Դիվանագիտական ցինիզմի մաստեր կլաս Նալբանդյանից. դիրքերում այս գիշեր զգոն է պետք լինել

Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար Էդվարդ Նալբանդյանն այսօր ցնցող ասուլիս տվեց: Մի քանի կարեւոր հարցերի նա այնպիսի ցինիզմով անդրադարձավ, որ ապշեցուցիչ էր:

Նալբանդյանի ասուլիսից ժամեր առաջ Ադրբեջանի ԱԳՆ ղեկավար Էլմար Մամեդյարովը հայտարարել էր, որ առաջարկ կա փետրվարի 17-19-ը Մյունխենում Անվտանգության համաժողովի շրջանակներում Մինսկի խմբի հետ հանդիպում անցկացնել, եւ ինքն ընդունել է առաջարկը: Մամեդյարովը նաեւ ասել էր, որ Մոսկվան ջանում է Հայաստանի, Ադրբեջանի եւ Ռուսաստանի արտգործնախարարների եռակողմ հանդիպում կազմակերպել, ինչին նույնպես Ադրբեջանն իր համաձայնությունը տվել է:

Մոսկվայի ջանքերի պահը, թերեւս, Մամեդյարովի իմպրովզին էր: Վերջերս Ադրբեջանը յուրաքանչյուր առիթ օգտագործում է ղարաբաղյան հարցով հնարավոր հանդիպումներն ավելի ներկայացուցչական դարձնելու համար: Նման փորձեր արվեցին նաեւ անցյալ դեկտեմբերին Համբուրգում ԵԱՀԿ ԱԳ նախարարների խորհրդի նիստի շրջանակներում կազմակերպվող հանդիպումից առաջ: Այն ժամանակ Բաքվից ասում էին, որ նախատեսված էր ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահող երկրների ԱԳ նախարարների եւ Հայաստանի ու Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների հանդիպումը, որը սակայն Հայաստանի պատճառով չկայացավ:

Նալբանդյանին իր ասուլիսում հաստատեց, որ համանախագահներն առաջարկել են Մյունխենում իր եւ Ադրբեջանի ԱԳ նախարարի միջեւ հանդիպում կազմակերպել (ՌԴ ԱԳ նախարարի հետ եռակողմ հանդիպման մասին, բնականաբար, խոսք չկար): Նա շատ հպանցիկ ասաց, որ այո, Հայաստանը համաձայն է այդ հանդիպմանը, որին սակայն հաջորդեց հետեւյալ տեքստը. «Բայց ինչ վերաբերում է Ադրբեջանի նախարարի հետ հանդիպմանը, այս պահին չեմ կարող հաստատել, որովհետեւ հայտնի չէ, թե ինչ խաղեր այս անգամ կտա Ադրբեջանը...մեղադրում են, թե հայկական կողմն է հրաժարվում: Աբսուրդ է, իհարկե։ Համբուրգում ասացին, որ հանդիպում ընդհանրապես չի կայացել... Ապա ասացին, որ այդ հանդիպումը եղել է ճաշի ընթացքում: Բայց հանդիպում էր չէ՞: Կարո՞ղ է մեկ սեղանի շուրջ ճաշել էինք, եւ իրար չէինք տեսել, եւ չէինք հանդիպել: Այսինքն՝ տեսնենք, միգուցե նախարարների մակարդակով էլ այդ հանդիպումը կայանա, եթե Ադրբեջանը չհրաժարվի»:

Իրականում Համբուրգի հանդիպումից Ադրբեջանը չի հրաժարվել, իսկ Հայաստանը մինչեւ վերջին պահը փորձել է չմասնակցել դրան: Նալբանդյանի այս պատասխանը, որտեղ նա իրականությունը գլխիվայր է ներկայացնում, նույնիսկ դիվանագիտական հնարք չես անվանի: Այն նոր խոսք է դիվանագիտության մեջ` կարելի է պայմանականորեն կոչել դիվանագիտական ցինիզմ:

Բնականաբար, Հայաստանը նորից պետք է փորձի խուսափել ղարաբաղյան բանակցություններից, քանի դեռ Վիեննայի եւ Սանկտ Պետերբուրգի պայմանավորվածությունների կատարման մասով թեկուզ չնչին տեղաշարժ չկա: Եւ հիմա Նալբանդյանն ակնհայտորեն հող է նախապատրաստում դրա համար: Բայց արդյո՞ք մի քիչ չափը չի անցնում: Եւ արդյո՞ք ղարաբաղաադրբեջանական շփման գծում կրակոցների ինտենսիվության աստիճանն ուղիղ համեմատական չէ դիվանագիտական հարթակում արձակվող այսպիսի կրակոցների հետ:

Չինարիի վերջին դեպքերի մասին արտգործնախարարի խոսքն էլ ավելի անհասկանալի էր: Փորձելով ապացուցել, թե որքան անհիմն են ադրբեջանական կողմի մեղադրանքները, թե հունվարի 29-ի դիվերսիան Հայաստանն է կազմակերպել, Նալբանդյանը նկարագրեց հետեւյալ պատկերը. այդ օրը երեք հայ զինծառայող է զոհվել, ստացվում է նրանք անցել են ադրբեջանական կողմ, այնտեղ սպանվել են, հետո սպանել են ադրբեջանցի դիվերսանտին, եւ իրենց հետ բերել հայկական դիրքեր: Հենց այսպես էլ նկարագրեց, ոչ ավել, ոչ պակաս:

Նալբանդյանը տարօրինակ ակնարկներ արեց նաեւ այն մասին, որ այդ դիվերսիան կարող էին կազմակերպած լինել ադրբեջանական առանձին խմբեր, տեղական հրամանատարներ կամ խելքները թռցրած դիվերսանտներ, առանց Ադրբեջանի ղեկավարության իմացության եւ հրամանի: Ի՞նչ էր սա, ինչու նման բան ասվեց: Հայկական կողմն այժմ սեփական հետաքննությունն է անցկացնում կատարվածի հետ կապված եւ ինչպես հասկացրեց Նալբանդյանն ադրբեջանցի դիվերսանտի դին չի վերադարձվի, քանի դեռ այդ հետաքննությունը չավարտվի:

Արդյո՞ք այդ հետաքննության ընթացքն է հիմքեր տվել կասկածելու, թե խելքները թռցրած ինչ-որ դիվերսանտներ են կանգնած միջադեպի ետեւում, ինչը նշանակում է, որ Ալիեւը չի տիրապետում իր զինված ուժերին:

Այս եւ միջադեպի հետ կապված մի շարք այլ անպատասխան հարցերի իրական պատասխանը, թերեւս, ամփոփված է Նալբանդյանի հետեւյալ խոսքում. «Ադրբեջանը հրաժարվում է զինադադարի հետաքննության մեխանիզմների ստեղծման առաջարկից (Վիեննայի եւ Սանկտ Պետերբուրգի պայմանավորվածություններից-հեղ.) եւ այդ պայմաններում Հայաստանը ստիպված է Ղարաբաղի հետ միասին ինքնուրույն կատարել հետաքննության անհրաժեշտ գործողությունները, որ ամեն մի միջադեպից հետո հնարավոր կլիներ անել, եթե հետաքննության մեխանիզմ լիներ»:

ՀՀ-ի եւ ԼՂՀ-ի ինքնուրույն հետաքննության արդյունքները, բնականաբար, դարակներում չեն պահվելու, այլ ներկայացվելու են ինչ-որ հարթակներում, միջազգային ատյաններում: Ադրբեջանն, իհարկե, նման իրավիճակում կնախընտրեր ավելի օբյեկտիվ, միջազգային մասնագետների եւ ԵԱՀԿ դիտորդների մասնակցությամբ հետաքննությունը, ինչը եւ դրված է Վիեննայի եւ Սանկտ Պետերբուրգի պայմանավորվածությունների հիմքում: Բայց այդ պայմանավորվածությունները, ցավոք, Ադրբեջանն ինքը մերժում է: