Երևան
8 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
8 °C
Վերջին օրերին սոցիալական ցանցերում ակտիվորեն տարածվում են 44-օրյա պատերազմում որդի կորցրած մայրերի՝ պատերազմից առաջ և հետո արված լուսանկարները, որոնց միջև համեմատական է տարվում՝ նպատակ ունենալով ցույց տալ, թե ինչպես է վիշտը փոխել նրանց արտաքին տեսքը:
Թե ովքե՞ր են գաղափարի հեղինակները, ըստ ամենայնի, տեղեկություններ չկան: Սակայն մի բան ակնհայտ է, որ որոշ շրջանակներ, անտեսելով մարդկային բոլոր բարոյական նորմերն ու չափանիշները, վայրկյան անգամ չեն խորշում վշտաբեկ ծնողների տառապանքներին քաղաքական ենթատեքստ հաղորդելուց:
Ինչ խոսք, որևէ մեկը չի կարող կասկածի տակ առնել այս մայրերի տառապանքը, բայց ուշագրավ է նաև այն հանգամանքը, որ գաղափարի հեղինակները համադրել են ծնողների այն լուսանկարները, որտեղ նրանք պատերազմից առաջ շպարված են, խնամված տեսքով, իսկ պատերազմից հետո, բնականաբար, ամեն բան այլ է:
Նկատենք, սակայն, որ առանց այդ ծնողների թույլտվության, ըստ էության, գաղափարի հեղինակները չէի համարձակվի նման բան անել: Սակայն թե ի՞նչ միջոցներով են ծնողներին համոզել գնալ նման քայլի, պարզ չէ:
Հոգեբույժ, հոգեբան, հոգեթերապեևտ, «MHS» հոգեկան առողջության կենտրոնի տնօրեն Արամ Հովսեփյանի խոսքով՝ ասել, թե ինչ նպատակով է սա արվում, դժվար է, բայց ակնհայտ է, որ այս համեմատականը անող ծնողներից շատերը որդի կորցնելու կորուստը լիարժեք չեն վերապրել, դեռևս գտնվում են հոգեբանական տրավմաների ներքո և չեն գիտակցում այս երևույթի հետևանքները:
«Այս պարագայում այդ ծնողները շատ հեշտ են տրվում մանիպուլացիաների: Նման կանայք, որոնք կորուստ ունեն, շատերն այդ կորուստը լիարժեք չեն վերապրել, այսինքն՝ հոգեբանական տեսանկյունից նրանք, այդ դրության մեջ գտնվելով, ունեն խնդիրներ: Եթե լուսանկարները տարածում են հենց ծնողները, դա չի նշանակում, որ լիովին հասկանում են այդ երևույթի հետևանքներն ու իրենց վրա թողած ազդեցությունը, դա կոչվում է ռետրավմատիզացիա, այսինքն՝ մարդը տարել է հոգեբանական տրավմա, այդ տրավմային վերաբերող երևույթները նա չի կարողանում ճիշտ և սթափ գնահատել»,- նկատում է մասնագետը:
Նրա խոսքով՝ այս պարագայում որդեկորույս ծնողները թարմացնում են իրենց վերքերը, նաև հետևում տենդեցին, այսինքն՝ տեսնում են, որ մեկը տարածել է, իրենք ևս գնում են այդ քայլին:
Հովսեփյանը կարծում է, որ պատերազմից առաջ և հետո արված լուսանկարները համեմատելը մայրերն անում են այն բանի համար, որովհետև չեն կարողանում արտահայտել իրենց մեջ առկա ցավն ու տառապանքը:
«Շատ դեպքերում նրանք ցավը լիարժեք չեն կարողանում արտահայտել ոչ մի իրավիճակում: Եվ երբ տեսնում են ինչ-որ իրավիճակ, որը, իրենց պատկերացմամբ, ինչ-որ ձևով ելք է ցույց տալիս, թվում է, թե կարող են իրենց էմոցիաներն արտահայտել, նրանց մոտ առաջանում է գայթակղություն և ներգրավվում են դրանում»,- նկատում է զրուցակիցը և հավելում. «Սթրեսային վիճակում գտնվող մարդկանց հեշտ է մանիպուլացնել, բայց թե ո՞րն է դրա նպատակը, դժվար է ասել, պարզապես դրանից օգտվում են: Որդեկորույս ծնողը ցավից կարող է մանիպուլացիայի ենթարկվել, ինքն էլ չհասկանալով՝ ինչպես»:
Մասնագետն ասում է՝ լավ և վատ պահերը լուսանկարներով համեմատելն իր բացասական ազդեցությունն անպայման թողնելու է այդ մայրերի վրա: «Այս ամենի մեջ մայրերին աջակցող, սփոփող ոչինչ չկա, հակառակը, սա անելիս պետք է հաշվի առնվեին նաև մյուսների զգացմունքներն ու ավելի նրբանկատ գտնվել»,- խորհուրդ է տալիս նա:
Մերի Խաչատրյան
«Նիվայի» խմած վարորդը նախ փախուստի է դիմել, ապա հարվածել պարեկային ծառայության մեքենային
Բերման ենթարկված բարձրաստիճան պաշտոնյաներն ազատ են արձակվել. մանրամասներ
Աշխատանքային և սեռական շահագործում. ՀՀ-ում մարդկանց թրաֆիքինգի դեպքերը 2022-ին
Աֆղանստանում երկրաշարժ է տեղի ունեցել. զոհերի մասին տեղեկություններ դեռ չկան
Պարեկների և բժիշկների անհետաձգելի գործողությունների շնորհիվ Գյումրիում երեխայի կյանք է փրկվել
Ինչ հարցեր են քննարկվել ՔՊ վարչության նիստում. մանրամասներ
Դոլարն էժանացել է. ինչ տատանումներ կան տարադրամի շուկայում
Կապան-Վերին Խոտանան ավտոճանապարհին մեքենան ժայռին է բախվել. տուժածը հոսպիտալացվել է
«5-րդ շարասյունն» այսօր էլ գործում է. պետք չի նստել, մտածել թե ովքեր են, դիմակները պատռվել է. քաղաքագետ
Ինչ փաստաթղթեր են համատեղ ստորագրել ՌԴ և Չինաստանի ղեկավարները
Երևանի քաղաքապետարանի հերթական բարձրաստիճան պաշտոնյան է բերման ենթարկվել
30 մետր գլորվել է. մանրամասներ Տիգրանաշենի ոլորաններում ձորն ընկած բեռնատարի դեպքից
«Վարդաշեն» ՔԿՀ-ում արգելված իրեր են հայտնաբերվել
Երևանյան տասը գետնանցումում 20 վերելակ կտեղադրվի (տեսանյութ)
ԱՄՆ պետքարտուղարը հեռախոսազրույց է ունեցել Իլհամ Ալիևի հետ
Փախստականների հարցը քաղաքակական օրակարգ չբերելը նույն հանցագործությունն է, ինչ անտարբերությունը. Խառատյան
Երևանի գերեզմանատներում մատուցվող վճարովի ծառայությունների գները փոխվել են
Կոլումբիայում այրին միտումնավոր մի քանի տարի գայթակղել է ամուսնուն սպանողին, ապա, որպես վրեժ, հանձնել ոստիկանությանը
Ռուսաստանը շարունակում է գաղտնի զորահավաքը. Անդրեյ Յուսով
ՀՀ վարչապետը Բունդեսթագի պատգամավորական խմբի անդամների հետ խաղաղության օրակարգի շուրջ մտքեր է փոխանակել
ՔՊ-ն հաստատում է՝ ՄԻՊ թեկնածուն Անահիտ Մանասյանն է. Հայկ Կոնջորյան
Բենզալցակայաններից մեկում երիտասարդը հայհոյել ու փորձել է պայթեցնել նռնակը
Սահմանվել է պարտադիր զինծառայության զորակոչից տարկետում ստանալու համար փաստաթղթերի ներկայացման վերջնաժամկետը
Կենսաթոշակային տարիքի քաղաքացիներին աշխատանքից ազատել չեն կարողանա. նոր նախագիծ
Միացված է արհեստական շնչառության սարքին․ Լուսինե Կիրակոսյանի վիճակը ծայրահեղ ծանր է
Պաշտոնական Բաքուն ծրագրում է օկուպացված Թալիշում իրականացրած սցենարը կիրառել Արցախի ողջ տարածքում. ԱՀ ԱԳՆ
Նիկոլ Փաշինյանը վարչության նիստ է անում
Փոփոխություններ են առաջարկվում «Միջազգային իրավական հարցերով ներկայացուցչի մասին» օրենքում
«Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության ՄԻՊ թեկնածուն Անահիտ Մանասյանն է
Ադրբեջանի գործողությունները Լեռնային Ղարաբաղ և Լաչին միջազգային փաստահավաք առաքելության գործուղման հրամայական են. ԱԳՆ
Սպորտային կոշիկներ՝ նման սև գույն աղբի տոպրակի․ Dolce & Gabbana–ն նորություն ունի
Աստղերը հուշում են, որ հիմա ընդդիմադիր պատգամավորները պետք է լքեն դահլիճը, ճողոպրեն. Հայկ Կոնջորյան (տեսանյութ)
Հայաստանի անկախության դեմ 5-րդ շարասյան արշավը չի դադարել. Արթուր Հովհաննիսյան
Աննա Վարդապետյանն ԱՄՆ դեսպանին է ներկայացրել դատախազության բարեփոխումների օրակարգը
Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը պաշտոնապես առաջադրվել է որպես Թուրքիայի նախագահի թեկնածու
Տիգրանաշենի ոլորաններում բեռնատարը ձորն է ընկել. կա տուժած
Աղմուկ բարձրացրած «Որբանոց» ներկայացումը վերականգնվել է. այն կբեմադրվի
Ադրբեջանում համատարած են մարդու իրավունքների խախտման դեպքերը. ԱՄՆ պետքարտուղարության տարեկան զեկույցը
ՊՆ-ն մանրամասներ է հայտնում գերի ընկած ծառայողի մասին
Հեռուստաալիքների հերթականութունը բոլորի մոտ կլինի նույնը
