Սա նյարդերի պայքար է. Ադրբեջանը փորձում է օգտագործել ժամանակը, իսկ այն աշխատում է Հայաստանի օգտին. փորձագետ

Երեկ մինչեւ ուշ գիշեր Արարատի մարզի Երասխ գյուղի մոտ գտնվող հայկական դիրքերի գնդակոծման վերաբերյալ ՊՆ հաղորդագրությունում նշվում էր. «ՀՀ զինված ուժերը հայտարարում է, որ շփման գծի որեւէ փոփոխություն թույլ չի տալու»։

Սա նշանակո՞ւմ է արդյոք, որ Ադրբեջանի գործողությունների նպատակը շփման գծի փոփոխությանը հասնելն է: Արեւելագետ, տարածաշրջանային հարցերով փորձագետ Արմեն Պետրոսյանը կարծում է, որ սահմանի մի հատվածում իրավիճակի թեժացումը չի կարելի բացատրել միայն դիրքային փոփոխություններով: Իրականում, ըստ նրա, Ադրբեջանի նպատակներն ավելի լայն են: Պետրոսյանի համոզմամբ՝ Հայաստանին այս իրավիճակում մնում է սադրանքների չտրվել, գործել հանգիստ, քանի որ ժամանակն այս փուլում հօգուտ Հայաստանի է աշխատում: Մեր զրույցը Պետրոսյանի հետ՝ ստորեւ.

-Պարոն Պետրոսյան, ըստ  ձեզ ի՞նչ նպատակ ունի Ադրբեջանը՝ հայ - ադրբեջանական սահմանի վերջին սադրանքները հրահրելով:

- Եթե մինչեւ արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունները ադրբեջանական կողմը փորձում էր ամեն կերպ ձախողել Հայաստանի ներքաղաքական իրավիճակի կայունացման որեւէ փորձ՝ ձգտելով նրան, որ Հայաստանն ընկղմվի պերմանենտ ներքաղաքական ճգնժամի եւ անգամ քաղաքացիական պատերազմի մեջ, ապա հետընտրական շրջանում արդեն նպատակ են դրել թույլ չտալ, որպեսզի Հայաստանի Հանրապետությունը շունչ քաշի, գոնե ավարտի Կառավարության ձեւավորման գործընթացը: Այս ամենի նպատակն իրականում պատերազմում իրենց հաղթանակը կապիտալիզացնելն է: Ինչպե՞ս են դա փորձում անել, ի՞նչ գործընթացներ են փորձում զարգացնել՝ դրան հասնելու համար.

Առաջին. փորձում են ստիպել Հայաստանի Հանրապետությանը  եւ միջազգային հանրությանը՝ ընդունել այն «փաստը», թե իբր Ղարաբաղյան հակամարտությունը լուծվել է  եւ միջազգային օրակարգում չկա նման հիմնախնդիր: Սա հայկական կողմը եւ միջազգային դերակատարները՝ հատկապես ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի եռանախագահները իրենց հայտարարություններով բազմնիցս հերքել են՝ շեշտադրելով, որ հակամարտությունը կարգավորված չէ եւ կարգավորված չի լինելու այնքան ժամանակ, մինչեւ չլուծվի Արցախի կարգավիճակի հարցը: Այսինքն Ադրբեջանի այս նպատակը փաստացի չի իրականանում:

2-րդ նպատակը, որը համաթյուրքական նշանակության է, բայց  դրա առաջին ջութակի դերը ստանձնել է Ադրբեջանը, այսպես կոչված «Զանգեզուրի միջանցքի» նախագծի իրականացումն է։ Այդ նպատակին հասնելու համար ադրբեջանական իշխանությունները ձգտում են պարտադրել հայկական կողմին տարածաշրջանային կապուղիների ապաշրջափակման գործընթացն իրականցնել այն տրամաբանությամբ, որը ձեռնտու է Ադրբեջանին. դա ե՛ւ աշխարհագրական տեղանքի ընտրությունն է, ե՛ւ կոնկրետ ձեւաչափը (ավտոմայրուղի, երկաթգիծ միաժամանակ), ե՛ւ իրավական կարգավորումներն են, որոնք հետագայում կարող են օգտագործվել Ադրբեջանի կողմից՝ Հայաստանի դեմ հավելյալ ճնշումներ, հավակնություններ գործադրելու տեսանկյունից:

3-րդ խնդիրը, որ նրանք դրել են իրենց առջեւ այս լարումներով՝ սահմանագծման եւ սահմանազատման գործընթացներն են: Դրանց Հայաստանն էլ դեմ չէ, բայց ոչ այն տրամաբանությամբ, որով ցանկանում է Ադրբեջանի Հանրապետությունը: Ակնհայտ է, որ այս գործընթացով Ադրբեջանը նպատակ է հետապնդում ստիպել Հայաստանի Հանրապետությանը ճանաչել Արցախի Հանրապետությունը որպես Ադրբեջանի մաս, եւ բացի այդ, հօգուտ իրեն լուծել վիճելի  տարածքների կամ անկլավների հարցը:

- Երասխի ուղղությամբ կրակոցները այս մեծ նպատակների համատեքստո՞ւմ են, թե՞ հնարավոր է այդտեղ ավելի փոքր՝ դիրքային առավելության խնդիր են փորձում լուծել:

- Սահմանի որևէ կոնկրետ հատվածում իրավիճակի թեժացումը չի կարելի բացատրել միայն դիրքային փոփոխությունների հիմնավորմամբ: Սահմանային լարումների դեպքում աշխարհագրական տեղանքի ընտրությունը պատահական չի արվում, որովհտեւ դրանք հիմնականում տեղի են ունենում այն շրջաններում, որոնց նկատմամբ ադրբեջանական կողմն ունի հստակ հավակնություններ, մտացածին քարտեզներ, որոնց հիման վրա փորձում է պահանջներ ներկայացնել հայկական կողմին: Եթե նկատել եք՝ բոլոր լարումներն այն հատվածներում են, որտեղ վիճելի տարածքների կամ «անկլավների» խնդիր կա:

- Կարծիքներ կան, որ սահմանային լարումները Ռուսաստան-Ադրբեջան պայմանավորվածության արդյունք են, որպեսզի Հայաստանին ստիպեն համաձայնություն տալ ռուս խաղաղապահներ տեղակայել սահմանի այն հատվածներում, որտեղ նրանք դեռ չկան:

- Այս թեման ադրբեջանաթուրքական քարոզչությամբ ձեւավորված կեղծ օրակարգի հետեւանք է։ Չպետք է տրվել ադրբեջանական կողմի տեղեկատվական սադրանքներին. ադրբեջաբնական կողմը հետպատերազմական շրջանում քարոզչական հստակ ուղեգիծ է որդեգրել՝ ազդել Հայաստան-Ռուսաստան դաշնակցային հարաբերությունների վրա, եւ այդ նպատակով օգտագործվում են բոլոր հնարավոր միջոցները՝ ադրբեջանաթուրքական մեդիա ռեսուրսները, Ռուսաստանում ադրբեջանամետ շրջանակների հնարավորությունները եւ այլն: Միանշանակ այդպես չէ, հայկական կողմը ինքն է հանդես եկել առաջարկով՝ սահմանի վիճելի տարածքներում նաեւ ռուսական խաղաղապահներ տեղակայել: Ակնհայտ է, որ դա առաջին հերթին ձեռնտու չէ հենց Բաքվին, որովհետեւ եթե  սահմանին բացի հայկական զինված ուժերից տեղակայվեն այլ երկրիների ռազմական ստորաբաժանումներ, ապա ադրբեջանական կողմի սադրանքներ հրահրելու, Հայաստանի նկատմամբ ճնշումներ գործադրելու հնարավորությունները զգալիորեն նվազելու են:

- Ի՞նչ ազդեցություն կարող է ունենալ այս իրադրության վրա  Պուտին-Ալիեւ հանդիպումը: Սահմանի լարվածությունը ինչ-որ չափով կարելի՞ է պայմանավորել նաեւ այդ հանդիպմամբ:

- Միանշանակ այդպես է, այս լարվածությունը, սահմանային սրացումները նաեւ նպատակ ունեին Ադրբեջան-Ռուսաստան բարձր մակարդակի հանդիպման ընթացքում օրակարգային դարձնել այն խնդիրները, որոնք առաջնային է համարում Ադրբեջանը եւ որոնց լուծման համար անհրաժեշտ է համարվում ճնշում գործադրել Հայաստանի վրա: Չպետք է մոռանալ, որ Ադրբեջանը փորձում է արհեստականորեն արագացնել դեռևս չկարգավորված խնդիրներին առնչվող գործընթացները, որովհետեւ ժամանակի գործոնն ազդում է ադրբեջանական կողմի վրա: Բաքուն առայժմ գործում է հաղթածի դիրքերից, շատ ավելի բարենպաստ դիրքերից, իսկ Հայաստանի Հանրապետությունը նոր-նոր դեռեւս փորձում է ոտքի կանգնել պատերազմի ծանր հետեւանքներից: Հետեւաբար ադրբեջանական կողմը փորձում է հնարավորինս արագ օգտագործել ժամանակի գործոնը, որովհետեւ այս պայմաններում ժամանակը աշխատում է Հայաստանի օգտին: Այսինքն, որակապես իրավիճակային  փոփոխություն է տեղի ունեցել. եթե նախկինում ժամանակը, բանակցությունների ձգձգումն աշխատում էր Ադրբեջանի օգտին, որի ընթացքում այդ երկիրը փորձում էր շատ արագ զինել զինված ուժերը, բարելավել դիրքերը միջազգային կառույցներում, ապա այժմ ժամանակի գործոնն աշխատում է Հայաստանի Հանրապետության օգտին: Չշտապելով տարաբնույթ խնդիրների լուծման հարցում՝ մենք ժամանակի ընթացքում կբարելավենք մեր դիրքերը, գործընթացներում կկարողանանք ներգրավել նաեւ այլ դերակատարների՝ փոխելով այսօր առկա  դիրքային իրավիճակը հօգուտ հայկական կողմի: Նույն ԵԱՀԿ ՄԽ ձեւաչափի վերագործարկումը, Եվրամիության դերակատարման ակտիվացումը, Ֆրանսիայի, Միացյալ Նահանգների, Իրանի, դերակատարման ակտիվացումը, Ռուսաստանի կողմից որոշակի քայլերը միանշանակորեն ժամանակի ընթացքում նպաստելու են հայկական դիրքերի բարելավմանը: Հետեւաբար հայկական կողմը առանց շտապելու պետք է օգտագործի ժամանակի գործոնը՝ հօգուտ մեր շահերի, որի հնարավորությունը կարծում եմ կա: Ի վերջո չպետք է մոռանալ, որ  սա նաեւ լայնախոհության և նյարդերի պայքար է, եւ Ադրբեջանն այսօր փորձում է բազմաքայլ կոմբինացիաներով, տարաբնույթ ճնշումների, շանտաժի միջոցով ստիպել Հայաստանին իրականացնել քայլեր, որոնք այս պահին բխում են բացառապես ադրբեջանական շահերից:

- Օրեր առաջ ԵՄ պաշտոնյայի հետ հանդիպմանը ՀՀ վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանն ասաց, որ Ադրբեջանը մտադիր է նոր բախումներ  հրահրել սահմանին: Բացի այս կանխատեսումից ի՞նչ է պետք է անեն իշխանությունները: Դուք նշեցիք, որ պետք է ժամանակն օգտագործել. իսկ այդպես հնարավո՞ր է խաղաղության հասնել:

- Այո, ժամանակն ամենակարեւոր գործոններից է. չպետք է տուրք տալ հակառակորդի սադրանքներին, ճնշումներին, շանտաժին, որովհետեւ եթե մեկ անգամ զիջեցինք, ապա դա դառնալու է գործելաոճ: Պետք է օգտագործել բոլոր հնարավոր միջոցները՝ Ադրբեջանի սադրիչ, ոչ կառուցողական, թշնամական գործողությունները վեր հանելու, միջազգային հանրությանն ի ցույց դնելու համար: Պետք է կրկին ակտիվանա ԱԳՆ-ն, որը ոչ միայն պետք է պատասխանի Ադրբեջանի նման քայլերին, այլեւ միջազգային  կազմակերպություններում նախաձեռնի տարաբնույթ գործընթացներ՝ Ադրբեջանի ագրեսիվ, միջազգային իրավունքի հիմնարար սկզբունքների պարբերական խախտմանը միտված գործողությունները ի ցույց դնելու եւ որոշակի պատժի մեխանիզմներ նախաձեռնելու նպատակով:

- Այդ ճանապարհին կրկին անհրաժե՞շտ է ՀԱՊԿ-ի օգնությանը դիմել:

