Դրանում սփոփող ոչինչ չկա․ հոգեբանը՝ որդեկորույս մայրերի՝ պատերազմից առաջ և հետո արված լուսանկարները համեմատելու մասին

Վերջին օրերին սոցիալական ցանցերում ակտիվորեն տարածվում են 44-օրյա պատերազմում որդի կորցրած մայրերի՝ պատերազմից առաջ և հետո արված լուսանկարները, որոնց միջև համեմատական է տարվում՝ նպատակ ունենալով ցույց տալ, թե ինչպես է վիշտը փոխել նրանց արտաքին տեսքը:

Թե ովքե՞ր են գաղափարի հեղինակները, ըստ ամենայնի, տեղեկություններ չկան: Սակայն մի բան ակնհայտ է, որ որոշ շրջանակներ, անտեսելով մարդկային բոլոր բարոյական նորմերն ու չափանիշները, վայրկյան անգամ չեն խորշում վշտաբեկ ծնողների տառապանքներին քաղաքական ենթատեքստ հաղորդելուց:

Ինչ խոսք, որևէ մեկը չի կարող կասկածի տակ առնել այս մայրերի տառապանքը, բայց ուշագրավ է նաև այն հանգամանքը, որ գաղափարի հեղինակները համադրել են ծնողների այն լուսանկարները, որտեղ նրանք պատերազմից առաջ շպարված են, խնամված տեսքով, իսկ պատերազմից հետո, բնականաբար, ամեն բան այլ է: 

Նկատենք, սակայն, որ առանց այդ ծնողների թույլտվության, ըստ էության, գաղափարի հեղինակները չէի համարձակվի նման բան անել: Սակայն թե ի՞նչ միջոցներով են ծնողներին համոզել գնալ նման քայլի, պարզ չէ:

Հոգեբույժ, հոգեբան, հոգեթերապեևտ, «MHS» հոգեկան առողջության կենտրոնի տնօրեն Արամ Հովսեփյանի խոսքով՝ ասել, թե ինչ նպատակով է սա արվում, դժվար է, բայց ակնհայտ է, որ այս համեմատականը անող ծնողներից շատերը որդի կորցնելու կորուստը լիարժեք չեն վերապրել, դեռևս գտնվում են հոգեբանական տրավմաների ներքո և չեն գիտակցում այս երևույթի հետևանքները:

«Այս պարագայում այդ ծնողները շատ հեշտ են տրվում մանիպուլացիաների: Նման կանայք, որոնք կորուստ ունեն, շատերն այդ կորուստը լիարժեք չեն վերապրել, այսինքն՝ հոգեբանական տեսանկյունից նրանք, այդ դրության մեջ գտնվելով, ունեն խնդիրներ: Եթե լուսանկարները տարածում են հենց ծնողները, դա չի նշանակում, որ լիովին հասկանում են այդ երևույթի հետևանքներն ու իրենց վրա թողած ազդեցությունը, դա կոչվում է ռետրավմատիզացիա, այսինքն՝ մարդը տարել է հոգեբանական տրավմա, այդ տրավմային վերաբերող երևույթները նա չի կարողանում ճիշտ և սթափ գնահատել»,- նկատում է մասնագետը:

Նրա խոսքով՝ այս պարագայում որդեկորույս ծնողները թարմացնում են իրենց վերքերը, նաև հետևում տենդեցին, այսինքն՝ տեսնում են, որ մեկը տարածել է, իրենք ևս գնում են այդ քայլին:

Հովսեփյանը կարծում է, որ պատերազմից առաջ և հետո արված լուսանկարները համեմատելը մայրերն անում են այն բանի համար, որովհետև չեն կարողանում արտահայտել իրենց մեջ առկա ցավն ու տառապանքը:

«Շատ դեպքերում նրանք ցավը լիարժեք չեն կարողանում արտահայտել ոչ մի իրավիճակում: Եվ երբ տեսնում են ինչ-որ իրավիճակ, որը, իրենց պատկերացմամբ, ինչ-որ ձևով ելք է ցույց տալիս, թվում է, թե կարող են իրենց էմոցիաներն արտահայտել, նրանց մոտ առաջանում է գայթակղություն և ներգրավվում են դրանում»,- նկատում է զրուցակիցը և հավելում. «Սթրեսային վիճակում գտնվող մարդկանց հեշտ է մանիպուլացնել, բայց թե ո՞րն է դրա նպատակը, դժվար է ասել, պարզապես դրանից օգտվում են: Որդեկորույս ծնողը ցավից կարող է մանիպուլացիայի ենթարկվել, ինքն էլ չհասկանալով՝ ինչպես»: 

Մասնագետն ասում է՝ լավ և վատ պահերը լուսանկարներով համեմատելն իր բացասական ազդեցությունն անպայման թողնելու է այդ մայրերի վրա: «Այս ամենի մեջ մայրերին աջակցող, սփոփող ոչինչ չկա, հակառակը, սա անելիս պետք է հաշվի առնվեին նաև մյուսների զգացմունքներն ու ավելի նրբանկատ գտնվել»,- խորհուրդ է տալիս նա:

Մերի Խաչատրյան

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
2038 դիտում

Կպչուն ժապավենով պատին ամրացված «The Comedian» բանանը աճուրդում վաճառվել է 6,2 միլիոն դոլարով. ով է գնորդը

Անդրադարձ է կատարվել խաղաղության պայմանագրի քննարկումներին. վարչապետն ընդունել է Բունդեսթագի պատվիրակությանը

Բելգիացի քաղաքական գործիչները Ադրբեջանին կոչ են արել դուրս բերել զորքերը Հայաստանի ինքնիշխան տարածքից

ԱԳ փոխնախարարը Բենժամեն Հադադին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը

Միջազգային քրեական դատարանը Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուին ձերբակալման հրաման է տվել

Հանքաքար վերամշակող ընկերությունում ապօրինի ջրառ է իրականացվել

Զախարովային ուղիղ եթերի պահին զանգահարել և խնդրել են չմեկնաբանել բալիստիկ հրթիռների թեման

«Կոկաին»-ի պարկեր՝ ՀՀ ժամանած օտարերկրացու մարմնում. կանխվել է 550 հազար դոլարի թմրամիջոցի ներմուծման փորձը

«Տավուշը հանուն հայրենիքի» շարժման հավաքին մասնակցելու համար առաջարկել են 6-8000 դրամ․ գործը դատարանում է

Եվրոն էժանացել է. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան նոյեմբերի 21-ին

Դալմայի այգիների տարածքում մի ամբողջ զինանոց է հայտնաբերվել

ՄՊՀ-ն հորդորում է ինտերնետ շահումով խաղերի և վիճակախաղերի գովազդներ ստացած քաղաքացիներին դիմել հանձնաժողով

6 ամսով կսահմանափակվի խոզերի ներմուծումը Հայաստան

Ամիօ բանկը ԵԴԹ «Երեք ընկեր» ներկայացման գլխավոր գործընկերն է

Պատուհանի ճաղավանդակները պոկելով՝ մտել են տուն, գողացել՝ 3 մլն դրամ, 20 հազար ԱՄՆ դոլար, 8 կտոր ոսկյա զարդ

«Ռոսիա Մոլ»-ի մոտ հայտնաբերվել է Հնդկաստանի քաղաքացու դի

Վստահ եմ, որ Հայաստանում ֆուտբոլի ապագան պայծառ է. ՖԻՖԱ-ի նախագահը հանդիպել է Արմեն Մելիքբեկյանի հետ

Հայտնաբերել է տղամարդու մոխրացած կիսամարմին, մարմնի մի մասն էլ՝ գնացքի գծերի վրա. ողբերգական վթար Արմավիրում

Հայաստանը մտադիր է Հնդկաստանից գնել 78 միավոր հրետանային համակարգ, ընթանում են բանակցություններ. IDRW

Հայաստանում կհայտարարվի ձմեռային զորակոչ, կարող են մեկնել նաև կանայք. հայտնի են օրերը

Ստամբուլում մահացել է գերաշնորհ Տեր Գարեգին արքեպիսկոպոս Պէքճեանը

«Խարդախ եմ, դիմեք ոստիկանություն՝ կունենաք խնդիրներ». 330.000 դրամ է փոխանցել վարորդականի համար և կորցրել այն

Նրա մաղթանքները ստանալու հնարավորությամբ ինձ իսկապես օրհնված եմ զգում. Աննա Հակոբյան

Ժամկետային զինծառայող Տիգրան Մինասյանը հաղթել է իրանցի ըմբիշին և նվաճել եզրափակչի ուղեգիր

Ոչ սթափ վարորդի անձնական խուզարկությամբ դանակներ են հայտնաբերվել

«Վրացական երազանք»-ը վարչապետի պաշտոնում կրկին առաջադրել է Կոբախիձեի թեկնածությունը

3 ամիս աշխատավարձ չեն ստացել. «Փյունիկ»-«Վեստ Արմենիա» խաղը չեղարկվել է

Առաջիկա օրերին 6-10 աստիճանով ցրտելու է

Երևանի Իսաբեկյան փողոցի որոշ հատվածներ փակ կլինեն

Առջևի թաթը կորցրած և ապաքինված ընձառյուծ Արենը Վայոց ձորից անհետացել է 2022-ին, 2 տարի անց՝ հայտնվել Տավուշում

Աննա Հակոբյանը Հռոմում ներկա է գտնվել պատերազմում զոհվածների և խաղաղության համար մատուցված Սուրբ պատարագին

Ադրբեջանի և Թուրքիայի ծովային հատուկ ջոկատայինները համատեղ վարժանքներ են անցկացնում

Փրկարարներն արգելափակված ձիուն դուրս են բերել փոսից

Ալեն Սիմոնյանը Վիետնամի նախագահի հետ հանդիպմանը քննարկել է հարցերի լայն շրջանակ

Սրանից հետո ժամկետի խախտում եղավ, կոնկրետ գալու է անձնական պատասխանատվություն․ վարչապետ

Ավտոմեքենան բախվել է ջերմաքարշին և բռնկվել

«Գազ 66»-ի «ռամա»-ն դնում են մայթի վրա, թե՝ պապի «ռաման» է, հիշողություն, տարեք, ննջարանում կախեք. վարչապետ

«Հայկական ավիաուղիներ»-ը մեկնարկելու է Երևան-Թբիլիսի ուղիղ չվերթերը. մանրամասներ

Մտածում եմ՝ չաշխատելու աշխատավարձն է բարձր, քան աշխատելունը․ վարչապետ

Անցել է ժամանակը, երբ նման դեպքում ասում էինք՝ երիտասարդ և անփորձ, այս դեպքում՝ երիտասարդ և փորձառու. վարչապետ