Ականատեսի հայացքով այն, ինչ դեռ չի ասվել ֆուտբոլի ԱԱ 2018-ի մասին

Ֆուտբոլի աշխարհի 2018 թ. առաջնությունը լուսաբանել է մոտ 16 հազար լրագրող 125 երկրից: Կազմակերպչական հարցերին աջակցել է 17 հազարից ավելի կամավոր: Մրցաշարը հյուրընակող Ռուսաստանի 11 քաղաքների ֆան-գոտիներ հաճախել է ավելի քան 7.7 մլն երկրպագու, ինչը 2.5 մլն-ով ավելի է, քան Բրազիլիայում 2014 թ.: Իսկ ինչպիսի՞ն էր Մունդիալը ներսից: «Հայկական ժամանակ»-ը այն լուսաբանում էր հենց մրցավայրից:

Կազմակերպվածությունը

Հունիսի 14-ից հուլիսի 15-ը Ռուսաստանում կայացած մրցաշարի հետ կապված տեղում դժգոհությունները քիչ էին: Ասուլիսների ժամանակ մարզիչները ու ֆուտբոլիստները ընդգծում էին, որ մարզադաշտերը հիանալի են, կազմակերպչական խնդիրներ չկան: Ֆուտբոլային տոնի գլխավոր դերակատարները միայն մի փոքր անհարմարություն էին զգում, երբ ժամանում էին Սանկտ Պետերբուրգ, այն էլ ոչ թե կազմակերպիչների, այլ սպիտակ գիշերների «մեղքով»:

«Շատ բարդ է հատկապես մեզ համար, որովհետեւ սովոր չենք»,- ասուլիսներից մեկի ժամանակ ասաց Բրազիլիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքականի ավագ Տիագո Սիլվան:

Թերություններ, իհարկե, առաջին հերթին կնկատեին լրագրողները, հատկապես նրանք, ովքեր աշխատել են նաեւ այլ երկրներում կազմակերպված աշխարհի, Եվրոպայի առաջնություններում, այլ խոշոր մրցաշարերում: Երբեմն բողոքներ կային, որ օրինակ մարզումների, ասուլիսների կամ այլ միջոցառումների ժամանակացույցն այնքան խիտ է, որ դժվար է հասցնել մի վայրից մյուսը, կամ, որ ինչ-որ տեղ գնալու համար ստիպված են մի քանի տրանսպորտային միջոց փոխել ու երկար ժամանակ վատնել ճանապարհների վրա:

Ամեն դեպքում, նրանք էլ գլոբալ խնդիրներ չէին տեսնում, ընդգծում էին, որ ամեն ինչ լավ է: Եվ եթե ռուսները սիրում են շեշտել, որ մրցաշարն իրենց մոտ գերազանց է կազմակերպվել, ապա միջազգային առաջատար ԶԼՄ-ների լրագրողները, իրենց փորձից ելնելով, ընդգծում են, որ այդպես է ՖԻՖԱ-ի ներքո անցկացվող յուրաքանչյուր մրցաշարում՝ անկախ նրանցից՝ որտեղ է, քանի որ կազմակերպչական մասը մեծապես կախված է ոչ թե հյուրընկալող երկրից, այլ ՖԻՖԱ-ից:

Անվտանգությունը

Մրցաշարից դեռ բավական ժամանակ առաջ միջազգային հատկապես բրիտանական մամուլում անընդհատ հրապարակումներ էին լինում այն մասին, որ Ռուսաստանում ապահով չէ: Նշվում էր, որ Իսլամական պետություն ահաբեկչական կազմակերպությունը սպառնում է ահաբեկչություն իրականացնել մրցաշարի ընթացքում: Սակայն նման ոչ մի բան տոնը չփչացրեց: Մարզադաշտեր մտնելիս ոստիկանները մանրամասն ստուգում էին բոլորին, նրանց պայուսակների պարունակությունը: Թեեւ մի դեպք, այդուհաներձ, աղմուկ բարձրացրեց: Մոսկվայում տաքսիում քնեցրել ու կողոպտել էին BBC-ի ֆուտբոլային մեկնաբանին:

^{Մուտքերի մոտ մարզադաշտ մտնողներին մանրամասն ստուգում էին}

Երկրպագուներ

Ամեն մարզաձեւում եւ հատկապես ֆուտբոլում բարձր տրամադրությունը ու խելահեղ մթնոլորտը ապահովում են առաջին հերթին երկրպագուները՝ գեղեցիկ, խենթ, աղմկոտ, անսովոր հանդերձանքներով, իրենց ընտրանիներին նվիրված հուզիչ երգերով: Այդպես էր Ռուսաստանում:

^{Արգենտինացի երկրպագուների երգը. «Առա՛ջ Արգենտինա, գիտես, որ քեզ սիրում եմ: Այսօր պետք է հաղթել ու լինել առաջինը: Այս խենթ երկրպագուները, որոնք ունեն Մեսսիին ու Մարադոնային, ամեն ինչ տալիս են գավաթի համար»:}

ՖԻՖԱ-ն ներդրել էր առավելագույն ջանքերը, որպեսզի մարզադաշտեր մտնելը մատչելի լիներ բոլորի համար: Խաղերին այցելել է հաշմանդամություն ունեցող 23 հազար ֆուտբոլասեր: Մարզադաշտի աշխատակիցները նրանց հատուկ մեքենաներով տեղափոխում էին վերելակների մոտ:

