Կառավարության ներկայացրած 25 մլրդ դրամի վարկավորման ֆոնդը, շատ տեղին եւ ժամանակին է արվում․ տնտեսագետ

Կառավարության ներկայացրած 25 մլրդ դրամի վարկավորման ֆոնդը, շատ տեղին եւ ժամանակին է արվում: «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում նման տեսակետ հայտնեց տնտեսագետ Հովհաննես Խաչատրյանը՝ 

Նշենք, որ նախագիծը միտված է ճգնաժամային իրավիճակը հաղթահարելուն եւ տնտեսվարողների կրած վնասները վերականգնելուն։

Տնտեսագետն ասաց, որ մոտավոր գնահատականներով, ՀՀ բիզնեսներն ու ֆիզիկական անձինք ամսական վճարում են մոտ 17 մլրդ դրամ վարկեր, իսկ ընդհանուր վարկային պորտֆելը 3.6 տրիլիոն է:

«Բանկերի եւ վարկային կազմակերպությունների պորտֆելները մինչ այս պահը անշեղորեն աճում էին, այսինքն վարկավորումը մարումներից ավելի մեծ էր եւ սպառման ու ներդրումների աճը ֆինանսավորվում էր: Հիմա, 25 մլրդ դրամը, որը ենթադրաբար կտեղաբաշխվի մի քանի ամսվա ընթացքում՝ կարող է ապահովել վերը նշված մարումների մասնակի ֆինանսավորումը, կամ նոր պրոյեկտների մի մասի իրականացումը: Հաջորդ հարցը կապված է իրականացման տեխնիկայի հետ: Պետք է ֆոնդերը բաշխվեն այնպես, որպեսզի դրանից օգտվեն առողջ բիզնեսները: Եթե ինչ-որ բիզնես արդեն իսկ կենսունակ ու աշխատող չէր մինչեւ համաճարակը, արդար եւ արդյունավետ չի լինի, որ այն օգտվի ծրագրից ու ժամանակ ձգի: Ցանկալի կլինի նաև, որ ֆինանսավորվեն այն ընկերությունները, որոնք պատրաստակամ են հետագա ներդրումներ անել, արդիականացնել բիզնեսը` օգտվելով այս ժամանակավոր պարապուրդից (հուսանք կարճաժամկետ)»,- ասաց նա։

Անդրադառնալով հարցին, թե ի՞նչ ազդեցություն կունենան կառավարության ճգնաժամային իրավիճակից դուրս գալու ծրագրերը՝ Խաչատրյանը պատասխանեց. «Կառավարությունը իր մեկ այլ ծրագրով պլանավորում է գործազրկության նպաստներ տրամադրել: Այս քայլերը կմեղմեն սպառման վրա ազդող եկամտային էֆեկտը: Իհարկե, սպառման կառուցվածքը կփոխվի դեպի պարենային` ե՛ւ առաջին անհրաժեշտության ապրանքները ե՛ւ սպասումների պատճառով տնային տնտեսությունները կարող են չսպառել նույնիսկ չունենալով կանխիկի խնդիր: Այսինքն որոշ ճյուղերում սպառման վերականգնումը կլինի միայն համաճարակային վիճակի բարելավումից հետո»: Նա ընդգծեց, որ այս առումով, որոշ բանկերի կողմից վարկերի մարումները հետաձգելը թույլ կտա, որպեսզի սպառման կտրուկ աճ չլինի։

Տնտեսագետը նշեց՝ կարեւոր է կառավարության հակվածությունը դեպի զարգացման ծրագրերը` չմոռանալով ընթացիկ «հրդեհը» հանգցնելու մասին. «Կարեւոր եմ համարում, որ հանրային եւ մասնավոր միասնական նախաձեռնություններ տեսնենք այս ռիսկերով լի բայց բեկումնային շրջանում երկիր ներդրումներ բերելու եւ տնտեսությանը խելամիտ գործիքներով դրական լիցքեր հաղորդելու առումով»։

Նա հիշեցրեց, որ կորոնավիրուսով պայմանավորված տնտեսության որոշ ճյուղերի տնտեսվարողներ ունեն վաճառքների եւ կանխիկ հոսքերի շատ էական կրճատումներ կամ գործունեության դադարեցում. «Դրանք են հյուրանոցները, ռեստորանները, տուրիստական գործակալությունները, որոշ ապրանքատեսակներ ներմուծող և մանրածախ վաճառքով զբաղվող ընկերություններ, ծառայությունների ոլորտի զգալի մասը, տրանսպորտային ընկերություններ: Ոլորտները նույնականացնելը երբեմն դժվար է, քանի որ դրանք արժեշղթաներով միմյանց հետ խիստ փոխկապված են»:

Տնտեսագետի խոսքով` կա նաեւ լավ նորություն՝ գրեթե բոլորը համակարծիք են, որ համաշխարհային տնտեսության ֆունդամենտալները մնում են դրական, եւ համաճարակի ավարտից անմիջապես հետո տնտեսությունների գրեթե նույն տեմպով վերականգնում է սպասվում:

«Չգիտեմ ինչ կառուցվածքներ կփոխվեն, որ ճյուղերն ավելի կշահեն հետհամաճարակային փուլում, բայց երկարաժամկետ հեռանկարը լավատեսական է: Այսինքն, կառավարության, ԿԲ-ի, բանկերի եւ վերջապես տնտեսվարողների խնդիրն է առանց ցնցումների դիմակայել այս փուլին»,- նշեց նա։