Երևան
21 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
21 °C
Ադրբեջանի նախագահն ստորագրել է օրենք, որը, ըստ փորձագետների, մեծապես կբարդացնի երկրում աշխատող լրագրողների կյանքը։ Այժմ նրանք պարտավոր են գրանցվել մեկ գրանցամատյանում, նշել իրենց տվյալները և չեն կարող ֆինանսավորում ստանալ արտասահմանից: Այս օրենքի նախագիծը յոթ ամիս թաքցվել էր հանրությունից։
Ավելի հստակ պատկերացում կազմելու համար նշենք, որ, լրատվամիջոցների մասին նոր օրենքի համաձայն, Ադրբեջանում պետք է հայտնվի զանգվածային լրատվության միջոցների միասնական ռեգիստր՝ ներառելով լրագրողների բոլոր անձնական տվյալները, այդ թվում՝ ընտանեկան, առողջական, մասնագիտական ու կրթական վիճակի մասին:
Որոշ հոդվածների համաձայն՝ բարձրագույն կրթություն չունեցող, անաշխատունակ, նախկինում ծանր հանցագործությունների և «հասարակական բարոյականության դեմ ուղղված հանցագործությունների» համար դատապարտված անձինք չեն կարող գրանցվել այդ ռեգիստրում, ստեղծել զանգվածային լրատվության միջոցներ և մասնակցել դրանց աշխատանքներին:
Քաղաքական կուսակցությունները կարող են ստեղծել միայն տպագիր մամուլ, իսկ տեղական մամուլն իրավասու չէ օտարերկրյա ֆինանսավորում ստանալ։
Բացի այդ, լրատվամիջոցը միասնական ռեգիստրում գրանցվելիս գործադիր իշխանություններին պետք է տրամադրի հիմնադրի, խմբագրի և բոլոր լրագրողների հասցեները, անձը հաստատող փաստաթղթի համարները և կոնտակտները: Անհրաժեշտ է լինելու նաև լրագրողների հետ պայմանագրեր կապել, որտեղ ներառվելու են նրանց հարկային տվյալները, կրթության վկայականը և քրեական անցյալ չունենալու հավաստագիրը:
Այս գաղափարը մեծ իրարանցում ու բուռն քննարկումներ է ստեղծել համացանցում և փորձագետների շրջանում, որոնք կարծում են՝ լրագրողներին ուղղված պահանջները գերագնահատված են, բացի այդ՝ նրանց վրա ճնշումներ գործելու մեծ պատճառ կարող է լինել:
Եթե լրագրողներից որևէ մեկը որոշի չգրանցվել այդ միասնական ռեգիստրում և գործի անկախ, ապա, ենթադրենք, հանրահավաքի ժամանակ ոստիկանների կողմից ծեծվելու դեպքում իշխանությունն ու իրավապահ համակարգը կարող են հայտարարել, թե լրագրողի աշխատանքային իրավունքները չեն ոտնահարվել, քանի որ ծեծվածը լրագրող չի համարվում, պետական գրանցում չունի:
Այս նախագիծը հատկապես վրդովեցրել է ընդդիմադիր լրատվամիջոցների աշխատակիցներին, որոնք իշխանությունների գաղափարը ճնշում ու բռնություն են որակում:
Միասնական պետական համակարգում գրանցվելուց հետո բոլոր լրագրողները ստանալու են պետական վկայական, որը հնարավոր է կրել համազգեստի վրայից, և, ըստ օրենքը մշակողների, հենց դա է լինելու լրատվամիջոցների ներկայացուցիչների՝ պետական մակարդակով պաշտպանություն:
Հետաքրքրական է, որ Ադրբեջանի նախագահի հրամանագրով մշակված օրենքը խորհրդարանն ընդունել է 2021 թվականի դեկտեմբերի 30-ին՝ Ամանորի տոներից անմիջապես առաջ։ Իսկ մինչ այդ օրենքի ընդունումը պահանջում է 7 ամիս մշակման համար, ու բոլոր ամիսների ընթացքում այս նոր օրենքի նախագիծը չի հրապարակվել:
Դեկտեմբերի սկզբին միայն օրենքի նախագիծը հայտնվել էր խորհրդարանի կայքում, ընդ որում՝ կային էլ ավելի սահմանափակող կետեր։
Ադրբեջանցի իրավաբանների հետ խորհրդարանականների հանդիպումից հետո այդ կետերից մի քանիսը (օրինակ՝ ինտերնետային հեռարձակողների պարտադիր լիցենզավորումը) անհետացան։
Նոր օրենքը, նույնիսկ մինչ այն կընդունվեր խորհրդարանի կողմից, քննադատության էր ենթարկվել «Լրագրողներ առանց սահմանների» (RSF) միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպության կողմից:
Օրենքը, ըստ այն մշակողների, ունի նաև իր առավելությունները. գրանցամատյան մուտք գործած և պետությունից վկայական ստացած լրագրողներին կտրվեն սպորտային միջոցառումների անվճար տոմսեր, նրանք արտոնություններ կստանան թանգարաններ այցելելիս և բանկային վարկեր ստանալիս։
Դեկտեմբերի վերջին մոտ երկու տասնյակ լրագրողներ հավաքվել էին խորհրդարանի մոտ՝ բողոքելու ԶԼՄ-ների մասին օրենքի դեմ: Նրանցից շատերը նախկինում խնդիրներ են ունեցել իշխանությունների հետ, նրանց արգելել են լքել երկիրը, տարբեր մեղադրանքներով բերման են ենթարկել։
Ակցիային մասնակցել է հայտնի հետաքննող լրագրող Խադիջա Իսմայիլը։ 2014 թվականին նա ձերբակալվել է, մեղադրվել հարկերից խուսափելու համար, մեկուկես տարի անցկացրել է բանտում, իսկ իրավապաշտպանները նրան համարում էին քաղբանտարկյալ։
Նրա որոշ գործընկերներ և ընկերներ նախորդ տարիներին լքել են Ադրբեջանը, օրինակ՝ Աֆղան Մուխթարլին, որը, ըստ իրավապաշտպանների, առևանգվել է Վրաստանում ադրբեջանական իրավապահ մարմինների կողմից, մաքսանենգ ճանապարհով տեղափոխվել Ադրբեջան, մեղադրվել սահմանն ապօրինի հատելու համար և ազատազրկվել երեք տարի ժամկետով։ Իսկ հետո իշխանությունները նրան ուղարկել են Գերմանիա՝ թույլ չտալով հանդիպել որևէ մեկի հետ։
Առհասարակ, Ադրբեջանում, ինչպես և նրա եղբայր Թուրքիայում, լրագրողների նկատմամբ ճնշումները չափազանց շատ են: Որոշ լրագրողներ, բռնաճնշումներից խուսափելու համար լքելով երկիրը, շարունակում են աշխատել արտերկրից։
«Լրագրողներ առանց սահմանների» կազմակերպության մամուլի ազատության ինդեքսում Ադրբեջանն ավանդաբար ամենացածր տեղերում է:
Խնդիրները և թերությունները շտկված են․ վարչապետը երկրորդ անգամ է այցելել Մեդովկայի նորակառույց դպրոց (տեսանյութ)
3 նոր ժայթքում՝ անցած 24 ժամում․ Ինդոնեզիայում Ռուանգ հրաբուխը կրկին անհանգիստ է (տեսանյութ)
Տյումենում ջրհեղեղի գոտուց երկու հազարից ավելի մարդ է տարհանվել
Հիմա կտեսնենք, թե ովքեր են դեմ սահմանազատմանը, այսպիսով՝ ովքեր են փորձում պատերազմի մեջ ներքաշել Հայաստանը․ Հակոբյան
Գետափնյա գյուղի մոտակա կամրջով երթևեկությունը դեռևս փակ է
Շատ կարևոր է արձանագրել, որ առաջին անգամ Հայաստանի Հանրապետությունն ու Ադրբեջանը հարց են լուծել սեղանի շուրջ․ վարչապետ
Երևանում քամին տանիքի թիթեղներ է պոկել, ծառ տապալել
Արտակարգ դեպք Երևանում․ հիմնական դպրոցներից մեկում 14-ամյա երեխան ատրճանակով կրակել է 15 տարեկան աշակերտների վրա
ՀՀ-ի համար սա խաղաղ և լեգիտիմ ճանապարհով տարածքային ամբողջականության վերականգնման գործընթացի սկիզբ է․ Խաչատրյան
2017-ին «Սևան ազգային պարկ»-ում առանձնապես խոշոր չափով հափշտակությունների, փողերի լվացման բազմադրվագ դեպքը բացահայտվել է
Վիճաբանության ժամանակ 38-ամյա տղան դանակի մի քանի հարված է հասցրել հորը․ վերջինս հիվանդանոցում մահացել է
Արարատի մարզում ապօրինի ընդերքօգտագործման հետևանքով պատճառված 13 մլն 736 հազար դրամի վնասն ամբողջությամբ վերականգնվել է
Դոլարն ու եվրոն կրկին էժանացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 20-ին
ՄԱԿ գլխավոր քարտուղարն ուշադիր հետևում է Հայաստանի ու Ադրբեջանի ձեռք բերած սահմանազատման համաձայնությանը և ողջունում
Նյու Յորքի դատարանի դիմաց երիտասարդն ինքնահրկիզվել է (տեսանյութ)
Հայաստանի գյուղերից, տարածքներից զիջելու մասին ցանկացած խոսակցություն լկտի սուտ է․ Հակոբ Արշակյան
Ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի՝ Ալմա Աթայի հռչակագիրը սահմանազատման հիմք ընդունելու հայտարարությունը․ Բլինքեն
Այդ 4 գյուղը կեղծ օրակարգ է, կեղծ նարատիվ, որը, ցավոք, նաև ՀՀ սահմաններից դուրս է օգտագործվում․ Արայիկ Հարությունյան
Ոսկեպարի ճանապարհի դելիմիտացիայի հարցն առայժմ օրակարգում չէ․ վարչապետն ականջալուր է եղել ոսկեպարցիների մտահոգությանը
Հայաստան-Ադրբեջան սահմանին ԶՈՒ-ն երբ իր տեղը կզիջի սահմանապահներին․ Հարությունյանն ասաց՝ ինչ քննարկումներ են լինելու
ՀՀ իշխանությունները մեզ տեղյակ են պահել, որ համաձայնությունը ձեռք է բերվել միջազգային սահմանի հիման վրա․ Իրանի դեսպան
Ինչու հայ-ադրբեջանական սահմանազատման գործընթացը մեկնարկեց Տավուշից․ Արայիկ Հարությունյանը մանրամասնել է
Գոյություն չունի «Տավուշից տարածքներ հանձնելու» թեմա, համատեղ հայտարարության մեջ նշվում են գյուղերի անունները․ Գրիգորյան
Ռուսաստանը, ՀԱՊԿ-ը չեն ճանաչում Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը. Լավրովի «ինքնախոստովանությունը»
Այս բարդ գործընթացում պետք է լինենք առավել քան զգոն, տուրք չտանք մանիպուլյացիաներին ու կեղծ տեղեկատվությանը․ Մինասյան
Հուսադրող լուրեր կան Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանազատման գործընթացի մեկնարկի վերաբերյալ․ Կլաար
Ովքեր դեմ են փոխհամաձայնեցված սահմանազատմանը, փորձում են պատերազմի մեջ ներքաշել Հայաստանը, վերածել ծայրագավառի․ Չախոյան
Վարչապետը Զառի միջնակարգ դպրոցի աշակերտների հրավերով ներկա է գտնվել «Պապ թագավոր» ներկայացմանը
Եթե Ստեփանակերտում ոչ թե «քֆուրով» որոշում ընդունող, այլ ադեկվատ իշխանություն լիներ, կսահմաներ ԼՂ շփման գիծը․ Աթանեսյան
Մենք ԵՄ-ի հետ սկսում ենք սերտ համագործակցության նոր ճանապարհ․ Արարատ Միրզոյան
Խաղաղության գործընթացը հիմնականում բաղկացած է որոշումներից, որոնք դուրս են «հակամարտելու» տրամաբանությունից․ Թորոսյան
Շուտով հայտնի ուժերը «մետոձիչկաները» կստանան, ու 10 կոպեկանոց լացի նոր եթերաշրջանը կհամարենք բացված․ Ալեքսանյան
Հայաստանը կստանա հնարավորություն սահմանազատման գործընթացը կազմակերպել քաղաքակիրթ և լեգիտիմ ընթացքով․ Ղազարյան
Աշխարհի գավաթ․ մարմնամարզիկ Վահագն Դավթյանը Փարիզի Օլիմպիական խաղերի ուղեգիր է նվաճել
Կողմերը կառաջնորդվեն Ալմա Աթայի 1991թ. հռչակագրով, մի բան, որից Ադրբեջանը արդեն տևական ժամանակ խուսափում էր․ Եղոյան
Հուսանք՝ այցից հետո կհայտնվի մեր հարաբերությունների զարգացման «ճանապարհային քարտեզ»․ Միրզոյանի հարցազրույցը Arab News-ին
Վկան գլխի ճակատային մասով 3 անգամ հարվածել է աշխատասեղանին․ ինչ է կատարվել Շենգավիթի քննչական բաժնում
Սահմանազատման հանձնաժողովների հրապարակած փաստաթղթում երկու բավականին դրական և հուսադրող միտում տեսա․ Արամ Սարգսյան
Առաջին անգամ կա հնարավորություն ունենալ սահմանազատված պետական սահման, որտեղ կտեղակայվեն սահմանապահներ. Հովհաննիսյան
Ողջունում ենք Հարավային Կովկասի վերաբերյալ «Մեծ յոթնյակի» երկրների ԱԳ ղեկավարների հայտարարությունը․ Արարատ Միրզոյան
