Պարենային անվտանգության նկատառումով Արցախը կանցնի բարձրարժեք կուլտուրաներով ինտենսիվ գյուղատնտեսության

Արցախում պարենային անվտանգության ապահովման նոր ռազմավարության շրջանակներում որոշում է կայացվել անցնել բարձրարժեք կուլտուրաներով ինտենսիվ գյուղատնտեսության, ինչը հնարավոր չէ իրագործել առանց երաշխավորված ոռոգման: Այս մասին տեղեկացրել է ԱՀ գյուղնախարարությունը:

Արցախի ոռոգման ենթակառուցվածքների հիմնանորոգման և արդիականացման նպատակով պետական բյուջեի միջոցներից մի քանի միլիարդ դրամ է ուղղվել ոռոգման համակարգերի զարգացմանը: Վերագործարկվել է 3 ջրամբար, կառուցվել են նոր ջրանցքներ և պոմպակայաններ, հորատվել կամ վերականգնվել են 70-ից ավելի խորքային հորեր: Այժմ շարունակվում են այս ծրագրերը և յուրաքանչյուր տարվա բյուջեով նախատեսվում են գումարներ տարբեր ծրագրեր կյանքի կոչելու համար:

Ըստ գյուղնախարարության, 2016թ.-ից Արցախում գործում է ջրախնայողական տեխնոլոգիաների ներդրմանն աջակցող պետական ծրագիր, որը լավ համադրվում է խորքային հորի հորատման կամ վերականգնման ծրագրի հետ: Յուրաքանչյուր վերականգնված կամ նոր հորատված հոր կահավորվում է կաթիլային կամ անձրևացման համակարգով:

2020թ. ապրիլի 20-ի դրությամբ բավարարվել է 2138.14 հա-ի վրա գյուղատնտեսական աշխատանքների իրականացման 158 դիմում: Ծխախոտի 44 հայտ 264.6 հա, 6 հայտ 355.7 հա բանջարաբոստանային կուլտուրաներ, 108 հայտ՝ 1517.84 հա բազմամյա տնկարկներ: Անձրևացման համակարգի տեղադրման նպատակով բավարարվել է 5 հայտ՝ 408.58 հա տարածքի ոռոգման նպատակով 145.8 մլն. դրամի չափով: Բոլոր դեպքերում մեկ հեկտարի հաշվարկով ոռոգման ժամանակակից տեխնոլոգիայի տեղադրման համար տրամադրվում է առավելագույնը 1.500.000 դրամ, իսկ համակարգի արժեքը գերազանցող մասի չափով աշխատանքները պետք է իրականացվեն հողօգտագործողների միջոցներով:

Նույն հողատարածքում կամ դրա մաս կազմող հողատարածքում ծխախոտի, բանջարեղենի և միամյա մշակաբույսերի մշակության նպատակով 2-րդ և հաջորդող տարիների համար տրամադրվում է մեկ հա-ի հաշվարկով 500.000 դրամ՝ անհատույց միայն կաթոցիկներով ներդրված միջշարային պոլիէթիլենային խողովակների փոխարինման նպատակով: Արցախում մեխանիկական ջրի համար գործում է սուբսիդավորման կարգ, որը թույլ է տալիս մեխանիկական ջուր ստացող գյուղացուն վճարել այնքան գումար, որքան վճարում է ինքնահոս ջրից օգտվողը: Միջին հաշվով մեխանիկական ջրի ինքնարժեքի 65-80%-ը պետությունը վերցնում է իր վրա:

2020 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ ոռոգման նպատակով շահագործվում է 82 հատ խորքային հոր: Դրանք հանդիսանում են պետական սեփականություն: Ինքնահոս եղանակով 2019թ. փաստացի ոռոգվել է 6350 հա հողատարածք: 2019 թվականին կատարված աշխատանքների արդյունքում 580 հա անջրդի հողատարածք ապահովվել է ոռոգման ջրով /2018թ.-223 հա/: 2020 թվականին նախատեսվում է կատարվող աշխատանքների արդյունքում ոռոգովի դարձնել ևս 1200 հա հողատարածք:

ԱՀ տարբեր համայնքներում իրականացվում է քյահրիզների և աղբյուրների մաքրման ու վերականգնման աշխատանքներ, շարունակվում են նաև հողատարածքների էլեկտրաֆիկացման աշխատանքները; Անվտանգության ապահովման և լրացուցիչ ջրի ելք ապահովելու նպատակով վերակառուցվել է Խաչենի ջրամբարի սիֆոն խողովակաշարային համակարգը, մայր ջրանցքի վթարված մի քանի հատվածներ: