Երևան
10 °C
Երեկ 2016 թվականի պետական բյուջեի կատարման հաշվետվության քննարկման ժամանակ կրկին հարց բարձրացավ Հայաստանի պետական պարտքի մասին:
Ներկայումս մեր երկրի պետական պարտքը արդեն գերազանցում է 6 միլիարդ դոլարը, եւ դա այն դեպքում, երբ մեր ամբողջ տնտեսությունը, այսինքն համախառն ներքին արդյունքը գնահատվում է 10 միլիարդ դոլարից քիչ ավելի: «Նվազ պարտքի բեռ ունեցող երկրների սահմանագծից ներքեւ ենք գտնվում: Դեռեւս նույնիսկ չենք մտել միջին պարտքի բեռ ունեցող երկրների սահմանագծի մեջ»,- երեկ հայտարարել է ՀՀ ֆինանսների նախարար Վարդան Արամյանը:
Զուտ «հաշվապահական» իմաստով նախարարի ասածը ճշմարտությունն է: Կան շատ ավելի հզոր տնտեսություն ունեցող երկրներ, որոնց պետական պարտքը շատ ավելի մեծ է՝ համեմատած դրանց ՀՆԱ-ների հետ: Սակայն այստեղ խնդիրը ոչ թե պարտքի ֆիզիկական, քանակական մեծությունն է, այլ դրա, պատկերավոր ասած, բովանդակությունը: Իհարկե, առաջիկա տարիներին մենք ավելի մեծ գումարներ ենք հատկացնելու պարտքի սպասարկման վրա:
Օրինակ, 2020 թվականին պարտքի սպասարկման գծով մենք պետք է վճարենք մոտավորապես 1 միլիարդ դոլար, այն դեպքում, երբ մեր բյուջեի եկամուտները լավագույն սցենարի դեպքում կլինեն 3 միլիարդ դոլարի սահմաններում: Բայց սա տեխնիկական խնդիր է, եւ կառավարությունը ունի դրա լուծումը: Ընդամենը առաջիկա երկու տարվա ընթացքում կառավարությունը կգտնի մի հարմար պահ եւ այսպես կոչված «եվրոբոնդերի» միջոցով կփակի պարտքի մի զգալի մասը, իհարկե՝ նոր պարտք վերցնելով: Այսպիսով պարզապես կհետաձգի պարտքերի սպասարկումը:
Խնդիրը ամենեւին էլ այդ «հաշվապահությունը» չէ: Խնդիրն այն է, թե պարտքեր ներգրավելով՝ որքանով է փոխվում մեր տնտեսության որակը, որքանով են հիմքեր ստեղծվում տնտեսության հետագա աճի եւ զարգացման համար: Վերը բերված գծապատկերում մուգ սյունակներով ներկայացված է մեր ՀՆԱ-ն 2009-2016 թվականներին: Ինչպես տեսնում ենք, անցած 8 տարիներին մեր ՀՆԱ-ն դոլարով հաշվարկված՝ 8.7 միլիարդ դոլարից աճել, դարձել է 10.3 միլիարդ դոլար: Աճը կազմել է 18 տոկոսից քիչ ավելի: Նույն գծապատկերում բաց գույնով ներկայացված է մեր պետական պարտքը, որը կայուն աճել է եւ 2009 թվականին գրանցված 3.1 միլիարդ դոլարից 2016 թվականին հասել է 5.9 միլիարդ դոլարի: Այսինքն գրեթե կրկնապատկվել է:
Այլ կերպ ասած, մեր պետական պարտքի աճի տեմպը ավելի քան 5 անգամ գերազանցում է ՀՆԱ-ի աճի տեմպին: Եթե ավելի ուշադիր նայենք գծանկարին, ապա կտեսնենք նաեւ, որ 2013 թվականից սկսած մեր ՀՆԱ-ն նվազում է, այսինքն մենք տնտեսական անկում ենք ունենում, իսկ պետական պարտքի աճի տեմպը ավելի է արագանում:
Այլ կերպ ասած, պարտքի մեծացումը չի բերում տնտեսական զարգացման: Մենք պարզապես նորանոր պարտքեր ենք ներգրավում ու անիմաստ ծախսում դրանք, մի մասը «նպատակային», մի մասը մսխելով, մյուս մասը՝ ուղղակի գրպանելով:
Հաշվապահորեն մենք իրոք կարող ենք եւս մի քանի տարի հանգիստ հայտարարել, թե մենք նվազ պարտք ունեցող երկրների շարքում ենք: Բայց վաղ թե ուշ X պահը հասնելու է, երբ խնդիրը «հաշվապահականից» կտեղափոխվի բոլորովին այլ դաշտ:
Հետևանքներ կլինեն․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Արգիշտի Քյարամյանի և Աղազարյանի միջև տեղի ունեցած միջադեպի մասին
Լեռային Ղարաբաղի տարածքում ադրբեջանցի զինծառայող է մահացել
Կինը փայտով հարվածել է ամուսնուն, վերջինիս կողոսկրերը կոտրվել են. դատախազը գործն ուղարկել է դատարան
Այս գործընթացը Ադրբեջանում հանրային առումով շատ ավելի ոչ միանշանակ է անցնում, քան ՀՀ-ում. Գաբրիելյան
Պուտինը ժամանել է Կազան՝ մասնակցելու ԲՐԻԿՍ-ի գագաթնաժողովին
Թուրքիայից առաջարկ չի եղել միջնորդ լինել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև․ Սիմոնյան
Ո՞րն է ռիսկը, եթե Ադրբեջանը չվավերացնի կանոնակարգը․ Ռուբեն Ռուբինյանը մանրամասնում է
ՀՀ պետականության անկյունաքար ենք դնելու, սա զոհողությունների և հաղթանակի ճանապարհ է․ Հակոբ Արշակյան
Ինձ հետաքրքրում է Ադրբեջանում մեր 23 անձանց գտնվելը․ Սիմոնյանը՝ COP29-ին մասնակցելու մասին
Դուք 8 բ-ն ե՞ք, թե՞ խորհրդարանական խմբակցություն. Կոնջորյանը՝ ընդդիմությանը
Ընդդիմությունը ուզում է շարժվել այլ պետության օրակարգով․ Սիմոնյան
Բաքվի հետ համաձայնություն կա՝ սահմանազատվող հատվածների վերաբերյալ չխոսել, եթե դեռ չենք պայմանավորվել․ Գրիգորյան
Ընդդիմադիր խմբակցությունները չեն մասնակցի ԱԺ-ում սահմանազատման հանձնաժողովների կանոնակարգի քննարկմանը և քվեարկությանը
Քվեարկել եք, որ ԼՂ-ն Ադրբեջանի մաս է, բայց ասում եք՝ կոնտեքստը ուրիշ է եղել, ֆանտաստիկ է. Ալեքսանյանը՝ ընդդիմությանը
Արթիկում 2024-ին մեկնարկել է սուբվենցիոն 5 ծրագիր՝ 1 մլրդ 19 մլն 468 հազար դրամ արժողությամբ. մանրամասներ
Եթե այնպես է ստացվում, որ Ադրբեջանը չի վավերացնում Կանոնակարգը, մեր արած գործընթացը իրավական ուժ չի ստանում․ Սիմոնյան
Բաքուն հեղեղվել է. հորդառատ անձրևներից հետո քաղաքի ճանապարհները կոլապսի մեջ են (տեսանյութ)
Ի՞նչ էիք անում դուք, որ ԼՂ-ն չէիք ճանաչում որպես անկախ և թողնում էիք Արցախը Ադրբեջանի կազմում. Սիմոնյանը՝ Մանուկյանին
Արթուր Բաղդասարյանը և նրա ընտանիքի անդամները հրավիրվել են Գլխավոր դատախազություն
28-ամյա երիտասարդը հարբած վիճակում քարով հարվածել է պարեկային ավտոմեքենային, կոտրել ապակին ու փախել (լուսանկարներ)
Երևանում ավտոբուսների համար առանձնացված գծերի թիվն ավելանում է (տեսանյութ)
Հայաստան է ժամանում աշխարհահռչակ դաշնակահար Ալեքսեյ Լյուբիմովը
Մահացել է խավարի կազմակերպության ղեկավարը. Ֆիդանը՝ Գյուլենի մահվան մասին
Սևանի և Գավառի տարածաշրջաններում ձյուն է տեղում
Երևանի Աջափնյակ վարչական շրջանի մի մասում 24 ժամ ջուր չի լինելու
Ազգային ժողովը մեկնարկող քառօրյայում կքննարկի սահմանազատման հանձնաժողովների կանոնակարգը վավերացնելու մասին օրենքը
Արմավիրում տանտերերը, հարսանիքից վերադառնալով, տունը հայտնաբերել են թալանված
Ընկերոջից և համախոհից մինչև ոխերիմ թշնամի. ով էր ԱՄՆ-ում մահացած Գյուլենը և ինչու էր Էրդողանն ատում նրան
Արարատի մարզում բախվել են «Lexus»-ն ու «Opel Zafira»-ն․ կան տուժածներ
Գեղարքունիքի մարզի 7 գյուղում 12 ժամ ջուր չի լինի
Նախկինում զավթած տարածքներ են եղել. Երևանում նոր պուրակ է հիմնվել (տեսանյութ)
«Մեղրու սար»-ում առկա է մերկասառույց, Ջերմուկ, Գավառ քաղաքներում շարունակում է ձյուն տեղալ
Լևոն Ջուլֆալակյանը ՌԴ քաղաքացիություն է ստացել
Մ23 ԱԱ. Շանթ Խաչատրյանն ու Հայկ Խլոյանը եզրափակչում են
Եվրախորհրդարանում ի թիվս այլ հարցերի, կքննարկվեն նաև Հայաստան-Ադրբեջան հարաբերությունները
Լիբանանը մոտ 30 հրթիռ է արձակել հյուսիսային Իսրայելի ուղղությամբ. որոշ վայրերում հրդեհներ են բռնկվել
Բեռնաթափման ժամանակ «Կամազ»-ը փոսն է ընկել
Ի դեմս Ռուսաստանի հիբրիդային մարտավարության՝ Մոլդովան ցույց է տալիս, որ ցանկանում է եվրոպական ապագա. Ֆոն դեր Լայեն
Սա Ալիևին տրված կոնկրետ վերջնաժամկետ է, ենթատեքստում՝ զգուշացում. Բայդենի՝ Ալիևին հղած նամակի մեսիջները
Ազգային ժողովում «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության նիստ է տեղի է ունեցել. ինչ է քննարկվել
