Ռոբերտ Քոչարյանի գործով Վճռաբեկ բողոք ներկայացնելուց հետո ՄԻԵԴ գանգատ կներկայացվի

Մարտի 1-ի գործով մեղադրյալներ Ռոբերտ Քոչարյանի եւ մյուսների գործով Վերաքննիչ դատարանի որոշման դեմ Վճռաբեկ բողոք ներկայացնելուց հետո պաշպանական կողմը գանգատ կներկայացնի Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան:

Մեր զրույցում ասաց Քոչարյանի պաշտպաններից Հայկ Ալումյանը:

Դատական տեղեկատվական համակարգում հրապարակվել են հունիսի 25-ին Վերաքննիչ քրեական դատարանի կողմից Մարտի 1-ի գործով մեղադրյալ Ռոբերտ Քոչարյանին առնչվող երկու որոշումները։ Ըստ այդմ, դատավոր Արմեն Դանիելյանը, որոշելով կալանավորել Քոչարյանին, եզրահանգել է, որ քրեական վարույթն իրականացնող մարմնից թաքնվելու եւ գործով անցնող անձանց վրա անօրինական ազդեցություն գործադրելու միջոցով արդարադատության իրականացմանը խոչընդոտելու բարձր ռիսկերի առկայության պայմաններում՝ մեղադրյալ Ռ.Քոչարյանի նկատմամբ անազատության հետ չկապված որեւէ խափանման միջոց, այդ թվում՝ անձնական երաշխավորությունը գործուն երաշխիք համարվել չի կարող։ Երկրորդ որոշմամբ դատավորը, բեկանելով առաջին ատյանի դատարանի որոշումը՝ գործի վարույթը կասեցնելու մասին, որոշել է այն հետ ուղարկել նույն դատարան՝ վերսկսելու գործի քննությունն այնտեղից, որտեղից այն ընդհատվել է։

Թեմայի վերաբերյալ մեր մի քանի հարցերին է պատասխանել Հայկ Ալումյանը:

- Պարոն Ալումյան, Վերաքննիչ դատարանի որոշումը ինչպե՞ս եք գնահատում:

- Ապօրինության գագաթնակետ:

-  Այս որոշումից հետո ի՞նչ ընթացակարգ է նախատեսված, առաջին ատյանի դատարանը ի՞նչ ժամկետներում պետք է վերսկսի գործի քննությունը: Գործը վերսկսելուց հետո կրկին անդրադա՞րձ է լինելու Ռոբերտ Քոչարյանի խափանման միջոցին:

- Քանի որ այս ընթացակարգը որեւէ ձեւով օրենքով չի կանոնակարգված, դրանից ելնելով՝ դատավորները այս ընթացակարգին ստեղծագործաբար են մոտենում, ամեն դատավոր հատապես Դանիելյանը ամբողջությամբ հիմնվում է իր սեփական պատկերացումների, երեւակայությունների վրա: Խնդիրը նրանում է, որ այս փուլում բողոքարկում նախատեսված չէր: Հիմա տեսեք ինչ խնդիր կարող է առաջանալ. գործը գնաց առաջին ատյանի դատարան եւ ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 292 հոդվածով նախատեսված որեւիցե որոշում պետք է կայացնի դատարանը: Այդ որոշումներն են՝ գործը դատական քննության նշանակելու, կա՛մ գործն ըստ ընդդատության ուղարկելու, կա՛մ կարճելու, քրեական հետապնդումը դադարեցնելու այդ թվում նաեւ ինքնաբացակի մասին: Առաջին ատյանի դատարանը կասեցման որոշում էր կայացրել, ինչը Վերաքննիչը բեկանեց. հիմա ուրեմն բացի կասեցման որոշումից էն մնացածը պետք է կայացնի: ՀՀ Քրեական դատավարության օրենսգրքի 300 հոդվածն էլ ասում է, որ այդ որոշումներից որեւէ մեկը կայացնելու հետ միաժամանակ, դատարանը պարտավոր է անդրադառնալ խափանման միջոցի հարցին: Այսինքն՝ դարձավ, որ ուզի, չուզի դատարանը պետք է անդրադառնա այդ հարցին:

- Ի՞նչ ժամկետներում:

- 15 օրվա ընթացքում: Դանիելյանի ստեղծագործությունների արդյունքում հիմա ստեղծվել է լրիվ հակաօրինական վիճակ, այսինքն՝ կա գործը վարույթ ընդունած դատավոր, 45 օր անցել է, որոշումներից որեւէ մեկը կայացված չէ այս պահի դրությամբ:

- Պարոն Ալումյան, ինչպե՞ս կմեկնաբանեք Վերաքննիչ դատարանի այն դիրքորոշումը, որ Ռոբերտ Քոչարյանի նկատմամբ անազատության հետ չկապված որեւէ խափանման միջոց, այդ թվում՝ անձնական երաշխավորությունը գործուն երաշխիք համարվել չի կարող։

- Ոչ մի հիմնավորում որոշման մեջ չկա, թե ինչու չի կարող գործուն երաշխիք լինել: Ըստ նրա՝ բարձր է հավանականությունը, որ կխոչընդոտի, կթաքնվի, բայց չի նշել՝ ինչու անգամ այդ բարձր հավանականությունը չի կարող զսպվել անձնական երաշխավորությամբ: Էլ չեմ ասում, որ ոչ մի բարձր հավանականություն իրականում չկա, ինքն էլ լավ գիտի, որ չկա:

- Վերաքննիչ դատարանը որոշման մեջ անդրադարձել է նաեւ նիստերի ընթացքում դրսեւորած պաշտպանական կողմի վարքագծին՝ նշելով, որ պաշտպանության կողմը ըստ էության չի ցանկացել առկա փուլում պատասխան ելույթով հանդես գալ, փոխարենն ըստ էության ցանկացել է, պահանջ է ներկայացրել Հովհաննես Խուդոյանի կողմից ներկայացված միջնորդությունը քննարկել: Սրա մասին ի՞նչ կասեք:

- Այն, ինչ գրում է ինքն իր որոշման մեջ, դա պատրվակ է եղել: Ասեմ ինչու. նախ, մենք դատավարության ամենասկզբից ասում էինք, որ մենք միջնորդություններ ունեք, ասեք՝ ե՞րբ ներկայացնենք: Ինքն ասում էր՝ պատեհ պահը կգա, կներկայացնեք, պատեհ պահին սպասեցինք, չեկավ: Իմ ելույթը կարող է բաղկացած լինել 10 միջնորդությունից, 100 հատ փաստերից, ես եմ որոշում, ու եթե ես միջնորդություն եմ ներկայացնում, որը ըստ դատարանի՝ արված է ոչ ժամանակին, օրենքը չի նախատեսում, որ դա իմ կողմից խախտում է: Նման դեպքում դատարանը այդ միջնորդությունը թողնում է առանց քննության: Եթե դատավոր Դանիելյանը գտավ, որ այդ միջնորդությունը (Հովհաննես Խուդոյանի կողմից ներկայացված,-հեղ.) արված է ոչ ժամանակին, ապա ինքը ոչ թե պետք է տարբեր բացականչություններ աներ ու սլանար դեպի խորհրդակցական սենյակ, այլ ինքը պարտավոր էր միջնորդությունը թողնել առանց քննության, օրենքով իր վրա այդ պարտականությունն է դրված, այսինքն՝ ինքն իր պարտականությունները ուղղակիորեն խախտել է: Երկրորդը՝ եթե մենք նույնիսկ խախտեինք դատարանում կարգը, կամ ամենաանհեթեթ բանն անեինք դատարանում, ապա այդպիսի սանկցիա գոյություն չունի՝ զրկել ելույթի իրավունքից: Օրենքի մեջ գրված է՝ ինչ կարող է անել դատարանը, եթե փաստաբանը դատական նիստի ժամանակ թույլ է տալիս խախտում: Պատճառը շատ ավելի խորքային է, իր համար շատ ավելի դժվար կլիներ դատախազների բողոքները բավարարել, եթե բոլորը՝ հանրությունը, ԶԼՄ-ները մեր փաստարկները լսեին, բոլորի համար պարզ կլիներ, որ ինքը ակնհայտ ապօրինի դատական ակտեր է կայացրել, դրա համար ինքը այդ պատրվակը օգտագործեց՝ զրկեց մեզ խոսքի իրավունքից:

- Այս որոշումից հետո պատրաստվո՞ւմ եք Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան կրկին գանգատ ներկայացնել:

- Իհարկե ներկայացնելու ենք: Ինքը արեց իրենից կախված ամեն ինչ, որպեսզի մեր ՄԻԵԴ-ի գանգատը լինի հիմնավոր: Մենք հիմա Վճռաբեկ բողոքի հիման վրա ենք աշխատում, անմիջապես Վճռաբեկ բողոքը ուղարկելուց հետո գանգատն է ներկայացվելու: Մի օր դատավոր Դանիելյանը ասելու է՝ ես հատուկ այդքան մեծ սխալներով եմ այդ որոշումը կայացրել, որ ձեզ ավելի մեծ շանսեր տամ գործը ապագայում շահելու համար:

- Պարոն Ալումյան, երբ առաջին ատյանի դատարանում վերսկսվի սույն գործի քննությունը, դուք Քոչարյանի կալանքը անձնական երաշխավորությամբ, կամ այլընտրանքային խափանման միջոցով փոխելու միջնորդություն ներկայացնելո՞ւ եք, թե՝ ոչ:

- Իհարկե միջոցներ ձեռնարկելու ենք, ամեն ինչ անելու ենք, որ կրկին քննության առարկա դառնա:

- Ռոբերտ Քոչարյանին առաջադրված կաշառքի դրվագով Վերաքննիչ դատարանը ի՞նչ դիրքորոշում է հայտնել: Նախկինում առաջին ատյանի դատարանը, հետագայում՝ Վերաքննիչ դատարանը գտել էին, որ հիմնավոր կասկած չկա:

- Արմեն Դանիելյանը գտնում է, որ կա հիմնավոր կասկած, թեեւ ինքը գործի ամբողջ նյութերին չի հասցրել ծանոթանալ, բայց ինքը գտել է, որ կա հիմնավոր կասկած:

Հիշեցնենք, որ Ռոբերտ Քոչարյանը կրկին կալանավորվել է հունիսի 25-ին՝ Վերաքննիչ դատարանի որոշմամբ: