29 տարի անց. մանուկների մանկությունը շարունակում է բանտվել «աղետի գոտի» տերմինի տակ

Դրսում ձմեռ է, օրացույցի վրա` դեկտեմբերի 7-ը: Հայ ժողովրդի ցավի, սպիի չվերածվող բաց վերքի, կարոտի ու դառնության օրն է այսօր: Աղքատության, անգործության, անուսում ու անապագա մնացածների, խեղված ճակատագրերի, կոտրված ապագայի օրն է:

29 տարին լրացավ արդեն աշխարհի բազմաթիվ երկրների համար սովորական թվացող աղետից, աշխարհում երկրաշարժեր պարբերաբար լինում են, ավերածություններ, զոհեր, բայց այնքան շուտ ու այնպես արագ է վերանում հետքն աղետի, որ կարծես չի էլ եղել: Ճապոնիայում տեղի ունեցած 7-8 բալանոց երկրաշարժերի հետքերը վերացվում են 2-4 տարիների ընթացքում: Մենք չունենք Ճապոնիայի հնարավորությունները, բայց մենք ունեինք ոչ թե 2-4 տարի, այլ գրեթե 3 տասնամյակ, քառորդ դար ու ավելի:

29 տարում պետություններ են կառուցվում, քաղաքներ ու գյուղեր հիմնվում, իսկ ավերակ դարձած մի քանի բնակավայրեր այսքան տարի անց մեր երկրում ընդամենը կիսակառույցների վերածվեցին ու թիթեղե տնակների` հավերժական թվացող:

29 տարի շարունակ, գրեթե ամեն տարի այս օրը ցուրտ է ու ձյուն է տեղում: Ասես բնությունն ինքն է փորձում փակել գերեզմանատուն տանող ճանապարհներն ու ջանում խանգարել մարդկանց հոսքը այնտեղ` մոռացնել տալու համար այն, ինչ չի ջնջվում:

29 տարի առաջ արդեն եռուզեռի մեկնարկը տրված էր, առջեւում Ամանոր էր: Բայց 1989 թվականի Ամանորը չեղավ մյուսների նման: Գյումրեցուն վայել շռայլությամբ չբացվեցին առատության սեղանները, բաժակների զրնգոցնեով չազդարարվեց նոր գալիքի սկիզբը: Ամեն ոք իր օջախում գլխահակ, լուռումունջ, կսկիծը սրտում ու արտասուքն աչքերին բաժակ բարձրացրեց ու խմեց զավակի, ծնողի, քրոջ կամ եղբոր, ընկերոջ կամ հարեւանի, պարզապես հայի համար, աղոթեց ամեն մի վիրավորի, ամեն խեղվածի, հաշմվածի ու որբ դարձած ամեն մանկան համար:

29 տարի առաջ հազարավոր տնակներ հեղեղի նման լցվեցին Գյումրիի ու Սպիտակի փողոցները, տարիների ընթացքում նեխեցին, փտեցին ու ավերակ դարձան, բայց այնտեղ դեռ ապրում են: Այդ թիթեղե խորանարդներում էլ կյանքն ընթանում է, դոմիկներում ապրում են, մեռնում, ծնվում, ամուսնանում ու նրանց բոլորին կապում է 88-ի սեւ թելը:

Տնակների` կենցաղային համարելը հանցանք թվացող պայմաններում ապրողների համար ժամանակի ընթացքում կյանքն ու ցավը բթացել, քարացել են, վերացել է անգամ հայի հպարտությունը, սոված փորին, ոտաբոբիկ ու անաշխատանք, զավակների անհեռանկար ապագայի մշուշում էլ ինչ հպարտություն, հիմա նրանք աղքատ-հպարտներն են:

29 տարում նախագահներ փոխվեցին, կառավարողներ գնացին ու եկան, բայց աղետի գոտին այդպես էլ մնաց այնտեղ` իր տեղում` երկաթե պատերի ներսում, նեխած հատակով, կաթկթացող տանիքով, անջուր կամ անլույս, սառն ու անհրապույր դոմիկներում ապրող մանուկների աչքերի մեջ ու մանկության տակ:

Հայաստանում 880 հազար մարդ աղքատ է, նրանց գերակշիռ մասը հենց աղետի գոտում են, քառորդ դար ու ավելի կյանքը մեռնում է ու իր հետ սպանում իր մեջ ապրողներին աղետի գոտում:

Այս ու նախորդ իշխանությունները աղետի գոտու դալուկ սերնդին մի ողջ մանկություն են պարտք մնացել, նրանց ծնողներին` երջանկություն ու կենցաղ:

Շուշաննա Գրիգորյան

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
3446 դիտում

Ֆրանսիան 20 տոննա ցորենի սերմացու է տրամադրել Խաչիկ գյուղի ընտանիքներին

Գորիսը Սյունիքի կարևոր կենտրոններից է, օգտակար էր լսել ծրագրերը. հանդիպել են Բրիտանիայի դեսպանը և Առուշանյանը

Համագործակցության հուշագիր՝ Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերության և Ղազախստանի «Խաբար» գործակալության միջև

Հայ մարմնամարզիկներն Աշխարհի գավաթում 3 մեդալ են նվաճել

Ծանրորդ Աննա Ամրոյանը` Եվրոպայի փոխչեմպիոն

Վերականգնվող եկեղեցի, կառուցվող տներ, դպրոց. վարչապետն ու գործարար աշխատաժողովի մասնակիցներն այցելել են Կիրանց

Տնտեսական զարգացումը և արդյունքներն են մեզ երկարաժամկետ խնդիրներ առաջադրելու հնարավորություն տալու. վարչապետ

Մարմնամարզիկ Համլետ Մանուկյանը՝ աշխարհի գավաթի 5-րդ փուլի հաղթող

Հավանական է թուրք-իսրայելական բախումը Սիրիայում. Ֆիդան

Անտառային հրդեհների կանխարգելման համար անհրաժեշտ են միասնական ջանքեր. կայացել է միջգերատեսչական խմբի նիստը

Տեղի է ունեցել ՄԱԿ Համընդհանուր պարբերական դիտարկման 4-րդ շրջանի ՀՀ ազգային զեկույցի շնորհանդեսը

Հատուկ միջոցառում Կոտայքում. հայտնի անձանց «գոլդ» համարանիշերով մեքենաները պահպանվող տարածք են տեղափոխվել

Թրամփն այս շաբաթ ակնկալում է ՌԴ-ի պատասխանը Ուկրաինայում հրադադարի վերաբերյալ

Հարկադիր քարաթափման աշխատանքներ՝ Կոտայքի Կարենիս գյուղում

«Հորիզոններ» ծրագրի շրջանակում տնայցեր են իրականացվում Սյունիքի 7 համայնքներում. «Իմ Քայլը» հիմնադրամ

Հայաստանը միշտ դեմ է ցանկացած տեսակի էսկալացիաների և վերահաստատում է իր դիրքորոշումը. Ալեն Սիմոնյան. տեսանյութ

Երևանում կնոջ դի է հայտնաբերվել. իրավապահները պարզել են մահացածի ինքնությունը

20% idcoin Carpisa-ում․ IDBank-ի և Իդրամի նոր արշավը

Ես նրա երկրպագուն չեմ. Թրամփը Զելենսկու մասին նոր հայտարարություն է արել

Սրբազանին գրաքննողը պատկերացնու՞մ եք՝ ինչեր կանի, եթե ձեռքը լուրջ ՀԸ ընկնի. Ղազարյանը՝ Լիլիթ Գալստյանի մասին

Հակակոռուպցիոն կոմիտեի նախագահը կարևորել է Մուշեղ Բաբայանի ներդրումը կառույցի կայացման գործում և պարգևատրել

Ավանդի ձևակերպում ընդամենը 1 րոպեում

Հուսանք՝ այս տարի ՀՀ-ն կունենա ատելության խոսքի ազգային սահմանում, և հստակ կկարողանանք պայքարել. ՀՌՀ նախագահ

Կարևորվել է քաղաքական զսպվածության և համերաշխության պահպանումը. տեղի է ունեցել Հանրային խորհրդի անդրանիկ նիստը

Ռուբինյան-Գալուզին հեռախոսազրույց է կայացել. քննարկվել են հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման հարցեր

Իմանալով հաղթանակի գինը՝ ՀՀ-ում հոգատարությամբ են վերաբերվում Հայրենական մեծ պատերազմի պատմությանը. Սիմոնյան

Փողոցի չթույլատրված հատվածով անցած ուսուցչուհու և 3 ծնողի նկատմամբ արձանագրություններ են կազմվել. ՆԳՆ

7-րդ անգամ պետք է կրկնեմ՝ Հայաստանում տեսալսողական մեդիան ազատ է և անկախ. ՀՌՀ նախագահ

Սերժ Սարգսյանի և մյուսների գործով արդարացման վճիռը բեկանվել է

Ազգային ժողովի արտահերթ նիստ կգումարվի

Բռունցքով հարվածել են 13-ամյա հոբելյարի ծննդյան առիթի գումարը չտված 14-ամյա տղայի որովային, ապտակել դեմքին

Բարձր է գնահատվել Եվրոպայի խորհրդի հետ փոխգործակցությունը. ԲԴԽ նախագահն ընդունել է ԵԽ ներկայացուցիչներին

Ի՞նչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 18-ին

Ռուսաստանը պատրաստ է միջնորդ լինել Իրան-ԱՄՆ միջուկային բանակցություններում. Լավրով

Լևոն Տեր-Պետրոսյանը «Աստղիկ» բժշկական կենտրոնում հետազոտվել է

Երևանի 10 մանկապարտեզում իրականացվում է ռոբոտաշինության փորձնական ծրագիր. տեսանյութ

Օգտակար հանդիպում ունեցա ԵՄ թիմի հետ, Սյունիքի ժողովուրդն իրավունք ունի ապրել խաղաղ. դեսպան Գալագեր

ԱԺ-ն ընդունել է ՀՀ-ին 102 մլն եվրո առողջապահական վարկ տրամադրելու համաձայնագրի վավերացման և այլ նախագծեր

Դավիթ Դանիելյանն առանձնացրել է Սյունիքի մարզի՝ կարևոր արժեք ներկայացնող հուշարձաններ, որոնք հետազոտվում են

Կարևոր է հասկանալ՝ ինչ մթնոլորտ է առկա, ինչ խնդիրներ կան կամ եղել և լուծվել են գործարար միջավայրում. վարչապետ