Որոնք են հիմնական գործոնները, որի արդյունքում ՀՀ-ում աննախադեպ տնտեսական աճ է գրանցվում. մանրամասնում է տնտեսագետը

8 տրլն 496 մլրդ դրամ․ Հայաստանի 2022 թվականի ՀՆԱ-ն է՝ ըստ վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած տվյալների, և սա այն պարագայում, երբ ՀՀ կենտրոնական բանկը և փորձագետները 2022-ի ՀՆԱ-ի դեպքում ավելի ցածր ցուցանիշ էին կանխատեսել: Նկատենք, որ, նախորդ տարվա արդյունքների համեմատ, մեր երկրում ՀՆԱ-ն աճել է 12,6 տոկոսով:

Ամենաբարձր աճը արձանագրել են ֆինանսական և ապահովագրական ոլորտները (46,9%), տեղեկատվությունն ու կապը (45,9%), ինչպես նաև՝ փոխադրումներն ու պահեստային տնտեսությունը (45,2%):

«Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում անդրադառնալով այս ցուցանիշներին՝ տնտեսագետ Արմեն Քթոյանն ասում է՝ 2022 թվականին տնտեսվարողների համար առավել հեշտ է եղել մուտքը դեպի այլ երկրների շուկա ու այնտեղից ֆինանսավորում ապահովելը. եթե չլիներ ռուս-ուկրաինական հակամարտությունը, այս աճը կլիներ ավելի դանդաղ:

Ըստ Քթոյանի, սակայն, մենք անորոշ միջավայրում ենք, որի պայմաններում կանխատեսումներ անելը բարդ է, և Կենտրոնական բանկը կանխատեսել էր այն գործիքների միջոոցով, որով սովորաբար կանխատեսումները կառուցվում են: Դրանում մշտապես կա պատահականության գործոն, որը չես կարող դիտարկել նախապես։ «Ուստի մեր այս երկնիշ տնտեսական աճը եղավ նշված գործոնների հետևանքով՝ շոկային, մեկանգամյա, անկանխատեսելի»,- նկատում է նա:

Տնտեսագետն ասում է՝ այս ցուցանիշը ՀՀ-ի համար կարող է համարվել ռեկորդային, եթե դիտարկենք այս տեսանկյունից․ «Ռեկորդային է, եթե համարում ենք, որ սա անսպասելի, տնտեսության ներկա հնարավորություններից անհրաժեշտաբար չբխող աճ է։ Պետք է հաշվի առնել նաև, թե որքանով է սա կայուն, ու դրա ազդեցությունը որքան կփոխանցվի հետագա ժամանակաշրջանի վրա»։

Միևնույն ժամանակ, այս աճի ցուցանիշն է՛լ ավելի բարելավելու համար ՀՀ տնտեսությունն ունի մեծ հեռանկար և շատ հնարավորություններ, կարծում է տնտեսագետը, սակայն այդ ներուժը երբեմն չի արտահայտվում այնպես, ինչպես պետք է՝ պայմանավորված մի շարք գործոններով։ Ըստ նրա՝ դրան խանգարում է, օրինակ, ճնապարհների, ենթակառուցվածքների փակ լինելը, որը դժվարացնում է տրանսպորտային ծախսերը, ապրանքները թանկանում են, արտահանման մասով զրկված ենք մրցակցությունից։

«Կան գործոններ, որոնք նպաստավոր ազդեցություն ունեն ՀՀ տնտեսության զարգացման վրա: Ռուս-ուկրաինական պատերազմի հետևանքով տասնյակ հազարավոր անձինք իրենց տնտեսությունը ՌԴ-ից տեղափոխել են ՀՀ։ Դա արտացոլվում է ՌԴ-ից Հայաստան փոխանցումների բազմապատիկ ավելացմամբ, ՀՀ-ում տնտեսության տարբեր ոլորտների, հատկապես ծառայություններում լրացուցիչ պահանջարկի դրսևորմամբ, նաև ՌԴ-ի տնտեսությունում շուկայական ազատ խորշերի առաջացմամբ, որը փորձում են լրացնել մեր ընկերությունները։ Այսինքն՝ կան բազմավեկտոր գործոններ, որը մեր տնտեսվարորղներին հնարավորություն է տալիս օգուտներ քաղել»,- ընդգծում է նա։

ՀՆԱ-ի աճ է արձանագրվել ՀՀ բոլոր ճյուղերում, բացի գյուղատնտեսությունից, հանքարդյունաբերությունից, ինչպես նաև առողջապահության և բնակչության սոցիալական սպասարկման ոլորտներից: Քթոյանի խոսքով՝ հայաստանյան գյուղատնտեսության ոլորտը բազում խնդիրներ ունի, որոնք արդեն խրոնիկ են դարձել։ Դա է պատճառը, որ այս ոլորտը չի կարողացել աճ գրանցել:

«Խնդիր է, օրինակ, գյուղատնտեսության փոքրությունը, տեխնիկական զինվածության անբավարար մակարդակը, շուկա դուրս գալու հարցերը, որոնք նման իրավիճակի են հանգեցնում։ Գյուղատնտեսությունում արմատական բարեփոխումների անհրաժեշտություն կա։ Առկա խնդիրները ենթակա են լուծման: Մինչև դրանք չկարգավորեն՝ նպաստավորություն այս ոլորտում չի կարող առկա լինել»,- նկատում է զրուցակիցը:

Նշենք, որ, ըստ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության, մինչև 2027 թվականը նախատեսված է Հայաստանի ՀՆԱ-ն հասցնել 26 միլիարդ դոլարի:

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
31196 դիտում

Թուրքիայի խորհրդարանում նոր նախագահ կընտրվի

Իրանում ՀՀ դեսպանն ու Սեյեդ Համիդ Փուրմոհամմադին անդրադարձել են երկկողմ համագործակցության որոշ ուղղությունների

Պետբյուջեի միջոցներով Վանաձորում փողոցաշինական աշխատանք է մեկնարկել

Շարունակում ենք մեր գործը՝ առանց աղմուկի, առանց շոուի. Գալջյանը՝ Երևանի տրանսպորտային ծրագրերի ընթացքի մասին

Էջմիածնի լռությունը այլ կերպ չես մեկնաբանի, քան այն, որ ընդունում են Գարեգին Բ-ի վերաբերյալ լուրերը. Սաֆարյան

Ով է Աջապահյանը, իր ցնդաբանություններով լցնում է եթերը, մի՛ ֆետիշացրեք նրան կամ մի սառեցված սրբազանի. Ադամյան

Քանաքեռ-Զեյթունի ոստիկանապետն ազատվել է պաշտոնից. ՆԳ նախարարը նոր նշանակում է արել

Հայաստանի Մ-21 հավաքականը ոչ-ոքի է խաղացել Կիպրոսի հետ

Օդի որակի բարելավման Մադրիդի հաջողված փորձը կկիրառվի Երևանում. Ավինյանը պայմանավորվածություն է ձեռք բերել

Դիմելու եմ թագավորին՝ խնդրելու նախարարների հրաժարականը. Նիդեռլանդների կառավարությունը հրաժարական է տալիս

Արփինե Սարգսյանը ՆԳՆ և ոստիկանության անձնակազմին է ներկայացրել ոստիկանության նորանշանակ պետ Արամ Ղազարյանին

Տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության վարչության նիստ. այն վարել է Նիկոլ Փաշինյանը. տեսանյութ

Կարելի է քեռակնոջ հետ կենակցել՝ պրոբլեմ չէ, բառը պրոբլե՞մ է. Պապոյանը՝ վարչապետի կիրառած «դոմփել» բառի մասին

Եկեղեցին զուգահեռ պետություն չէ՝ ընդդեմ պետության, ժողովուրդն իրավունք ունի միջամտել, եթե շեղում կա. Առաքելյան

Ինչն է Գարեգին Բ-ին կապում Ռուսաստանի հետ. ինչ դերակատարություն ունի նրա եղբայրը. Քոչինյանը մանրամասնում է

Ռուբեն Հայրապետյանին օժանդակող 7 անձ մեղադրյալի աթոռին է. 152 մլն դրամը հափշտակվել է. տեսանյութ

Քննարկվել են ՀՀ ՓՄՁ մրցունակության 2025-30 թթ․ ռազմավարական ծրագրի և գործողությունների նախնական տարբերակները

Հարավային Կովկասի տարածաշրջանում խաղաղություն է անհրաժեշտ. հանդիպել են Վրաստանի ԱԳ նախարարն ու Բերիս Էքինջին

Փաստորեն, բոլորը գիտեն ճշմարտությունը, բայց այն բարձրաձայնելը, հարց տալը պիղծ է. Սաֆարյանը՝ Լիլիթ Գալստյանին

IDBank-ի և Իդրամի թիմն այցելեց Հերոսների վերականգնողական քաղաք

34-ամյա վարորդը վրաերթի է ենթարկել 9-ամյա հետիոտնին. երեխան հիվանդանոցում է

Եկեղեցին, ի վերջո, ստիպված է լինելու պատասխաններ տալ իր հետևորդներին. Խանդանյան

«Երևան» բժշկագիտական կենտրոնը վերանորոգված ու վերազինված է. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել

Ավելի մեծ մեղք է համ կուսակրոնության ուխտը, համ սեփական զավակներին ուրանալը. Չախոյան

Եկեղեցին քահանայի սեփականությունը չէ, որ չընդունի, նույնն է՝ բժիշկը ասի՝ «նիկոլականին» չեմ ընդունում. Բաբայան

Հայ-ֆրանսիական հարաբերություններում ապակենտրոնացված համագործակցությունն ուրույն տեղ ունի. նախագահը՝ Պանկուկին

Թուրքիայում կրկին երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Կարանտինային վնասատուների հայտնաբերման հարցը ուսումնասիրվում է. ՍԱՏՄ-ն՝ Ռոսսելխոզնադզորի արգելքի մասին

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է առողջության համապարփակ ապահովագրության ներդրման աշխատանքների ընթացքը

Քոչարյանասերժական չինովնիկներին օգնականներ լինելով՝ դուք եք օժանդակել կոռուպցիայի կերտման պրոցեսին. Խաչատրյան

Այո՛ կամ ո՛չ, ունի՞, թե՞ չունի. Արայիկ Հարությունյանը՝ Գարեգին Բ-ի մասին

Վարչապետն ընդունել է Հյուսիսային Եվրոպա-Բալթյան երկրների ձևաչափի ԱԳՆ-ների ներկայացուցիչներին

Երեխաների տոնը՝ միջոցառումներով ու զեղչերով․ Idram Junior

Ուժը կորցրած է ճանաչվել Երևանի ավագանու «Հանրային ձայն»-ի թեկնածու Ասյա Մկրտիչյանի գրանցումը

ՀՀ-Ֆրանսիա հարաբերությունները հիմնված են ընդհանուր արժեքների և վստահության վրա. վարչապետը՝ Ֆաբրիս Պանկուկին

Արմեն Գևորգյանը մեղադրվում է շուրջ 5 մլրդ դրամի փողերի լվացման համար. քրվարույթով նախաքննությունն ավարտվել

Եվրոն թանկացել է. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան հունիսի 3-ին

Քննարկվել են Հայաստանի և Վրաստանի միջև տնտեսական ոլորտում համագործակցության ընդլայնման հարցեր

Բաբաջանյանը հրապարակել է Վազգեն Առաջինի դեմ ՀՅԴ-ի կողմից բռնության և բռնության սպառնալիքի փաստագրված դեպքերը

Արաքս թռչնաֆաբրիկան՝ «MAP Russia 2025» միջազգային ցուցահանդեսի «Կատարյալ ընտրություն» նշանի մրցանակակիր