«Մշակվում է ռուսաց լեզվի զարգացման հայեցակարգ». Լեւոն Մկրտչյան

Առաջիկայում հայաստանյան դպրոցներում ռուսերենը իսկապես կստանա մեկ այլ` ավելի բարձր կարգավիճակ: Բացի զուտ ռուսաց լեզու առարկայից, մի շարք այլ առարկաներ նույնպես այդ լեզվով կդասավանդվեն, ինչպես օրինակ ռուս գրականություն, Ռուսաստանի աշխարհագրություն:

Իհարկե, խոսվում է այլ օտար լեզուների դեպքում եւս նման քաղաքականություն որդեգրելու անհրաժեշտության ու մտադրության մասին, բայց դա առայժմ հետագայի հարց է: Այս մասին պարզ դարձավ ՀՀ կրթության եւ գիտության նախարար Լեւոն Մկրտչյանի հետ մեր զրույցում, որը ներկայացնում ենք ստորեւ:

- Պարոն նախարար, Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարության պաշտոնյաներից մեկը օրերս հայտարարել էր նախկին ԽՍՀՄ երկրներում ռուսերենին օրենսդրորեն հատուկ կարգավիճակ տալու եւ այն երկրորդ պետական լեզու հռչակելու անհրաժեշտության մասին: Ինչպե՞ս կգնահատեք այս հայտարարությունը:

- Մենք հիմա մշակում ենք ռուսաց լեզվի զարգացման հայեցակարգը: Կմշակենք նաեւ ֆրանսերենի, անգլերենի եւ գերմաներենի զարգացման հայեցակարգերը, որովհետեւ ես վստահ եմ, որ Հայաստանի Հանրապետությունը, եթե ուզում է գիտակրթական տարածք համարվել, քաղաքացիները պիտի ազատ տիրապետեն օտար լեզուներին: Բայց Հայաստանի Հանրապետությունում հստակ գործում է մեր օրենքը, որով Հայաստանի պետական լեզուն հայերենն է: Եվ այդ օրենքը, իմ խորին համոզմամբ, փոփոխման ենթակա չէ, այն մեր անկախության ժամանակվա ձեռքբերումներից է: Բայց ամեն ինչ պիտի անենք, որպեսզի Հայաստանի Հանրապետությունում ռուսաց եւ մյուս օտար լեզուներով խորացված ուսուցում ապահովենք հատկապես մասնագիտական մակարդակով: Հայաստանի քաղաքացիները պիտի ազատ կարողանան խոսել ռուսերենով եւ առնվազն մեկ եվրոպական օտար լեզվով:

- Իսկ զարգացման հայեցակարգն ի՞նչ է ենթադրում. դպրոցներում դասաժամերը կավելացվե՞ն, թե ինչ կլինի:

- Օրինակ, ես ինքս ավարտել եմ Չարենցի անվան դպրոցը, որը խորացված անգլերեն թեքումով դպրոց էր: Մենք մեր առարկայախումբը անցնում էինք հայերենով, բայց անգլերենով անցնում էինք անգլիական եւ ամերիկյան գրականություն, Անգլիայի աշխարհագրություն, որը միանշանակ հնարավորություն էր տալիս ավելի խորացված հասկանալ տվյալ լեզուն: Հիմա Հայաստանի Հանրապետությունում մենք կունենանք ընդհանուր լեզվական կոնցեպցիա, որը պիտի զարգացնի եւ ուշադրություն դարձնի օտար լեզուներին, նախ եւ առաջ ռուսերենին եւ մեկ եվրոպական լեզվի: Դպրոցներ ունենք, որոնք թեքումով են, եւ հատուկ պետք է ուշադրություն դարձնենք ֆրանսերենի եւ գերմաներենի որակին, որովհետեւ, ցավոք սրտի, կորցնում ենք այդ լեզուները: Դեռ ֆրանսերենը ապահովվում է, որովհետեւ կա ֆրանսիական համալսարանը, իսկ գերմաներենի գլխին մեծ վտանգ է կախված: Այսինքն` մենք հատուկ օտար լեզուների կոնցեպցիան պիտի մշակենք եւ շատ արագ ներդնենք, որպեսզի կարողանանք որակ ապահովել: Փայլուն երեխաները շրջաններից գալիս են, օրինակ, ֆիզիկայի ֆակուլտետ, բացի հայերենից ուրիշ ոչ մի լեզվով չեն կարողանում կարդալ, եւ այլեւս նրանց համար շանսը վերջանում է մասնագետ դառնալու: Այսինքն` այս իմաստով ամեն ինչ անելու ենք, որ այդ լեզուները իսկապես որակով դասավանդվեն: Եվ կլինեն խորացված թեքումով դպրոցներ, որտեղ կլինի այդ առարկայախումբը` գրականություն, տվյալ երկրի աշխարհագրություն, բայց մայր սուբստանցիաները Հայաստանի Հանրապետությունում դասավանդվելու են հայերեն, այսինքն` մաթեմատիկա, քիմիա, կենսաբանություն, ֆիզիկա:

- Իսկ հնարավո՞ր է մեկ էլ պարզվի, որ ռուսերենը գերակշռում է այլ օտար լեզուների մեջ:

- Տեսեք ինչ է խնդիրը. ռուսերենի դաշտը ավելի բարենպաստ է, որովհետեւ մեր ժողովուրդը իր մտածողությամբ, հետխորհրդային համակարգով ռուսերենն ավելի  հեշտ է ընկալում, քան անգլերենը, եւ եթե մենք կարողանանք դպրոցներում ունենալ ասենք անգլերենի, ֆրանսերենի կամ գերմաներենի նույն չափով տարածվածություն, ինչքան ռուսերենի, շատ հիանալի կլինի: Բայց, ցավոք սրտի, մենք այդ մասնագիտական դաշտը, գրականության առկայությունը, մենթալիտետի պահը չունենք: Դուք հաշվի առեք` ինչ բնակչություն է ապրում Ռուսաստանում, մեզ ռուսական հեռուստածրագրերը ավելի մատչելի են, այսիքն` ռուսերենի ավելի մեծ տարածվածություն կա, եւ մենք նաեւ ռուսերենի կարիքը ունենք, որովհետեւ մենք գտնվում ենք մեկ եվրասիական տարածաշրջանում, որտեղ միջհաղորդակցային լեզուն ռուսերենն է: Այսինքն` մեր պաշտոնական գրագրության մեջ դա մեծ ծավալ ունի: Բնական է, որ ռուսերենը պիտի որոշակի տեղ ունենա մեր համակարգում:

- Ստացվում է՝ ռուսերենի հետ կապված այս նախաձեռնությունը Ռուսաստանից է գալիս ու ինչ-որ տեղ էլ դա պարտադրանք է:

- Ոչ, առաջին անգամ ռուսաց լեզվի զարգացման հայեցակարգը իմ ժամանակ է եղել: 1998 թվականին ենք ընդունել: Դա մեզ անհրաժեշտ է: Այսինքն` օտար լեզուների իմացությունը անհրաժեշտ է հայ ժողովրդին, եթե ինքն ուզում է Հայաստանը չդիտել ընդամենը որպես կցորդ երկիր, այլ ուզում է դիտել իբրեւ գիտակրթական տարածք: Չի կարող փոքր ժողովուրդը միայն իր մայր լեզվով մտնել մեծ խնդիրների լուծման բեռի տակ: Բայց Հայաստանի պետական լեզուն հայերենն է, եւ այն ձեռքբերումները, որը մենք ունենք, հայոց լեզվի պահպանման իմաստով ե՛ւ օրենսդրական, ե՛ւ առարկայական, իսկապես անձեռնմխելի են: Այսինքն` երկու հարթություն իրար հետ չի կարելի խառնել:

Հ.Գ. Տպավորություն է, որ Ռուսաստանը խոսում է նախկին ԽՍՀՄ երկրներում, այդ թվում Հայաստանում, ռուսերենը երկրորդ պետական լեզու հռչակելու անհրաժեշտության մասին, որպեսզի դրանից փոքր արտոնություններն արդեն տվյալ հասարակություններն ընկալեն որպես հաջողություն ու ձեռքբերում` առանց դրանց ցավագին արձագանք տալու:

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
14452 դիտում

Հասնել վերջնակետին՝ Ադրբեջանի վրա բարեկամական ճնշում գործադրելով. Բերսեն՝ համաձայնագրի ստորագրման մասին

Խորին ցավակցություն ենք հայտնում Ճամբարակում պայթյունի հետևանքով զոհերի հարազատներին․ ՀՀ-ում ՌԴ դեսպանություն

Առինջ գյուղում մեքենաներ են բախվել, մեկը այրվել է. տուժածներ կան

Քաղցկեղը դատավճիռ չէ. 32-ամյա կինը հաղթահարել է հիվանդությունն ու մայրացել է

Հորիզոններ դուալ կրթական ծրագիրը շահառու ընտանիքները` նորարար գյուղատնտեսության ճանապարհով. լուսանկարներ

Հունահռոմեական ոճի ըմբշամարտի Հայաստանի պատանեկան հավաքականը առաջինն է թիմային հաշվարկում

«Մարտի 1»-ին Լևոն Տեր-Պետրոսյանը մենակ թողեց ժողովրդին կրակի դեմ, ոչ մի հոգևորական չկանգնեց մարդկանց կողքին

Ուժեղացված ծառայություն Լոռիում և Տավուշում․ պարեկները 458 խախտում են արձանագրել. տեսանյութ

Վարչապետը ողջունել է ՀՀ-ում AI ենթակառուցվածքների կառուցման NVIDIA-ի աջակցությունն ու Firebird-ի հետ աշխատանքը

Երևանում շարունակվում է համայնքային հողերը քաղաքին վերադարձնելու գործընթացը. տեսանյութ

Երևանում 31 համարի ավտոբուսի վարորդը բռնության է ենթարկվել. հաղորդում է ներկայացվել ոստիկանություն. Կոստանյան

Ըմբշամարտի ԵԱ. Հայկ Մանուկյանը հաղթել է ադրբեջանցի մրցակցին և դարձել չեմպիոն

Կապ ունեմ մի հոգևորականի հետ, որը իշխանությանը մեղադրում է, որ Գարեգին Բ-ի հարցը վաղուց չենք լուծել. տեսանյութ

Մխիթար Հայրապետյանն ընդունել է Nokia ընկերության ներկայացուցիչներին. ձեռք են բերվել պայմանավորվածություններ

Ըմբշամարտի ԵԱ. Մարատ Աճեմյանը՝ Եվրոպայի չեմպիոն

Ռուսաստանը և Ուկրաինան զոհված զինվորների մարմիններ են փոխանակել

12 տարվա դադարից հետո Դամասկոս-Ստամբուլ չվերթ է իրականացվել. վերսկսվել է Թուրքիա-Սիրիա ավիահաղորդակցությունը

Կառուցվող էլիտար թաղամասում 31-ամյա աշխատակիցը բարձրությունից ընկել է. բժիշկները պայքարում են նրա կյանքի համար

Ճամբարակում որոնողափրկարարական աշխատանքները դադարեցվել են․ սահմանվել է հերթապահություն

ՀՀ-ում կկառուցվի 500 մլն դոլար արժողությամբ AL գործարան. տարածաշրջանի խոշորագույն տեխնոլոգիական նախագիծը

Կրթվելը նորաձև է Երևանում. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել

Երբ «սառեցվածը» թրև էր գալիս փողոցներում, անկարգություններ հրահրում, Սահմանադրություն չէ՞ր խախտվում. տեսանյութ

Ճամբարակի շենքի փլատակներում հայտնաբերվել է 5-րդ դին

Ճամբարակում պայթյունի հետևանքով զոհվածների և որոնվող տղամարդու ինքնությունները հայտնի են. անուններ

Ամերիաբանկը միացել է Մոսկվայում առաջին անգամ անցկացվող TOON EXPO-ին

Վստահաբար գնալու ենք առողջության համապարփակ ապահովագրության ներդրման ուղիով. Անահիտ Ավանեսյան

Գերիների, պատանդների և անհետ կորածների հարցերով զբաղվող միջգերատեսչական հանձնաժողովի նիստ է տեղի ունեցել. ԱԱԾ

Դսեղը կունենա Աթանի հետ կապող բարեկարգ ճանապարհ. հիմնանորոգում է իրականացվում

Լավ եմ անում, հարց կա՞. Վարդան Ղուկասյանը Լիլիթ Աղեկյանին պաշտոն է տվել

Ճամբարակում կատարվում է դեպքի վայրի զննություն 5-րդ անձին հայտնաբերելու ուղղությամբ

Ճամբարակի շենքի պայթյունի հետևանքով տարհանվածները դրսում չեն մնա, կապահովվեն կացարաններով. Խուդաթյան

Ալեն Սիմոնյանն ու Մեհդի Սոբհանին քննարկել են հայ-իրանական հարաբերությունների օրակարգի առանցքային թեմաները

Հնդկաստանի ազգային պաշտպանական քոլեջի պատվիրակությունն այցելել է Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր

Վահագն Խաչատուրյանն այցելել է «Sophia Antipolis» տեխնոպարկ, ծանոթացել ինովացիոն հնարավորություններին

Ճշտված տվյալներով՝ 5-րդ անձը եղել է շենքում. Ցուցուլյանը՝ Ճամբարակում պայթյունի հետևանքով անհետ կորածի մասին

ԱԳ նախարարի տեղակալ Վահան Կոստանյանի գլխավորած պատվիրակությանն ընդունել է Եթովպիայի նախագահ Թայե Ացկե Սելասին

Պաշտոնական Երևանից որևէ ազդակ չենք ստացել ռուսական ռազմաբազայի դուրսբերման մասին. Զախարովա

Ադրբեջանական կողմը Բերդի ուղղությամբ 1 ամիս առաջ անկանոն կրակոցներ է արձակել, հիմա հանգիստ է. մարզպետ

Արայիկ Հարությունյանն այցելել է Երևանի բուսաբանական այգի, ծանոթացել «Կյանքի պուրակ»-ի կառուցման աշխատանքներին

Երկու տղամարդ անհետ կորած է. Գեղարքունիքի մարզպետը՝ Ճամբարակում պայթյունի հետևանքների մասին