Երևան
12 °C
searchclose
menuclose
Երևան
12 °C
Վերջին օրերին սոցիալական ցանցերում ակտիվորեն տարածվում են 44-օրյա պատերազմում որդի կորցրած մայրերի՝ պատերազմից առաջ և հետո արված լուսանկարները, որոնց միջև համեմատական է տարվում՝ նպատակ ունենալով ցույց տալ, թե ինչպես է վիշտը փոխել նրանց արտաքին տեսքը:
Թե ովքե՞ր են գաղափարի հեղինակները, ըստ ամենայնի, տեղեկություններ չկան: Սակայն մի բան ակնհայտ է, որ որոշ շրջանակներ, անտեսելով մարդկային բոլոր բարոյական նորմերն ու չափանիշները, վայրկյան անգամ չեն խորշում վշտաբեկ ծնողների տառապանքներին քաղաքական ենթատեքստ հաղորդելուց:
Ինչ խոսք, որևէ մեկը չի կարող կասկածի տակ առնել այս մայրերի տառապանքը, բայց ուշագրավ է նաև այն հանգամանքը, որ գաղափարի հեղինակները համադրել են ծնողների այն լուսանկարները, որտեղ նրանք պատերազմից առաջ շպարված են, խնամված տեսքով, իսկ պատերազմից հետո, բնականաբար, ամեն բան այլ է:
Նկատենք, սակայն, որ առանց այդ ծնողների թույլտվության, ըստ էության, գաղափարի հեղինակները չէի համարձակվի նման բան անել: Սակայն թե ի՞նչ միջոցներով են ծնողներին համոզել գնալ նման քայլի, պարզ չէ:
Հոգեբույժ, հոգեբան, հոգեթերապեևտ, «MHS» հոգեկան առողջության կենտրոնի տնօրեն Արամ Հովսեփյանի խոսքով՝ ասել, թե ինչ նպատակով է սա արվում, դժվար է, բայց ակնհայտ է, որ այս համեմատականը անող ծնողներից շատերը որդի կորցնելու կորուստը լիարժեք չեն վերապրել, դեռևս գտնվում են հոգեբանական տրավմաների ներքո և չեն գիտակցում այս երևույթի հետևանքները:
«Այս պարագայում այդ ծնողները շատ հեշտ են տրվում մանիպուլացիաների: Նման կանայք, որոնք կորուստ ունեն, շատերն այդ կորուստը լիարժեք չեն վերապրել, այսինքն՝ հոգեբանական տեսանկյունից նրանք, այդ դրության մեջ գտնվելով, ունեն խնդիրներ: Եթե լուսանկարները տարածում են հենց ծնողները, դա չի նշանակում, որ լիովին հասկանում են այդ երևույթի հետևանքներն ու իրենց վրա թողած ազդեցությունը, դա կոչվում է ռետրավմատիզացիա, այսինքն՝ մարդը տարել է հոգեբանական տրավմա, այդ տրավմային վերաբերող երևույթները նա չի կարողանում ճիշտ և սթափ գնահատել»,- նկատում է մասնագետը:
Նրա խոսքով՝ այս պարագայում որդեկորույս ծնողները թարմացնում են իրենց վերքերը, նաև հետևում տենդեցին, այսինքն՝ տեսնում են, որ մեկը տարածել է, իրենք ևս գնում են այդ քայլին:
Հովսեփյանը կարծում է, որ պատերազմից առաջ և հետո արված լուսանկարները համեմատելը մայրերն անում են այն բանի համար, որովհետև չեն կարողանում արտահայտել իրենց մեջ առկա ցավն ու տառապանքը:
«Շատ դեպքերում նրանք ցավը լիարժեք չեն կարողանում արտահայտել ոչ մի իրավիճակում: Եվ երբ տեսնում են ինչ-որ իրավիճակ, որը, իրենց պատկերացմամբ, ինչ-որ ձևով ելք է ցույց տալիս, թվում է, թե կարող են իրենց էմոցիաներն արտահայտել, նրանց մոտ առաջանում է գայթակղություն և ներգրավվում են դրանում»,- նկատում է զրուցակիցը և հավելում. «Սթրեսային վիճակում գտնվող մարդկանց հեշտ է մանիպուլացնել, բայց թե ո՞րն է դրա նպատակը, դժվար է ասել, պարզապես դրանից օգտվում են: Որդեկորույս ծնողը ցավից կարող է մանիպուլացիայի ենթարկվել, ինքն էլ չհասկանալով՝ ինչպես»:
Մասնագետն ասում է՝ լավ և վատ պահերը լուսանկարներով համեմատելն իր բացասական ազդեցությունն անպայման թողնելու է այդ մայրերի վրա: «Այս ամենի մեջ մայրերին աջակցող, սփոփող ոչինչ չկա, հակառակը, սա անելիս պետք է հաշվի առնվեին նաև մյուսների զգացմունքներն ու ավելի նրբանկատ գտնվել»,- խորհուրդ է տալիս նա:
Մերի Խաչատրյան
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Ցնցված եմ Մագդեբուրգի Սուրբ Ծննդյան տոնավաճառում տեղի ունեցած ողբերգական իրադարձություններից․ Նիկոլ Փաշինյան
«Խաղաղության խաչմերուկ»-ը կբերի տնտեսական փոխգործակցության, դա էլ կնպաստի թշնամանքի էջը թերթելուն. Խալաթյան
Իրանում ավտոբուսի շրջվելու հետևանքով 10 մարդ է զոհվել
Փոխնակ մայր դառնալու համար ՀՀ-ում դիմողները քիչ են, շատերը այդ նպատակով գնում են այլ երկրներ. որն է պատճառը
Սիրիայում Իրանի դեսպանության աշխատակից է սպանվել
Գերմանիայում ահաբեկչության զոհերի թիվը հասել է 5-ի, ավելի քան 200 մարդ է տուժել
Սպասվում է թույլ ձյուն. ինչ եղանակ կլինի առաջիկա օրերին
Էկոնոմիկայի նախարարը հետևել է Գյումրու Կումայրի պատմական կենտրոնի փողոցների վերակառուցման աշխատանքներին
Վշտացած եմ Մագդեբուրգի Սուրբ Ծննդյան տոնավաճառում տեղի ունեցած ողբերգական իրադարձություններից. ՀՀ նախագահ
Ողբերգական դեպքից հետո «Արթկոսմեդ»-ի գործունեությունը կկասեցվի. նոր մանրամասներ
Գևորգ Պապոյանն այցելել է «Բելիսսիմո Գրուպ», ծանոթացել արտադրական գործընթացներին
Գերմանիայում ավտոմեքենան մխրճվել է Սուրբ Ծննդյան տոնավաճառին մասնակցող մարդկանց ամբոխի մեջ. կան զոհեր
Երևանում «Mazda 6»-ը վրաերթի է ենթարկել հետիոտնի․ վերջինս մահացել է
Հայաստանը պաշտոնապես ճանաչել է Կոսովոյի անձնագրերը
Բերբոքն ու Ֆիդանը անդրադարձել են Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության գործընթացին
Երևանի Ռուբինյանց 2/2 հասցեին հարակից տարածքում երեխաները նոր խաղահրապարակ ունեն․ վարչապետ
Փրկարարներն արգելափակումից դուրս են բերել 6 ավտոմեքենա և օգնություն ցուցաբերել 16 քաղաքացու
Ձեր օրոք ՀՀ-ն և Ֆրանսիան թևակոխել են իրական ռազմավարական գործընկերության հանգրվան․ վարչապետը՝ Մակրոնին
ՄԻՊ-ը «Թրանսփարենսի ինթերնեշնլի» գործադիր տնօրենի հետ քննարկել է մարդու իրավունքներին վերաբերող հարցեր
Հնարավոր չէ կառուցել առանց քանդելու․ ՀՀ վարչապետ
2024-ի ձմեռային արևադարձը Հայաստանում տեղի կունենա դեկտեմբերի 21-ին․ հայտնի է ժամը
Իմ առաջին զգացողությունը վերածնվածի զգացողությունն էր․ վարչապետը հրապարակել է «Բանտային օրագրից» մի հատված
Ինչ մեքենաներ է գնել ՆԳ նախարարությունը. կառույցից պարզաբանել են
Կոսովոն իրողություն է, որը պետք է ճանաչել, Հայաստանը վերջապես կարևոր քայլ արեց․ Մեհրաբյան
ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարը մասնակցել է Տուրիզմի հայկական ֆեդերացիայի 20-ամյակի միջոցառմանը
ՀՀ տարածքում կա փակ ավտոճանապարհ
Ցերեկվա տևողությունը կավելանա․ Սուրենյանը գրառում է արել
Երկրաշարժ Ադրբեջանում․ այն զգացվել է նաև Հայաստանի մի շարք հատվածներում
Այսօր Հայաստանում յուրաքանչյուրն ըստ իր արժանիքի աշխատանք կարո՛ղ է գտնել․ ՀՀ վարչապետ
Հոբելյանական երեկո. Աննա Հակոբյանը տեսանյութ է հրապարակել
Բեռնատարի հետ բախումից հետո «BMW»-ն բռնկվել է. կա տուժած
«Հայկական ժամանակ»-ի լրագրողները ՆԳ նախարարության կողմից արժանացել են մրցանակի, պատվոգրի և շնորհակալագրի
Տոն օրերին Երևանի քաղաքապետարանի ենթակայության բուժհաստատություններում հերթապահություն է գործելու
Ախուրյանում տոնական տրամադրություն է. վառվել են գլխավոր տոնածառի լույսերը
Վայոց ձորի մարզում գորշ արջերը զբոսանքի են դուրս եկել. տեսանյութ
Գրիգորյան-Օվերչուկ համանախագահությամբ միջկառավարական հանձնաժողովի նիստ է կայացել. արձանագրություն է ստորագրվել
ԱՄՆ-ն Թուրքիային ազատել է «Գազպրոմ բանկի» պատժամիջոցներից
«Խաղաղության խաչմերուկը»՝ տարածաշրջանային խնդիրների արդար և իրագործելի լուծում. հունական պարբերականի հոդվածը
Շմոլ գազի թունավորումով բժշկական կենտրոն է ընդունվել նույն ընտանիքի 7 անդամ. նրանց թվում անչափահասներ կան
Արժանիորեն նվաճեցիք աշխարհի չեմպիոնի սպասված կոչումը. ՀՀ սպորտի վաստակավոր վարպետի կոչում՝ Վարազդատ Լալայանին