^{Մարզադաշտի աշխատակիցները հաշմանդամություն ունեցող երկրպագուներին հատուկ մեքենաներով տեղափոխում էին վերելակների մոտ}

Երկրպագուները ֆուտբոլը տոնում էին, ոչ միայն մարզադաշտերում, այլեւ ֆան-գոտիներում: Երբեմն նրանց հաճախելիությունը իրենց համար առանձնացված հատվածներ այնքան մեծ էր լինում, որ կազմակերպիչները խնդրում էին այլ վայրեր գտնել խաղերը դիտելու համար:

Ֆան գոտիներում գործում էին սննդի կետեր, ՖԻՖԱ-ի ապրանքների պաշտոնական խանութներ: Տեղի էին ունենում համերգներ, մրցույթներ եւ իհարկե մի քանի մեծ էկրանների վրա ցուցադրվում էին հանդիպումները:

Ռուս երկրպագուները ամեն կերպ հիշեցնում էին, որ Մունդիալը անցկացվում է իրենց մոտ: Գրեթե բոլոր՝ այդ թվում եզրափակիչ Ֆրանսիա-Խորվաթիա խաղի ժամանակ նրանք վանկարկում էին՝ Ռուսաստան: Հայերն էլ ջանք ու եռանդ չէին խնայում, որպեսզի իրենց նկատեն: Այս դրոշը, օրինակ, նրանք բերել էին կիսաեզրափակիչ Ֆրանսիա-Բելգիա հանդիպմանը:

Մարդիկ կարող էին ԱԱ-ից իրենց հետ տանել ոչ միայն գեղեցիկ հիշողություններ, այլեւ հուշանվերներ, մրցաշարի թեմայով բազմաթիվ ապրանքներ: Դրանք կարելի էր գտնել ինչպես սովորական, այնպես էլ տարբեր քաղաքներում գործող ՖԻՖԱ-ի պաշտոնական խանութներում: Վերջիներում գները շատ ավելի բարձր էին, քան հասարակ խանութներում: Օրինակ, եթե մրցաշարի խորհրդանիշ «Զաբիվակա» մեծ փափուկ խաղալիքը ՖԻՖԱ-ի խանութում արժեր գրեթե 2000 ռուբլի, ապա այլ տեղերում կարելի էր նույնը գտնել մոտ 1100 ռուբլիով:

«Այստեղ շատ թանկ է»,- քթի տակ իրենց երեխաներին ասում էին ՖԻՖԱ-ի խանութներ գնացողները: Վաճառողներից մեկը ՀԺ-ի հետ զրույցում խոստովանեց, որ այդ խանութները ոչ թե տեղացիների, այլ զբոսաշրջիկների համար են:

Լրագրողներ եւ փորձագետներ

Բազմաթիվ ֆուտբոլասերների կարծիքով՝ ԱԱ-ն լուսաբանող լրագրողները ամենահաջողակ մարդկանցից են: Նրանք մարզադշատերում դիտում են խաղերը, շփվում գործող ամենահայտնի ֆուտբոլիստների հետ: Այլ կերպ ասած «մոտիկից» վայելում են մարզական կարեւորագույն իրադարձություններից մեկը: Ամեն ինչ, իհարկե, հեքիաթային չէ, ինչպես շատերը պատկերացնում են, բայց մրցաշարի գեղեցկությունը ստիպում էր մոռանալ աշխատանքի լարվածությունը ու դրա հետ կապված բարդությունները:

^{Լրագրողների տրիբունան Մոսկվայի «Լուժնիկի» մարզադաշտում}

^{Ասուլիսների սրահը Սանկտ Պետերբուրգի համանուն մարզադաշտում}

^{Մեդիա կենտրոնը «Սանկտ Պետերբուրգում»}

Լրագրողների կողքին, ինչպես հայտնի է, որպես փորձագետ աշխատում էին բազմաթիվ աշխարհահռչակ ֆուտբոլիստներ: Լրագրողական տրիբունաներում կարելի էր հանդիպել Ռոնալդոյին, Ռայան Գիգզին, Միքայել Լաուդրուպին, Խոսե Լուիս Չիլավերտին եւ այլ հայտնիների:

Կամավորներ

Եթե մրցաշարի մասնակից 32 թիմերը կյանքի ու մահու կռիվ են տալիս ԱԱ-ում մնալու համար, ապա կամավորների տեղը խմբային փուլում, փլեյ-օֆում ու եզրափակչում ապահովված է: ՖԻՖԱ-ն նրանց մրցաշարի սիրտն ու ոգին է համարում: Մունդիալ 2018-ը սպասարկում էին տարբեր տարիքային խմբերի կամավորներ: Ինչպես հայտնում է ՖԻՖԱ-ն, նրանց մեծամասնությունը՝ 93%-ը, եղել է ՌԴ-ից, մնացածը 112 երկրներից: 64%-ը եղել են կանայք: Նրանք բարեհամբույր ու լայն ժպիտով օգնում էին երկրպագուներին, լրագրողներին, հավաքականների դելեգացիաներին, անում էին թարգմանություններ, հետեւում էին կարգուկանոնին եւ այլն:

Այսպիսի մթնոլորտում Ֆրանսիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքականը աշխարհի առաջնություններում իր 2-րդ չեմպիոնությունը: Առաջին անգամ նրանք հաղթող էին դարձել 1998 թ., երբ հենց իրենք էին հյուրընկալում մրցաշարը:

Լուսանկարներն ու տեսանյութը՝ «Հայկական ժամանակ»-ի