ՄԻԵԴ-ը Վճռաբեկ դատարանի նախագահի դեմ վճիռ է կայացրել. անդրադարձ է եղել նրա վարքին

Մարդու իրավունքների Եվրոպական դատարանը այսօր՝ հոկտեմբերի 27-ին, «Վարդանյանն ու Նուշիկյանն ընդդեմ Հայաստանի» վճիռ է կայացրել, որտեղ գնահատականներ է տրված տվյալ գործով Վճռաբեկ դատարանի նախագահ Արման Մկրտումյանի գործունեությանը՝ դիմումատուների գործը քննելու ընթացքում:

Գործի նախապատմությունն ու ընթացքը

«Վարդանյանն ու Նուշիկյանն ընդդեմ Հայաստանի» գործը ՄԻԵԴ-ը ստացել է 2007 թվականին: Այդ ժամանակ Արման Մկրտումյանը ՀՀ Վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական եւ վարչական պալատի նախագահն է եղել: Դիմումատուները ՄԻԵԴ-ն ներկայացրել են, որ Մկրտումյանը փորձել է Բուզանդի փողոցում իրենց գույքը պահանջող եւ գործով պատասխանողին պարտադրել, որ հաշտության գան: ՄԻԵԴ են դիմել ՀՀ 3 քաղաքացի՝ Յուրի Վարդանյանը, Շուշանիկ Նանուշյանը, Արտաշես Վարդանյանը: Ըստ վճռի՝ առաջին դիմումատուն պնդում է, որ իրեն ապօրինաբար զրկել են տնից: Դիմումատուներից մեկը նրա կինն է, մյուսը՝ որդին: Յուրի Վարդանյանը 1 միլիոն 48 հազար 97 եվրո է պահանջել որպես նյութական վնասի փոխհատուցում (իր օտարած տան արժեքը): Դատարանին նա ասել է, որ լավագույն լուծումը կլիներ, որ իր հողը վերադարձնեն իրեն, քանի որ հողը դեռ չի հատկացվել այլ մասնավոր անձի:

Հայաստանի կառավարությունն էլ պնդել է, որ Վարդանյանի տունը չեն վերադարձնի, այն երբեք էլ իրան չի պատկանել, բացի այդ նրա պահանջած փոխհատուցման գումարը շատ է, քանի որ պետք է փոխհատուցումը հաշվարկել հաշվի առնել օտարման պահի դրությամբ կադաստրային գինը: Կառավարությունը նաեւ նշել է, որ 54 միլիոն 494 հազար դրամը, որ առաջին դիմումատուն արդեն ստացել է ներպետական վարույթի ժամանակ, համարժեք փոխհատուցում է ցանկացած նյութական եւ ոչ նյութական վնասի դիմաց:

Նախադեպային որոշում

«Հետեւաբար, Դատարանը եզրակացնում է, որ դատավոր Մ-ի վարքագիծը, պարունակելով դատական չեզոքության սկզբունքից բխող անկողմնակալության պակաս, առաջացրել է օբյեկտիվորեն հիմնավորված վախ, որ նա անաչառ չի եղել դիմումատուի գործի վերաբերյալ որոշում կայացնելիս: Այս առումով եւս առկա է եղել Կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի 1-ին կետի խախտում»,- Արման Մկրտումյանի մասով ասված է ՄԻԵԴ-ի վճռում:

Փաստաբան Գեւորգ Գյոզալյանն Արման Մկրտումյանի նախագահությամբ նիստերի մասնակցում եւ նկատում է, որ Մկրտումյանն ունի մարդկանց հաշտության պարտադրելու ոճ: «Այդ վճիռը դրա լավագույն դրսեւորումներից է, որն ապացուցում է Մկրտումյանի՝ այն ժամանակ ցուցաբերած շահագրգռվածությունը»,- մեր զրույցում ասաց Գյոզալյանն ու նշեց, որ փաստաբանական գործունեության ընթացքում չի հանդիպել մի դեպքի, որ կոնկրետ դատավորի վերաբերյալ ՄԻԵԴ-ն ընդգծված դիրքորոշում արտահայտի:

Նրա խոսքով՝ Եվրոպական դատարանը, որպես կանոն, դատավորի անունը չի ընդգծում: «Իրեն հարգող ցանկացած պետություն, ամեն ինչ կաներ, որ Մկրտումյանը կամ Պողոսյանը, չանձնավորենք, մեկ ժամ ավելի չմնա այդ բարձրագույն դատական ատյանի ղեկավարի պաշտոնում: Ես կարծում եմ, որ այդ անձը պետք է լինի անբիծ անձնավորություն: Այս վճիռը չեմ կարծում, որ մեծ բեկում կմտցնի, թեեւ նորմալ իրական պետությունում միանշանակ պետք է բեկում մտցներ, որովհետեւ, ակնհայտորեն, ցույց է տալիս բարձրագույն դատական իշխանության ղեկավարի ակնհայտ շահագրգռվածությունը գործով»,- նշեց փաստաբանը՝ զարմանք հայտնելով, թե ի՞նչ է նշանակում դատավորի կողմից նիստերը մի քանի անգամ հետաձգելով հաշտություն պարտադրել:

ՄԻԵԴ-ի վճիռը, որպես միջանկյալ ակտ

Դատարանը հաշվի առնելով դիմումատուների պահանջն ու Հայաստանի կառավարության առարկությունը որոշել է փոխհատուցման մասով վճիռը.

ա) հետաձգվում է

բ) վճիռը վերջնական ուժի մեջ մտնելուց հետո երեք ամսվա ընթացքում կառավարությունը եւ առաջին դիմումատուն ներկայացնեն իրենց գրավոր դիտարկումները վնասը փոխհատուցելու չափի մասին եւ, մասնավորապես, թե ինչ համաձայնության են հանգել:

գ) մինչ այդ կանգնեցել ընթացակարգը եւ դատարանի նախագահին օժտել նույն լիազորությամբ: