Երևան
12 °C
Հեղափոխության ընթացքում եւ դրանից հետո բազմիցս խոսվել է մեր երկրում անցումային արդարադատության կիրառման, ներկա Սահմանադրության եւ դատական համակարգի փոփոխության անհրաժեշտության մասին։ Իշխանափոխությունից անցել են ամիսներ, սակայն այս հարցերի վերաբերյալ կոնկրետ գործողություններ դեռեւս չկան։ Թեմայի շուրջ զրուցել ենք Ազգային ժողովի «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր, փաստաբան Նիկոլայ Բաղդասարյանի հետ։
- Պարոն Բաղդասարյան, արդյոք Սահմանադրության փոփոխության հարցը ձեր քաղաքական թիմի համար շարունակում է մնալ առաջնային լուծում պահանջող խնդիրներից։ Այս հարցով աշխատանքներ սկսվելո՞ւ են։
- Վարչապետի պաշտոնանկության ժամանակ ի հայտ եկան բազմաթիվ խնդիրներ՝ կապված Սահմանադրության հետ, այնուհետեւ խնդիրներ եղան նաեւ հետագայում։ Իհարկե, գործող Սահմանադրությունը մշակվել է մեկ պատրվակով՝ ապահովել Սերժ Սարգսյանի պաշտոնավարության շարունակականությունը, եւ մնացած բոլոր դրույթներին պատշաճ ուշադրություն չի դարձվել։ Հետեւաբար, իմ կարծիքով, բոլոր դրույթները պիտի վերանայվեն, պետք է Ազգային ժողովին կից աշխատանքային մի խումբ ստեղծվի, որտեղ կլինեն պրոֆեսիոնալ սահմանադրագետներ, այդ ոլորտի մասնագետներ։ Այդ աշխատանքը, իմ հաշվարկներով, կտեւի 2-3 տարի, որովհետեւ Սահմանադրությունն իրավական փաստաթուղթ է, որի վրա պետք է երկար ժամանակ աշխատել եւ նույն սխալները չկրկնել։
- Այսինքն՝ առաջիկա մի քանի տարիներին փաստորեն այս Սահմանադրությունն է գործելու։
- Սահմանադրությունն ու դրանում ամրագրված սկզբունքներն ինձ համար ընդունելի են՝ եթե խոսում ենք խորհրդարանական կառավարման մասին, այլ հարց է, որ կարելի է փոփոխել օրենքները։
- Բայց ամեն դեպքում ներկա Սահմանադրության մեջ կան քաղաքական եւ իրավական խնդիրներ։
- Այս պահին կա իրավական խնդիր, ոչ թե քաղաքական։ Իրավական հարցն այնտեղ է, որ տրված ձեւակերպումները հաճախակի խնդիր են առաջացնում Սահմանադրությունը կյանքի կոչելու ժամանակ։ Դրա համար պետք է ստեղծվի աշխատանքային խումբ, որը մանրակրկիտ կուսումնասիրի բոլոր այդ խնդիրները ու կգնա ուղղելու, ոչ թե քաղաքական իրավիճակ փոփոխելու, այսինքն՝ ոչ թե խորհրդարանական կառավարումը դարձնի նախագահական կամ կիսանախագահական, այլ այն պահպանելով, իմ անձական մոտեցմամբ, ուղղի առկա թերությունները։
- Իսկ անցումային արդարադատությա՞ն մասով ինչ կարող եք ասել, ի վերջո դրա գործիքները կիրառվելո՞ւ են Հայաստանում, թե՞ ոչ։
- Կարծում եմ, որ անցումային արդարադատության գործընթաց պետք է սկսվի կառավարության որոշմամբ, որտեղ կամրագրվեն այն ուղղվածությունները, որոնք պետք է իրականացվեն որոշակի ժամկետներում եւ այն անձանց կողմից, որոնք անցումային արդարադատության շահառուներն են հանդիսանալու։ Այդ որոշման հիման վրա պետք է ընդունվեն անհրաժեշտ օրենքներ, անհրաժեշտ հանձնաժողովներ ստեղծվեն, եւ դրանք էլ արդեն ընդունված օրենքների վրա սկսեն գործել։ Սա է ընթացակարգը անցումային արդարադատության։ Իսկ ինչ վերաբերում է հարցին, թե երբ կսկսվի, երբ կավարտվի՝ մեր նախընտրական ծրագրում մի հատված դրա մասին է, եւ քանի որ մենք խոստացել ենք իրականացնել, հետեւաբար պարտադիր կարգով իրականացվելու է։
- Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը եւ ձեր խմբակցությունից շատերը բազմիցս խոսել են դատական համակարգի փոփոխության անհրաժեշտության մասին։ Այս համակարգում փոփոխություններ լինելո՞ւ են, որովհետեւ կարծես թե Բարձրագույն դատական խորհրդի անդամների լիազորությունների ժամկետը միայն օրենքով սահմանված դեպքերում է դադարում, իսկ ԲԴԽ-ն երաշխավորում է դատարանների եւ դատավորների անկախությունը:
- Օրենքով նախատեսված են նաեւ հետկանչի մեխանիզմներ, ավելին ասեմ՝ այս պահին ԲԴԽ նախագահի նշանակման վերաբերյալ վարչական դատարանում վարույթ կա։ Իսկ անցումային արդարադատության գործիքակազմի կիրառումը վերաբերում է նաեւ դատավորների, ԲԴԽ-ի եւ բարձր պաշտոնատար անձանց նշանակման օրինականության ստուգմանը։
- Այս պահին մի քանի քրեական գործեր կան, որոնց հիմքում քաղաքական հարցեր են, օրինակ Մարտի մեկի գործը։ Նորմա՞լ է, որ այդ գործը քննում են տարիներ շարունակ նախկին իշխանություններին ծառայություն մատուցած դատավորները։ Եւ արդյոք այդ գործը չպիտի՞ լիներ անցումային արդարադատության շրջանակներում։
- Անցումային արդարադատությունը, որը կիրառելի կլինի Հայաստանի Հանրապետությունում, արտադատարանական գործիքակազմ է, որը չի ենթադրում նոր քննչական կամ դատական համակարգերի ստեղծում։ Այսինքն՝ այդ համակարգի ներդրումը եւս ենթադրում է եւ էդպես էլ պետք է լինի, որ պահպանվելու են վաղեմության ժամկետները, անմեղության կանխավարկածը, դատական համակարգը, այլ բան է, որ անցումային արդարադատության ժամանակ որոշ դատավորներ չեն շարունակի իրենց լիազորությունները՝ որոշակի փաստերի ի հայտ գալու հանգամանքով, որ, օրինակ, նրանք այս կամ այն կերպ կապված են կոռուպցիոն գործերի կամ իշխանական պատվերների կատարման հետ։ Ինչ վերաբերում է հարցին, թե ինչքանով այդ մեխանիզմը կվերաբերի Մարտի մեկին գործին, պիտի վերաբերի այնքանով, որքանով մարդկանց իրավունքների խախտում է եղել, եւ այդ մարդականց իրավունքները պետք է վերականգնվեն անցումային արդարադատության գործիքակազմի միջոցով։
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ումԳրիգորյանը «Save Armenia»-ի պատվիրակությանը ներկայացրել է Հայաստան-Ադրբեջան հարաբերությունների գործընթացը
Վիճաբանության ժամանակ երիտասարդը կտրող-ծակող գործիքով հարվածներ է հասցրել 5 հոգու
Առաջիկա օրերին կպահպանվեն բարձր ջերմային ֆոնն ու հրդեհավտանգ իրավիճակը. եղանակը՝ ՀՀ տարածքում
Ջրաբերի ավազի հանքում հայտնաբերվել է տղամարդու մարմին
470 մլն դրամի փողերի լվացում և ապօրինի ձեռնարկատիրություն. Աբրահամյանի գործի նախաքննությունն ավարտվել է
ՌԴ-ում հետախուզում է հայտարարվել Ուրալում ադրբեջանական սփյուռքի ղեկավարի նկատմամբ
ՀՀ ՊՆ զինծառայողները փրկել են անդրկովկասյան գորշ արջի 4 ամսական հյուծված քոթոթին
Մի շարք տեղերում արդեն ցունամի է մոլեգնել. ինչ է հայտնի Կամչատկայի հզոր երկրաշարժի մասին ու ինչ հետևանքներ կան
Վահան Կոստանյանը և Պաղեստինի ԱԳ պետնախարարը մտքեր են փոխանակել հնարավոր համատեղ ծրագրերի շուրջ
Կամչատկայում երկրաշարժից և Ճապոնիայում ցունամիի նախազգուշացումից հետո ալիքներն ափ են նետել մի քանի կետի
Դատախազությունը պահանջում է ԱԻ նախկին նախարարի խորհրդականից բռնագանձել անշարժ ու շարժական գույք, 200 մլն դրամ
Գազամատակարարման վթարային դադարեցում Ալավերդի քաղաքում, Հաղպատ բնակավայրում
Հայաստան-Ադրբեջան հարաբերությունները՝ Թուրքիայի անվտանգության խորհրդի նիստի օրակարգում
Երևանում մեքենան հարվածել է թույլատրելի վայրում կայանված մեկ այլ մեքենայի, որը կողաշրջվել է
Նոր կադրեր Կամչատկայի ափերի մոտ տեղի ունեցած հզոր երկրաշարժից. տեսանյութ
Հաջողակ բիզնեսները չեն սպասում՝ նրանք գործում են հիմա
Կամչատկայի երկրաշարժի պահին վիրահատող բժիշկները գրկել են հիվանդին՝ մինչև ցնցումների դադարը. տեսանյութ
Գառնի համայնքի սեփականության իրավունքն է վերականգնվել «Քարերի սիմֆոնիա» տարածքում օտարված հողամասի նկատմամբ
Տան իրերը թափվում են, սպասքը՝ կոտրվում. Կամչատկայի տներից մեկում ֆիքսել են ուժգին երկրաշարժը
Խոշոր հրդեհ Գետամեջի թռչնաֆաբրիկայի տանիքում. տեսանյութ
16 մլն դրամ արժեքով հողամասն օտարվել է 661 հազար դրամով. փաստաթղթերն ուղարկվել են Հակակոռուպցիոն կոմիտե
Հզոր երկրաշարժ Կամչատկայում. հայտարարվել է ցունամիի վտանգի մասին. տեսանյութեր
Ուրցաձոր բնակավայրի մանկապարտեզը հիմնանորոգվում է. ՏԿԵՆ
Դատարանը հրապարակել է Սոնա Մնացականյանի գործով վերդիկտը
Մեկնարկել են Գյումրի-Արևիկ-Այգաբաց-Վարդաքար ճանապարհի մի հատվածի շինաշխատանքները
Վիզայի տրամադրումից հետո դրա հետ կապված ստուգումները չեն դադարում․ Հայաստանում ԱՄՆ դեսպանատուն
Ֆրանսիան առաջիկա օրերին օդից մարդասիրական օգնություն կնետի Գազա
Հրդեհ Երևանում. մեկնել են 5 մարտական հաշվարկ և հերթապահ խմբերը
Դատախազությունը պահանջում է առոչինչ համարել Աբրահամյանի կնոջն ու որդուն օտարված հողամասերի պետական գրանցումը
Գորիսում կորած 9-ամյա երեխան հայտնաբերվել է
Կոնյակի արտահանման հարցը էապես լուծվել է․ Գևորգ Պապոյան
Երևանի երիտասարդական նվագախումբը մեր ամենակարևոր նախաձեռնություններից է. Տիգրան Ավինյան. լուսանկարներ
Առաջիկայում հուշագիր կստորագրվի Հայաստանի և Իրանի դեղերի փորձագիտական կենտրոնների միջև
Գևորգ Պապոյանը ՄԱԿ-ի սննդի համակարգերի գագաթնաժողովի մասնակիցներին հրավիրել է Հայաստան
Չգիտեմ՝ կազդի՞ Ռուսաստանի վրա, բայց տալիս եմ 10 օր՝ սկսած այսօրվանից. Թրամփը կրկին վերջնաժամկետ է սահմանել
Ախուրյանի խճուղում մեքենաներ են բախվել. կան տուժածներ
Հետաքրքիր է` ինչպես կվերաբերվեր Վազգեն Ռշտունին իրեն սպանելու ծրագիր մշակած մեղադրյալի ազատ արձակմանը. Եղոյան
Իսկ եթե դատավորը Ռշտունին լինի՞. Ալեքսանյանը գրառում է արել
Կվերանայվեն փոխհատուցման գները. Ավանեսյանը հանդիպել է ԲԿ-ների վերակենդանացման բաժանմունքների ղեկավարների հետ
ՀԱՀ-ի՝ Ֆարմանյանի շուրջ ստեղծված իրավիճակի վերաբերյալ արած հայտարարության մեջ վիճելի պնդումներ կան. Ղազարյան
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT