Որ իրար չդանակահարեն. դպրոցում տարբեր դասերի շրջանակում կսերմանվի կոնֆլիկտների խաղաղ ճանապարհով կարգավորման մշակույթ

Օրերս արձանագրվեց պատանիների մասնակցությամբ դանակահարության հերթական դեպքը: Չնչին առիթով ծագած վիճաբանությունն ավարտվել էր ողբերգությամբ՝ 15-ամյա տղան մահացավ:

Վերջին շաբաթներին անչափահասների մասնակցությամբ դաժան միջադեպերի մասին տեղեկություններն արդեն ահազանգի պես են հնչում. երեխաներն ու դեռահասները չեն վարանում չնչին առիթներով ձեռք բարձրացնել միմյանց վրա ու գործի դնել, չգիտես ինչու, գրպաններում պահվող դանակները: Մտահոգիչ տվյալները վկայում են, որ արդեն ոչ թե առանձին՝ խեղված հարաբերություններից բխող մի քանի երեխայի մասին է խոսքը, այլ՝ վարակի պես տարածվող ագրեսիայի մշակույթի:

Ի՞նչ դեր է նախատեսում ստանձնել կրթությունն այսօրինակ մշակութային շեղումն ուղղորդելու հարցում: Այս մասին «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում Կրթության, գիտության, մշակույթի եւ սպորտի նախարարության հանրակրթության պետական չափորոշիչների վերանայման աշխատանքային խմբի համակարգող Աննա Բաբաջանյանը նշեց, որ ռազմավարական, համակարգային փոփոխություններ են նախատեսվում կրթական ծրագրերում՝ հաշվի առնելով առկա մարտահրավերները:

«Մեր կրթական ծրագրերը հաստատ կարող են ավելին անել, քան անում են, նաեւ՝ հանդուրժողականություն սերմանելու համար»,- ասաց նա: Բաբաջանյանի խոսքով՝ մշակվում է նոր նախագիծ, որով նախատեսվում է որոշ թեմաների անդրադառնալ տարբեր առարկաների շրջանակում: «Այդպիսի մի ուղղություն է լինելու կոնֆլիկտների խաղաղ ճանապարհով կարգավորման կարողությունը, որ կարող է նշված ագրեսիվ դրսեւորումների առումով դրական ազդեցություն ունենալ»,- նշեց նա:

Բաբաջանյանի խոսքով՝ միայն կրթական ծրագրերով արժեհամակարգային փոփոխություն բերել հնարավոր չէ. «Կրթական գործընթացում ներգրավված բոլոր կողմերը պիտի համագործակցեն ցանկալի արդյունքները գրանցելու համար: Երեխաների հետ համապատասխան աշխատանքների իրականացումը, համապատասխան մթնոլորտի ստեղծումը եւ՛ ծնողների, եւ՛ ուսուցիչների, եւ՛ քաղաքականություն մշակողների խնդիրն է»:

Անդրադառնալով այսօր սերունդների միջեւ առկա մեծ տարբերությանը՝ Բաբաջանյանը նշեց, որ միշտ էլ ուսուցիչներն աշխատել են նոր՝ իրենցից տարբերվող սերնդի հետ. «Գուցե այս պահին մեր ուսուցիչները բավարար գործիքներ չունեն, սակայն ձգտում ենք, որ ժամանակի ընթացքում նրանք ունենան այդ ամենը եւ կարողանան դիմագրավել մարտահրավերները: Ուսուցիչներն, իրոք, լրացուցիչ օգնության, լրացուցիչ գործիքակազմի կարիք ունեն, բայց, կարծում եմ, այդ խնդիրն այնքան հին է, որքան գոյություն ունի կրթությունը»:

Կրթական համակարգի մարտահրավերներն ամեն օր առավել դժվար հաղթահարելի են դառնում, Բաբաջանյանի խոսքով՝ նախարարությունը համակարգային փոփոխություններ է նախատեսում. «Այսօր աշխարհում ինֆորմացիան այնքան շատ է եւ այնքան հասանելի, որ գուցե իմաստ չունի դպրոցում երեխաներին տալ դա, այլ պետք է սովորեցնել գտնել անհրաժեշտ ինֆորմացիան՝ ճիշտ գտնել ու ճիշտ օգտագործել: Ուսուցիչն այսուհետ պիտի դառնա ոչ թե ինֆորմացիայի միակ աղբյուրը, այլ այն մարդը, ով սովորեցնում է՝ ինչպես գտնել անհրաժեշտ տեղեկությունը, ինչպես աշխատել դրա հետ»:

Ուսուցիչները նման մեծ փոփոխությունների պատրա՞ստ են, հարցին ի պատասխան՝ Բաբաջանյանը նշեց, որ նման մարտահրավերների դիմագրավելու գործընթացն անդադար կրթվելու պահանջ է դնում հենց ուսուցիչների առաջ. «Ուսուցիչների մասնագիտական զարգացումը պիտի չսահմանափակվի 1-2 շաբաթյա վերապատրաստումներով, նրանք պիտի անցնեն չափահասների կրթության ինչ-որ մոդուլի միջով, պիտի տիրապետեն այսօրվա տեղեկատվական գործիքներին, քանի որ տեսնում ենք, որ այսօր երեխան ավելի տեղեկացված է, ավելի շատ գործիքների է տիրապետում, քան՝ ուսուցիչը: Նաեւ ուսուցիչը պիտի կարողանա սովորել իր աշակերտներից»:

Հոգեբաններն ու սոցիոլոգներն ահազանգում են, որ երեխաների ու դեռահասների մեջ աճող ագրեսիայի ակունքներից մեկն էլ հարաբերությունների առավել վիրտուալացումն է՝ համակարգչային խաղերը, ինչպես նաեւ՝ ֆիլմերն ու սերիալները: Կրթական համակարգն ի՞նչ իրական միջոցներ է ձեռնարկում անիրական աշխարհի վտանգները դիմագրավելու համար. «Սա պիտի լինի մեր նոր ռազմավարության հիմքում: Այսօր այս նույն անհանդուրժողականությունը թե օֆֆ-լայն աշխարհում է, թե օն-լայն տիրույթներում է: Կարծում ենք, որ այս ոլորտում անվտանգության կանոններին տիրապետելը պիտի առաջնային լինի»,- ասաց Բաբաջանյանը:

Նրա խոսքով՝ այս պահին էլ դպրոցներում աշխատանք տարվում է հանդուրժողականության մշակույթը տիրապետող դարձնելու ուղղությամբ, սակայն այլ հարց է, թե դա ինչքանով է հաջողվում: «Հիմա այն նախագիծը, որ մենք նախատեսում ենք, ռազմավարությունը դնում է մի շարք առարկաների ծրագրերի հիմքում: Սա արդեն կլինի սկզբունք, որին պիտի նպաստեն բոլոր առարկաները. մարդու իրավունքների ու արժանապատվության մասին պիտի խոսվի թե ֆիզիկայի, թե գրականության եւ թե բնագիտության դասերին: Մենք որդեգրել ենք ինտեգրված մոտեցումը, քանի որ կարծում ենք, որ դա արդյունավետ է որոշակի թեմաների դասավանդման արդյունավետությունը բարձրացնելու առումով»,- նշեց նա:

Նման ռազմավարության հաջողված օրինակ արդեն կա. «Առողջ ապրելակերպի սկզբունքը ներկայացվում է տարբեր առարկաների շրջանակում: Կենսաբանության դասաժամին ներկայացվում է նրա վնասակար ազդեցությունը օրգանիզմի վրա: Մաթեմատիկայի շրջանակում հաշվվում է, թե միջինում որքան գումար կտնտեսի մարդը, եթե չծխի, կամ մի գլանակի այրման համար ինչքան ժամանակ է պետք, դրա արդյունքում ինչքան ծուխ է առաջանում, որքան վնաս է հասցվում շրջապատին: Ֆիզկուլտուրայի շրջանակում դիտարկվում է, թե ծխող մարդը ինչ մարզաձեւերի չի կարող տիրապետել, քանի որ ֆիզիկական որոշակի ծանրաբեռնվածություն այլեւս չի կարողանա կրել»,- ասաց Բաբաջանյանը՝ ընդգծելով, որ հանդուրժողականության մասին հնարավոր է խոսել թե հասարակագիտության, հայոց լեզվի, օտար լեզուների ու պատմության շրջանակում, թե բնագիտական առարկաների դասաժամերին:

Կարմեն Մարտիրոսյան

Հոդվածը հրապարակվել է  «Հայկական ժամանակի» դեկտեմբերի 28-ի համարում

Տպել
2464 դիտում

Ոչ միայն դեղերը, այլև վիտամինները, սննդային հավելումները պետք է պահվեն երեխաների համար անհասանելի վայրում. ԱՆ

Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով

Ֆրանսիայի հետախուզական ծառայությունները խորհուրդ են տալիս չեղարկել Օլիմպիական խաղերի բացման արարողությունը

Մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն Երևանի և 2 մարզի որոշ հասցեներ

Բախվել են «Նիսսան» և «ՎԱԶ» մակնիշի ավտոմեքենաներ

Հայտարարվել է Տաթև ՀԷԿ-ի ՕԿՋ-ի վերանորոգման աշխատանքների տեխնիկական վերահսկողության մրցույթ

Քարաթափում Արարատի մարզում. ճանապարհը դարձել է միակողմանի երթևեկելի

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել