ժանդարմերիան հաստատապես գալու է, եւ դա լինելու է ֆրանս-հայկական հարաբերությունների ամրապնդման եւ անվտանգային բաղադրիչով համալրվելու գործընթաց։

«Ինչ վերաբերում է առաքելության քաղաքացիական՝ ոչ ռազմական բնույթի խախտման մասին հարցին, ապա կարծում եմ, որ որեւէ խախտում այսպիսով տեղի չի ունենա։ Ֆրանսիայում, ինչպես եւ այսօր ՀՀ-ում, գործում է Ներքին գործերի նախարարությունը, որը ինքնին քաղաքացիական բնույթի գործադիր մարմին է։ Ժանդարմերիան ենթարկվում է Ֆրանսիայի ներքին գործերի նախարարությանը։ Եվ այն հանգամանքը, որ դա զինված ուժերի կազմում ընդգրկված ստորաբաժանում չէ, ցրում է բոլոր տեսակի կասկածներն ու մտահոգությունները, որը որոշ շահագրգիռ ուժեր ունեն»,- պարզաբանում է զրուցակիցը։ 

Իրավագետը մի շատ մի կարեւոր նկատառում էլ է ընդգծում՝ ասելով՝ ՀՀ-ն, անշուշտ, պահպանելով իր պարտավորությունները հարգող գործընկերոջ իմիջը, «պետք է դադարի գերազանցիկի, բոլորին հաճոյանալու պահվածքը»։

«Պետք է դադարել անընդհատ ասել, թե մենք շատ խաղաղասեր ենք, շատ ենք մտածում տարածաշրջանային խաղաղության մասին եւ այլն, եւ այլն: Անշուշտ, պետք է կարեւորել տարածաշրջանի խաղաղությունը, բայց այդ խաղաղությանը հնարավոր է հասնել սեփական կարողություններն ամրապնդելով, այդ թվում՝ սեփական պաշտպանական ներուժը բարելավելով՝ համապատասխան միջազգային աջակցությամբ։ Եվ այս համատեքստում Ֆրանսիայի՝ մեզ ավելի գործուն աջակցության ցուցաբերման համար, այդ թվում, այո՛, ոստիկանական ուժերի տեսքով, մենք չպետք է որեւէ մեկին հաշվետվություն տանք, որեւէ մեկի թույլտվությունը հարցնենք։ Ի վերջո, ՀՀ-ն ինքնիշխան պետություն է։ Եվ, օրինակ, Ադրբեջանը ՀՀ-ի թույլտվությունը չի հարցրել, երբ փաստացի իր զինված ուժերը Շուշիի հռչակագրով վերաինտեգրել է Թուրքիայի զինված ուժերին եւ դրա ղեկավարման կազմում ընդգրկել թուրք բարձրաստիճան պաշտոնյաներ եւ գեներալներ։ ՌԴ-ն եւ Ադրբեջանը ՀՀ-ին չեն հարցրել, երբ ստորագրել են (2022-ի փետրվարին -խմբ․) դաշնակցային փոխգործակցության մասին հռչակագիր, այս հռչակագրի համատեքստում ՌԴ-ն ՀՀ-ի հետ նույնիսկ կոնսուլտացիաներ չի անցկացրել եւ այդիսով իրեն կաշկանդել է  ՀՀ-ին պաշտպանելու հարցում՝ Ադրբեջանի հանդեպ ունեցած նոր պարտավորություններով»,- ասում է նա:

Վերջինս նաև մեջբերում է ամենավերջին դրսեւորումը՝ ասելով՝ ՌԴ-ն իներտ գործելակերպ է որդեգրել Ադրբեջանի կողմից Լաչինի միջանցքի փակման հարցում. «Եվ ՌԴ-ի կողմից, ի լրումն Ադրբեջանի գործողությունների, խախտվում է նոյեմբերի 9-ի հայտարարության 6-րդ կետը։ Այսինքն՝ բոլորը՝ մեզ շրջապատող պետությունները, այդ թվում՝ դաշնակից երկիրը, հետապնդում են իրենց սեփական շահերը։ Թե որքանով են այդ շահերը համընկնում մեզ հետ, մենք պետք է գնահատենք։ Բայց յուրաքանչյուր ինքնիշխան պետություն այս խառնակ իրավիճակում, երբ միջազգային իրավակարգը սասանված է, հետապնդում է իր տնտեսական, անվտանգային եւ այլ շահերը։ Մենք եւս պետք է այս պարադիգմով շարժվենք»։  

Ըստ Խալաթյանի՝ մենք որեւէ մեկի առաջ որեւէ պարտավորություն չենք խախտում՝ Ֆրանսիայից, թեկուզ ժանդարմերիայի տեսքով գործուն աջակցություն ստանալով, եւ հետագայում մեր ռազմաքաղաքական, անվտանգային հարաբերությունների խորացումը պետք է իրականացնենք՝ հիմքում դնելով բացառապես մեր ինքնիշխանության պահպանումը։

 Հեղինե Մանուկյան

Տպել
2383 դիտում

Անցկացվել է ԶՈՒ բարձրագույն և ավագ սպայական կազմերի «Շարային պատրաստություն» առարկայի ատեստավորումը

Վանաձոր-Ալավերդի ճանապարհին բախվել են «Կամազ»-ն ու «ԲՄՎ»-ն. 39-ամյա ուղևորը մահացել է

Բագրատաշենի սահմանային անցակետում Ինտերպոլի կողմից հետախուզվող Կիպրոսի քաղաքացի է հայտնաբերվել

Պաշտպանության նախարարի տեղակալն ու Ռեյչլ Շիլլերը ՀՀ-ԱՄՆ համագործակցությանն առնչվող հարցեր են քննարկել

Չկայացած աճուրդ. Գյումրու պատմական Ճերմակ հիվանդանոցը քաղաքապետարանի գիտությամբ աղքատ, բայց հպարտ քայքայվում է

Մշտադիտարկման չհայտարարված այց Մարի Իզմիրլյանի անվան մանկատուն. ինչ է արձանագրել ՄԻՊ աշխատակազմը

Երևանում մինչև երբ կգործեն ավտոկայանատեղիների համար սահմանված 2023թ. տարեկան վճարները

Իրական տոպոգրաֆիկ քարտեզներ են. դելիմիտացիայի գործընթացն իրականացվելու է բացառապես իրավական նշանակության փաստաթղթերով

Ալիևի հետ կառուցողական զրույց ենք ունեցել. ԱՄՆ պետքարտուղարի օգնականը Բաքվում հանդիպել է Ադրբեջանի նախագահի հետ

ՀՀ տարածքում կա փակ ավտոճանապարհ. Լարսը ևս փակ է

Համաշխարհային բանկը կշարունակի աջակցել ՆԳՆ-ին. քննարկվել է համագործակցության հետագա ճանապարհային քարտեզը

Հայաստան-Իրան համագործակցության հուշագիր կստորագրվի, հնարովոր կլինի օգտվել իրանական նավահանգիստներից

Թեհրանը դեմ է տարածաշրջանում օտարերկրացիների ներկայությանը. Իրանի ռազմածովային ուժերի հրամանատարը Բաքվում է

ԱՄՆ-ում Արմեն Գրիգորյանը Յուրի Կիմին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ» հայեցակարգը

Թափառող շների խնդիրը գնալով սրվում է. ինչ քայլեր է ձեռնարկում պետությունը

Ինչ է նախատեսում «Բալասանյան դաշինք»-ը՝ ի պատասխան ՔՊ-ի կողմից «Համագործակցության մասին» հուշագիրը խզելուն

Երբ հարց էիք տալիս, քննարկում էինք, թե տիկին Խամոյանը կոկայինի շարժի պրոտոկոլները որտեղից գիտի. Նիկոլ Փաշինյանը կատակեց

Երևանում շարունակվում են տոնական ձևավորման աշխատանքները. որ ճանապարհահատվածն է ժամանակավորապես փակվելու

ՀԱՊԿ ԽՎ-ին ՀՀ-ի բացակայությունն ինչպես կանդրադառնա ՀՕՊ միասնական համակարգ ստեղծելու որոշման վրա. ՌԴ ԱԳՆ մեկնաբանությունը

15-ամյա աշակերտի մահվան կապակցությամբ դպրոցի տնօրինությունը հաղորդագրություն է տարածել

Չտրվել ապատեղեկատվություն տարածող տեսանյութերին, պահպանել ճանապարհային երթևեկության կանոնները. ՆԳՆ

Այժմ քաղաքական գործիչները պադեզդներում չեն սպանվում, ժողովրդի վրա չեն կրակում. Նիկոլ Փաշինյանը՝ Լևոն Քոչարյանին

Օդի ջերմաստիճանը 8-10 աստիճանով կնվազի. սպասվում են տեղումներ և քամու ուժգնացում

ՄԻՊ-ը ԵԽ պատգամավորի հետ ԼՂ-ից բռնի տեղահանված անձանց իրավունքների պաշտպանությանն առնչվող հարցեր է քննարկել

Մարտունու ՌՈ տարածքային բաժանմունքի պետը զինծառայողի հորից խոշոր չափի կաշառք է ստացել. քրեական վարույթը դատարանում է

Պարոն Ալեքսանյանը կճշտի կանաչ «ժիգուլիի» գտնվելու վայրը, կասի ձեզ․ վարչապետը՝ Խաչատրյանին

Աշոցքի, Արթիկի, Ապարանի և այլ տարածաշրջաններում անձրև է, Դիլիջանի ոլորաներում՝ մառախուղ

Կարևոր է, որ ՀՀ-ում արտադրված ապրանքները լինեն բարձրակարգ, Լարսով մեքենաների անցանելիությունը վերականգնվել է. Քերոբյան

Բաքուն միշտ հաստատել է բանակցությունների իր պատրաստակամությունը, ինչը չենք կարող ասել հայ գործընկերների մասին. Զախարովա

Ավազի ապօրինի արդյունահանում է իրականացվել. հանրային քրեական հետապնդում է հարուցվել ընկերության տնօրենի նկատմամբ

Թափառող շներից փախչելիս 7-ամյա տղան սայթաքել է, գլուխը հարվածել եզրաքարին. ՔԿ-ն մանրամասներ է հայտնել մահվան դեպքից

Գյումրու ՔՊ-ական փոխհամայնքապետերը հրաժարական կտան. կուսակցությունը խզում է «Բալասանյան» դաշինքի հետ կնքած հուշագիրը

Եվրոն ու ռուբլին էժանացել են. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան այսօր

Ռուսներ, վրացիներ, իրանցիներ, հնդիկներ, թուրքեր. որ երկրից քանի քաղաքացի է ժամանել Հայաստան՝ անցած 10 ամիսներին

Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը փակ է բեռնատարների համար

ԱԽ քարտուղարն աշխատանքային այցով կմեկնի Լոնդոն

Եվրահանձնաժողովը նախազգուշացնում է տոնական օրերին ահաբեկչությունների սպառնալիքի մասին

Ադրբեջանը նպատակ չունի դառնալ Եվրամիության անդամ, մեզ չեն էլ ընդունի. Ալիև

Ալավերդի համայնքի բնակիչներից ներողություն եմ խնդրում, վիրավորանքներին համարժեք պատասխան է հնչել. Արեն Մկրտչյան

Հարությունյանը Հայաստանում ԵՄ պատվիրակության ղեկավարին ներկայացրել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը