Ինչպես եւ որտեղից գտնել 55 միլիարդ դրամ առանց կախարդական փայտիկի

 ՀՀ ֆինանսների նախարար Վարդան Արամյանը նախօրեին հայտարարեց, թե այս տարվա պետական բյուջեի հարկային եկամուտները կկազմեն 1 տրիլիոն 62 միլիարդ դրամից 1 տրիլիոն 72 միլիարդ դրամ: Եվ դա շուրջ 80 միլիարդ դրամով պակաս է այս տարվա բյուջեով նախատեսված գումարից:

Սա փաստորեն ՀՀ բարձրաստիճան պաշտոնյայի կողմից այս տարվա բյուջեն թերակատարելու մասին առաջին պաշտոնական հայտարարությունն է: Եվ ուրեմն 2016 թվականի բյուջեն թերակատարվելու է հենց 80 միլիարդ դրամով: Բայց հաջորդ տարի կառավարությունը մտադիր է հավաքագրել 1 տրիլիոն 130 միլիարդ դրամ եւ դա արձանագրել է 2017 թվականի պետբյուջեի նախագծում: Իսկ դա նշանակում է որ հաջորդ տարի պետք է հավաքագրվի մոտ 55 միլիարդ դրամով ավելի հարկ, քան այս տարի:

Իրատեսակա՞ն է արդյոք այս կանխատեսումը: Նման կասկածներ հայտնելու բոլոր հիմքերը կան: Ուրեմն ի՞նչ է ստացվում: Այս տարի բյուջեով նախատեսված գումարը թերակատարվելու է, դա արդեն իսկ անխուսափելի է, եւ այդ մասին կառավարությունը ըստ էության պաշտոնապես հայտարարում է: Միաժամանակ իր առաջ նպատակ է դնում հաջորդ տարի 55 միլիարդ դրամով ավելի շատ գումար հավաքել: Ինչպես արդեն նշել ենք, կառավարությունը բյուջետային մուտքերի ավելացման կանխատեսումները հիմնավորում է Ռուսաստանի Դաշնությունում տնտեսության աշխուժացմամբ եւ պղնձի միջազգային գների սպասվող աճով:

Համարենք, որ պղինձը հաջորդ տարի կթանկանա, ասենք, 20 տոկոսով: Ու համարենք, որ մի այդքանով էլ կմեծանա գունավոր մետաղներ արդյունահանող ընկերությունների վճարած հարկերը: Եթե նայենք այդ ընկերությունների վճարած հարկերի տարեկան ծավալները, ապա կպարզվի, որ պղնձի 20 տոկոս թանկացման արդյունքում մեր բյուջեն կստանա լրացուցիչ ընդամենը 3-4 միլիարդ դրամ գումար: Դա, իհարկե, շոշափելի գումար է, սակայն շատ ու շատ քիչ է կառավարության նախատեսած 55 միլիարդ դրամի լրացուցիչ հարկերի սպասումից: Էլ չենք խոսում այն մասին, որ պղինձը կարող է եւ չթանկանալ ընդհանրապես, կարող է նույնիսկ էժանանալ:

Ինչ վերաբերում է Ռուսաստանում տնտեսության աշխուժացման հեռանկարին, ապա այստեղ իրավիճակը ավելի կանխատեսելի է: Նույնիսկ ռուս բարձրաստիճան պաշտոնյաները իրենց անուղղելի լավատեսությամբ չեն կանխատեսում շոշափելի տնտեսական աճ Ռուսաստանում: Լավագույն դեպքում, ըստ պաշտոնական կանխատեսումների, աճը կարող է կազմել 1-1.5 տոկոս: Իսկ անկախ, շատ ավելի վստահելի ու գիտակ տնտեսագետների կանխատեսումներով՝ ՌԴ տնտեսությունը 2017 թ. կունենա զրոյական աճ, կամ նույնիսկ՝ անկում:

Իսկ դա նշանակում է որ Հայաստան ուղարկվող մասնավոր տրանսֆերտները չեն աճելու, եթե նույնիսկ չնվազեն: Դա նշանակում է, որ հայկական ապրանքները ավելի շատ չեն վաճառվելու Ռուսաստանում: Նույնիսկ կարելի է պնդել, որ Հայաստանից Ռուսաստան արտահանումը նվազելու է, քանի որ շատ շուտով, համենայն դեպս՝ մինչեւ հաջորդ տարի թուրքական ապրանքների նկատմամբ Ռուսաստանի կիրառած պատժամիջոցները վերանալու են, եւ հայկական շատ ապրանքներ, որոնք այդ պատժամիջոցների շնորհիվ որոշակի սպառում էին գտել Ռուսաստանում, դուրս են մղվելու այնտեղից:

Եվ ուրեմն, բնակչության գնողունակությունը, որը զգալիորեն պայմանավորված է ՌԴ-ից ստացվող տրանսֆերտներով, չի աճելու: Ռուսաստանում ապրանքներ վաճառող մեր տնտեսվարողները լրացուցիչ եկամուտներ չեն ունենալու, ու հետեւաբար նաեւ լրացուցիչ հարկեր չեն վճարելու:

Բյուջեի եկամուտները 55 միլիարդ դրամով ավելացնելու ամենաարդյունավետ միջոցը, իհարկե, ստվերային տնտեսության կրճատումն է: Այսինքն, այն տնտեսվարողները, որոնք իրենց եկամուտի մի մասը թաքցնում ու հարկեր չէին վճարում, պետք է գոնե մի քիչ դուրս գան ստվերից: Տեխնիկապես սա բյուջեի եկամուտները ավելացնելու ամենակարճ ու ամենահեշտ միջոցն է: Բայց՝ միայն տեխնիկապես: Գործնականում այդ «ստվերը» հայտնի օլիգարխների վերահսկողության տակ է, եւ նրանց «լույս աշխարհ» բերելը ակնհայտ քաղաքական գործընթաց է: Հույսեր փայփայել, որ օլիգարխները իրենց եկամուտների մի զգալի մասը այլեւս չեն թաքցնի, թերեւս անիմաստ է, հաշվի առնելով, որ հաջորդ տարի ընտրություններ են, եւ նրանք գործող իշխանությանը սատարելու դիմաց հստակ երաշխիքներ կպահանջեն այդ նույն իշխանությունից: Կպահանջեն ու, բնականաբար, կստանան:  Իսկ այդ պարագայում նրանց «ստվերի» կրճատման գործընթացի ականատեսը համենայն դեպս հաջորդ տարվա ընթացքում մենք դժվար թե դառնանք:

Իսկ մինչ այդ ՀՀ ազգային վիճակագրական ծառայությունը շարունակում է գուժել մեր տնտեսության հետընթացը: Այս տարվա օգոստոսին, մասնավորապես, մանրածախ առեւտրի ծավալները անցած տարվա նույն ամսվա համեմատ նվազել են 5.6 տոկոսով: Այսինքն, մինչ կառավարությունը համեմատաբար վարդագույն կանխատեսումներ է անում հաջորդ տարվա համար, մեր բնակչությունը շարունակում է աղքատանալ: ԱՎԾ-ի ներկայացրած զեկույցի համաձայն, օրինակ, մշակող արդյունաբերության կողմից ապրանքների միայն մեկ երրորդի պարագայում է աճ գրանցվել: Ապրանքատեսակների  2/3-ում նվազում է, այն էլ՝ բավականին զգալի: Թե ինչ պետք է անի կառավարությունը, որպեսզի ավելի շատ ապրանքներ արտադրվեն ու ավելի շատ սպառվեն ու դա հանգեցնի հարկային եկամուտների աճին, ճիշտն ասած, այնքան էլ չի հասկացվում:

Եվ ուրեմն հաջորդ տարվա պետական բյուջեի հարկային եկամուտների հավաքագրման հեռանկարները շարունակում են մնալ անորոշ: Գուցե այդ մասին հայտնի կդառնա, երբ ԱԺ-ում սկսվեն բյուջեի նախագծի քննարկումները: Գուցե կառավարությունը թեւքի մեջ պահում է մի հաղթաթուղթ, որը մինչ այժմ ոչ մեկին ցույց չի տվել: Բայց դա մոտավորապես կախարդական փայտիկ է, որը, ինչպես խոստովանել է Կարեն Կարապետյանը, ինքը չունի:

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
22995 դիտում

Գարեգին Բ-ն ինքն անձամբ թող պարզաբանի. մենք՝ իր հոտը, իրավունք ունենք իրենից լսելու ճշմարտությունը. վարչապետ

9 մարզի և Երևանի բազմաթիվ հասցեներում մի քանի ժամ լույս չի լինի

«Կրթվելը նորաձև է» շարժման 36-րդ հանդիպումը՝ արժեքների, մեր ինքնության և «Իրական Հայաստանի» մասին. «Իմ քայլը»

Ինչ իրավիճակ է հանրապետության ճանապարհներին. Աղվանի-Լծեն հատվածը շարունակում է միակողմանի երթևեկելի մնալ

ՌԴ նախագահը Հռոմի պապին տեղեկացրել է ռուս-ուկրաինական պայմանավորվածությունների մասին

Մոտեցել ենք պատերազմի չորրորդ տարվան. Թուրքիան պատրաստ է կազմակերպել Պուտին-Զելենսկի հանդիպումը Ստամբուլում

Սիսիան-Սպանդարյան ճանապարհին կցորդիչով բեռնատարը բախվել է ճամփեզրի արգելապատնեշին, կախվել ձորակը

Շինաշխատանքներ կատարած Հնդկաստանի քաղաքացին «Ֆ1» տեսակի նռնակ է գտել, ձգել օղակը. տղամարդը հիվանդանոցում է

Դեսպանության միջոցով պայմանավորվածություն ստանալը չի լինի. Շենգենյան վիզայի դիմումի ընդունման կարգը կփոփոխվի

Երևանում դիմակավորված անձինք առևանգել են օտարերկրացու դստերը. ինչպես, որտեղ և ում հետ է հայտնաբերվել երեխան

Ուկրաինան լուրջ չի ընդունում ռուսական հուշագիրը, քանի որ այն իրականում վերջնագիր է. Զելենսկի

Սեփական տան բակում կնոջ դի է հայտնաբերվել

Հոգևորականները լավ գիտեն, թե որ չակերտավոր սրբազանի մասին էր Նիկոլ Փաշինյանի գրառումը. Ղազարյան. տեսանյութ

Էկոնոմիկայի փոխնախարարը մասնակցել է ԱՊՀ անդամ-երկրների արդյունաբերական քաղաքականության խորհրդի նիստին

Ասաց՝ ստիպված է պատասխանել օդանավակայանների վրա վերջին հարձակումներին. Թրամփ-Պուտին հեռախոսազրույց է կայացել

Թուրքիան չի պլանավորում մոտ ապագայում զորքը դուրս բերել Սիրիայից. Գյուլեր

Գագիկ Սուրենյանը եղանակի վերաբերյալ նոր գրառում է արել

Շնորհակալ եմ հիասքանչ բանախոսությունների համար. Աննա Հակոբյանը նոր լուսանկարներ է հրապարակել

Քարաթափման հետևանքով Աղվանի-Լծեն ավտոճանապարհը դարձել է միակողմանի երթևեկելի

Եկեղեցին մաֆիոզ խմբավորում չէ, որ «սխոդկա» անեն, որոշեն իրար մեջ, Գարեգին Բ-ն պիտի պատասխանի հարցին. տեսանյութ

ՊԵԿ նախագահը Ղրղզստանում նիստերի է մասնակցել

Հայաստանից պատվիրակություն կգործուղվի Տաջիկստան. վարչապետը որոշում է ստորագրել

Ապատեղեկատվության համար դատի կտանք հեղինակներին. Հակոբյանը՝ Փաշինյանի՝ Ֆրանսիայում վիլլա գնելու լուրի մասին

Կրթվելը նորաձև է Կառավարության շենքում. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել

AMX-ը ներդրել է Հեռավար մասնակցության մոդելը՝ բացելով դռներ միջազգային ներդրողների համար

Ընդդիմադիր ակտիվիստը զրպարտել է Նիկոլ Փաշինյանին, իրավապահների առաջ դարձել «կուռկուռ». տեսանյութ

Նախարարը և դեսպանը Խաղաղ միջուկային էներգիայի օգտագործման ոլորտում ՀՀ-ԱՄՆ համագործակցության հարցեր են քննարկել

Ինչով է պայմանավորված 2019 և 2025 թվականների անշարժ գույքի հարկի տարբերությունը. Կադաստրի կոմիտեն պարզաբանել է

Անհետ կորածների համատեղ որոնողական աշխատանքներ իրականացնելու նախնական պայմանավորվածություն ունենք․ ԱԱԾ տնօրեն

Չեմ հերքելու. «Քանաքեռցի Տույ»-ն ու ոստիկանապետ Արամ Ղազարյանը ազգականներ են. ՆԳ նախարար

Երանի ողջ ամառ այսօրվա նման եղանակ լիներ. Սուրենյանը նոր գրառում է արել

Հայկ Մարությանը մինչ օրս իրարից չի տարբերում ավտոբուսը և «Գազել» միկրոավտոբուսը. Հովհաննիսյան

Գորիսում քաղաքացին ադրբեջանցի զինվորների ուղղությամբ ատրճանակ է պահել. նախաձեռնվել է քրեական վարույթ

Այսքան երիտասարդ, բայց այսքան դաշնա՞կ, էլ ստատուս է գրում, էլ մի ԶԼՄ-ից մյուսն է վազում. Հակոբյան

Երևույթը դատապարտելի է. ՆԳ նախարարը՝ Մխչյանի դպրոցում 4-րդ դասարանցիներին թմրանյութ տալու դեպքի մասին

Ռուսական և ուկրաինական կողմերը դադար են վերցրել միմյանց փոխանցած հուշագրերն ուսումնասիրելու համար. Զախարովա

Սահմանային իրադրությունը գնահատում եմ հարաբերականորեն կայուն․ ԶՈՒ ԳՇ պետ

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան հունիսի 4-ին

ՆԳ նախարար Արփինե Սարգսյանը մեկնաբանել է Արամ Հովհաննիսյանի պաշտոնանկությունը

Շոյգուն ժամանել է Հյուսիսային Կորեա