ԳԱԱ գիտաշխատող Վահե Սարգսյանի մուտքը Վրաստան հերթական անգամ արգելվել է

Օրերս հայ-վրացական անցակետում հերթական անգամ արգելվեց ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի գիտաշխատող Վահե Սարգսյանի մուտքը Վրաստան: Վահե Սարգսյանի մուտքի արգելքի պատճառների եւ այդ ուղղությամբ տարվող աշխատանքների մասին «Հայկական ժամանակ»-ը զրուցել է վերջինիս հետ:

- Պարոն Սարգսյան, ինչի՞ց առաջացավ Վրաստանի իշխանությունների հետ ձեր կոնֆլիկտը, մասնավորապես՝ Վրաստան ձեր մուտքի արգելքը ինչի՞ հետեւանք կարող է լինել:

- Ես դեռ ուսանողական տարիներից` 2000-ական թթ. կեսերից, իմ գործունեության մեջ մշտապես մեծ տեղ եմ հատկացրել ջավախահայությանը հուզող խնդիրների արծարծմանը եւ գիտահրապարակախոսական հրապարակումների, ժողովածուների, առանձին մենագրության, գիտաժողովների, խորհրդաժողովների եւ մի շարք այլ միջոցներով ու ձեւաչափերով քննարկման եմ արժանացրել Ջավախքի հիմնահարցը: Բնականաբար` Ջավախքում եւս իրականացրել ենք մի շարք միջոցառումներ, վրացական իշխանությունների մոտ խիստ բացասական արձագանք է գտել, հատկապես ՀՀ-ից դեպի Ջավախք հայատառ գիրք-գրականություն տանելու փաստը: Այս առթիվ ձեռնարկված հակաքայլերի հետեւանքով ես 2009 թվականի դեկտեմբերից սկսած հայտնվել եմ հատուկ անձանց ցուցակում, որոնց համար կիրառվում էր սահմանային խստացված եւ երկարատեւ զննումներ, իսկ Ջավախքում իմ յուրաքանչյուր քայլը հատուկ ծառայությունների տեսադաշտում էր: 2014 թվականի հունվարին Վրաստանի սահմանային աշխատակիցները իմ իրերում կրկին հայտնաբերեցին հայատառ գրքեր եւ օրացույցներ, առգրավեցին ամբողջը, ստիպեցին հետ` Երեւան ուղարկել, իսկ հաջորդ այցիս (նույն թվականի մարտի 1-ին) ինձ արգելեցին մտնել Վրաստան (Ջավախք)` տալով հատուկ տեղեկանք, ըստ որի՝ իմ մուտքը Վրաստան վտանգում է քաղաքացիների շահերը:

Դուք այդ ժամանակ Վրաստանի՞ քաղաքացի էիք:

- Ոչ, այդ ժամանակ ես արդեն ՀՀ քաղաքացի էի: Վրաստանի քաղաքացիության անձնագիրս 2010 թվականին հանձնել էի ՀՀ-ում Վրաստանի դեսպանատուն, ինչից հետո Ախալքալաքի Ղադո գյուղի մեր տան հասցեով Միխայիլ Սահակաշվիլու անունից նամակ ստացանք, որտեղ նշվում էր, որ ես 2011 թվականի փետրվարյան մի հրամանագրով զրկվել եմ Վրաստանի քաղաքացիությունից:

- Եթե չեմ սխալվում, մի քանի օր առաջ դարձյալ բախվել եք նույն խնդրին՝ ձեր մուտքը Վրաստան արգելվել է:

- Ես 2014 թվականից հետո մի քանի անգամ փորձել եմ կրկին հատել ՀՀ-Վրաստան սահմանը եւ այցելել հայրենի Ջավախք, որտեղ ապրում են իմ ծնողները, ողջ տոհմը, շատ մեծ հաճախականությամբ այնտեղ են այցելում նաեւ երեխաներս: Ցավոք, բոլոր դեպքերում էլ ստացել եմ նույն մերժումը: Վերջին այդպիսի փորձը եւ կրկին մերժման փաստն արձանագրվեց սույն թվականի հուլիսի 22-ին: Հայտնեմ նաեւ, որ Վրաստանի սահմանային ծառայության աշխատակիցները եւ հերթափոխի պետը տեղյակ չեն արգելքի ժամկետների մասին, որից ելնելով էլ ես այժմ չգիտեմ, թե ի վերջո երբ է ավարտվելու այս մղձվանջը:

- Այս հարցով համապատասխան գերատեսչությունների դիմե՞լ եք: Ի՞նչ լուծումներ են առաջարկում:

- Բնականաբար` այս 4,5 տարիների ընթացքում դիմել եմ ՀՀ գրեթե բոլոր պատկան եւ շահագրգիռ գերատեսչություններին եւ՛ պաշտոնատար, եւ՛ ոչ պաշտոնատար անձանց: Օրերս ինձ հետ կապվեց նաեւ Վրաստանում ՀՀ դեսպան Ռուբեն Սադոյանը, ում եւս մանրամասն ներկայացրեցի խնդիրը: Վերջին շրջանում դիմել ենք նաեւ ՀՀ ԱԳ նախարարին եւ վարչապետի օգնական Արսեն Խառատյանին: Բոլորը խոստանում են քննարկել եւ օժանդակել, այդուհանդերձ, հարցը մինչ օրս տեղից չի շարժվում: Փաստեմ, որ Վրաստանը մինչ օրս շարունակում է հայ ուղեւորների ձեռքից զանգվածորեն առգրավել հայատառ գիրք, գրականությունը, եւ Ջավախք մտնող հազարավոր ուղեւորներ ստիպված կա՛մ թաքցնում են դրանք իրերի մեջ եւ ձգտում սահմանային աշխատակիցների համար դարձնել աննկատելի, կա՛մ պարզապես հրաժարվում են այդպիսի «վտանգավոր» իրեր իրենց հետ վերցնելուց:

Տարիներով դրսեւորվող այս երեւույթն արդեն հասել է ջավախահայության կոկորդին, խաթարում է մարդկանց բնականոն կյանքը, առաջացնում Վրաստանի կենտրոնական իշխանությունների նկատմամբ փոխադարձ անվստահություն եւ մի գեղեցիկ օր լավ բանի չի հանգեցնելու: Իրականում հսկայածավալ խնդիրներ կան նաեւ Վրաստանի հայկական դպրոցների համար ՀՀ-ից առաքվող հայոց լեզվի եւ հայ գրականության դասագրքերի մասով: ՀՀ սփյուռքի նախարարությունը վերջին 5-6 տարիներին պարզապես չէր կարողանում ոչ մի հատիկ գիրք անցկացնել Վրաստան: Դժվարությամբ պտղաբերող նամակագրական հարաբերություններն այդ 5-6 տարիներին բոլորովին արդյունք չտվեցին: ՀՀ սփյուռքի նախարարության պատկան վարչության պետ Տարոն Շագոյանի տքնաջան աշխատանքի շնորհիվ Վրաստան առաքվող դասագրքերի մասով անցյալ եւ այս տարի տեղաշարժ կա, այդուհանդերձ, խնդիրը գլոբալ առումով առկա է:

- Իսկ ի՞նչ պատճառաբանությամբ են արգելում գրքերը:

- Վրաստանի սահմանային աշխատակիցները կա՛մ պարզապես նշում են, որ հայատառ գիրք-գրականություն տանելն արգելված է (ինձ, օրինակ, տարիներ շարունակ այդպես են ներկայացրել), կա՛մ ուղեւորի դիմակայության առկայության դեպքում` պարզաբանում, որ գիրքը պետք է ստուգվի Թիֆլիսում, իրենց իջնի համապատասխան տեղեկանք, որ դա թույլատրելի է, որից հետո իրենք կարող են այդ գիրքը կամ գրքերը թույլատրել տանել Վրաստան (Ջավախք): Պատկերացնո՞ւմ եք, օրական ավելի քան 2 հազար ուղեւոր է անցնում սահմանով, որոնցից որոշները հնարավոր է իրենց հետ ունենան գրքեր (հատկապես` ուսուցիչները, ուսանողները եւ մտավորական խավը): Եթե տուրք տանք վրացական կողմի մոտեցմանը, ապա վերջիններս պետք է այդ գրքերից որոշակի «նմուշներ» ուղարկեն Թիֆլիս, ստանան թույլտվություն եւ այլն: Անկեղծ ասած` իմ գլխում չի տեղավորվում, թե ինչպես պետք է կազմակերպել այս գործընթացը. դուք, օրինակ, վաղը մի քանի գիրք եք տանելու, ինչպե՞ս պետք է վարվեք` Երեւանից նախօրոք Թիֆլի՞ս պետք է ուղարկեք, սահմանի՞ց պետք է ուղարկեք, ո՞ւմ, ինչպե՞ս, ի՞նչ մեխանիզմներով, ո՞վ է վճարելու դրա համար, ե՞րբ եք ստանալու պատասխանը, որտե՞ղ է առաքվելու այդ գիրքը… Ինչպես տեսնում ենք` այս պատճառաբանությունը ավելի շատ խոսում է Վրաստանում հայատառ գրքի տոտալ արգելքի մասին, ինչը, եթե հաշվի առնենք համացանցի ներկա հնարավորությունները, զավեշտալի փաստ է:

Տպել
3619 դիտում

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտութուն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում

ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան

Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից

Կինը հայտնել է, որ ամուսինը հաճախակի ծեծել է իր անչափահաս դստերը, փորձել նրա հետ սեռական հարաբերություն ունենալ

Հարվածել է, այնուհետ լվացել հատակի և անգիտակից հարևանի դեմքի արյան հետքերը. սպանության նախաքննությունն ավարտվել է

Գևորգ Պապոյանը շվեյցարացի գործընկերոջ հետ քննարկել է փոխգործակցության ընդլայնման հնարավորությունը

Հայաստանն աշխարհի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա

Միկոյան-Գալշոյան փողոցների խաչմերուկում երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կլինի

Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում․ Արթուր Աբրահամը լուսանկարներ է հրապարակել

Ինդոնեզական բանակը համալրվել է թուրքական տանկերով

Ուկրաինային տրամադրված F-16-ները չեն կարող փոխել իրավիճակը մարտադաշտում, դրանք օրինական թիրախ կդառնան. Պուտին

Տավուշում՝ ռուսական ռազմաբազայում, նկատել են տաջիկների և ղրղզների, գուշակեք՝ սա ինչ կազմ է և ինչի են սպասում. Սաֆարյան

Վրաց խորհրդարանականներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր

Ալիևի նախկին փեսան հայտարարել է՝ իրենց պատկանող «Crocus city»-ի վերականգնումը կախված է Պուտինի և Վորոբյովի կարծիքից

ՔԿԾ-ին անհրաժեշտ են վարորդներ. ովքեր և ինչպես կարող են դիմել

Հայաստանում վտարանդի կառավարություն ներկայացող բոլոր գրասենյակները պետք է փակել. Չախոյան

Այս անգամ դաշտ են նետել սիրելի պահեստայինին, որը մեկ շաբաթում մեկ ստորագրությամբ լուծարեց ԼՂ-ն. Հովհաննիսյան

Ընթանում է «Հայաստանը՝ որպես քաղաքակրթական խաչմերուկ» միջազգային գիտաժողովը (տեսանյութ)

Հայաստանի գոյությունը կարող է երաշխավորվել բացառապես եվրոպական ընտանիքում․ Արման Բաբաջանյան

ԿԳՄՍ նախարարն ու Ֆրանսիայի դեսպանն այցելել են ակադեմիական քաղաքի տարածք

Եթե մենք մնում ենք Ռուսաստանի հետ, խնդիրները լուծվելու են մեր հաշվին. Արամ Սարգսյան

2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին

Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել

«Տոյոտա»-ի 51-ամյա վարորդը, լինելով խմածության ամենաբարձր աստիճանի, բախվել է 3 մեքենայի

Քննչական կոմիտեի վետերանները հանդիպել են նորանշանակ քննիչների հետ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածները ևս 9 ամիս սոցիալական աջակցություն կստանան, ընդլայնվել է նաև շահառուների շրջանակը

Հայաստանը մարդասիրական օգնություն կցուցաբերի Գազային

Եկամուտների հայտարարագիր ներկայացնող քաղաքացիները պետք է իրականացնեն անձի նույնականացման գործընթաց․ ՊԵԿ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանված շուրջ 17 հազար երեխա կրթություն է ստանում ՀՀ դպրոցներում

Խմելու ջրի սակագինը չի թանկանա