Ժողովուրդը լավ գիտի՝ «փրկողների» մեջ ինչպիսի դեմքեր կան, որոնք ժամանակին մարզերը պահում էին ահուսարսափի մեջ. ազգագրագետ

Ընդդիմության փողոցային ակցիաներն ուղեկցվում են ոչ միայն բռնարարքներով և ագրեսիվ հայտարարություններով, այլեւ այդ ակցիաներին չմիացող քաղաքացիներին ուղղված «թուրք» պիտակավորումով: Եվ սա այն դեպքում, երբ ՀՀ-ն մոնոէթնիկ պետություն է, որի 98,2 տոկոս բնակչությունը հայ է։ 

Մշակութային մարդաբան, ազգագրագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու Աղասի Թադեւոսյանը «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում նշում է, որ «թուրք» պիտակի կիրառումը մեզանում նորություն չէ եւ ատելության խոսքին, վիրավորանքին հավասարեցված արտահայտություն է։ 

«Առօրյա խոսակցության մեջ, ընդ որում՝ ոչ միայն հայրենասիրական համատեքստում, բավական տարածված պիտակ է «թուրք»-ը, որը մարդիկ կիրառում են դիմացինին վատ, դաժան, անմարդկային որակներով ներկայացնելու, այդ վատ որակները ընդգծելու համար։ Դա ունի իր խորքային պատճառները, որոնցից մեկն էլ թուրքի կողմից ցեղասպանության ենթարկված լինելն է։ Ենթադրում եմ, որ այս բացասական պիտակումը մեզնում կարող է վերանալ, եթե Թուրքիան ճանաչի Հայոց ցեղասպանությունը, ընդունի իր գործած մեղքը։ Միգուցե այս դեպքում «թուրք» բառում այլեւս չի խտացվի ամենայն բացասականը»,- նշում է զրուցակիցը։ 

Որպես ազգագրագետ՝ Թադեւսյանը շեշտում է նաեւ, որ նույն ատելությունը թուրքերն են տածում մեր՝ հայերիս, նկատմամբ եւ միմյանց վիրավորելու համար կիրառում «հայ» տերմինը, մանավանդ այսօր, երբ Թուրքիայում բավական տիրապետող է նացիոնալիստական դիսկուրսը։

«Գալով այսօրվա քաղաքական իրադարձություններին՝ նշեմ, որ ընդդիմությունը փորձում է օգտագործել մեզնում առկա այս ստերեոտիպային մոտեցումը՝ իր քաղաքական հակառակորդի վարկանիշը իջեցնելու, սեւացնելու համար՝ նրան ու նրա աջակիցներին իդենտիֆիկացնելով թուրքի, թրքահաճի հետ։ Նկատեմ, որ այս «սեւ փիառը» էական դեր չի խաղալու իրենց՝ այս քարոզչական հնարքը կիրառողների վարկանիշը բարձրացնելու համար՝ ի հաշիվ իշխանության վարկանիշի իջեցման, քանի որ մեր հասարակությունը շատ լավ դատողություն ունի, նաեւ՝ հիշողություն, բոլորին հիշում է դեմքերով, տեսնում, թե իրեն «փրկողների» մեջ ինչպիսի օդիոզ դեմքեր կան՝ նախկին կրիմինալ-օլիգարխներ, որոնց որդիները այսօր նույնպես հայրենափրկության կոչեր են հղում, այն դեպքում, երբ իրենց կրիմինալ վարքագծով ժամանակին մարզը պահում էին ահուսարսափի մեջ»,- ընդգծում է ազգագրագետը։

Նկատենք, որ մեզանում «թուրք» հասկացության հետ կապված մեկ այլ ստերեոտիպ էլ կա, ըստ այդմ՝ «հայի համար անվնաս է միայն մեռած թուրքը»։ Կա՞ արդյոք մտավախություն, որ ցուցարարների գործողությունները հենց այս տրամաբանության մեջ են՝ «թուրք» որակվողներին կյանքից զրկելու միտում ունեն, ինչը կարող է քաղաքացիական լայնամասշտաբ բախումների պատճառ դառնալ, Թադևոսյանն ասում է.

«Կա նման վտանգավոր միտում։ Այս քաղաքական ուժերի գերնպատակը իրենց շուրջ մեծ թվով համակիրներ համախմբելն է, ինչն առայժմ չի հաջողվում։ Դա պատճառ է դառնում, որ իրենք չարանան ու ագրեսիվ վարքագիծ դրսեւորեն, ինչը ներքին պառակտման սուր վտանգ է պարունակում, երբ ինչ-որ խումբ մարդիկ իրավունք են վերապահում իրենց ավելի հայ համարել, քան նրանց, ովքեր իրենց պես չեն մտածում եւ/կամ իրենց կարծիքը չեն կիսում։ Այդ ագրեսիվ վարքագիծը ցայտուն է նաեւ այն պատճառով, որ ցուցարարների շարքում են օլիգարխիային սպասարկող կրիմինալ տարրերը, կամ էլ կրիմինալամերձ դեմքերը, որոնք գործում են՝ անտեսելով հասարակական կարգուկանոնը»:

Անդրադառնալով օրերս Գյումրիում տեղի ունեցած միջադեպին, երբ ցուցարարները բռնության էին ենթարկել տարեց մարդկանց, Թադեւոսյանը ընդգծում է՝ նման արարքը խորթ է հայ հասարակության արժեհամակարգին։

«Հայեցի, հայկական արժեհամակարգը մերժում է տարիքով փոքրի, մեծի նկատմամբ անհարգալից վերաբերմունքը, էլ չասած՝ նրա վրա ձեռք բարձրացնելը։ Մարդիկ, ովքեր նման վարքագիծ են ցուցաբերել, խիստ պատժի են ենթարկվել ինչպես ազգակցական համայնքում, այնպես էլ թաղային միջավայրում։ Այնպես որ, խաղաղ ցուցարար համարվող զանգվածի մեջ ակնհայտ են ագրեսիվ կեցվածքով խմբավորումները, որոնց իրավապահները պետք է նշանառության տակ վերցնեն ու կանխեն Գյումրիում տեղի ունեցածի կրկնությունը, այլապես դրանք զանգվածային բնույթ կարող են կրել»,- ասում է նա:

Դիտարկմանը՝ արդյոք չի՞ վարկաբեկվում Արցախի փրկության գաղափարը, երբ դրա քարոզիչներն ու աջակիցները նույնականացվում են բռնություն կիրառող, ագրեսիվ վարք ցուցաբերող և իրենց հայրենակիցներին «թուրքի եթիմ», «անասուն ազգ» անվանողների հետ՝ զրուցակիցը նշում է․

«Դա իրենց պրոբլեմն է, թող իրենք մտածեն այդ մասին։ Եթե մարդիկ քաղաքական պայքար են վարում եւ այնքան կոմպետենտություն չունեն, որ հասարակությանը ներգրավելու փոխարեն մարդկանց վանող, անվանարկող, «խրտնեցնող» հայտարարություններ չանեն, ապա դա իմ մեկնաբանելու խնդիրը չէ։ Արցախի համար մղվող շարժումը չի արժեզրկվում, այդ շարժման առաջնորդներն ու նրանց աջակիցներն են իրենք իրենց արժեզրկում։ Արցախի հանդեպ հայ ժողովրդի վերաբերմունքը չի փոխվում այսպիսով, մարդիկ շարունակում են Արցախը համարել անկախ հայկական պետություն, մեր պատմական հայրենիքի մի մասը, իսկ փողոցներում հնչող հռետորաբանությունը ընդամենը մի խումբ մարդկանց վարքագծի պրոբլեմն է»։

Իսկ թե ինչո՞վ կավարտվի հայրենափրկչական այս շարժումը, ազգագրագետը դժվարանում է ասել։ «Արդեն 16 օր է, ինչ ընթանում են այս ակցիաները, եւ տեսնում ենք դրանց մասնակիցների թիվը։ Առաջիկայում էլ կշարունակվեն նույն տեմպով, քանի որ ով պիտի դուրս գար ու միանար, արդեն իսկ միացել է, իսկ ով չի միացել, չի էլ միանալու»,- կարծում է նա։

Հեղինե Մանուկյան

Տպել
3553 դիտում

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում

ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան

Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից

Կինը հայտնել է, որ ամուսինը հաճախակի ծեծել է իր անչափահաս դստերը, փորձել նրա հետ սեռական հարաբերություն ունենալ

Հարվածել է, այնուհետ լվացել հատակի և անգիտակից հարևանի դեմքի արյան հետքերը. սպանության նախաքննությունն ավարտվել է

Գևորգ Պապոյանը շվեյցարացի գործընկերոջ հետ քննարկել է փոխգործակցության ընդլայնման հնարավորությունը

Հայաստանն աշխարհի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա

Միկոյան-Գալշոյան փողոցների խաչմերուկում երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կլինի

Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում․ Արթուր Աբրահամը լուսանկարներ է հրապարակել

Ինդոնեզական բանակը համալրվել է թուրքական տանկերով

Ուկրաինային տրամադրված F-16-ները չեն կարող փոխել իրավիճակը մարտադաշտում, դրանք օրինական թիրախ կդառնան. Պուտին

Տավուշում՝ ռուսական ռազմաբազայում, նկատել են տաջիկների և ղրղզների, գուշակեք՝ սա ինչ կազմ է և ինչի են սպասում. Սաֆարյան

Վրաց խորհրդարանականներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր

Ալիևի նախկին փեսան հայտարարել է՝ իրենց պատկանող «Crocus city»-ի վերականգնումը կախված է Պուտինի և Վորոբյովի կարծիքից

ՔԿԾ-ին անհրաժեշտ են վարորդներ. ովքեր և ինչպես կարող են դիմել

Հայաստանում վտարանդի կառավարություն ներկայացող բոլոր գրասենյակները պետք է փակել. Չախոյան

Այս անգամ դաշտ են նետել սիրելի պահեստայինին, որը մեկ շաբաթում մեկ ստորագրությամբ լուծարեց ԼՂ-ն. Հովհաննիսյան

Ընթանում է «Հայաստանը՝ որպես քաղաքակրթական խաչմերուկ» միջազգային գիտաժողովը (տեսանյութ)

Հայաստանի գոյությունը կարող է երաշխավորվել բացառապես եվրոպական ընտանիքում․ Արման Բաբաջանյան

ԿԳՄՍ նախարարն ու Ֆրանսիայի դեսպանն այցելել են ակադեմիական քաղաքի տարածք

Եթե մենք մնում ենք Ռուսաստանի հետ, խնդիրները լուծվելու են մեր հաշվին. Արամ Սարգսյան

2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին

Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել

«Տոյոտա»-ի 51-ամյա վարորդը, լինելով խմածության ամենաբարձր աստիճանի, բախվել է 3 մեքենայի

Քննչական կոմիտեի վետերանները հանդիպել են նորանշանակ քննիչների հետ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածները ևս 9 ամիս սոցիալական աջակցություն կստանան, ընդլայնվել է նաև շահառուների շրջանակը

Հայաստանը մարդասիրական օգնություն կցուցաբերի Գազային

Եկամուտների հայտարարագիր ներկայացնող քաղաքացիները պետք է իրականացնեն անձի նույնականացման գործընթաց․ ՊԵԿ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանված շուրջ 17 հազար երեխա կրթություն է ստանում ՀՀ դպրոցներում

Խմելու ջրի սակագինը չի թանկանա

ԱՄՆ-ը համաձայն չէ Ադրբեջանի պնդումների հետ․ Մեթյու Միլլեր

Հայաստանը կստանա 92,3 մլն եվրոյի բյուջետային վարկ և 16 մլն եվրոյի դրամաշնորհ. ինչ նպատակների համար կծառայեն դրանք

Հայաստանում, բացի ՀՀ կառավարությունից, որևէ այլ կառավարություն չի կարող գոյություն ունենալ. Փաշինյան

Ադրբեջանի ՊԱԾ ղեկավարը Հայաստանին սպառնում է՝ մեղքը բարդելով Ֆրանսիայի վրա

«Կովկասի գերուհի» ռեստորանի մենեջերը կասկածվում է 11 միլիոն դրամ հափշտակելու համար

ԱԱԾ-ն հայտարարություն է տարածել

Հայաստանը ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու ծանուցում չի ուղարկել, բայց աշխատանքներին չի մասնակցում. Թասմագամբետով