Երևան
10 °C
ՀՀ ֆինանսների նախարար Վարդան Արամյանը նախօրեին հայտարարեց, թե այս տարվա պետական բյուջեի հարկային եկամուտները կկազմեն 1 տրիլիոն 62 միլիարդ դրամից 1 տրիլիոն 72 միլիարդ դրամ: Եվ դա շուրջ 80 միլիարդ դրամով պակաս է այս տարվա բյուջեով նախատեսված գումարից:
Սա փաստորեն ՀՀ բարձրաստիճան պաշտոնյայի կողմից այս տարվա բյուջեն թերակատարելու մասին առաջին պաշտոնական հայտարարությունն է: Եվ ուրեմն 2016 թվականի բյուջեն թերակատարվելու է հենց 80 միլիարդ դրամով: Բայց հաջորդ տարի կառավարությունը մտադիր է հավաքագրել 1 տրիլիոն 130 միլիարդ դրամ եւ դա արձանագրել է 2017 թվականի պետբյուջեի նախագծում: Իսկ դա նշանակում է որ հաջորդ տարի պետք է հավաքագրվի մոտ 55 միլիարդ դրամով ավելի հարկ, քան այս տարի:
Իրատեսակա՞ն է արդյոք այս կանխատեսումը: Նման կասկածներ հայտնելու բոլոր հիմքերը կան: Ուրեմն ի՞նչ է ստացվում: Այս տարի բյուջեով նախատեսված գումարը թերակատարվելու է, դա արդեն իսկ անխուսափելի է, եւ այդ մասին կառավարությունը ըստ էության պաշտոնապես հայտարարում է: Միաժամանակ իր առաջ նպատակ է դնում հաջորդ տարի 55 միլիարդ դրամով ավելի շատ գումար հավաքել: Ինչպես արդեն նշել ենք, կառավարությունը բյուջետային մուտքերի ավելացման կանխատեսումները հիմնավորում է Ռուսաստանի Դաշնությունում տնտեսության աշխուժացմամբ եւ պղնձի միջազգային գների սպասվող աճով:
Համարենք, որ պղինձը հաջորդ տարի կթանկանա, ասենք, 20 տոկոսով: Ու համարենք, որ մի այդքանով էլ կմեծանա գունավոր մետաղներ արդյունահանող ընկերությունների վճարած հարկերը: Եթե նայենք այդ ընկերությունների վճարած հարկերի տարեկան ծավալները, ապա կպարզվի, որ պղնձի 20 տոկոս թանկացման արդյունքում մեր բյուջեն կստանա լրացուցիչ ընդամենը 3-4 միլիարդ դրամ գումար: Դա, իհարկե, շոշափելի գումար է, սակայն շատ ու շատ քիչ է կառավարության նախատեսած 55 միլիարդ դրամի լրացուցիչ հարկերի սպասումից: Էլ չենք խոսում այն մասին, որ պղինձը կարող է եւ չթանկանալ ընդհանրապես, կարող է նույնիսկ էժանանալ:
Ինչ վերաբերում է Ռուսաստանում տնտեսության աշխուժացման հեռանկարին, ապա այստեղ իրավիճակը ավելի կանխատեսելի է: Նույնիսկ ռուս բարձրաստիճան պաշտոնյաները իրենց անուղղելի լավատեսությամբ չեն կանխատեսում շոշափելի տնտեսական աճ Ռուսաստանում: Լավագույն դեպքում, ըստ պաշտոնական կանխատեսումների, աճը կարող է կազմել 1-1.5 տոկոս: Իսկ անկախ, շատ ավելի վստահելի ու գիտակ տնտեսագետների կանխատեսումներով՝ ՌԴ տնտեսությունը 2017 թ. կունենա զրոյական աճ, կամ նույնիսկ՝ անկում:
Իսկ դա նշանակում է որ Հայաստան ուղարկվող մասնավոր տրանսֆերտները չեն աճելու, եթե նույնիսկ չնվազեն: Դա նշանակում է, որ հայկական ապրանքները ավելի շատ չեն վաճառվելու Ռուսաստանում: Նույնիսկ կարելի է պնդել, որ Հայաստանից Ռուսաստան արտահանումը նվազելու է, քանի որ շատ շուտով, համենայն դեպս՝ մինչեւ հաջորդ տարի թուրքական ապրանքների նկատմամբ Ռուսաստանի կիրառած պատժամիջոցները վերանալու են, եւ հայկական շատ ապրանքներ, որոնք այդ պատժամիջոցների շնորհիվ որոշակի սպառում էին գտել Ռուսաստանում, դուրս են մղվելու այնտեղից:
Եվ ուրեմն, բնակչության գնողունակությունը, որը զգալիորեն պայմանավորված է ՌԴ-ից ստացվող տրանսֆերտներով, չի աճելու: Ռուսաստանում ապրանքներ վաճառող մեր տնտեսվարողները լրացուցիչ եկամուտներ չեն ունենալու, ու հետեւաբար նաեւ լրացուցիչ հարկեր չեն վճարելու:
Բյուջեի եկամուտները 55 միլիարդ դրամով ավելացնելու ամենաարդյունավետ միջոցը, իհարկե, ստվերային տնտեսության կրճատումն է: Այսինքն, այն տնտեսվարողները, որոնք իրենց եկամուտի մի մասը թաքցնում ու հարկեր չէին վճարում, պետք է գոնե մի քիչ դուրս գան ստվերից: Տեխնիկապես սա բյուջեի եկամուտները ավելացնելու ամենակարճ ու ամենահեշտ միջոցն է: Բայց՝ միայն տեխնիկապես: Գործնականում այդ «ստվերը» հայտնի օլիգարխների վերահսկողության տակ է, եւ նրանց «լույս աշխարհ» բերելը ակնհայտ քաղաքական գործընթաց է: Հույսեր փայփայել, որ օլիգարխները իրենց եկամուտների մի զգալի մասը այլեւս չեն թաքցնի, թերեւս անիմաստ է, հաշվի առնելով, որ հաջորդ տարի ընտրություններ են, եւ նրանք գործող իշխանությանը սատարելու դիմաց հստակ երաշխիքներ կպահանջեն այդ նույն իշխանությունից: Կպահանջեն ու, բնականաբար, կստանան: Իսկ այդ պարագայում նրանց «ստվերի» կրճատման գործընթացի ականատեսը համենայն դեպս հաջորդ տարվա ընթացքում մենք դժվար թե դառնանք:
Իսկ մինչ այդ ՀՀ ազգային վիճակագրական ծառայությունը շարունակում է գուժել մեր տնտեսության հետընթացը: Այս տարվա օգոստոսին, մասնավորապես, մանրածախ առեւտրի ծավալները անցած տարվա նույն ամսվա համեմատ նվազել են 5.6 տոկոսով: Այսինքն, մինչ կառավարությունը համեմատաբար վարդագույն կանխատեսումներ է անում հաջորդ տարվա համար, մեր բնակչությունը շարունակում է աղքատանալ: ԱՎԾ-ի ներկայացրած զեկույցի համաձայն, օրինակ, մշակող արդյունաբերության կողմից ապրանքների միայն մեկ երրորդի պարագայում է աճ գրանցվել: Ապրանքատեսակների 2/3-ում նվազում է, այն էլ՝ բավականին զգալի: Թե ինչ պետք է անի կառավարությունը, որպեսզի ավելի շատ ապրանքներ արտադրվեն ու ավելի շատ սպառվեն ու դա հանգեցնի հարկային եկամուտների աճին, ճիշտն ասած, այնքան էլ չի հասկացվում:
Եվ ուրեմն հաջորդ տարվա պետական բյուջեի հարկային եկամուտների հավաքագրման հեռանկարները շարունակում են մնալ անորոշ: Գուցե այդ մասին հայտնի կդառնա, երբ ԱԺ-ում սկսվեն բյուջեի նախագծի քննարկումները: Գուցե կառավարությունը թեւքի մեջ պահում է մի հաղթաթուղթ, որը մինչ այժմ ոչ մեկին ցույց չի տվել: Բայց դա մոտավորապես կախարդական փայտիկ է, որը, ինչպես խոստովանել է Կարեն Կարապետյանը, ինքը չունի:
Հետևանքներ կլինեն․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Արգիշտի Քյարամյանի և Աղազարյանի միջև տեղի ունեցած միջադեպի մասին
Լեռային Ղարաբաղի տարածքում ադրբեջանցի զինծառայող է մահացել
Կինը փայտով հարվածել է ամուսնուն, վերջինիս կողոսկրերը կոտրվել են. դատախազը գործն ուղարկել է դատարան
Այս գործընթացը Ադրբեջանում հանրային առումով շատ ավելի ոչ միանշանակ է անցնում, քան ՀՀ-ում. Գաբրիելյան
Պուտինը ժամանել է Կազան՝ մասնակցելու ԲՐԻԿՍ-ի գագաթնաժողովին
Թուրքիայից առաջարկ չի եղել միջնորդ լինել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև․ Սիմոնյան
Ո՞րն է ռիսկը, եթե Ադրբեջանը չվավերացնի կանոնակարգը․ Ռուբեն Ռուբինյանը մանրամասնում է
ՀՀ պետականության անկյունաքար ենք դնելու, սա զոհողությունների և հաղթանակի ճանապարհ է․ Հակոբ Արշակյան
Ինձ հետաքրքրում է Ադրբեջանում մեր 23 անձանց գտնվելը․ Սիմոնյանը՝ COP29-ին մասնակցելու մասին
Դուք 8 բ-ն ե՞ք, թե՞ խորհրդարանական խմբակցություն. Կոնջորյանը՝ ընդդիմությանը
Ընդդիմությունը ուզում է շարժվել այլ պետության օրակարգով․ Սիմոնյան
Բաքվի հետ համաձայնություն կա՝ սահմանազատվող հատվածների վերաբերյալ չխոսել, եթե դեռ չենք պայմանավորվել․ Գրիգորյան
Ընդդիմադիր խմբակցությունները չեն մասնակցի ԱԺ-ում սահմանազատման հանձնաժողովների կանոնակարգի քննարկմանը և քվեարկությանը
Քվեարկել եք, որ ԼՂ-ն Ադրբեջանի մաս է, բայց ասում եք՝ կոնտեքստը ուրիշ է եղել, ֆանտաստիկ է. Ալեքսանյանը՝ ընդդիմությանը
Արթիկում 2024-ին մեկնարկել է սուբվենցիոն 5 ծրագիր՝ 1 մլրդ 19 մլն 468 հազար դրամ արժողությամբ. մանրամասներ
Եթե այնպես է ստացվում, որ Ադրբեջանը չի վավերացնում Կանոնակարգը, մեր արած գործընթացը իրավական ուժ չի ստանում․ Սիմոնյան
Բաքուն հեղեղվել է. հորդառատ անձրևներից հետո քաղաքի ճանապարհները կոլապսի մեջ են (տեսանյութ)
Ի՞նչ էիք անում դուք, որ ԼՂ-ն չէիք ճանաչում որպես անկախ և թողնում էիք Արցախը Ադրբեջանի կազմում. Սիմոնյանը՝ Մանուկյանին
Արթուր Բաղդասարյանը և նրա ընտանիքի անդամները հրավիրվել են Գլխավոր դատախազություն
28-ամյա երիտասարդը հարբած վիճակում քարով հարվածել է պարեկային ավտոմեքենային, կոտրել ապակին ու փախել (լուսանկարներ)
Երևանում ավտոբուսների համար առանձնացված գծերի թիվն ավելանում է (տեսանյութ)
Հայաստան է ժամանում աշխարհահռչակ դաշնակահար Ալեքսեյ Լյուբիմովը
Մահացել է խավարի կազմակերպության ղեկավարը. Ֆիդանը՝ Գյուլենի մահվան մասին
Սևանի և Գավառի տարածաշրջաններում ձյուն է տեղում
Երևանի Աջափնյակ վարչական շրջանի մի մասում 24 ժամ ջուր չի լինելու
Ազգային ժողովը մեկնարկող քառօրյայում կքննարկի սահմանազատման հանձնաժողովների կանոնակարգը վավերացնելու մասին օրենքը
Արմավիրում տանտերերը, հարսանիքից վերադառնալով, տունը հայտնաբերել են թալանված
Ընկերոջից և համախոհից մինչև ոխերիմ թշնամի. ով էր ԱՄՆ-ում մահացած Գյուլենը և ինչու էր Էրդողանն ատում նրան
Արարատի մարզում բախվել են «Lexus»-ն ու «Opel Zafira»-ն․ կան տուժածներ
Գեղարքունիքի մարզի 7 գյուղում 12 ժամ ջուր չի լինի
Նախկինում զավթած տարածքներ են եղել. Երևանում նոր պուրակ է հիմնվել (տեսանյութ)
«Մեղրու սար»-ում առկա է մերկասառույց, Ջերմուկ, Գավառ քաղաքներում շարունակում է ձյուն տեղալ
Լևոն Ջուլֆալակյանը ՌԴ քաղաքացիություն է ստացել
Մ23 ԱԱ. Շանթ Խաչատրյանն ու Հայկ Խլոյանը եզրափակչում են
Եվրախորհրդարանում ի թիվս այլ հարցերի, կքննարկվեն նաև Հայաստան-Ադրբեջան հարաբերությունները
Լիբանանը մոտ 30 հրթիռ է արձակել հյուսիսային Իսրայելի ուղղությամբ. որոշ վայրերում հրդեհներ են բռնկվել
Բեռնաթափման ժամանակ «Կամազ»-ը փոսն է ընկել
Ի դեմս Ռուսաստանի հիբրիդային մարտավարության՝ Մոլդովան ցույց է տալիս, որ ցանկանում է եվրոպական ապագա. Ֆոն դեր Լայեն
Սա Ալիևին տրված կոնկրետ վերջնաժամկետ է, ենթատեքստում՝ զգուշացում. Բայդենի՝ Ալիևին հղած նամակի մեսիջները
Ազգային ժողովում «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության նիստ է տեղի է ունեցել. ինչ է քննարկվել
