Ով դուրս է գալիս, ուզում է դիմացինի գլխին քարով խփել. Վահագն Հայրապետյանը՝ ներքաղաքական զարգացումների մասին

ՀՀ վաստակավոր արտիստ, ջազային երաժիշտ, դաշնակահար Վահագն Հայրապետյանը չի հետևում վերջին օրերին Հայաստանում տեղի ունեցող քաղաքական զարգացումներին, զբաղված է նրանով, ինչն ամենաշատն է սիրում՝ երաժշտությամբ ու ստեղծագործելով, սակայն միաժամանակ տարակուսանք է հայտնում, որ հոգևորականները քաղաքական դաշտ են մտել:

Նրա հետ մեր զրույցը՝ ստորև.

- Պարոն Հայրապետյան, մեկ շաբաթից ավելի է, ինչ սկսվել է «Տավուշը հանուն հայրենիքի» շարժումը, որն առաջնորդում է հոգևորական Վազգեն (Բագրատ) Գալստանյանը: Ի՞նչ դիրքորոշում ունեք շարժման վերաբերյալ:

- Ինձ համար շատ տարօրինակ է, որ հոգևորականները քաղաքական դաշտ են մտել: Որ հարցնում են՝ ո՞նց եք վերաբերվում, ասում եմ՝ չեմ վերաբերվում: Ընթացքում անընդհատ փոխվում է շարժման գաղափարախոսությունը, բայց եթե շատ անկեղծ լինեմ, չեմ էլ հետևում, որ հականամ՝ ինչի մասին է: Ամեն մարդ պետք է իր գործով զբաղվի, որ կարողանա հայրենիքին ու Հայաստանին օգուտ բերի: Մարդը, որ իր գործը թողել, ուրիշ բանով է զբաղվում, չգիտեմ՝ ինչքանով կարող է օգտակար լինել հայրենիքին: Ես կարծում եմ, որ ամեն մարդ պիտի իր գործը պատշաճ, անկեղծ ու նվիրումով անի՝ եկեղեցականից սկսած, մշակույթի գործչով վերջացրած:

- Պարբերաբար մշակույթի գործիչներին էլ է կոչ արվում, որ միանան, աջակցեն շարժմանը: 

- Ծանոթ ընկերներ ունեմ, որոնց շատ լավ եմ վերաբերվում, մարդիկ էլ կան, որ իրոք հավատում են շարժմանը: Բայց կան նաև մարդիկ, որոնք ուղղակի զբաղվածություն չունեն ու ժամանակ են գտնում այդ ամենի մեջ մտնելու:

- Շարժման բանալի բառերն են՝ «հայ, հայրենիք, Հայաստան ու Աստված», պայքարն էլ, դրա առաջնորդների խոսքով, սրբազան: Ըստ Ձեզ՝ իրականում այս պահին ինչի՞ կարիք ունի Հայաստանը և հայ մարդը:

- Հայ մարդու ագրեսիան պիտի պակասի, շատ-շատ է մեր մեջ ու միշտ է եղել, ուղղակի հիմա ամեն ինչ շատ բաց է, ու հայելու մեջ մեր արտացոլանքը մեզ դուր չի գալիս: Մի քիչ պետք է հանդուրժող լինել, ավելի սիրով մոտենանք իրար, մենք մեր մեջ պիտի այդ խաղաղությունը գտնենք առաջին հերթին՝ ամեն մեկս իր մեջ ու իր դիմացինի մեջ: Մենք մեր երեխային սովորեցնում ենք, որ բակ իջնես, քեզ բան ասող լինի, քարով կխփես գլխին, այդպես ենք դաստիարակում: Չենք ասում՝ բալիկ ջան, որ գնաս մյուս երեխայի հետ խաղալու, փորձառություններով կկիսվես, կարդացած գրքերով, նման բաներ չենք սովորեցնում, սովորեցնում ենք քարով գլխին խփել, դրա համար էսօր այս արդյունքն ունենք. ով դուրս է գալիս, ուզում է դիմացինի գլխին քարով խփել, մեկը դա անում է «Ֆեյսբուք»-ում, մյուսը՝ հրապարակում:

- Իսկ ի՞նչ է պետք Հայաստանին:

- Հայաստանին հենց պետք է այն ժողովուրդը, որը կարողանում է իրոք ոչ թե կենացներով, այլ գործով իր երկիրը ներկայացնի: Հայաստանի համար շատ ավելի կարևոր է, որ Հայաստանից դուրս եկող արվեստագետը աշխարհին Հայաստանը ներկայացնի, ոչ թե ներսում տարբեր բաներով զբաղվի:

- Շարժումը, ինչպես ասում են դրա առաջնորդները, միտված է հոգևոր արժեքների վերականգնմանը, ստի ու կեղծիքի վերացմանը: Դուք այդ միտումը տեսնո՞ւմ եք:

- Ես ամեն ինչի մեջ ագրեսիվ խոսույթ եմ լսում: Ես իր մեջ էլ եմ (-խմբ նկատի ունի Վազգեն Գալստանյանին) ագրեսիա տեսնում, չնայած նրան ճանաչում եմ, մի քանի անգամ առիթ եղել է հանդիպելու, զրուցել ենք, շատ լավ տպավորություն է թողել ինձ վրա, սակայն հիմա ագրեսիա եմ տեսնում:

- Այս ամենը կարո՞ղ է բացասաբար ազդել եկեղեցու, հոգևորականների վարկանիշի վրա:

- Կարևորը հավատքի հանդեպ հուսահատություն չլինի, որովհետև եկեղեցին ու եկեղեցականը կոչված են քեզ Աստծու հետ հաղորդակցվելու միջոց լինելու համար: Բայց արվեստագետը առանց եկեղեցականի էլ հաղորդակցվում է, իսկական արվեստագետը միշտ վերևների հետ է հաղորդակցվում, էդ էլ ուրիշ մի կապ է՝ երկրի ու երկնքի հետ: Ինձ համար հավատքն է արժեք, մարդով չի իմ հավատքը, ոչ էլ շենքով: Ես հուսով եմ, որ մենք մի օր պիտի հավատքի գանք: Օրինակ՝ շատերը եկեղեցի են գնում, մոմ վառում, հետո գնում գողություն են անում, կամ գողություն են անում, հետո գնում են եկեղեցի մոմ վառում: Բայց մարդիկ էլ կան ազնվորեն իրենց մեղքերը գնում, եկեղեցում արտասուքով մաքրում են ու աշխատում են այլևս նման մեղքեր չգործել: Մենք պիտի մաքրվենք, մեր հոգին պիտի մաքրենք, դադարենք իրար քարկոծելուց, իրար վրա կայանալուց, զրպարտելուց:

- Այսինքն՝ ներսի՞ց պիտի ինքնամաքրվենք:

- Այո, մեր խնդիրը մենք ենք, մեր ամենամեծ թշնամին: Ինձ համար մեր ապրելակերպի ամենամեծ ուսուցիչը մեքենա վարելն է. ինչպես մեքենա ենք վարում, այդպես էլ ապրում ենք. առանց իրար ճանապարհ տալու, իրար վրա գոռալով, մունաթ գալով: Ճանապարհ չենք տալիս՝ ժամանակ չունենք, բայց պատրաստ ենք ժամերով կանգնել, իրար հետ կռիվ անել. այդ ժամանակը կա:

- Մշակութային գործիչների դերն ու անելիքը ո՞րը պետք է լինի ինքներս մեզ ճանաչելու ու մաքրվելու ճանապարհին:

- Մշակույթի գործիչը պետք է վեր լինի քաղաքականությունից, որովհետև այդ նույն մշակութային գործիչը, որ այլ երկրում Հայաստանն է ներկայացնում, չի ներկայացնում այդ երկրի այս կամ այն կողմը, իշխանությունը կամ օպոզիցիան, քաղաքականություն չի ներկայացնում, մշակույթն է ներկայացնում: Իմ պարագայում ամեն դեպքում այդպես է, երբ դրսում նվագում եմ, Հայաստանի անունից եմ ներկայանում, ու ինձանով շատերը Հայաստանը գիտեն, շատերը գալիս են Հայաստան համերգների, շատերը ուղղակի գալիս են տեսնելու, ոմանք սիրահարվում են մեր երկրին, մարդիկ էլ կան՝ տեղափոխվում են այստեղ ապրելու, ու այդ մարդկանց չեն հետաքրքրում այս քաղաքական կուրսերը, մեր մշակույթն են սիրում, երկիրը:

Ամեն մեկն իր տեղն ունի, ամենադժվար բանն այն է, որ ինքդ քո տեղում չես ու չգիտես՝ դու ինչ տեղ ունես... Ես, օրինակ, երաժիշտ լինելով, արվեստագետ լինելով, չեմ կարող ադմինիստրատիվ գործով զբաղվել, զբաղվեմ, հաստատ վատ կանեմ այդ գործը: Պիտի անեմ այն, ինչ լավ եմ կարողանում, այդ դեպքում և՛ ես, և՛ ունկնդիրը հաճույք ենք ստանում:

Հերմինե Կարապետյան