- Կարծում եմ բոլոր մեխանիզմները գործարկելու կարիք կա՝ եւ ՀԱՊԿ-ն, եւ Ռուսաստանի հետ դաշնակցային հարաբերությունները, եւ պայմանագրերը, եւ միջազգային կառույցները՝ ԵԱՀԿ-ն, ՄԱԿ-ը եւ այլն. այն բոլոր հարթակները, որոնք ի զորու են Ադրբեջանին զսպել, պատժել: Չպետք է հիմք ընդունվի նախկինում չստացված փորձը: Եթե կա հնարավորություն, արձանագրվել են նոր փաստեր, նորովի պետք է օրակարգ բերել Ադրբեջանի գործողությունները պատժելու հարցը:

- Պարոն Պետրոսյան, ձեր կանխատեսմամբ կշարունակվի՞ սահմանային լարվածությունը:

- 44-օրյա պատերազմի արդյունքներից չափից ավելի ոգեւորությունը դեռևս չհաղթահարած Ադրբեջանի նախագահն անձնական խնդրի, նոր հավակնոտ խաղադրույքի է վերածել սեփական պատկերացմամբ «Զանգեզուրի միջանցքի» նախագծի իրականացումը եւ Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջեւ սահմանազատման գործընթացը, ուստի ամեն կերպ փորձելու է հասնել իր առջեւ դրած նպատակներին՝ այդ ճանապարհին չխնայելով որեւէ միջոց: Այսինքն, եթե նրանք գտնեն, որ ռազմական թեժացման միջոցով կարող են զիջումներ կորզել, ապա միանշանակ գնալու են այդ քայլին:

Տպել
4716 դիտում

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Ռեստորանում «Ջերմուկ»-ի շիշը կոտրվել է, ապակյա բեկորը վնասել է 32-ամյա երիտասարդի աչքը

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում

ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան

Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից

Կինը հայտնել է, որ ամուսինը հաճախակի ծեծել է իր անչափահաս դստերը, փորձել նրա հետ սեռական հարաբերություն ունենալ

Հարվածել է, այնուհետ լվացել հատակի և անգիտակից հարևանի դեմքի արյան հետքերը. սպանության նախաքննությունն ավարտվել է

Գևորգ Պապոյանը շվեյցարացի գործընկերոջ հետ քննարկել է փոխգործակցության ընդլայնման հնարավորությունը

Հայաստանն աշխարհի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա

Միկոյան-Գալշոյան փողոցների խաչմերուկում երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կլինի

Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում․ Արթուր Աբրահամը լուսանկարներ է հրապարակել

Ինդոնեզական բանակը համալրվել է թուրքական տանկերով

Ուկրաինային տրամադրված F-16-ները չեն կարող փոխել իրավիճակը մարտադաշտում, դրանք օրինական թիրախ կդառնան. Պուտին

Տավուշում՝ ռուսական ռազմաբազայում, նկատել են տաջիկների և ղրղզների, գուշակեք՝ սա ինչ կազմ է և ինչի են սպասում. Սաֆարյան

Վրաց խորհրդարանականներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր

Ալիևի նախկին փեսան հայտարարել է՝ իրենց պատկանող «Crocus city»-ի վերականգնումը կախված է Պուտինի և Վորոբյովի կարծիքից

ՔԿԾ-ին անհրաժեշտ են վարորդներ. ովքեր և ինչպես կարող են դիմել

Հայաստանում վտարանդի կառավարություն ներկայացող բոլոր գրասենյակները պետք է փակել. Չախոյան

Այս անգամ դաշտ են նետել սիրելի պահեստայինին, որը մեկ շաբաթում մեկ ստորագրությամբ լուծարեց ԼՂ-ն. Հովհաննիսյան

Ընթանում է «Հայաստանը՝ որպես քաղաքակրթական խաչմերուկ» միջազգային գիտաժողովը (տեսանյութ)

Հայաստանի գոյությունը կարող է երաշխավորվել բացառապես եվրոպական ընտանիքում․ Արման Բաբաջանյան

ԿԳՄՍ նախարարն ու Ֆրանսիայի դեսպանն այցելել են ակադեմիական քաղաքի տարածք

Եթե մենք մնում ենք Ռուսաստանի հետ, խնդիրները լուծվելու են մեր հաշվին. Արամ Սարգսյան

2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին