Մեր պարտքը 5 անգամ ավելի արագ է աճում, քան տնտեսությունը

Երեկ 2016 թվականի պետական բյուջեի կատարման հաշվետվության քննարկման ժամանակ կրկին հարց բարձրացավ Հայաստանի պետական պարտքի մասին:

Ներկայումս մեր երկրի պետական պարտքը արդեն գերազանցում է 6 միլիարդ դոլարը, եւ դա այն դեպքում, երբ մեր ամբողջ տնտեսությունը, այսինքն համախառն ներքին արդյունքը գնահատվում է 10 միլիարդ դոլարից քիչ ավելի: «Նվազ պարտքի բեռ ունեցող երկրների սահմանագծից ներքեւ ենք գտնվում: Դեռեւս նույնիսկ չենք մտել միջին պարտքի բեռ ունեցող երկրների սահմանագծի մեջ»,- երեկ հայտարարել է ՀՀ ֆինանսների նախարար Վարդան Արամյանը:

Զուտ «հաշվապահական» իմաստով նախարարի ասածը ճշմարտությունն է: Կան շատ ավելի հզոր տնտեսություն ունեցող երկրներ, որոնց պետական պարտքը շատ ավելի մեծ է՝ համեմատած դրանց ՀՆԱ-ների հետ: Սակայն այստեղ խնդիրը ոչ թե պարտքի ֆիզիկական, քանակական մեծությունն է, այլ դրա, պատկերավոր ասած, բովանդակությունը: Իհարկե, առաջիկա տարիներին մենք ավելի մեծ գումարներ ենք հատկացնելու պարտքի սպասարկման վրա:

Օրինակ, 2020 թվականին պարտքի սպասարկման գծով մենք պետք է վճարենք մոտավորապես 1 միլիարդ դոլար, այն դեպքում, երբ մեր բյուջեի եկամուտները լավագույն սցենարի դեպքում կլինեն 3 միլիարդ դոլարի սահմաններում: Բայց սա տեխնիկական խնդիր է, եւ կառավարությունը ունի դրա լուծումը: Ընդամենը առաջիկա երկու տարվա ընթացքում կառավարությունը կգտնի մի հարմար պահ եւ այսպես կոչված «եվրոբոնդերի» միջոցով կփակի պարտքի մի զգալի մասը, իհարկե՝ նոր պարտք վերցնելով: Այսպիսով պարզապես կհետաձգի պարտքերի սպասարկումը:       

Խնդիրը ամենեւին էլ այդ «հաշվապահությունը» չէ: Խնդիրն այն է, թե պարտքեր ներգրավելով՝ որքանով է փոխվում մեր տնտեսության որակը, որքանով են հիմքեր ստեղծվում տնտեսության հետագա աճի եւ զարգացման համար: Վերը բերված գծապատկերում մուգ սյունակներով ներկայացված է մեր ՀՆԱ-ն 2009-2016 թվականներին: Ինչպես տեսնում ենք, անցած 8 տարիներին մեր ՀՆԱ-ն դոլարով հաշվարկված՝ 8.7 միլիարդ դոլարից աճել,  դարձել է 10.3 միլիարդ դոլար: Աճը կազմել է 18 տոկոսից քիչ ավելի: Նույն գծապատկերում բաց գույնով ներկայացված է մեր պետական պարտքը, որը կայուն աճել է եւ 2009 թվականին գրանցված 3.1 միլիարդ դոլարից 2016 թվականին հասել է 5.9 միլիարդ դոլարի: Այսինքն գրեթե կրկնապատկվել է:

Այլ կերպ ասած, մեր պետական պարտքի աճի տեմպը ավելի քան 5 անգամ գերազանցում է ՀՆԱ-ի աճի տեմպին: Եթե ավելի ուշադիր նայենք գծանկարին, ապա կտեսնենք նաեւ, որ 2013 թվականից սկսած մեր ՀՆԱ-ն նվազում է, այսինքն մենք տնտեսական անկում ենք ունենում, իսկ պետական պարտքի աճի տեմպը ավելի է արագանում:

Այլ կերպ ասած, պարտքի մեծացումը չի բերում տնտեսական զարգացման: Մենք պարզապես նորանոր պարտքեր ենք ներգրավում ու անիմաստ ծախսում դրանք, մի մասը «նպատակային», մի մասը մսխելով, մյուս մասը՝ ուղղակի գրպանելով:

Հաշվապահորեն մենք իրոք կարող ենք եւս մի քանի տարի հանգիստ հայտարարել, թե մենք նվազ պարտք ունեցող երկրների շարքում ենք: Բայց վաղ թե ուշ X պահը հասնելու է, երբ խնդիրը «հաշվապահականից» կտեղափոխվի բոլորովին այլ դաշտ:

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
31493 դիտում

Հերթագրման նոր՝ հիբրիդային համակարգ հաշվառման քննական բաժիններում. տեսանյութ

160 հազար մարդ ընտանիքով գնացել է հանրային վայրերում Վարդավառ տոնելու՝ վստահության մեծ պաշարով. վարչապետ

ՔԿՀ ծառայողները «Հայփոստ»-ով ուղարկված ծանրոցից թաքցրած բջջային հեռախոս են հայտնաբերել

Աշտարակ համայնքին է վերադարձվել 4 հա մակերեսով «հատուկ պահպանվող տարածք»

Թե բա՝ էկոնոմիկայի նախարարն ինձ ասում է Վարդանիկ. Պապոյանը տեսանյութ է վերահրապարակել

Ունի հարուստ աշխատանքային փորձ. Խուդաթյանը «Երևանի ՋԷԿ»-ի աշխատակազմին է ներկայացրել տնօրենի պաշտոնակատարին

Հովիկ Աբրահամյանի խափանման միջոցը փոխվել է. դատախազությունը կբողոքարկի

ՀՀ-ում բոլոր պացիենտներն անվճար շարունակում են ստանալ հեպատիտ Ց-ի դեմ վերջին սերնդի դեղերը. տեսանյութ

Հաստատվել են 2025-2026 ուստարվա պարապմունքների տևողությունը և արձակուրդների ժամկետները

Մարտունի համայնքին է վերադարձվել 320.000 ԱՄՆ դոլար արժեքով մարզադաշտը. դատախազություն

Անկում տարադրամի շուկայում. ինչ փոփոխություններ են արձանագրվել հուլիսի 28-ին

Ավարտվել է Միքայել Աջապահյանի վերաբերյալ քրեական վարույթի նախաքննությունը

Եթե վարչապետ լինեմ ու արագ կարգով երկիրը ոտքի չհանեմ, հորս տղան չեմ. եթե չեմ անի, 2 ձեռքս կտրեք. Ղուկասյան

Կրեմլը չի բացառում Պուտինի և Թրամփի հանդիպումը Պեկինում

Նոր ծրագիր լսողության խնդիրներ ունեցող քաղաքացիների համար. Երևանի քաղաքապետարան

Եղել է հաքերային հարձակում. «Աէրոֆլոտ»-ի համակարգային խափանման դեպքով քրգործ է հարուցվել

ՆԳՆ շրջիկ սպասարկման գրասենյակները ծառայություններ կմատուցեն Կոտայքի և Գեղարքունիքի մարզերում

Արագածավան գյուղում «Մոսկվիչ»-ը հայտնվել է ջրատարում. վարորդը տեղում մահացել է

Լուվրի հավաքածուից Հայաստան կբերվեն նշանակալի ցուցանմուշներ. Անդրեասյանն ընդունել է ՀՀ-ում Ֆրանսիայի դեսպանին

«Իմ Քայլը» հիմնադրամի ջանքերով Չինաստան մեկնած երրորդ պատվիրակությունն ավարտել է այցը, ստացել հավաստագրեր

Պարզաբանում եմ պահանջել՝ տեղի ունեցածը համարելով անթույլատրելի. Մինասյանը դիմել է Գյումրու քաղաքապետին

Հորդանանի և ԱՄԷ-ի կողմից օդից մարդասիրական օգնություն է նետվել Գազայի հատված

Հաստատվել է հանրակրթական դպրոցների ղեկավարման հավաստագրի համար հավակնորդների քննության ժամանակացույցը

Ավարտվել է Սեյրան Օհանյանի, Արծվիկ Մինասյանի և ևս 4 անձի վերաբերյալ քրվարույթի նախաքննությունը. ինչ է պարզվել

Առանձնապես խոշոր չափերով շորթում կատարելու համար մեղադրվող անձը հանձնվել է Ուզբեկստանի իրավասու մարմիններին

Գեղարքունիքի մարզի գյուղերից մեկում ՌԴ քաղաքացի 16-ամյա պատանի է մահացել

Մանուկներին «Доля воровская» հրամցնող խավարի մնացուկնե՛ր, ձեր «կարապի երգն» էիք միացրե՞լ. Խաչատրյան

Տաք հոսանքներ են մոտենում. զգուշացում առաջիկա օրերին բարձր ջերմային ֆոնի և մինչև +40 աստիճան տաքության մասին

ՊՆ-ն արձագանքել է Ջերմուկի ուղղությամբ բանակային դիրք գրավվելու մասին հրապարակումներին

Ընտանիքով Սևան գնալը, ռեստորանում ընթրելը, ուղևորության մեկնելը շոշափելի ծախսեր են, ինչպե՞ս է արվում. վարչապետ

Վարդավառի տոնակատարությունների հատվածներում ՆԳՆ ծառայություններն ուժեղացված հսկողություն են իրականացրել

Խափանում «Աէրոֆլոտ» համակարգում. Շերեմետևո և Պուլկովո օդանավակայաններում բազմաթիվ չվերթեր չեղարկվել են

Վրաերթ Արարատի մարզում. հետիոտնը տեղում մահացել է

Այգուն չհետևելը համապատասխան հետևանք պետք է ունենա. մինչ դատարանում գործը քննում են, այգին չորանում է. Ավինյան

Ուկրաինան առաջին անգամ գազ կներմուծի Ադրբեջանից

Ո՞վ է հիշում գողտրիկ երեկոն, երբ Բաղրամյանից Աշոտյանին աշոտյան արեցինք, ու նրա հետ էր Ֆարմանյանը. Ջուլհակյան

Տրանսպորտում վերահսկողություն իրականացնողների համար կանցկացվեն դասընթացներ

Հուլիսի 25-ի երեկոյան Երևանում 20 րոպեում կրկնակի ավել տեղում է եղել, քան մեկ ամսվա նորման էր․ Արեյան

Մեր մինչհեղափոխական կյանքից. Աննա Հակոբյանը լուսանկարներ է հրապարակել

Իսկ քանի՞ երկրի գործակալ է պետք լինել՝ վարչապետի թեկնածու դառնալու համար. Չախոյանը՝ Կարապետյաններին