ՌԴ-ն զգում է իր կացնային դիվանագիտության հավանական ձախողումը. Խալաթյանը՝ Զախարովայի ակնարկների մասին

ԵՄ-ն նպատակ ունի փոփոխել տարածաշրջանի անվտանգության համակարգը, որի անկյունաքարը ՌԴ զինվորականների և սահմանապահների ներկայությունն ու ՀՀ անդամակցությունն է ՀԱՊԿ-ին։

Նախօրեին նման անհանգստություն է հայտնել ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան՝ հավելելով. «Եթե Բաքու-Երևան-Թբիլիսի եռակողմ քննարկումը նպաստելու է տարածաշրջանում կայունության և անվտանգության ամրապնդմանը, ապա մենք կարող ենք միայն ողջունել։ Իսկ եթե այդ նախաձեռնության հետևում ինչ-որ կերպ երևում են Վաշինգտոնի և Բրյուսելի ուրվագծերը, որոնք ձգտում են խափանել ՌԴ-ի, ՀՀ-ի եւ Ադրբեջանի ղեկավարների եռակողմ պայմանավորվածությունների իրականացումը, ապա այլ հարց է»։

Արդյոք հիմնավո՞ր են ՀՀ ռազմավարական դաշնակցի կասկածները տարածաշրջանի անվտանգության վտանգված լինելու հարցում, ինչո՞ւ է ՌԴ-ն այդքան անհանգստացած ՀՀ-ի մասով՝ սուվերեն երկրին ուղղորդելով սեփական հարցերը քննարկել ոչ թե իր, այլ ՌԴ-ի համար նախընտրելի ձեւաչափերում։ 

«Հանուն հանրապետության» կուսակցության անդամ, իրավագետ Արտաշես Խալաթյանը «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրուցում նշում է, որ ՌԴ-ի այս հայտարարությունը զարմանալիորեն շատ ավելի կոռեկտ էր, քան նախորդիվ հնչածները, եւ մեր ռազմավարական դաշնակիցն զգում է իր կացնային դիվանագիտության հավանական ձախողումն ու դրա խիստ բացասական հետեւանքները հենց իր համար։

«ՌԴ-ն անցած ամիսներին որեւէ կերպ խորամուխ չի եղել ՀՀ էքզիստենցիալ շահերի մեջ։ Փաստացի հայկական կողմի ինքնիշխանության, կենսական շահերի, Արցախի բնակչության իրավունքների հաշվին փորձել է ռեալ պոլիտիկի համատեքստում բավարարել թուրք-ադրբեջանական տանդեմի պահանջները՝ դրա դիմաց ստանալով հարաբերականորեն չեզոք դիրքորոշում ուկրաինական պատերազմում, ինչպես նաեւ այդ երկու երկրների տրամադրած տրանսպորտային հանգույցների օգտագործման հնարավորություններ, տնտեսական հնարավորությունների օգտագործում, այդ թվում՝ ռուսական ապրանքների շարունակվող մուտքը թուրքական եւ ադրբեջանական շուկաներ, իսկ այդ ապրանքների հիմնական մասը նավթամթերքն է եւ գազը։ Այս համատեքստում ՌԴ-ն, թերեւս, առաջնորդվում էր «ա կուդա ժե արմյանե դենուցա» հայտնի բանաձեւով եւ հաշվի չէր առել ՀՀ-ի՝ դիմադրելու մնացած ռեսուրսները»,- ասում է նա:

Ըստ Խալաթյանի՝ այժմ, երբ ՀՀ-ին հաջողվել է մի քանի կարեւոր նվաճում արձանագրել արեւմտյան ճակատում, որի, այսպես ասած, թագն ու պսակը ԵՄ դիտորդական առաքելության երկարաժամկետ մանդատով ներկայություն է ՀՀ-ում, ՌԴ-ն զգաց, որ կանգնած է ՀՀ-ն կորցնելու իրական ռիսկի առաջ։

«Ընդ որում՝ այս համատեքստում ՌԴ-ն նաեւ քաջ գիտակցում է, որ, ի տարբերություն Վրաստանի, ՀՀ-ն որեւէ առիթ չի տվել նման դաշնակցային վարքագիծ դրսեւորելու համար։ Եվ ՀՀ-ի ճշգրիտ ու զուսպ քաղաքականությունը փաստացի զրկել է ՌԴ-ին ՀՀ-ին ինչ-որ բանում մեղադրելու (թեպետ նման փորձեր արվում են), ՀՀ-ին իր ենթադրյալ սխալ քաղաքականության համար պատժելու ալիբիից։ Ահա այս համատեքստում Մարիա Զախարովան փորձում է պարզապես հիշեցնել ՌԴ-ի մասնակցության մասին տարածաշրջանում հիմնական հարցերի լուծման գործում»,- կարծում է նա:

Խալաթյանը նկատում է, որ ՌԴ-ն այս դեպքում Զախարովայի դեմքով մի կողմից չի ընդդիմանում Վրաստանի միջնորդությամբ Ադրբեջան-ՀՀ հնարավոր հանդիպմանը Թբիլիսիում՝ դրանով իսկ փորձելով պահպանել ձեռքը տարածաշրջանի զարկերակին՝ «այդ թվում շարունակելով սիրախաղը Վրաստանի հետ»։

«Այսպիսով ակնարկում է, որ դեմ չէ Վրաստանի՝ նման՝ տարածաշրջանում ինտեգրող կարգավիճակին, եթե Վրաստանը իր գործողությունները համաձայնեցնի կամ այս համատեքստում գոնե որոշակի կոմունիկացիա պահպանի ՌԴ-ի հետ։ Նույնը վերաբերում է նաեւ ՀՀ-ին եւ Ադրբեջանին, որ՝ եթե վերջիններս ցանկանում են այլ բանակցային ձեւաչափեր փորձարկել, ապա ՌԴ-ն դեմ չէ՝ պայմանով, որ իրեն նույնպես «խաղացնեն»։ Այսինքն՝ ՌԴ-ն պահանջում է սեփական մասնաբաժինն այս նոր՝ ուրվագծվող ռեգիոնալ ձեւաչափում: Քաջ գիտակցելով, որ սա արեւմուտքի նախագծած պլատֆոմ է՝ ՌԴ-ն  ցանկանում է այդ պլատֆորմում ունենալ որոշակի մասնակցություն, ինչպես որ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում իր գործունեության ընթացքում էր․ Մինսկի խմբի եռանախագահներն ամեն ինչ անում էին ԼՂ հարցով բանակցային նոր ռաունդ նախաձեռնելու համար՝ անկախ արդյունքներից, եւ փորձում էին մեկը մյուսից հետ չմնալ»,- նշում է զրուցակիցը:

Այսօր ՌԴ-ն, ըստ նրա, փորձում է անել նույնը, պարզապես, երբ տեսնում ենք ռուսաստանակենտրոն ռեգիոնալ անվատնգային ճարտարապետության փլուզման ռեալ վտանգ, ՌԴ-ի հնարավոր հակազդող քայլերը կարող են նաեւ դուրս գալ դիվանագիտական շրջանակներից. «Դա է ամենամեծ վտանգը, որը ՀՀ-ն պետք է կառավարի»:

Ըստ նրա՝ պետք է կարողանալ որոշակի հավասարակշռություն պահպանել ՌԴ-ի եւ Արեւմուտքի միջեւ՝ մի կողմից շարունակել օգտվել Արեւմուտքի ընձեռած հնարավորություններից արցախյան հակամարտությունը առնվազն կառավարելու հարցում, բայց մյուս կողմից ՌԴ-ի հետ շարունակել պահպանել այս հարցում գոնե նվազագույն կոմունիկացիա՝ վերջինիս գործողությունները կանխատեսելիության որոշակի շրջանակներում պահելու համար։

Վերադառնալով ՀՀ ԵՄ քաղաքացիական առաքելության տեղակայմանը եւ դրա կազմում ֆրանսիացի ժանդարմների ներգրավմանը, ինչի շուրջ անհանգստություն է հայտնել մասնավորապես Բաքվում ՌԴ դեսպանը, հարցին՝ արդյոք ոստիկանության ներկայացուցիչների ներգրավումը չի՞ հակասում հիշյալ առաքելության քաղաքացիական բնույթին, բացի այդ՝ առայժմ կարծեք պաշտոնապես չի հաստատվել ժանդարմների ներգրավման մասին լուրը, իրավագետն ասում է, որ իր կատարած մեդիամոնիթորինգի արդյունքները թույլ են տալիս գրեթե 100 տոկոսին մոտ հավանականությամբ պնդել, որ ժանդարմերիան հաստատապես գալու է, եւ դա լինելու է ֆրանս-հայկական հարաբերությունների ամրապնդման եւ անվտանգային բաղադրիչով համալրվելու գործընթաց։

«Ինչ վերաբերում է առաքելության քաղաքացիական՝ ոչ ռազմական բնույթի խախտման մասին հարցին, ապա կարծում եմ, որ որեւէ խախտում այսպիսով տեղի չի ունենա։ Ֆրանսիայում, ինչպես եւ այսօր ՀՀ-ում, գործում է Ներքին գործերի նախարարությունը, որը ինքնին քաղաքացիական բնույթի գործադիր մարմին է։ Ժանդարմերիան ենթարկվում է Ֆրանսիայի ներքին գործերի նախարարությանը։ Եվ այն հանգամանքը, որ դա զինված ուժերի կազմում ընդգրկված ստորաբաժանում չէ, ցրում է բոլոր տեսակի կասկածներն ու մտահոգությունները, որը որոշ շահագրգիռ ուժեր ունեն»,- պարզաբանում է զրուցակիցը։ 

Իրավագետը մի շատ մի կարեւոր նկատառում էլ է ընդգծում՝ ասելով՝ ՀՀ-ն, անշուշտ, պահպանելով իր պարտավորությունները հարգող գործընկերոջ իմիջը, «պետք է դադարի գերազանցիկի, բոլորին հաճոյանալու պահվածքը»։

«Պետք է դադարել անընդհատ ասել, թե մենք շատ խաղաղասեր ենք, շատ ենք մտածում տարածաշրջանային խաղաղության մասին եւ այլն, եւ այլն: Անշուշտ, պետք է կարեւորել տարածաշրջանի խաղաղությունը, բայց այդ խաղաղությանը հնարավոր է հասնել սեփական կարողություններն ամրապնդելով, այդ թվում՝ սեփական պաշտպանական ներուժը բարելավելով՝ համապատասխան միջազգային աջակցությամբ։ Եվ այս համատեքստում Ֆրանսիայի՝ մեզ ավելի գործուն աջակցության ցուցաբերման համար, այդ թվում, այո՛, ոստիկանական ուժերի տեսքով, մենք չպետք է որեւէ մեկին հաշվետվություն տանք, որեւէ մեկի թույլտվությունը հարցնենք։ Ի վերջո, ՀՀ-ն ինքնիշխան պետություն է։ Եվ, օրինակ, Ադրբեջանը ՀՀ-ի թույլտվությունը չի հարցրել, երբ փաստացի իր զինված ուժերը Շուշիի հռչակագրով վերաինտեգրել է Թուրքիայի զինված ուժերին եւ դրա ղեկավարման կազմում ընդգրկել թուրք բարձրաստիճան պաշտոնյաներ եւ գեներալներ։ ՌԴ-ն եւ Ադրբեջանը ՀՀ-ին չեն հարցրել, երբ ստորագրել են (2022-ի փետրվարին -խմբ․) դաշնակցային փոխգործակցության մասին հռչակագիր, այս հռչակագրի համատեքստում ՌԴ-ն ՀՀ-ի հետ նույնիսկ կոնսուլտացիաներ չի անցկացրել եւ այդիսով իրեն կաշկանդել է  ՀՀ-ին պաշտպանելու հարցում՝ Ադրբեջանի հանդեպ ունեցած նոր պարտավորություններով»,- ասում է նա:

Վերջինս նաև մեջբերում է ամենավերջին դրսեւորումը՝ ասելով՝ ՌԴ-ն իներտ գործելակերպ է որդեգրել Ադրբեջանի կողմից Լաչինի միջանցքի փակման հարցում. «Եվ ՌԴ-ի կողմից, ի լրումն Ադրբեջանի գործողությունների, խախտվում է նոյեմբերի 9-ի հայտարարության 6-րդ կետը։ Այսինքն՝ բոլորը՝ մեզ շրջապատող պետությունները, այդ թվում՝ դաշնակից երկիրը, հետապնդում են իրենց սեփական շահերը։ Թե որքանով են այդ շահերը համընկնում մեզ հետ, մենք պետք է գնահատենք։ Բայց յուրաքանչյուր ինքնիշխան պետություն այս խառնակ իրավիճակում, երբ միջազգային իրավակարգը սասանված է, հետապնդում է իր տնտեսական, անվտանգային եւ այլ շահերը։ Մենք եւս պետք է այս պարադիգմով շարժվենք»։  

Ըստ Խալաթյանի՝ մենք որեւէ մեկի առաջ որեւէ պարտավորություն չենք խախտում՝ Ֆրանսիայից, թեկուզ ժանդարմերիայի տեսքով գործուն աջակցություն ստանալով, եւ հետագայում մեր ռազմաքաղաքական, անվտանգային հարաբերությունների խորացումը պետք է իրականացնենք՝ հիմքում դնելով բացառապես մեր ինքնիշխանության պահպանումը։

 Հեղինե Մանուկյան

Տպել
2234 դիտում

ՄԱԿ-ը պատրաստ է օժանդակություն ցուցաբերել ԼՂ-ից տեղահանված բնակչությանը

IDream՝ հատուկ ԼՂ-ից բռնի տեղահանված մեր երիտասարդների համար

Ադրբեջանն ինչ արել է ԼՂ-ում, արել է, որ բացատրի՝ Ռուսաստանն իրենից ոչինչ չի ներկայացնում, և դա իրականություն է. Բաբայան

ԼՂ-ից բռնի տեղահանված անձանց աջակցելու նպատակով ստեղծվել են աշխատանքային խմբեր

Հինգ օր ա կրակ է Ստեփանակերտում, փաստաթղթեր են վառում ու վառում. Սամվել Բաբայան (տեսանյութ)

ԼՂ-ում պայթյունի հետևանքով զոհվածների թիվը հասել է 68-ի․ 105 անհետ կորած կա. ԼՂ ՄԻՊ

Հայտնաբերվել է զոհված 3 զինծառայողի և 2 քաղաքացու մարմին. այսօր որոնում է իրականացվել Ճանկաթաղի և Վարդաձորի տարածքում

Ես ասել էի՝ դրանք ՀՀ են գնալու. հանձնված տեխնիկան 90-ականներին Ադրբեջանից գրավվածներն են, կարող են ստուգել. Բաբայան

Կար ԼՂ-ն պահելու այլընտրանք, որի հետ Ադրբեջանը համաձայն էր. Բաբայանը հայտարարեց՝ տալիս է հաղորդում հանցագործության մասին

Ֆրանսիան Սյունիքում հյուպատոսություն կբացի, Երևանում կունենա ռազմական կցորդ. Կատրին Կոլոննա

Ինչ կլինի, եթե ընդդիմությունը գա իշխանության. մանրամասնում է Էդգար Առաքելյանը

Արայիկ Հարությունյանը բացահայտել է 4 կեղծ լուր և 1 իրական. որոնք են դրանք

ԿԽՄԿ-ն աշխատում է տարածաշրջանում որոշում կայացնողների հետ՝ բժշկական տարհանումների թիվը ավելացնելու նպատակով

7 մլն եվրո և բուժսարքավորումներ Ֆրանսիայից՝ բռնի տեղահանվածների կարիքների և պայթյունից տուժածների օգնության համար

Արմեն Գրիգորյանը Չարլզ Ֆրիզի հետ քննարկել է ԼՂ-ում ստեղծված իրավիճակը՝ անդրադառնալով փախստականների խնդրին

Այս պահին էլ վիրավորներ են տեղափոխվում. պայթյունից տուժած 67 բուժառու Այրվածքաբանության կենտրոնում է. Ավանեսյան

Ժամը 20:00-ի դրությամբ, ԼՂ-ից Հայաստան է մուտք գործել բռնի տեղահանված 28.120 արցախահայ. 3.253 մարդ ապահովվել է կացարանով

ԼՂ-ից 125 աճյուն այսօր տեղափոխվել է ՀՀ դատաբժշկական փորձագիտական կենտրոն. Անահիտ Ավանեսյան

Ողբերգական դեպք Երևանում. 11-ամյա տղան, ըստ ծնողների հայտարարության, հանկարծամահ է եղել

Ադրբեջանական ագրեսիայի և պայթյունի հետևանքով անհետ կորածների հարազատներին խնդրում են ներկայանալ ԼՂ քննչական կոմիտե

Հրապարակել է Այրվածքաբանական կենտրոնում այս պահին գտնվող ԼՂ-ի պայթյունից տուժած վիրավորների ցուցակը

Ֆրանսիան առաջիկա ժամերին շտապ օգնության սարքավորումներ կուղարկի Երևան՝ վիրավորների բուժօգնության համար. Կատրին Կոլոնա

Սեպտեմբերի 19-ից 26-ը ՄԻՊ աշխատակազմը հանդիպել է ազատությունից զրկված հավաքների մասնակից ավելի քան 350 անձի հետ

Օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա. շրջանների զգալի մասում կարճատև անձրև և ամպրոպ կլինի

Գրանադայի հանդիպումը պետք է օգտագործվի երկրների տարածքային ամբողջականության հաստատման համար. ինչ է քննարկվել Բրյուսելում

Բրյուսելում կայացել է ՀՀ ԱԽ քարտուղար Արմեն Գրիգորյանի և Հիքմեթ Հաջիևի հանդիպումը

Հայաստանը կանգնած է լուրջ մարտահրավերների առջև. Արման Եղոյանը կարևորել է ԵՄ օժանդակությունը Հայաստանին

ԱԽ քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը կմեկնի Բեռլին

Անհրաժեշտ է հրատապ կերպով Լեռնային Ղարաբաղում ապահովել միջազգային մարդասիրական օգնության հասանելիությունը. Ժոզեպ Բորել

ԼՂ-ից բռնի տեղահանված արցախահայերի բուժօգնությունը, այդ թվում՝ հիվանդանոցային, կիրականացվի անվճար. ինչպես դիմել

Մեր նպատակն է բոլոր վիրավորներին ուղղաթիռներով ԼՂ-ից ՀՀ տեղափոխել․ Ավանեսյան

Այս պահին 23 տուժած անհրաժեշտ բուժօգնություն է ստանում. Անահիտ Ավանեսյանը տեսակցել է ԼՂ-ի պայթյունից տուժածներին

Հակարիի կամուրջի հերթի մեջ երեխա է ծնվել. արցախցի երգիչ Լյոկա

Երեկվա պայթյունի ժամանակ եղել է նաև եղբայրս, չենք գտնում. Մանե Գրիգորյանը լուսանկար է հրապարակել

ԼՂ-ից ժամանող յուրաքանչյուր մարդ պետք է վստահ լինի, որ կունենա կեցության անհրաժեշտ պայմաններ. Տիգրան Խաչատրյան

ԼՂ-ի պայթյունից տուժածներին օգնելու համար Հայաստան կժամանի բրիտանացի հայտնի ռազմական բժիշկ Սթիվ Ջեֆերին

ՀՀ ՄԻՊ-ն ու ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի ներկայացուցիչը Կոռնիձորի Հումանիտար կայանում ծանոթացել են ընթացող աշխատանքին

Կառավարությունը ԼՂ-ից բռնի տեղահանված ավելի քան 2500 անձի ապահովել է կեցավայրով. Տիգրան Խաչատրյան

Ազատում Կադաստրի կոմիտեում՝ ՀՀ վարչապետի որոշմամբ

Մոբիլիզացվում են մարզերի հյուրանոցներն ու հյուրատները, հումանիտար կենտրոնն աշխատում է 24/7 ռեժիմով (տեսանյութ)