Բարդ իրավիճակից հեշտ ելք չի լինում. անգամ ԱՄՆ-ի հետ պայմանավորվածության գալը որոշակի զիջումներ է պահանջում. քաղաքագետ

Հայաստանի և Թուրքիայի հարաբերությունների կարգավորման գործընթացը կարևոր է ձևաչափային առումով, սակայն բովանդակային առումով հեղափոխական քայլերի սպասել պետք չէ։ Այս կարծիքին է քաղաքագետ Արեգ Քոչինյանը՝ խոսելով այսօր Պրահայում տեղի ունեցած ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի և Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հանդիպման մասին։

Նշենք՝ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն աշխատանքային այցով ժամանել է Չեխիայի մայրաքաղաք Պրահա: Այցի շրջանակում տեղի է ունեցել ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի, Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի, Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի և Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի քառակողմ հանդիպումը: ՀՀ վարչապետը հանդիպել է նաև Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հետ:

«Թուրքիայի նախագահի հանդիպումից բովանդակային առումով հեղափոխական քայլեր սպասել պետք չէ, կարծում եմ, որովհետև այստեղ ներկա չէ ԱՄՆ-ը, իսկ Նահանգները վերջին շրջանում դարձել է խաղաղության և կարգավորման գործընթացի հիմնական շարժիչ ուժը։ Սա, ըստ էության, բրյուսելյան ֆորմատի հերթական արարն է»,- «Հայկական ժամանակի» հետ զրույցում ասում է քաղաքագետը։

Քոչինյանը նաև ընդգծում է՝ Եվրամիության կողմից առաջ տարվող գործընթացները հակադիր են Մինսկի խմբին և չեն արտացոլում ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի հետաքրքրությունները։ Այդ պատճառով գոյություն ունեն իրարից տարբեր ֆորմատներ։

«Ադրբեջանի նախագահը հայտարարում է, որ սատարում է բրյուսելյան ֆորմատի աշխատանքներին, սակայն այն չեն սատարում ԱՄՆ-ը և Ֆրանսիան։ Դա է պատճառը, որ այժմ կան տարբեր ֆորմատներ․ մեկը մոսկովյանն է, մյուսը՝ ԱՄՆ-ինը, հաջորդը՝ բրյուսելյանը։ Չենք կարող ասել, թե այս ֆորմատները ինչով կավարտվեն, հնարավոր է՝ քայլ առաջ գնացող որոշումներ կայացվեն, բայց հեղափոխական որոշումների սպասել պետք չէ»,- նկատում է քաղաքագետը։

Որ Նահանգները և ԵՄ-ը, որպես մոդերատորներ, նույնպես համատեղելի չեն, ըստ Քոչինյանի, վկայում է այն փաստը, որ հոկտեմբերի 4-ին ադրբեջանական կողմը ԱՄՆ-ի ճնշման ներքո Հայաստանին վերադարձրեց 17 հայ գերի․ «Հայկական կողմը հայտարարեց, որ Ադրբեջանը չի պահպանում պայմանավորվածությունները և չի վերադարձնում հայ գերիներին, և հետո անակնկալ կերպով հայտարարվեց նրանց վերադարձը Հայաստան։ Նման անակնալ որոշումները լինում են պարտադրանքի հետևանքով, իսկ քանի որ որոշումը կայացվել էր Նահանգների միջնորդությամբ և պետքարտուղարի ներկայությամբ, տրամաբանական է ենթադրել, որ ճնշող կողմը եղել է ԱՄՆ-ը»:

Հարցին՝ այս դեպքում հնարավո՞ր է ասել, որ ԱՄՆ-ը հայտարարություններից զատ՝ անցնում է նաև գործնական փուլին, քաղաքագետի խոսքով, այս հարցում տեսակետ հայտնել շտապել պետք չէ, քանի որ Ամերիկան մեզնից հստակ քաղաքական քայլ է ակնկալում։

«Հումանիտար հարցերը, հատկապես՝ արևմտյան քաղաքական հարթության մեջ, նաև ժեստեր են ուժի ցուցադրության։ Գերիների հարցը բարոյական և արժեհամակարգային երևույթ է։ Սակայն սա դեռ բավարար չէ՝ ասելու, թե ԱՄՆ-ը անցել է գործնական քայլերի։ Նահանգները Հայաստանից սպասում է նախ և առաջ քաղաքական հստակ քայլի, ինչը ՀԱՊԿ-ից դուրս գալն է»,- շեշտում է զրուցակիցը։

Իսկ ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու համար Հայաստանը պետք է շատ հստակ քայլեր անի և հստակ որոշում կայացնի, կարծում է զրուցակիցը. «Դուրս գալու մասին պետք է տեղյակ պահել բոլոր գործընկերներին, պետք է շիտակ խաղալ։ Ամենավատ բանը ՀԱՊԿ-ի տիրոջ հետ, այսպես ասած, խաղեր տալն է, դա այնքան վատ է, քան դուրս գալը։ Դուրս գալը 6 ամիս է տևում։ Այս մասով անհրաժեշտ է զերծ մնալ իրարամերժ հայտարարություններից»։

Անդրադառնալով հարցին՝ կարելի է ասել, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ստեղծված լարված իրավիճակում դրական դինամիկա կա, որի մասի երեկ Ազգային Ժողովում հայտարարեց նաև ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, արդյոք այս դրական դինամիկան ԵՄ-ի և ԱՄՆ-ի գործոնո՞վ է պայմանավորված, Արեգ Քոչինյանը նախ շեշտում է՝ Եվրամիությունը և Ամերիկան տարբեր էլեմենտներ են։

«Սա ոչ թե ԵՄ-ի, այլ հենց ԱՄՆ-ի դերակատարությունն է։ Սակայն շատերի մոտ տպավորություն է, թե մենք հրաշք դեղամիջոց ենք գտել այս վիճակից դուրս գալու համար։ Շատ բարդ իրավիճակներից շատ հեշտ ելքեր չեն լինում, անգամ Նահանգների հետ որոշակի պայմանավորվածությունների գալը և երաշխիքներ ստանալը հնարավոր է լինելու որոշակի զիջումների շրջանակում։ Պետք չէ ենթադրել կամ մտածել, թե ԱՄՆ-ը գալու է և մեր բոլոր հարցերը լուծի։ Սակայն ԱՄՆ-ը ավելի լավ է, քան Եվրոպան, ավելի լավ է, քան ՌԴ-ը, այն առումով, որ միջանցքային տրամաբանությամբ չի առաջնորդվում»,- ընդգծում է զրուցակիցը։

Այս համատեքստում որքանո՞վ է իրատեսական Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև «Խաղաղության պայմանագրի» կնքումը, և ի՞նչ ժամանակներում այն կյանքի կկոչվի,  քաղաքագետը ասում է. «Ցանկացած պատերազմ ավարտվում է խաղաղության պայմանագրով: Միշտ լինում են այդ պայմանագրերը, սակայն ե՞րբ կլինի այն, ո՞ւմ միջնորդությամբ, և ի՞նչ տեքստով կներկայացվի, կանխատեսել հնարավոր չէ»։

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
21664 դիտում

«Կրթվելը նորաձև է». Սիսիանի հանդիպումը ընթացավ լեփ-լեցուն դահլիճում՝ լի բովանդակալից քննարկումներով. Հակոբյան

Կրթվելը նորաձև է Սիսիանում. Նիկոլ Փաշինյանը տեսանյութ է հրապարակել

Ապօրինի շրջանառությունից դուրս է բերվել շուրջ 426 կգ թմրամիջոց, 200 կգ-ով ավել՝ քան 2023-ին․ Արփինե Սարգսյան

Ուկրաինան արձագանքել է Ռուսաստանի՝ դիերի փոխանակման վերաբերյալ հայտարարությանը

Մեղադրվում է զենքի գործադրմամբ բռնության համար. «Պատիվ ունեմ»-ից սպասելի չէր ավելի լավ թեկնածու. Հակոբյան

Շուրջ 8 միլիոն դոլարի ներդրում, 50 նոր աշխատատեղ. Գևորգ Պապոյանը մասնակցել է «Mounthree» հյուրանոցի բացմանը

Սպանություն հարսանյաց սրահի մուտքի մոտ. ենթադրյալ կասկածյալը դեպքի վայրում վնասազերծվել է

Բնակարան, մեքենաներ, աշխատավարձ և վարկ. ինչ է հայտարարագրել Աննա Հակոբյանը

Ավտոմեքենան գլխիվայր ընկել է փոսը. ոչ սթափ վարորդն ու ուղևորը տեղափոխվել են ԲԿ

Սանկտ Պետերբուրգի փոխնահանգապետի գլխավորած պատվիրակությունն այցելել է Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր

Էմանուել Մակրոնը կայցելի Գրենլանդիա

«Գլենդել հիլզ»-ում շաբաթօրյակի ժամանակ մարդու գանգ է հայտնաբերվել

Թուրքիայում զոհաբերության համար նախատեսված ցուլը հարձակվել է իրեն լուսանկարած գործարարի վրա, սպանել նրան

Օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա. առանձին շրջաններում կարճատև անձրև, հնարավոր է նաև կարկուտ լինի

Հետհաշվարկը սկսված է. Ալեն Սիմոնյանը հայտնել է՝ երբ տեղի կունենան ԱԺ հաջորդ ընտրությունները

Կիևն անսպասելիորեն անորոշ ժամանակով հետաձգել է ռազմագերիների փոխանակումն ու դիերի ընդունումը. Մեդինսկի

Եթե չապացուցի, որ ձերբակալվածները «հովանավորյալներս են», կարող եմ պնդել՝ կանխամտածված զրպարտում է. Պետրոսյան

Տնտեսվարողներին ու նրանց համար աշխատողներին առաջարկում եմ ավելի զուսպ ու հավասարակշիռ լինել. ՍԱՏՄ խոսնակ

Սիրով սպասում ենք ձեզ Բոլշոյ թատրոնի «Գալա-բալետ» ներկայացմանը. Տիգրան Ավինյան

Լավ լուր Սերժ Սարգսյանից. Ալեն Սիմոնյանը հիշեցրել է՝ ով է վարչապետի թեկնածու առաջադրված Մասիսի համայնքապետը

Ռումինիայում բենզին տեղափոխող գնացք է վթարի ենթարկվել

ՀՀԿ-ում վիճակը պալաժենի է. կուզեն Քոչարյան Լևոնի անունը շրջանառեն, բայց գիտեն՝ դա էլ ավելի անլուրջ է. Սաֆարյան

Դոլարն ու եվրոն էժանացել են. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան հունիսի 7-ին

Աննա Հակոբյանը վարչապետի մասնակցությամբ տեսանյութ է հրապարակել

«Պատիվ ունեմ»-ը վարչապետի թեկնածու է առաջադրել

Առաջին անգամ թիրախավորվում է հանրային անվտանգությունն ու առողջապահությունը․ ՆԳ նախարար

Եկանք Սիսիան. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել

Մ-2 միջպետական ճանապարհի՝ Ծղուկ բնակավայրի մոտ դժվարանցանելի տեղամասի վերակառուցում է իրականացվում

Հանդիպումը պետք է լավ անցնի. Չինաստան-ԱՄՆ բանակցությունները տեղի կունենան Լոնդոնում. Թրամփ

Դիակային դոնորից օրգանների և հյուսվածքների փոխպատվաստումը կյանք փրկող, բայց շատ զգայուն թեմա է. Ավանեսյան

Փրկարարները ջրանցքից կնոջ դի են դուրս բերել

Շեշտադրվել են թմրամիջոցի ներմուծման և արտադրության շղթաները, որպեսզի մանր չափի ապօրինի շրջանառությունը նվազի

Ընկերության հեղուկ գազի պահոցում գազի արտահոսքի հետևանքով պայթյուն է եղել․ մենեջերը տեղափոխվել է հիվանդանոց

Հրապարակվել են Եվրոպայի պատանեկան առաջնությանը մասնակցող Հայաստանի հավաքականների կազմերը

Տղամարդը հարձակվել է նախկին կնոջ տան վրա, ծեծել նրան, սպառնացել և կրակել

Վանաձոր-Ալավերդի ճանապարհի մի հատվածը փակ է բեռնատարների, միակողմանի երթևեկելի՝ մարդատարների համար

Աստծուց է զօրութիւնն ու փառքն իմ, Աստուած է օգնականն իմ, Աստծու վրայ է յոյսն իմ. վարչապետը սաղմոս է հրապարակել

Ադրբեջանցիների կողմից անչափահասների առևանգման մասին տեղեկատվությունը չի համապատասխանում իրականությանը. ԱԱԾ

Գինու փառատոնի առաջին օրը Երևանի Սարյան փողոցում. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել

Սյունեցի տղաների առողջական վիճակը լավ է. Տեղի համայնքապետարան