«Փուլային» շահարկումների առիթ հանդիսացած հայտարարության դրդապատճառները

Վերջին շրջանում Արցախի վերաբերյալ քննարկումների առանցքում էր «փուլային» կարգավորում ենթադրող փաստաթղթի գոյությունը: Եթե հակիրճ՝ ՌԴ ԱԳՆ ղեկավար Սերգեյ Լավրովը Հանրային դիվանագիտության Ա. Գորչակովի անվան հիմնադրամի ներկայացուցիչների հետ կայացած կլոր սեղանի ընթացքում շրջանառության մեջ դրեց թեզ, համաձայն որի՝ հակամարտության կարգավորման ներկա փուլում բանակցությունների սեղանին դրված է փաստաթուղթ, որը ենթադրում է հակամարտության փուլային կարգավորում՝ «Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ մի շարք շրջանների ազատում եւ տրանսպորտային, տնտեսական եւ այլ հաղորդակցությունների ապաշրջափակում»:

Սրան հաջորդեցին հայկական կողմի հավաստիացումներն առ այն, որ որեւէ փաստաթուղթ չկա, որ Լավրովի նշած առաջարկը մերժվել է դեռեւս 2019թ., որ գործնականում կարեւորը ոչ թե կարգավորման փուլային կամ փաթեթային լինելն է, այլ դրա բովանդակությունը: Իսկ բովանդակության մեջ հայկական կողմի համար կարեւորը Արցախի ինքնորոշման իրավունքի իրականացումը (փաստացի՝ Արցախի անկախության ընդունումը) եւ ժողովրդի անվտանգության ապահովումն է: Այդ երկուսն էլ ներկա պահին դե ֆակտո ապահովվում են Արցախի Պաշտպանության բանակի կողմից, ինչն էլ, ի վերջո, թույլ է տալիս հայկական կողմին բանակցային սեղանի շուրջ նստել առանց ավելորդ նյարդայնության, ինչը պարբերաբար չի հաջողվում հակառակորդի մոտ:

Այդուհանդերձ, Լավրովի հայտարարությունը Հայաստանում ներքաղաքական շահարկումների առիթ էր դարձել: Չնայած հայկական պաշտոնական հերքումներին եւ պարզաբանումներին, շահարկումների մեծ մասը դադարեց այն ժամանակ, երբ նոր փաստաթղթի բացակայության մասին հայտարարեց Ադրբեջանի ԱԳՆ խոսնակ Լեյլա Աբդուլաեւան: Նա մասնավորապես նշեց, որ նոր փաստաթուղթ չկա, քանի որ չկա դրա կարիքը՝ «Մինսկի խմբի 2019 թ. մարտի 9-ի հայտարարության մեջ ասվում է՝ բանակցություններն ընթանում են փաստաթղթի շուրջ, որն արդեն առկա է բանակցությունների սեղանին»: Համանախագահների հայտարարության մեջ իրականում ասվում էր, որ հարցը պետք է կարգավորվի արդեն հստակեցված սկզբունքների հիման վրա, առանց որեւէ փաստաթղթի մասին հիշատակելու, սակայն դա չէ էականը:

Ցավալին այն է, որ շահարկումները սնվում են սեփական երկրի ներկայացուցիչների նկատմամբ անվստահությունից: Ընդ որում, նման վերաբերմունքը ինչ-որ առումով հասկանալի կլիներ այն դեպքում, եթե այդ անվստահությունը լիներ համատարած, բոլորի նկատմամբ: Այդ դեպքում, շահարկումներից խուսափելու համար, բավարար կլիներ կա՛մ ընդհանրապես հրաժարվել տեղեկատվությունից, ինչը գրեթե անհնար է 21-րդ դարում, կա՛մ ինքնուրույն ու հետեւողականորեն ուսումնասիրել յուրաքանչյուր լուրը, հասկանալ դրա ենթատեքստն ու այն, թե ինչ համատեքստում է պետք այն ընկալել: Այս հարցը, թերեւս, վերաբերվում է հասարակության մեդիագրագիտությանը եւ առանձին քննարկման թեմա է:

Ինչ վերաբերվում է Լավրովի հայտարարության հնարավոր դրդապատճառներին, ապա չի կարելի բացառել, որ Լավրովի հայտարարությունը յուրօրինակ արձագանք է Արցախում կայացած ընտրություններին եւ դրանց արդյունքում ձեւավորված նոր իշխանությանը: Սակայն ամենահավանական տարբերակներից մեկը կողմերին «իրականություն» վերադարձնելն է: Խոսքը, բնականաբար, ռուսական կողմի պատկերացրած իրականության մասին է:

Ռուսական փորձագիտական շրջանակների կողմից բազմիցս կարծիքներ են  հնչել, որ ոչ Բաքուն, ոչ Երեւանը չեն պատրաստվում զիջումների գնալ, այլ ուղղակի ժամանակ են ձգձգում՝ առերես ընդունելով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ձեւաչափը, բայց զարգացնելով յուրաքանչյուրն իր օրակարգը։ Այս տրամաբանության զարգացումը բերում է այն մտքին, որ նման պայմաններում իրավիճակի վրա բեկումնային ազդեցություն կարող է ունենալ միայն արտաքին ուժերից որեւէ մեկը։ Ընդ որում, ոչ բոլոր արտաքին ուժերից, այլ ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահներից, իսկ համանախագահներից ամենաակտիվը, իհարկե, Ռուսաստանն է: Այս պնդումը հիմնավորվում է նրանով, որ թե՛ 1994-ին, թե՛ 2016-ին հրադադարը կնքվել է հենց Ռուսաստանի նախաձեռնությամբ:

Այդպիսով, ռուսական կողմի ընկալմամբ, հենց ՌԴ-ին է վիճակված լուծել առկա պարադոքսալ իրավիճակները, երբ, օրինակ, Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարար Էլմար Մամեդյարովը հայտարարում է, որ իրենք հավատարիմ են ԵԱՀԿ ՄԽ ձեւաչափին եւ կողմ են «ինտենսիվ բանակցություններ վարելուն», իսկ նախագահ Իլհամ Ալիեւը սպառնում է ռազմական ճանապարհով «վերադարձնել Ղարաբաղը»:

Արցախի խնդրի կարգավորման վերաբերյալ նմանատիպ հայտարարություններով Լավրովը փորձում է որոշակի փակագծեր բացել, հընթացս շոշափելով հակամարտող երկրների թույլ կողմերը: Ի վերջո պետք չէ մոռանալ, որ ինչպես Հայաստանն ու Ադրբեջանը, այնպես էլ Ռուսաստանն իր կենսական շահերն ունի մեր տարածաշրջանում:

Տպել
52203 դիտում

ԱՄՆ-ը՝ աշխարհի ուշադրության կենտրոնում. թեժ պայքարից հետո ինչպես են կազմակերպվելու նախագահական ընտրությունները

Այն, որ «Բալասանյան դաշինք»-ը վայր է դրել մանդատները, մամուլից ենք իմացել, քննարկում չենք ունեցել. Ալեքսանյան

Աշնանային Երևանում ընթրեցի Իսլանդիայի նախկին առաջին տիկին, իմ լավ բարեկամ Էլիզա Ռիդի հետ. Հակոբյան (տեսանյութ)

Ղազախստանն աջակցում է Հայաստանի և Ադրբեջանի՝ երկկողմ հարաբերություններում նոր էջ բացելու ձգտումներին. Տոկաև

Վալենսիայում ջրհեղեղի պատճառով դասերը չեղարկվել են, սահմանափակումներ են մտցվել. հայտնի է 220 զոհի մասին

Ուշիի ոլորաններում տեղի ունեցած խոշոր ավտովթարի զոհերի թիվն ավելացել է. ովքեր են մահացածներն ու վիրավորները

Սերժ Սարգսյանի եղբորորդի Նարեկ Սարգսյանն ազատ է արձակվել ՔԿՀ-ից

Միջազգային գիտաժողով, ներկայացումներ. Երևանում անցկացվում են Ֆրանկոֆոն թատերական ամենամյա հանդիպումները

Գերմանիայի ԱԳ նախարարը չհայտարարված այցով ժամանել է Կիև

Իշխան Սաղաթելյանն իր մեջ «ուժ է գտել» ու խոսել. ի՞նչ «հրաշքի» կամ «արմագեդոնի» է նա սպասում

Ձևավորվել են ՆԳՆ ոստիկանության չորս հենասյունային ուղղություններից ևս երկուսը

Առողջապահության նախարարությունն ու ֆրանսիական Վիեննը համագործակցության նոր ուղղություններ կծրագրեն

Ռուսաստանի և Ադրբեջանի վարչապետները համագործակցության հարցեր են քննարկել

Ծաղրածուներին քաղաքական դաշտ բերել չի կարելի, Հայկ Մարությանը, թե ամոթ ունենա, հողում գլուխը կթաղի. Խաչատրյան

Աննա Հակոբյանը ներկա է գտնվել ՀՀ Ազգային հերոս Վահագն Ասատրյանի հիշատակին նվիրված հուշ-ցերեկույթին (տեսանյութ)

Շիրակի մարզպետը մեկնում է արձակուրդ. ով կփոխարինի Մուշեղ Մուրադյանին

Թբիլիսիի կենտրոնում մեկնարկել է ընդդիմության հանրահավաքը. Ռուսթավելիի պողոտան փակվել է (տեսանյութ)

Մեքենաներ են բախվել, «Գազել»-ը կողաշրջվել է. կան տուժածներ (լուսանկարներ)

Վրաստանում ուժեղացվել է խորհրդարանի շենքի անվտանգությունը. ԶԼՄ ներկայացուցիչներին խնդրել են լքել այն

Տնտեսության դիվերսիֆիկացում և ոչ միայն. ինչ են քննարկել Գևորգ Պապոյանն ու ԵՄ պատվիրակության ղեկավարը

30-ամյա տղամարդու սպանության համար մեղադրանք է ներկայացվել 29-ամյա համագյուղացուն. ինչ է կատարվել Մեղրաշենում

Ucom-ի աշխատակիցները մասնակցել են Վայոց Ձորում անտառի վերականգման աշխատանքին

Աշխատանքային առօրյա. Աննա Հակոբյանը տեսանյութ է հրապարակել

Քիմ Քարդաշյանը կրել է արքայադուստր Դիանայի խաչը․ նա աճուրդում այն գնել է 200 հազար դոլարով

Իրանի նախագահ Մասուդ Փեզեշքիանի գլխավորած պատվիրակությունը կմեկնի Բաքու՝ մասնակցելու COP29-ին

Ագարակցիները նշեցին Ագարակ քաղաքի 75-ամյակը

Երգող շատրվանի սիրահարը պետք է գնա Գյումրի՝ տեսնի, պատմական քաղաքը բոլորովին նոր տեսք է ունենալու․ Պապոյան

Հրատապ ծրագրերում Փարաքարից մինչ Զվարթնոց ընկած համայնքների ճանապարհի նորոգումը կա՞. Մանավազյանը՝ Սանոսյանին

5-ի փոխարեն՝ 2 րոպեում․ «Հաջողակից՝ սկսնակին» ծրագրով գնված սարքերը արագացրել են աշխատանքը, բարձրացրել որակը

Բանկերը պարտավոր են փոխանակել թղթադրամները, մետաղադրամները, բավարարել պահանջարկը՝ ներառյալ 100 դրամանոցի. ԿԲ

Գնել Սանոսյանը թուրք գործընկերոջ հետ քննարկել է Գյումրի-Կարս երկաթուղու վերագործարկման հնարավորությունները

Հայաստանը մինչև տարեվերջ կվերացնի ԵՄ ավիացիոն «սև ցուցակ»-ում հայտնվելու պատճառ դարձած վերջին թերությունը

Եվրոն թանկացել է. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան նոյեմբերի 4-ին

Հաստատվել է ՀՀ տարածքում քաղաքացիական օդանավի ավիացիոն պատահարի քննության վերջնական հաշվետվությունը

Սպասվում են ուժգին քամու պոռթկումներ, 0-ից ցածր ջերմաստիճան, ձյան տեղումներ

Գյումրիում ՔՊ-ի քաղաքապետի թեկնածուն Կարեն Սարուխանյանն է

Սիմոնյանը Իզաբել Սանտիագոյի և Ալֆորվիլի քաղաքապետի հետ քննարկել է միջխորհրդարանական համագործակցության հարցեր

ՌԴ-ում ՀՀ դեսպան Գուրգեն Արսենյանն իր հավատարմագրերը կհանձնի Վլադիմիր Պուտինին

Քաղաքական իմպոտենտությունը բուժում չունի ու այդ նպատակով Մոսկվա մեկնելը ապարդյուն է. Չախոյան

Ակնկալում ենք համատեղ աշխատանք՝ ամրապնդելու մեր երկկողմ հարաբերությունները. Փաշինյանը՝ Սանդուին